Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Ulysses S. Grant”
Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
Không có tóm lược sửa đổi Thẻ: Sửa đổi di động Sửa đổi từ trang di động |
Bài viết được dịch từ trang Wiki tiếng anh và vẫn cần được sửa đổi hoặc bổ sung nhiều hơn để hoàn thiện. Một số phần từ bài trước được chuyến xuống các mục liên quan hơn để phát triển sau này. |
||
Dòng 53:
}}
'''Ulysses Simpson Grant''' ([[27 tháng 4]] năm [[1822]] – [[23 tháng 7]] năm [[1885]]), tên khai sinh là '''Hiram Ulysses Grant''', là một quân nhân và chính trị gia người Mỹ, và cũng là
Lớn lên ở bang [[Ohio]], chàng trai trẻ Grant sở hữu một tài năng thiên bẩm trong bộ môn cưỡi ngựa và điều này đã giúp anh rất nhiều trong sự nghiệp quân sự của mình. Ông được nhận vào học tại [[Học viện Quân sự Hoa Kỳ|West Point]] và tốt nghiệp Học viện Quân sự này vào năm 1843. Trong [[Chiến tranh Hoa Kỳ-México|chiến tranh Hoa Kỳ-Mexico]], Grant đã cho mọi người thấy được ông là một người lính xuất chúng. Năm 1848, ông kết hôn với [[Julia Dent]], và cùng với nhau họ có 4 người con. Grant đột ngột từ chức ở ủy ban quân đội vào năm 1854 và trở về sống trong sự nghèo khổ với gia đình của ông suốt 7 năm. Trong thời Nội chiến Hoa Kỳ, ông gia nhập quân đội Liên bang miền Bắc năm 1861 và chỉ huy [[chiến dịch Vicksburg]]. Ông đã giúp quân Liên bang giành quyền kiểm soát vùng [[sông Mississippi]] vào năm 1863. Sau khi giành thắng lợi trong [[chiến dịch Chattanooga]], Tổng thống [[Abraham Lincoln]] phong ông chức [[Trung tướng]]. Trong suốt 13 tháng, ông đã đối đầu với [[Robert E. Lee]] trong hai chiến dịch đẫm máu là [[Chiến dịch Overland|Overland]] và [[Chiến dịch Richmond-Petersburg|Richmond-Petersburg]]. Vào ngày 9 tháng 4 năm 1865, Lee đã phải đầu hàng quân của Grant tại vùng [[Trận Appomattox Court House|Appomattox]]. Một tuần sau đó, khi Lincoln bị [[ám sát]], và [[Phó Tổng thống Hoa Kỳ|Phó Tổng thống]] [[Andrew Johnson]] lên thay, vị tân Tổng thống đã đề Grant làm [[Thống tướng lục quân (Hoa Kỳ)|Thống tướng Lục quân Hoa Kỳ]] vào năm 1866. Tuy nhiên, sau này Grant lại công khai đối lập với Johnson trong các chính sách Tái thiết. Ông dùng những đạo luật được [[Quốc hội Hoa Kỳ|Quốc hội]] thông qua mặc cho sự phủ quyết của Tổng thống Johnson để bảo đảm quyền công dân cho những [[Người Mỹ gốc Phi|người gốc Phi]] từng làm [[nô lệ]] trước đây.
Danh tiếng của tướng Grant bắt đầu nổi năm [[1862]] khi ông chỉ huy cuộc tấn công và hạ được hai đồn [[trận đồn Henry|Henry]] và [[trận đồn Donelson|Donelson]] của quân miền Nam. Năm sau, ông chiến thắng vẻ vang tại [[Cuộc vây hãm Vicksburg|Vicksburg]], tạo thế an toàn dọc [[sông Mississippi]] cho quân miền Bắc, lúc bấy giờ cũng đã chiến thắng tại [[trận Gettysburg|Gettysburg]]; và đẩy quân miền Nam từ thế thắng sang thế thua. Năm [[1864]] khi được cử làm chỉ huy trưởng quân đội miền Bắc, tướng Grant mở nhiều cuộc tấn công liên tiếp gây thiệt hại cho quân miền Nam. Cuộc Nội chiến Hoa Kỳ chấm dứt khi tướng Grant chấp nhận tướng [[Robert E. Lee]] của quân miền Nam ra đầu hàng tại [[tòa án]] vùng [[Trận Appomattox Court House|Appomattox]]. Sử gia J.F.C. Fuller mô tả Grant là "''tướng giỏi nhất ở lứa tuổi của ông, và là tay chiến thuật giỏi nhất của bất cứ lứa tuổi nào''". Kỹ thuật dụng binh của tướng Grant trong [[cuộc vây hãm Vicksburg|trận Vicksburg]] được nhiều quân sự gia dùng để nghiên cứu và giáo huấn sĩ quan.▼
Grant là một anh hùng dân tộc và cũng là một chính trị gia bất đắc dĩ khi ông được [[Đảng Cộng hòa (Hoa Kỳ)|Đảng Cộng hòa]] chọn ứng cử chức Tổng thống trong cuộc [[Bầu cử tổng thống Hoa Kỳ|bầu cử năm 1868]] và cuối cùng chiến thắng. Với cương vị Tổng thống, ông đã ổn định kinh tế quốc gia sau chiến tranh, cũng như thành lập Bộ Tư pháp Hoa Kỳ, và truy tố nhóm cực đoan [[Ku Klux Klan|Ku Kux Klan]]. Ông bổ nhiệm những người Mỹ gốc phi và [[Người Mỹ gốc Do Thái|gốc Do Thái]] cho các chức vụ quan trọng ở chính phủ liên bang. Năm 1871, ông thành lập [[Ủy ban Công vụ Hoa Kỳ]]. Những đảng viên [[Cộng hòa Tự do]] và [[Đảng Dân chủ (Hoa Kỳ)|Dân chủ]] đã đứng sau ủng hộ cho đối thủ của Grant trong cuộc bầu cử Tổng thống năm 1872, nhưng Grant đã thuận lợi giành thắng lợi trong năm đó. Các chính sách của Grant liên quan đến [[Thổ dân châu Mỹ|người da đỏ]] gặt hái được nhiều thành công đồng thời cũng vấp phải thất bại. Trong việc đối ngoại, chính quyền Grant đã giải quyết ổn thỏa vụ đòi [[Bồi thường Alabama|bồi thường ''Alabama'']] từ [[Đảo Anh|Anh]] nhưng lại gặp rắc rối khi muốn sát nhập [[Cộng hòa Dominica]] ở vùng [[biển Caribe]] vào lãnh thổ Hoa Kỳ. Trong thời của Grant, tham nhũng trong chính quyền nhánh hành pháp đã tạo nên nhiều tai tiếng, và nhiều thành viên [[Nội các Hoa Kỳ|Nội các]] hoặc quan chức được Grant bổ nhiệm đã bị sa thải hoặc xin từ chức. Cuộc [[Khủng hoảng năm 1873]] đã khiến kinh tế quốc gia suy thoái nghiêm trọng và điều này đã tạo cơ hội cho Đảng Dân chủ lên kiểm soát phần lớn [[Hạ viện Hoa Kỳ]]. Khi cuộc bầu cử Tổng thống năm 1876 gặp đầy tranh cãi, Grant đã tạo điều kiện cho Quốc hội phê chuẩn một thảo hiệp giúp xoa dịu tình hình.
Tướng Grant đắc cử Tổng thống Hoa Kỳ năm [[1868]]. Ông đắc cử và hoạt động đủ hai nhiệm kỳ. Ông dùng kinh nghiệm và thế lực quân sự của mình ra sức củng cố [[đảng Cộng hòa (Hoa Kỳ)|đảng Cộng Hòa]] ở miền nam. Ông góp phần làm yếu những lực lượng kỳ thị bạo động như [[Ku Klux Klan]]. Tuy chính ông là người trong sạch, Grant lại mang tiếng xấu là đã thả lỏng hoặc che chở cho những kẻ [[tham nhũng]] hối lộ trong chính giới Hoa Kỳ thời bấy giờ. Do đó mà các sử gia thường liệt kê tổng thống Grant vào hạng tổng thống kém tài. Nhưng sau này, nhiều học giả đã nâng cấp ông lên, đưa chứng cớ những công sức ông đã cống hiến cho phát triển về [[nhân quyền]] và [[dân quyền]] cho người dân [[Người Mỹ gốc Phi|Mỹ gốc Phi]]. Sau khi thất cử cho nhiệm kỳ thứ ba, Grant bị phá sản vì đầu tư thất bại và bị bệnh [[ung thư]] cổ họng. Ông có viết hồi ký đời tư. Sách này rất phổ biến trong giới quân binh, sử gia và bình luận gia.▼
Sau khi đã nghỉ hưu, Grant là vị Tổng thống đầu tiên đi vòng quanh thế giới và có nhiều cuộc hội đàm với các nhà lãnh đạo nước ngoài. Năm 1880, Grant đã không thành công khi cố gắng có được sự đề cử của Đảng Cộng hòa cho nhiệm kỳ Tổng thống lần thứ 3. Trong những năm cuối đời, ông gặp nhiều biến cố về vấn đề tài chính và đang chết mòn vì mắc phải căn bệnh [[ung thư vòm họng]]. Trước hoàn cảnh đó, ông đã viết một cuốn hồi ký về cuộc đời mình, và cuốn sách này có lẽ là một trong những thành công rực rỡ nhất của ông khi được nhiều người đón nhận đồng thời cũng giúp gia đình ông về vấn đề tài chính. Khi ông qua đời, mọi người nhớ đến ông như là một biểu tượng của sự đoàn kết dân tộc. Tại đám tang của ông, những vị tướng của phe Liên bang miền bắc cũng như cựu tướng của [[Liên minh miền Nam Hoa Kỳ|Liên minh Miền Nam]] đều giúp khiêng quan tài của ông.
Có nhiều ý kiến khác nhau khi đánh giá lịch sử về di sản của Grant. Nhiều nhà sử học đã công nhận ông là một thiên tài quân sự, và lối đánh hiện đại của ông trên chiến trường được đề cập trong nhiều sách lịch sử quân sự thời nay. Grant được đánh giá là một trong những vị Tổng thống tệ nhất trong bảng [[Xếp hạng các tổng thống Hoa Kỳ trong lịch sử|xếp hạng Tổng thống]] ở thế kỷ 20 vì những vụ bê bối tham nhũng của các quan chức cấp cao ông từng bổ nhiệm và các trợ lý quân sự ở [[Nhà Trắng]]. Tuy nhiên, các nhà sử học thế kỷ 21 lại đề cao những thành tựu của Grant trong việc giải quyết vụ bồi thường Alabama, bảo vệ người da đen và người thổ dân, và thành lập Ủy ban Công vụ đầu tiên. Tuy là một vị Tổng thống kiên cường, ông đã đã thất bại trong những thử thách khó khăn của việc khiến cho toàn dân chấp nhận những nổ lực của ông trong thời Tái thiết.
== Binh nghiệp ==
Hàng 68 ⟶ 72:
Cháu nội ông là [[Ulysses Simpson Grant III]] (1881–1968) cũng là một tướng lĩnh Hoa Kỳ với quân hàm [[Thiếu tướng]] công binh.
== Thời Nội Chiến ==
{{Tổng thống Hoa Kỳ}}▼
▲Danh tiếng của tướng Grant bắt đầu nổi năm [[1862]] khi ông chỉ huy cuộc tấn công và hạ được hai đồn [[trận đồn Henry|Henry]] và [[trận đồn Donelson|Donelson]] của quân miền Nam. Năm sau, ông chiến thắng vẻ vang tại [[Cuộc vây hãm Vicksburg|Vicksburg]], tạo thế an toàn dọc [[sông Mississippi]] cho quân miền Bắc, lúc bấy giờ cũng đã chiến thắng tại [[trận Gettysburg|Gettysburg]]; và đẩy quân miền Nam từ thế thắng sang thế thua. Năm [[1864]] khi được cử làm chỉ huy trưởng quân đội miền Bắc, tướng Grant mở nhiều cuộc tấn công liên tiếp gây thiệt hại cho quân miền Nam. Cuộc Nội chiến Hoa Kỳ chấm dứt khi tướng Grant chấp nhận tướng [[Robert E. Lee]] của quân miền Nam ra đầu hàng tại [[tòa án]] vùng [[Trận Appomattox Court House|Appomattox]]. Sử gia J.F.C. Fuller mô tả Grant là "''tướng giỏi nhất ở lứa tuổi của ông, và là tay chiến thuật giỏi nhất của bất cứ lứa tuổi nào''". Kỹ thuật dụng binh của tướng Grant trong [[cuộc vây hãm Vicksburg|trận Vicksburg]] được nhiều quân sự gia dùng để nghiên cứu và giáo huấn sĩ quan.
== Chính quyền Grant ==
▲Tướng Grant đắc cử Tổng thống Hoa Kỳ năm [[1868]]. Ông đắc cử và hoạt động đủ hai nhiệm kỳ. Ông dùng kinh nghiệm và thế lực quân sự của mình ra sức củng cố [[đảng Cộng hòa (Hoa Kỳ)|đảng Cộng Hòa]] ở miền nam. Ông góp phần làm yếu những lực lượng kỳ thị bạo động như [[Ku Klux Klan]]. Tuy chính ông là người trong sạch, Grant lại mang tiếng xấu là đã thả lỏng hoặc che chở cho những kẻ [[tham nhũng]] hối lộ trong chính giới Hoa Kỳ thời bấy giờ. Do đó mà các sử gia thường liệt kê tổng thống Grant vào hạng tổng thống kém tài. Nhưng sau này, nhiều học giả đã nâng cấp ông lên, đưa chứng cớ những công sức ông đã cống hiến cho phát triển về [[nhân quyền]] và [[dân quyền]] cho người dân [[Người Mỹ gốc Phi|Mỹ gốc Phi]].
Sau khi thất cử cho nhiệm kỳ thứ ba, Grant bị phá sản vì đầu tư thất bại và bị bệnh [[ung thư]] cổ họng. Ông có viết hồi ký đời tư. Sách này rất phổ biến trong giới quân binh, sử gia và bình luận gia.{{Tổng thống Hoa Kỳ}}
==Tham khảo==
{{tham khảo}}
| |||