Khác biệt giữa bản sửa đổi của “A Ba Hợi”
Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
Dòng 26:
A Ba Hợi xuất thân [[Ô Lạp Na Lạp thị]] danh tiếng của [[Hải Tây Nữ Chân]]. Cha bà là Bối lặc [[Mãn Thái]], thủ lĩnh của bộ quốc. Năm Vạn Lịch thứ 29 ([[1601]]), A Ba Hợi kết hôn với Nỗ Nhĩ Cáp Xích khi vừa tròn 12 tuổi. Bà trẻ tuổi, lại có nhan sắc nên trở thành sủng thiếp của ông<ref>《滿洲實錄·卷三》○辛丑年正月......○十一月內乌拉国布占泰送满泰之女【名阿巴亥】与太祖为妃太祖以礼迎之大宴成婚......</ref>.
Sách [[Thanh sử cảo]] cùng [[Ái Tân Giác La gia phả]] đều nói là năm Vạn Lịch thứ 30 ([[1603]]), [[Diệp Hách Na Lạp Mạnh-Cổ-Triết-Triết|Diệp Hách Na Lạp Mạch Cổ Triết Triết]] - Đại Phúc tấn thứ ba của Nỗ Nhĩ Cáp Xích qua đời, A Ba Hợi được lập làm '''Đại Phúc tấn''' thay thế, còn được gọi là '''Đại phi''' (大妃)<ref>《清史稿·列传一·后妃》继妃，富察氏......天命五年，妃得罪，死。子二......大妃，纳喇氏，乌喇贝勒满泰女。岁辛丑，归太祖，年十二。孝慈皇后崩，立为大妃。天命十一年七月，太祖有疾，浴於汤泉。八月，疾大渐，乘舟自太子河还，召大妃出迎，入浑河。庚戌，舟次叆鸡堡，上崩。辛亥，大妃殉焉，年三十七。同殉者，二庶妃。妃子三：阿济格、多尔衮、多铎。顺治初，多尔衮摄政，七年，上谥孝烈恭敏献哲仁和赞天俪圣武皇后，祔太庙。八年，多尔衮得罪，罢谥，出庙。</ref><ref>《爱新觉罗宗谱·星源集庆》大妃乌喇纳喇氏.满泰贝勒之女.庚寅年生.辛丑年来归.癸卯年立为大妃.天命十一年丙寅八月十一日.太祖遗命以殉.十二日甍.年三十七岁.顺治七年八月.追谥孝烈武皇后.升附太庙......</ref>. Bà lần lượt sinh cho Nỗ Nhĩ Cáp Xích ba người con trai: [[A Tế Cách]], [[Đa Nhĩ Cổn]] và [[Đa Đạc]]. Hậu Kim khi ấy có tập tục kế hôn, vì vậy Nỗ Nhĩ Cáp Xích về sau có kế hoạch cho Đại Bối lặc, con trai thứ hai là [[Đại Thiện]]
Năm Thiên Mệnh thứ 5 ([[1620]]), căn cứ [[Mãn văn lão đương]] (满文老档) ghi chép lại, Thứ phi của Nỗ Nhĩ Cáp Xích là [[Đức Nhân Trạch]] tố cáo Đại phúc tấn cùng con thứ của Nỗ Nhĩ Cáp Xích là Bối lặc Đại Thiện có quan hệ ám muội, sau Đại phúc tấn bị phế truất và xử tử<ref>《满文老档·第十四册》天命五年正月至三月......汗宅内一近身闲散侍女名秦太，与一名纳扎女人口角......汗之小妻塔因查闻此，於三月二十五日，告之於汗。汗闻之，当众对质......塔因查又告汗曰：“不仅此事，更有要言相告。”询以何言，告曰：“大福晋曾二次备办饭食，送与大贝勒，大贝勒受而食之。又一次，送饭食与四贝勒，四贝勒受而未食。且大福晋一日二三次差人至大贝勒家，如此来往，谅有同谋也！福晋自身深夜出院亦已二三次之多”汗闻此言......业经询，四贝勒未食所送饭食属实，大贝勒二次受食所送饭食亦属实。又，所告诸事，俱属实情。对此汗曰：“我曾言待我死后，将我诸幼子及大福晋交由大阿哥抚养。以有此言，故大福晋倾心於大贝勒，平白无故，一日遣人来往二三次矣！”每当诸贝勒大臣於汗屋聚筵会议时，大福晋即以金珠妆身献媚於大贝勒。诸贝勒大臣已知觉，皆欲报汗责之，又因惧怕大贝勒、大福晋，而弗敢上达。汗闻此言，不欲加罪其子大贝勒，乃以大福晋窃藏绸缎、蟒缎、金银财物甚多为词，定其罪。命遣人至界藩山上居室查抄......又至大福晋母家查看，抄出......自此，废大福晋。整理该福晋之器皿时，又取出其私藏之衣物，多为大福晋所不应有之物。遂命叶赫之纳纳昆福晋、乌云珠阿巴盖福晋来见隐藏之物，告以大福晋所犯之罪......</ref>. Trong sử, người đó là [[Phú Sát Cổn Đại]], nhưng một số ý kiến cho rằng đó là A Ba Hợi<ref>徐文明. 天命五年后金国的大福晋. 国学网，原刊《甘肃民族研究》2000年第4期. 2002-12-02 [2017-06-22].</ref>. Từ đây, các Phúc tấn dời từ [[Sarhū]] đến [[Liêu Đông]], khi này vẫn xuất hiện ghi chép về Đại phúc tấn<ref>《满文老档·第十四册》第二十一册 天命六年四月至五月初五日，众福晋至，总兵官等诸大臣迎至城外教场，下马步行，导引众福晋之马入城。众军士沿街列队相迎。自城内至汗宅，地设白席，上敷红毡，众福晋履其上进见汗......众大臣引众福晋自萨尔浒至辽东城途中，天色已晚，行则不达，众臣遂议於十里河驻宿。正商议间，遇因他事外出之布三。布三谓众福晋曰......四月十六日，前汗之大福晋来辽东城时，皮箱内之假髮等细小什物丢失。今有沈阳城东伊巴雅屯民袁凤鸣来报，该物已被另一汉人拾得。汗曰：“我既养之，即属我民，故前来报耳。”遂赏以白银五两......</ref>. Nếu vị ''"Đại phúc tấn"'' ấy chính là Cổn Đại, thì có thể việc A Ba Hợi được phong Đại Phúc tấn là do ''Thanh sử cảo'' cùng ''Ái Tân Giác La gia phả'' ghi chép sai lầm.
Dòng 33:
== Cái chết ==
Năm Thiên Mệnh thứ 11 ([[1626]]), Nỗ Nhĩ Cáp Xích lâm bệnh nặng khi đang ở bên ngoài, di ngôn muốn Đại phi tuẫn
Cái chết của bà có nhiều lý giải khác nhau. Căn cứ [[Thanh thực lục]] triều Nỗ Nhĩ Cáp Xích, ngoài ghi chú việc A Ba Hợi bị ép tuẫn táng, còn có một chút lý giải bà mỹ mạo xinh đẹp, được Nỗ Nhĩ Cáp Xích yêu thích, song có tính ghen tuông mà bị ép tuẫn tang. Thời gian được xác định là giờ Thìn, khoảng sáng sớm từ 7 giờ đến 9 giờ sáng. Loại cách nói này có chút gượng ép, không loại trừ khả năng là bôi nhọ cùng ''hợp thức hóa'' việc tuẫn táng A Ba Hợi, do Thực lục các triều đều biên vào thời kỳ Hoàng đế kế tự (ở đây Thực lục triều Nỗ Nhĩ Cáp Xích được soạn dưới triều Hoàng Thái Cực). Còn căn cứ [[Xuân Pha đường nhật nguyệt lục]] (春坡堂日月录) của [[Triều Tiên]], Nỗ Nhĩ Cáp Xích lâm bệnh từng di chúc cho Đa Nhĩ Cổn kế vị, mệnh Đại Thiện phụ chính. Thế mà khi Nỗ Nhĩ Cáp Xích qua đời, Đại Thiện liền ủng hộ Hoàng Thái Cực kế vị, do đó không thể không bức chết Đại phi A Ba Hợi để rộng đường.
| |||