Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Đại Uyên”
Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
n :)) |
Không có tóm lược sửa đổi |
||
Dòng 2:
'''Đại Uyên''' (từ [[chữ Hán]]: 大宛; [[bính âm]]: dàwǎn, ''Dayuan'' hay ''Dawan'', nghĩa đen: ''Ionia lớn'', một số tài liệu tiếng Việt phiên âm là '''Đại Uyển''') là một [[dân tộc]] và [[quốc gia]] cổ ở [[Tây Vực]] thời [[nhà Hán]], thuộc tộc người [[Ferghana]] ở [[thung lũng Ferghana]] ở [[Trung Á]]. Các cổ thư Trung Quốc như ''[[Sử ký]]'' và ''[[Hán thư]]'' miêu tả dân tộc này dựa trên các cuộc hành trình của [[nhà thám hiểm]] Trung Quốc [[Trương Khiên]] vào năm [[130 TCN]] cũng như của các sứ giả khác sang Trung Á sau đó.
Vùng Đại Uyên thời cổ nổi tiếng với nhiều giống ngựa tốt trong đó có giống ngựa đen mõm trắng có một vệt trắng dọc giữa khuôn mặt và chân chấm trắng ([[Ngựa Đại Uyên]]).
Theo một số nhà nghiên cứu, Đại Uyên là người thuộc [[Thời kỳ Hy Lạp hóa|thế giới Hy Lạp]]. Biên niên sử từ Đế chế Trung Quốc mô tả Đại Uyên là một dân tộc định cư với đôi mắt tròn của một nền [[Ngữ hệ Ấn-Âu|văn hóa Ấn-Âu]]. Cách sống của họ rất giống với [[Bactria|người Bactria]] ở [[Vương quốc Hy Lạp-Bactria]]. Ngoài ra, người Đại Uyên được mô tả là thợ thủ công lành nghề, cư dân thành phố, người chăn ngựa và người yêu [[rượu vang]].<ref name="Watson, Burton 1993 pp. 244-245">Watson Burton, 1993. ''Records of the Grand Historian by Sima Qian''. Bản dịch sang tiếng Anh của Burton Watson. Han Dynasty II (ấn bản sửa đổi), tr. 244-245. Nhà in Đại học Columbia. {{ISBN|0-231-08166-9}}; {{ISBN|0-231-08167-7}}.</ref>
Người Đại Uyên là hậu duệ của [[Thuộc địa thời cổ đại|các kiều dân Hy Lạp]] được [[Alexandros Đại đế]] cho định cư tại [[Ferghana]] vào năm 329 TCN (xem [[Alexandria Eschate]]), họ đã phát triển thịnh vượng dưới thời các vương quốc Hy Lạp hóa như là [[Vương quốc Seleukos|nhà Seleukos]] và [[Vương quốc Hy Lạp-Bactria]] cho đến khi bị cô lập bởi sự di cư của người [[Nguyệt Chi]] vào khoảng năm 160 TCN. Tên gọi "Uyên" dường như là một sự chuyển tự đơn giản của từ ''yavana'' trong [[tiếng Phạn]] hoặc là của từ ''yona'' trong [[tiếng Pali]], chúng được sử dụng trong suốt thời kỳ cổ đại ở châu Á để chỉ [[người Hy Lạp]] ("[[người Ionia]]"), vì thế Đại Uyên có nghĩa là "người [[Ionia]] Lớn" hay "người Hy Lạp Lớn".<ref>{{cite book | url=https://books.google.com/?id=1ksfDgAAQBAJ&pg=PA205&dq=dayuan+ionia#v=onepage&q=dayuan%20ionia&f=false | title=Industrial Entomology | isbn=9789811033049| author1=Omkar | date=2017-02-13}}</ref>
[[Tập tin:Tayuan.png|nhỏ|140px|Các ký tự trong tiếng Hán để chỉ '''Đại Uyên''', liên kết ký tự 大 để chỉ "Đại" = "Lớn", và ký tự 宛 nguyên thủy mô tả hai người (夗, uyển = nằm mà trở mình) ngồi dưới một mái nhà (bộ miên, 宀), nhưng được sử dụng với ý nghĩa ngữ âm tại đây. Nó được phát âm là "yuān" = "uyên" chứ không phải dạng phổ biến hơn là "wǎn" = "uyển". Tuy nhiên, một số tài liệu sử học tiếng Việt vẫn phiên âm sai thành "uyển".]]
| |||