Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Elizabeth Stuart, Vương hậu Bohemia”
Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
n Mai Mỹ Linh đã đổi Elizabeth của Bohemia thành Elizabeth Stuart, Vương hậu Bohemia: Tên cũ dễ gây nhầm lẫn với nhiều nhân vật khác |
Không có tóm lược sửa đổi |
||
Dòng 1:
{{Bài cùng tên|Elizabeth}}{{Thông tin nhân vật hoàng gia
| đăng quang =
| tiền nhiệm =
| nhiếp chính =
| kế nhiệm =
| chức vị 1 = Tuyển vương hậu Pfalz
| tiền nhiệm 1 = [[Louise Juliana của Nassau]]
| kế nhiệm 1 = [[Elisabeth của Lorraine]]
| chức vị 2 = Vương hậu của Bohemia
| tiền nhiệm 2 = [[Anne của Áo]]
| đăng quang 1 = 17 tháng 6 năm 1613
| tại vị 1 = 14 tháng 2 năm 1613 - 23 tháng 2 năm 1623
| kế nhiệm 2 = [[Eleonore của Mantua]]
| đăng quang 2 = 7 tháng 12 năm 1619
| tại vị 2 = 4 tháng 11 năm 1619 - 8 tháng 11 năm 1620
| sinh = 19 tháng 8 năm 1596
| nơi sinh =
| mất = 13 tháng 2 năm 1662 (65 tuổi)
| nơi mất =
| ngày an táng =
| nơi an táng =
| học vấn =
| nghề nghiệp =
| tôn giáo =
| chữ ký =
| phối ngẫu = Frederick V
| thời gian của niên hiệu 3 =
| niên hiệu 4 =
| thời gian của niên hiệu 4 =
| niên hiệu 5 =
| thời gian của niên hiệu 5 =
| niên hiệu 6 =
| thời gian của niên hiệu 6 =
| tước hiệu =
| triều đại = [[Nhà Stuart]]
| cha = [[James IV và I của Anh]]
| mẹ = [[Anne của Đan Mạch]]
| tên = Elizabeth Stuart, Vương hậu Bohemia
| tên gốc =
| tước vị thêm =
| hình = Elizabeth, Queen of Bohemia from NPG.jpg
| ghi chú hình =
| chức vị =
| tại vị =
| thông tin con cái = ẩn
| tên đầy đủ =
| tên tự =
| tên hiệu =
| tôn hiệu =
| miếu hiệu =
| thụy hiệu =
| niên hiệu =
| thời gian của niên hiệu =
| niên hiệu 2 =
| thời gian của niên hiệu 2 =
| niên hiệu 3 =
}}
'''Elizabeth Stuart''' (19 tháng 8 năm 1596 {{snd}} Ngày 13 tháng 2 năm 1662) là [[Tuyển đế hầu|Tuyển vương hậu]] của [[Kurpfalz|Pfalz]] và là Vương hậu của [[Bohemia]] trong một thời gian ngắn, vợ của Tuyển hầu [[Frederick V của Pfalz]]. Bởi vì chồng bà chỉ trị vì Bohemia trong một mùa đông, Elizabeth thường được gọi là "Nữ vương mùa đông".
Elizabeth là con thứ hai và con gái lớn nhất của [[James VI và I của Anh|James VI và I]], Quốc vương Scotland, [[Danh sách quốc vương và nữ vương Vương quốc Anh|Anh]], và Ireland, cùng với vợ, [[Anne của Đan Mạch]], là chị gái của [[Charles I của Anh|Charles I.]] Với sự sụp đổ của [[Nhà Stuart|vị vua Stuart]] cuối cùng vào năm 1714, cháu trai của Elizabeth là [[George I của Liên hiệp Anh|George I]] đã kế vị [[Quân chủ Vương quốc Liên hiệp Anh và Bắc Ireland|ngai vàng của Anh]], bắt đầu [[Nhà Hannover|nhà Hanoverian]].
== Cuộc đời ==
Elizabeth Stuart sinh ngày 19 tháng 8 năm 1596,<ref>M. S. Giuseppi, ed., ''Calendar of State Papers Scotland'', vol. 11 (Edinburgh, 1952), p. 306: David Moysie, ''Memoirs of the Affairs of Scotland'' (Edinburgh, 1830), p. 164.</ref> tại thời điểm đó vua cha của bà vẫn chỉ là Quốc vương Scotland. Bà được đặt tên để vinh danh [[Elizabeth I của Anh|Nữ vương Elizabeth I của Anh]]. Năm 1603, Elizabeth I qua đời, James VI kế vị ngai vàng Anh và Ireland. Elizabeth chuyển đến Anh sống và tại đây, bà sớm trở nên thu hút nhiều sự chú ý với vẻ đẹp và sự duyên dáng của mình và trở thành đề tài yêu thích của các nhà thơ. Là một đối tượng kết hôn danh giá, bà được rất nhiều người đã ngỏ lời cầu hôn,<ref>{{Citation|first=Alison|last=Plowden|title=The Stuart Princesses|origyear=1996|year=2003|isbn=0-7509-3238-4|publisher=Sutton publishing|location=Gloucestershire|page=20}}</ref> trong đó có [[Gustav II Adolf|Gustavus Adolphus của Thụy Điển]], [[Felipe III của Tây Ban Nha|Philip III của Tây Ban Nha]] và tuyển hầu tước [[Frederick V của Pfalz]]. James hy vọng củng cố mối quan hệ với các tuyển hầu Đức theo đạo Tin lành nên đã chọn Frederick. Sau đám cưới vào tháng 2 năm 1613, cặp đôi chuyển tới [[Heidelberg]].
Năm 1619, những người Bohemia phản đối người kế vị ngai vàng nhà [[Gia tộc Habsburg|Habsburg]] là Đại công tước Ferdinand, vốn là người Công giáo, nên đã mời Frederick làm Quốc vương Bohemia. Ông lên ngôi vào tháng 11 năm 1619 với tư cách là Frederick I. Chưa đầy một năm sau, các lực lượng của người Bohemia đã bị đánh bại bởi Liên minh Công giáo của Ferdinand Ferdinand, khi đó đã thành [[Hoàng đế La Mã Thần thánh|Hoàng đế La Mã thần thánh]] [[Ferdinand II của đế quốc La Mã Thần thánh|Ferdinand II]],☃☃ kết thúc bằng [[ Trận chiến núi trắng|trận chiến Núi Trắng]] (kết thúc giai đoạn đầu của [[Chiến tranh Ba Mươi Năm|Chiến tranh Ba mươi năm]]) vào ngày 8 tháng 11 năm 1620. Elizabeth và Frederick phải chạy trốn v[[Chiến tranh Ba Mươi Năm|đến sống l]] lưu vong tại [[Den Haag|La Haye]].
Elizabeth sống 40 năm lưu vong sau đó. Con trai cả của bà qua đời năm 1629 và chồng bà năm 1632. Vào năm 1648, con trai thứ hai của bà, Charles Louis, được khôi phục lại tước vị Tuyển hầu Pfalz, ông đã phớt lờ lời cầu xin của bà đến ở cùng với ông, và vào năm 1650, bà bị cắt trợ cấp từ [[Nhà Orange-Nassau|Nhà Orange]]. Sự giúp đỡ từ phía Anh cũng chấm dứt do cuộc [[Nội chiến Anh]] (1642-1651) khiến em trai bà, [[Charles I của Anh|Charles I]] bị xử tử. Năm 1660, nhà Stuart giành lại ngai vàng Liên hiệp Anh và đến năm 1661, cháu trai của bà, [[Charles II của Anh|Charles II]], mời bà quay trở về Anh.
Elizabeth qua đời vì [[viêm phổi]] vào ngày 13 tháng 2 năm 1662.
== Hậu duệ ==
Elizabeth và Frederik có 13 người con:
# Henry Frederick, Trữ vương của Pfalz (1614-1629); chết đuối
# Charles I Louis, Tuyển hầu tước Pfalz (1617-1680); kết hôn với Charlotte của Hesse-Kassel
# [[Elisabeth của Bohemia]] (1618-1680), nhà triết học và bạn qua thư của [[René Descartes]]
# Rupert, Bá tước Pfalz vùng sông Rhine (1619-1682)
# Maurice của Pfalz (1620-1652)
# Louise Hollandine của Pfalz (18 tháng 4 năm 1622 {{snd}}11 tháng 2 năm 1709)
# Louis (21 tháng 8 năm 1624 {{snd}} 24 tháng 12 năm 1624)
# Edward, Bá tước Pfalz của Simmern (1625 -1663)
# Henriette Marie của Pfalz (7 tháng 7 năm 1626{{snd}} 18 tháng 9 năm 1651)
# John Philip Frederick của Pfalz (26 tháng 9 năm 1627 {{snd}} 16 tháng 2 năm 1650<ref name="oman2">{{Chú thích|title=Elizabeth of Bohemia|year=1938}}</ref>)
# Charlotte của Pfalz (19 tháng 12 năm 1628 {{snd}} 14 tháng 1 năm 1631)
# [[Sophia của Hannover|Sophia, Tuyển vương hậu của Hanover]] (14 tháng 10 năm 1630 {{snd}} 8 tháng 6 năm 1714); kết hôn với Ernest Augustus, Tuyển hầu Hanover, có hậu duệ bao gồm cả Vua [[George I của Liên hiệp Anh]]. Nhiều gia đình hoàng gia khác là hậu duệ của Sophia, và do đó, là hậu duệ của Elizabeth. Sophia gần được thừa kế ngai vàng Anh, nhưng lại qua đời trước [[Anne, Nữ hoàng của Liên hiệp Anh|Nữ hoàng Anne]] 2 tháng.
# Gustavus Adolphus của Pfalz (14 tháng 1 năm 1632 {{snd}} 1641)
== Di sản ==
Theo Đạo luật thừa kế của Anh năm 1701, việc kế vị ngai vàng nước Anh và Scotland (sau này là ngai vàng Liên hiệp Anh) đã được chuyển đến con gái út của Elizabeth, Sophia của Hanover và hậu duệ của bà. Vào tháng 8 năm 1714, con trai của Sophia (cháu trai của Elizabeth) [[George I của Liên hiệp Anh|George I]] lên ngôi. Gia đình Hoàng gia tương lai đều là hậu duệ của ông và do đó, cũng là hậu duệ của Elizabeth.
==Dẫn nguồn==
{{tham khảo}}
[[Thể loại:Người Anh]]
[[Thể loại:Công chúa Anh]]
[[Thể loại:Sinh 1596]]
[[Thể loại:Mất năm 1662]]
| |||