Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Tam đầu chế”

Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
Không có tóm lược sửa đổi
n replaced: . <ref → .<ref using AWB
Dòng 1:
'''Tam đầu chế''' ({{lang-en|triumvirate}}, {{Lang-la|triumvirātus}}), còn dịch là '''chế độ tam hùng''', là chính thể do một ban lãnh đạo gồm ba người đứng đầu. Về mặt ý nghĩa cả ba vị này đều bình đẳng, tuy nhiên trong thực tế hiếm khi có điều đó. Thuật ngữ này cũng dùng để mô tả một nhà nước có ba vị lãnh tụ quân sự nhưng vị nào cũng tuyên xưng là nhà lãnh đạo duy nhất.
 
== Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa ==
[[Mao Trạch Đông]], [[Chu Ân Lai]] và [[Lưu Thiếu Kỳ]] là ba nhân vật có đóng góp lớn nhất cho công cuộc lập quốc của [[Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa]]. Họ được coi là ba thành viên có ảnh hưởng nhất thuộc [[Các thế hệ lãnh đạo của Cộng hoà Nhân dân Trung Hoa|thế hệ đầu tiên]] của các nhà lãnh đạo cộng sản Trung Quốc. Mao và Chu qua đời năm 1976 khi đang giữ chức vụ cao nhất trong đảng và trong các cơ quan nhà nước: [[Chủ tịch Ủy ban Trung ương Đảng Cộng sản Trung Quốc]] (Mao), [[Thủ tướng Quốc vụ viện Trung Quốc|Thủ tướng Quốc vụ viện]] (Chu). Lưu là [[Ủy viên trưởng Ủy ban Thường vụ Đại hội Đại biểu Nhân dân Toàn quốc]] và [[Chủ tịch nước Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa]], [[De jure|''trên danh nghĩa'']] là [[nguyên thủ quốc gia]], cho đến năm 1968 thì bị hạ bệ trong [[Đại Cách mạng Văn hóa vô sản]]. Lưu qua đời vào cuối năm 1969 trong sự ngược đãi.<ref>{{Chú thích web|url=http://archive.lib.msu.edu/DMC/African%20Journals/pdfs/Journal%20of%20the%20University%20of%20Zimbabwe/vol16n2/juz016002002.pdf|title=Managing Culture en Route to Socialism: The Problem of Culture 'Answering Back'|author=Angela P. Cheater, Department of Sociology, University of Zimbabwe|date=29 June 1989|website=msu.edu|publisher=Michigan State University|access-date=4 tháng 12 năm 2016}}</ref>
 
== Liên Xô ==
Trong ngữ cảnh nói về [[Liên Xô]], ba người đứng đầu thường được gọi là ''troika''.
* Tháng 5 năm 1922 - tháng 4 năm 1925: khi [[Vladimir Ilyich Lenin|Vladimir Lenin]] bị [[Tai biến mạch máu não|đột quỵ]] lần đầu vào tháng 5 năm 1922, giới chức cộng sản lập ra một troika để thay quyền lãnh đạo, mặc dù không lâu sau đó Lenin đã trở lại nắm quyền từ ngày 2 tháng 10 năm 1922 cho đến khi bị cơn đột quỵ nghiêm trọng vào ngày 9 tháng 3 năm 1923 chấm dứt sự nghiệp chính trị. Troika bao gồm [[Lev Kamenev]], [[Iosif Vissarionovich Stalin|Joseph Stalin]] và [[Grigory Zinoviev]]. Troika giải tán vào tháng 4 năm 1925 khi Kamenev và Zinoviev cảm thấy họ thuộc thiểu số tin rằng chỉ có thể đạt được chủ nghĩa xã hội trên phạm vi quốc tế. Đầu năm 1926, Zinoviev và Kamenev đã gia nhập lực lượng đối lập cánh tả của [[Lev Davidovich Trotsky|Leon Trotsky]]. <ref>{{Chú thích sách|title=Joseph Stalin: A Biographical Companion|last=Rappaport, Helen|publisher=ABC-CLIO|year=1999|isbn=978-1576070840|pages=141, 326|ref=CITEREFRappaport1999}}</ref> Rốt cuộc, Kamenev, Zinoviev và Trotsky đều bị thanh trừng theo lệnh của Stalin.
* 13 tháng 3 - 26 tháng 6 năm 1953: sau khi [[Iosif Vissarionovich Stalin|Joseph Stalin]] qua đời vào tháng 3 năm 1953, quyền lực được phân chia giữa [[Lavrentiy Pavlovich Beriya|Lavrenty Beria]], [[Georgy Maksimilianovich Malenkov|Georgy Malenkov]] và [[Vyacheslav Mikhailovich Molotov|Vyacheslav Molotov]].
* 14 tháng 10 năm 1964 - 16 tháng 6 năm 1977: sau khi [[Nikita Sergeyevich Khrushchyov|Nikita Khrushchev]] bị phế truất vào tháng 10 năm 1964, [[Liên Xô]] đã trải qua một thời kỳ nằm dưới sự [[Tập thể lãnh đạo|lãnh đạo của tập thể]]. Ban đầu quyền lực chia ba giữa Thủ tướng [[Aleksey Nikolayevich Kosygin|Alexei Kosygin]], Tổng bí thư [[Leonid Ilyich Brezhnev|Leonid Brezhnev]] và Chủ tịch đoàn Xô viết Tối cao [[Anastas Mikoyan]]. Nikolai Podgorny thay thế Mikoyan vào năm 1965.
 
== Xem thêm ==
* [[Tứ đầu chế]]
* [[Chế độ tam hùng lần thứ nhất]]
* [[Chế độ tam hùng lần thứ hai]]
 
== Tham khảo ==
{{Tham khảo|30em}}
 
[[Thể loại:Nhóm ba người]]
[[Thể loại:Người đứng đầu chính phủ]]