Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Liên Xô giải thể”

Nhóm phân tích giải thể có chủ ý cho rằng sự sụp đổ của Liên Xô là không thể tránh khỏi và xuất phát từ những chính sách và quyết định quan trọng của các cá nhân đứng đầu Liên Xô (thường là [[Mikhail Sergeyevich Gorbachyov|Gorbachev]] và [[Boris Nikolayevich Yeltsin|Yeltsin]]). Một ví dụ điển hình của Nhà sử học [[Archie Brown]], trong cuốn ''The Gorbachev Factor'', cho rằng Gorbachev là lực lượng chính trong chính trị của Liên Xô ít nhất là trong giai đoạn 1985 -1988 và cả sau đó, chủ yếu dẫn đầu các cải cách chính trị và phát triển trái ngược với sự kiện diễn ra.<ref>{{Cite book|title=The Gorbachev Factor|last=Brown|first=Archie|publisher=Oxford University Press|year=1997|isbn=978-0-19288-052-9|location=Oxford|pages=|quote=|via=|url=https://archive.org/details/gorbachevfactor00brow_0}}</ref> Điều này đặc biệt đúng với các chính sách Liên Xô đã ban hành như: [[Perestroika|Chính sách perestroika]] và [[Glasnost|Chính sách glasnost]], các sáng kiến thị trường và lập trường chính sách đối ngoại như nhà khoa học chính trị George Breslauer đã tán thành, gán cho Gorbachev một "người đàn ông của các sự kiện".<ref>{{Cite book|title=Gorbachev and Yeltsin as Leaders|last=Breslauer|first=George|publisher=Cambridge University Press|year=2002|isbn=978-0521892445|location=Cambridge|pages=274–275|quote=|via=}}</ref> Ở một khía cạnh khác, David Kotz và Fred Weir đã cho rằng giới tinh hoa Liên Xô chịu trách nhiệm thúc đẩy cả [[chủ nghĩa dân tộc]] và [[chủ nghĩa tư bản]] mà từ đó họ có thể hưởng lợi (điều này cũng được chứng minh bằng sự hiện diện liên tục của họ trong thời kỳ kinh tế và chính trị cao hơn của hậu thế Cộng hòa Xô viết).<ref>{{Cite journal|last=Kotz, David and Fred Weir|year=|title=The Collapse of the Soviet Union was a Revolution from Above|url=|journal=The Rise and Fall of the Soviet Union|volume=|pages=155–164|via=}}</ref>

 

 

Vào ngày 25 tháng 1 năm 2016, Tổng thống Nga [[Vladimir Vladimirovich Putin|Vladimir Putin]] ủng hộ quan điểm này, gọi sự ủng hộ của Lenin về quyền ly khai đối với Cộng hòa Liên Xô là "quả bom nổ chậm".<ref>[https://sputniknews.com/politics/201601251033697183-putin-lenin-destroed-ussr/ "Putin: Lenin’s Ideas Destroyed USSR by Backing Republics Right to Secession"], sputniknews, January 25, 2016</ref> Đồng thời [[Vladimir Vladimirovich Putin|Vladimir Putin]] đổ lỗi cho [[Vladimir Ilyich Lenin|Lenin]] và ủng hộ quyền ly khai chính trị của nước cộng hòa cho sự tan rã của Liên Xô.<ref>{{cite web|url=http://m.sputniknews.com/politics/20160125/1033697183/putin-lenin-destroed-ussr.html|title=Putin: Lenin’s Ideas Destroyed USSR by Backing Republics Right to Secession|date=January 25, 2016|work=sputniknews.com|accessdate=January 26, 2016}}</ref> Putin cũng chỉ trích khái niệm "quốc gia liên bang" của Lenin mà trong đó các thực thể có quyền được [[ly khai]], ông cho là khái niệm này đóng góp một phần lớn vào [[Sự sụp đổ của Liên Xô và Đông Âu|sự tan rã của Liên Xô năm 1991]]. Một ngày sau, theo thông tấn xã Nga TASS, ông giải thích rõ hơn ý câu nói của mình: ''"Ý tôi muốn nói về cuộc tranh luận giữa [[Iosif Vissarionovich Stalin|Stalin]] và Lênin về việc cần xây dựng Liên bang Xô Viết như thế nào. Hồi đó Stalin đưa ra ý tưởng tự trị hóa Liên bang xô viết, theo đó, các chủ thể của Nhà nước tương lai sẽ gia nhập Liên Xô trên cơ sở tự trị với những quyền hạn rộng lớn. Lenin đã kịch liệt chỉ trích lập trường của Stalin và cho rằng ý tưởng đó không hợp thời”''. Putin nói Lênin chủ trương ''“thành lập Liên Xô trên cơ sở bình đẳng hoàn toàn, các chủ thể (những nước cộng hòa tự trị) có quyền tách ra khỏi Liên bang”'', điều này tuy tôn trọng nguyên tắc bình đẳng dân tộc nhưng lại trở thành mầm mống pháp lý gây tan rã Liên Xô sau này.<ref>{{Chú thích web|url=https://tass.ru/obschestvo/2613497|website=|tiêu đề=TACC: Путин: к таким вопросам, как захоронение тела Ленина, нужно подходить аккуратно}}</ref>

 

Ngày 17/3/1991, tại Liên Xô đã có một cuộc [[trưng cầu dân ý]] toàn Liên bang về việc có duy trì Liên bang Xô Viết nữa hay không. Trong số 148.574.606 cử tri tham gia bỏ phiếu, đã có 113.512.812 phiếu (76%) ủng hộ duy trì Liên Bang Xô Viết. Như vậy, phần lớn người dân Liên Xô vẫn muốn đất nước tồn tại. Sự tan rã của Liên Xô không bắt nguồn từ ý nguyện của đa số nhân dân, mà thực chất nó là quyết định của giới lãnh đạo cấp cao Liên Xô: thay vì cải cách mô hình kinh tế thì những nhà lãnh đạo này đã quay sang đập phá hệ thống chính trị, làm suy yếu bộ máy Nhà nước, rồi chính họ tự ý ra quyết định giải tán Nhà nước Liên Xô (dù điều này trái với kết quả trưng cầu dân ý trước đó chỉ vài tháng)<ref name="baodatviet">[http://baodatviet.vn/the-gioi/ho-so/nguoi-trong-cuoc-noi-ve-gorbachev-3239182/ Người trong cuộc nói về Gorbachev], BÁO ĐẤT VIỆT,</ref>

 

==Xem thêm==