Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Tam thiếu”
Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
←Trang mới: “1.Quan Văn Nhà Lý phỏng nhà Tống chế độ; đứng trên trăm quan, thay mặt vua giải quyết mọi việc trong triều là Tể tướng…” Thẻ: Sửa đổi di động Sửa đổi từ trang di động |
Thẻ: Sửa đổi di động Sửa đổi từ trang di động |
||
Dòng 10:
* [[Đô hộ phủ]]: làm việc thi hình hình pháp; trưởng quan là [[Sĩ sư]] (士师); lại có các ấn quan coi ngục phụ trách thẩm vấn tội nhân.
* Cấm quân trưởng quan là [[Điện tiền chỉ huy sứ]], dưới có các Hỏa đầu. Xuất chinh là các Đô thống, Tướng quân.
===Quan chế===
Cứ theo [[Việt sử lược]], ta có đại khái quan chế:
* Ban văn: [[Tam thái]] (Thái sư, Thái phó, Thái bảo); [[Tướng công]] (相公); [[Trung thư thị lang]] (中書侍郎); [[Tham tri chính sự]] (参知政事); [[Gián nghị đại phu]] (諫議大夫); [[Thượng thư]] [[Lục bộ]]; Tả Hửu [[Tư lang trung]] (司郎中); [[Lang trung]] [[Lục bộ]]; [[Viên ngoại lang]]; [[Thư gia]] (书家).
* Ban võ: [[Khu mật sứ]] (樞密使); [[Thái úy]] (Kiểm hiệu Thái úy, Phụ quốc Thái úy); [[Đô thống Đại nguyên soái]] (都統大元帥); [[Đô thống nguyên soái]] (都統元帥); [[Nguyên soái]]; [[Điện tiền chỉ huy sứ]] (殿前指揮使); [[Tả kim ngô]] (左金吾); [[Hữu vũ vệ]] (右武衛); [[Tả vũ vệ]] (左武衛); [[Tả uy vệ]] (左威衛); [[Hữu uy vệ]] (右威衛); [[Tả kiêu vệ tướng quân]] (左驍衛將軍); [[Định thắng tướng]] (定勝將); [[Lang tướng]] (郎將); [[Cụ Thánh đô]] [[Hỏa đầu]] (具聖都火頭); [[Ngọc Giai đô]] [[Hỏa đầu]] (玉堦都火頭); Quan chức đô Hỏa đầu; Thị vệ đô Hỏa đầu.
* Mặt khác còn có gần hầu quan: [[Thượng phẩm Phụng ngự]] (上品奉禦); [[Chi hậu Phụng ngự]] (祗侯奉禦); [[Nội thị Phán thủ]] (內侍判首); [[Nội nhân Hỏa đầu]] (內人火頭); [[Nội thường thị]] (內常侍).
* Địa phương trưởng quan có: [[Châu mục]] (州牧); [[Tri châu quân sự]] (知州軍事);
* Chú thích: đơn vị '''Đô''' (都) của Cấm quân là đơn vị thuộc Điện tiền chỉ huy sứ, trưởng quan gọi '''Hỏa đầu''' (火頭). Đây là dựa vào cấm quân thời [[Bắc Tống]], cũng thiết mỗi Đô, nhưng trưởng quan ở Bắc Tống là ''Đô đầu'' (都头). Việt sử lươc ghi các tên đô có: Phụng Vệ đô, Tả hữu quan chức đô, Thị vệ đô, Tả hữu Hưng Thịnh Quảng Vũ đô, Cụ Thánh đô, Ngọc Giai đô, Củng Thánh đô.
Căn cứ [[Khâm định Việt sử Thông giám cương mục]], quan chế nhà Lý có vài cái bất đồng với Việt sử lược, cụ thể:
* Triều đình trọng chức: [[Tam thái]] (Thái sư, Thái phó, Thái bảo), [[Tam thiếu]] (Thiếu sư, Thiếu phó, Thiếu bảo); [[Thái úy]]; [[Thiếu úy]]; [[Nội ngoại hành điện đô tri sự]] (内外行殿都知事); [[Kiểm hiệu Bình chương sự]] (检校平章事).
* Văn ban nội chức: Lục bộ Thượng thư; Tả Hữu [[Tham tri chính sự]]; Tả Hữu [[Gián nghị đại phu]]; [[Trung thư thị lang]]; Lục bộ Thị lang; Tả Hữu [[Tư lang trung]]; [[Thượng thư tỉnh]] [[Viên ngoại lang]]; Đông-Tây [[Các Môn sử]] (阁门使); tả Hữu [[Phúc tâm]] (腹心); [[Nội thường thị]]; [[Phủ sĩ sư]] (府士师); [[Điện học sĩ]] (殿学士); [[Hàn lâm học sĩ]] (翰林学士); [[Vệ đại phu]] (卫大夫); [[Chư hỏa thư gia]] (诸火书家); [[Thừa trực lang]] (承直郎); [[Thừa tín lang]] (承信郎).
* Văn ban ngoại chức: [[Tri phủ]]; [[Phán phủ]]; [[Tri châu]]<ref>Đào Duy Anh, sách đã dẫn, tr 122</ref>.
* Võ ban nội chức: [[Đô thống]]; [[Nguyên soái]]; [[Tổng quản]]; [[Khu mật sứ]]; [[Khu mật Tả hữu sứ]] (枢密左右使); Tả hữu [[Kim ngô Thượng tướng]] (金吾上将); [[Đại tướng]]; [[Đô tướng]]; Chư vệ Tướng quân; Chỉ huy sứ; Vũ vệ Hỏa đầu; Võ tiệp; Võ lâm chư Binh tào.
* Võ ban ngoại chức: Chư lộ trấn trại, quan binh trấn thủ.
| |||