Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Bộ tản nhiệt”
Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
n replaced: ) → ), . → . (5), == Tài liệu tham khảo == → ==Tham khảo==, . <ref → .<ref using AWB |
|||
Dòng 1:
[[Tập tin:Automobile_radiator.jpg|phải|nhỏ| Bộ tản nhiệt làm mát đối lưu nước-không khí, được làm từ nhôm, trên một chiếc ô tô ở thế kỷ 21.
'''Bộ tản nhiệt''' là [[Thiết bị trao đổi nhiệt|bộ trao đổi nhiệt]] được sử dụng để truyền nguồn năng lượng nhiệt từ vật này sang vật khác với mục đích làm mát hoặc làm nóng(sưởi ấm). Bộ tản nhiệt phần lớn được chế tạo để sử dụng trong [[ô tô]], xe máy, các [[tòa nhà]] và các [[Điện tử học|thiết bị điện tử]]
▲[[Tập tin:Automobile_radiator.jpg|phải|nhỏ| Bộ tản nhiệt làm mát đối lưu nước-không khí, được làm từ nhôm, trên một chiếc ô tô ở thế kỷ 21. ]]
▲'''Bộ tản nhiệt''' là [[Thiết bị trao đổi nhiệt|bộ trao đổi nhiệt]] được sử dụng để truyền nguồn năng lượng nhiệt từ vật này sang vật khác với mục đích làm mát hoặc làm nóng(sưởi ấm). Bộ tản nhiệt phần lớn được chế tạo để sử dụng trong [[ô tô]], xe máy, các [[tòa nhà]] và các [[Điện tử học|thiết bị điện tử]] . {{Cần chú thích|date=May 2020}}
Bộ tản nhiệt luôn là nguồn nhiệt cho môi trường của nó, mặc dù điều này có thể nhằm mục đích làm nóng hay sưởi ấm cho môi trường hoặc để làm mát chất lỏng hay chất làm mát được cung cấp cho nó, ví dụ như để làm mát động cơ xe ô tô. Đa phần các bộ tản nhiệt truyền đi phần lớn nhiệt của chúng thông qua [[Đối lưu|sự đối lưu]] thay vì sử dụng [[bức xạ nhiệt]].
== Lịch sử ==
Hypocaust Roman là một ví dụ đầu tiên của một loại tản nhiệt xây dựng không gian sưởi ấm. Franz San Galli, một doanh nhân [[Nga|người Nga gốc]] [[Phổ (quốc gia)|Phổ]] sống ở [[Sankt-Peterburg|St. Petersburg]], được cho là đã phát minh ra bộ tản nhiệt vào khoảng năm 1855,
== Bức xạ và đối lưu ==
[[Trao đổi nhiệt|Truyền nhiệt]] từ bộ tản nhiệt xảy ra bởi tất cả các cơ chế thông thường: [[bức xạ nhiệt]], [[đối lưu]] vào không khí hoặc chất lỏng chảy, và [[Dẫn nhiệt|dẫn]] vào không khí hoặc chất lỏng. Một bộ tản nhiệt thậm chí có thể truyền nhiệt bằng cách [[Chuyển pha|thay đổi pha]], ví dụ, làm khô một đôi vớ. Trong thực tế, thuật ngữ "bộ tản nhiệt" dùng để chỉ bất kỳ thiết bị nào trong đó chất lỏng lưu thông qua các ống tiếp xúc (thường có vây hoặc các phương tiện khác để tăng diện tích bề mặt). Thuật ngữ " đối lưu " dùng để chỉ một loại thiết bị trong đó nguồn nhiệt không được tiếp xúc trực tiếp.
Để tăng diện tích bề mặt có sẵn để trao đổi nhiệt với môi trường xung quanh, bộ tản nhiệt sẽ có nhiều vây, tiếp xúc với ống mang chất lỏng được bơm qua bộ tản nhiệt. Không khí (hoặc chất lỏng bên ngoài khác) tiếp xúc với vây mang nhiệt. Nếu luồng không khí bị cản trở bởi bụi bẩn hoặc làm hỏng vây, phần đó của bộ tản nhiệt không hiệu quả khi truyền nhiệt.
== Làm nóng ==
[[Tập tin:Radiator.svg|thế=Type 21 Convector Radiator|nhỏ| Bộ tản nhiệt Convector Panel, điển hình của hệ thống sưởi trung tâm tiêu chuẩn
Bộ tản nhiệt thường được sử dụng để sưởi ấm các tòa nhà, đặc biệt là ở các nước thuộc [[Liên Xô]] cũ. Trong một hệ thống sưởi ấm trung tâm bức xạ, nước nóng hoặc đôi khi hơi nước được tạo ra trong nồi hơi trung tâm và được lưu thông bằng máy bơm thông qua bộ tản nhiệt trong tòa nhà, nơi nhiệt này được truyền đến môi trường xung quanh.
== Làm mát động cơ ==
[[Tập tin:Radiateur_de_voiture_-_2.jpg|phải|nhỏ| Khoang động cơ xe, có bộ tản nhiệt phía trước
[[Tập tin:Radiatore.jpg|nhỏ|
Bộ tản nhiệt được sử dụng để làm mát [[động cơ đốt trong]], chủ yếu trong ô tô nhưng cũng có trong máy bay có động cơ piston, [[đầu máy xe lửa]], [[xe máy]], nhà máy phát điện cố định và những nơi khác sử dụng [[động cơ nhiệt]]
<sup class="noprint Inline-Template Template-Fact" data-ve-ignore="true" style="white-space:nowrap;">[ ''<nowiki><span title="This claim needs references to reliable sources. (May 2020)">cần dẫn nguồn</span></nowiki>'' ]</sup>
Để làm mát động cơ nhiệt, một chất làm mát được đưa qua khối động cơ, nơi nó hấp thụ nhiệt từ động cơ. Sau đó, chất làm mát nóng được đưa vào bể đầu vào của bộ tản nhiệt (nằm trên đỉnh của bộ tản nhiệt hoặc dọc theo một bên), từ đó nó được phân phối qua lõi bộ tản nhiệt qua các ống đến một bể khác ở đầu đối diện của bộ tản nhiệt
Chất làm mát thường dựa trên tính chất nước, với việc bổ sung thêm [[Diol|glycols]] để ngăn chặn sự đóng băng và đồng thời bổ sung thêm các chất phụ gia khác để hạn chế sự [[ăn mòn]], [[xói mòn]] và xâm thực các động cơ. Bên cạnh đó, chất làm mát cũng có thể sử dụng như một loại dầu. Các động cơ đầu tiên đã sử dụng thermosiphons để lưu thông chất làm mát; tuy nhiên, ngày nay tất cả các động cơ nhỏ nhất đều sử dụng [[máy bơm]]
Cho đến năm 1980, lõi tản nhiệt thường được làm [[Đồng|bằng đồng]] (đối với cạnh bên rìa) và [[đồng thau]] (đối với ống, đầu và tấm phụ, trong khi thùng chứa được làm [[Đồng thau|bằng đồng]] hoặc [[Chất dẻo|bằng nhựa]], thường là polyamide
Trong không khí có [[Nhiệt dung|công suất]] và [[Khối lượng riêng|mật độ]] [[Nhiệt dung|nhiệt]] thấp hơn so vơi chất làm mát lỏng, [[Lưu lượng dòng chảy|tốc độ dòng chảy]] khá lớn (so với chất làm mát) nên phải được thổi qua lõi tản nhiệt để nhận nhiệt từ dung dịch làm mát. Bộ tản nhiệt thường có một hoặc nhiều [[Quạt điện|quạt]] tùy theo mục đích sử dụng để thổi khí xuyên qua bộ tản nhiệt. Để tiết kiệm năng lượng của quạt trong xe cộ, bộ tản nhiệt thường được đặt ở phía sau lưới tản nhiệt nằm phía trước của xe. Không khí Ram có thể cung cấp một phần hoặc toàn bộ lượng khí làm mát cần thiết cho xe khi nhiệt độ chất làm mát dưới nhiệt độ tối đa của hệ thống đã được thiết lập và quạt vẫn có thể giải phóng. {{Cần chú thích|date=May 2020}}
== Điện tử và máy tính ==
[[Tập tin:Harumphy.dg965.heatsink.jpg|nhỏ|
Khi các thiết bị điện tử ngày càng được thu nhỏ lại, thì đồng nghĩa vấn đề phân tán nhiệt thải trở nên khó khăn hơn. Bộ tản nhiệt nhỏ phân biệt với bộ tản nhiệt với tên gọi là tản nhiệt được sử dụng để truyền luồng không khí mát vào các thành phần điện tử, các chi tiết máy khác. Tản nhiệt không sử dụng nước, thay vào đó chúng dẫn nhiệt từ nguồn. Tản nhiệt hiệu suất cao dẫn điện tốt hơn khi có đồng. Nhiệt thường được truyền vào không khí bằng cách dẫn và đối lưu; do nhiệt độ các thiết bị bán dẫn thấp hơn so với môi trường xung quanh nên một tỷ lệ nhiệt tương đối nhỏ được truyền qua bức xạ.
== Tàu vũ trụ ==
Bộ tản nhiệt là thành phần được tìm thấy trong một số tàu vũ trụ, phi thuyền không gian. Những bộ tản nhiệt này hoạt động bằng cách tỏa ra năng lượng nhiệt dưới dạng tia sáng (nói cách khác là tia hồng ngoại được sử dụng với nhiệt độ mà tàu vũ trụ cố gắng vận hành được) bởi vì trong chân không, cả đối lưu hay dẫn nhiệt đều không thể hoạt động để truyền nhiệt đi. Tại [[Trạm vũ trụ Quốc tế|Trạm vũ trụ quốc tế]], chúng ta có thể được nhìn thấy những bộ tản nhiệt rõ ràng như những tấm lớn màu trắng được gắn vào giàn chính. Chúng có thể dễ dàng được tìm thấy trên cả tàu có người lái và không người lái.
==
{{Tham khảo}}
[[Thể loại:Phát minh của Nga]]
[[Thể loại:Hệ thống điều hòa không khí]]
| |||