Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Aragón”
Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
nKhông có tóm lược sửa đổi |
|||
Dòng 59:
[[File:Castillo de Loarre 2006.jpg|thumb|[[Lâu đài Loarre|Loarre]], một trong những lâu đài [[Kiến trúc Roman|Romanesque]] nổi bật ở châu Âu.]]
'''Aragón''' (tiếng Tây Ban Nha và {{lang-an|Aragón}} {{IPA-es|aɾaˈɣon|}}, {{lang-ca|Aragó}} {{IPA-ca|əɾəˈɣo|}} hay {{IPA-ca|aɾaˈɣo|}}) là một [[Vùng hành chính của Tây Ban Nha|cộng đồng tự trị]] của [[Tây Ban Nha]], nằm trên lãnh thổ của [[Vương quốc Aragon]] thời Trung Cổ. Tọa lạc ở đông bắc Tây Ban Nha, [[cộng đồng tự trị Aragon]] bao gồm ba [[tỉnh của Tây Ban Nha|tỉnh]] (từ bắc xuống nam): [[Huesca (tỉnh)|Huesca]], [[Zaragoza (tỉnh)|Zaragoza]], và [[Teruel (tỉnh)|Teruel]]. Thủ phủ là [[Zaragoza]].
Tỉnh Huesca, nằm trên dãy [[Pyrénées]], có biên giới quốc tế với Pháp về phía bắc. Trong nội bộ Tây Ban Nha, giáp với [[Catalunya]] về phía đông, [[Cộng đồng Valencia]] và [[Castilla–La Mancha]] về phía nam, [[Castilla và León]], [[La Rioja (Tây Ban Nha)|La Rioja]], và [[Navarra]] về phía tây.
Trên một diện tích {{convert|47719|km2|sqmi|abbr=on}}, địa mạo của Aragon biến thiên đa dạng, từ những sông băng đến các thung lũng xanh tươi, tới những thảo nguyên khô cằn ở vùng đất thấp trung tâm. Aragon là nơi bắt nguồn của nhiều con sông-nổi bật nhà là [[Ebro]], con sông lớn nhất Tây Ban Nha về lưu lượng,
{{As of|2015}}, dân số Aragon là 1.317.847 người, trong đó khoảng hơn một nửa sống ở [[Zaragoza]], thủ phủ vùng. Nền kinh tế Aragon sản sinh ra ({{As of|2014|lc=y}}) số [[Tổng sản phẩm nội địa|GDP]] là 33.162 triệu €, tức 3,13% GDP quốc gia của Tây Ban Nha, và đứng thứ 6 về lượng sản xuất trên đầu người, sau Madrid, [[Xứ Basque (cộng đồng tự trị)|Xứ Basque]], Navarra, Catalunya và La Rioja.<ref>{{Chú thích web | url=http://www.datosmacro.com/pib/espana-comunidades-autonomas | tiêu đề=PIB de las Comunidades Autónomas | access-date=30 December 2015 | website = datosmacro.com | ngôn ngữ=Spanish | trans-title=GDP of the Autonomous Communities}}</ref>
Dòng 72:
{{As of|2015}}, chừng một nửa dân số Aragon (50,45%), sống ở thủ phủ [[Zaragoza]]. [[Huesca]] là thành phố duy nhất khác trong vùng có dân số hơn 50.000 người.
Phần lớn (71,8%) công dân Aragon sống ở tỉnh Zaragoza; 17,1% ở Huesca và 11,1% ở Teruel.<ref>{{Chú thích web |url=http://www.ine.es/pob06/pob06menu.htm |tiêu đề=Cifras completas |archiveurl=https://web.archive.org/web/20070203100553/http://www.ine.es/pob06/pob06menu.htm |archivedate=2007-02-03}}</ref> Mật độ dân số của Aragon thấp thứ nhì nước (chỉ 26,8/km²), sau [[Castilla-La Mancha]]. Nơi dân cư tập trung là khu vực quanh thung lũng sông [[Ebro]], nhất là quanh [[Zaragoza]], và cạnh chân dãy Pyrénées, còn nơi thưa dân nhất là sâu trong dãy Pyrénées và phần nam tỉnh Teruеl.
Có bốn thành phố với trên 20.000 dân: Zaragoza (700.000); Huesca (50.000); [[Teruel]] (35.000) và [[Calatayud]] (20.000).
Dòng 79:
[[File:Aragon languages.svg|thumb|left|Phân bố ngôn ngữ tại Aragon.]]
Tiếng Tây Ban Nha là bản ngữ của đa phần người dân Aragon, và là ngôn ngữ chính thức duy nhất. Thêm vào đó, [[tiếng Aragon]] tiếp tục được nói ở nhiều cộng đồng miền núi phía bắc, nhất là tây [[Ribagorza]], [[Sobrarbe]], [[Jacetania]] và [[Somontano de Barbastro|Somontano]]; nó được nhìn nhận tích cực như là ngôn ngữ đặc trưng của khu vực. Còn ở đông Aragon, dọc biên giới với [[Catalunya]], [[tiếng Catalunya]] hiện diện ở các comarca gồm [[Ribagorza]], [[La Litera]], [[Bajo Cinca]], [[Bajo Aragón-Caspe]], [[Bajo Aragón]] và [[Matarraña]]. Dải đất nơi tiếng Catalunya được nói thường được gọi là ''[[La Franja]]''.
==Tham khảo==
| |||