Wikipedia

Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Tiềm năng suy giảm tầng ozon”

Duyệt lịch sử tương tác
← Thay đổi trướcThay đổi sau →
Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
Trực quanMã wiki
Không có tóm lược sửa đổi
Không có tóm lược sửa đổi
Dòng 1:
{{Redirect|ODP}}
[[Tập tin:Trichlorofluoromethane-2D.svg|nhỏ|Mô hình phân tử Trichlorofluoromethan (CFC-11 hay R-11)]]
'''Tiềm năng suy giảm tầng ôzôn'''<ref>{{Chú thích web|url=http://tieuchuan.vsqi.gov.vn/tieuchuan/view?sohieu=TCVN%206104-1:2015|tựa đề=Tiêu chuẩn quốc gia TCVN 6104-1:2015 - Hệ thống lạnh và bơm nhiệt. Yêu cầu về an toàn và môi trường. Phần 1: Định nghĩa, phân loại và tiêu chí lựa chọn.|tác giả=|họ=|tên=|ngày=2015|website=VSQI|url lưu trữ=http://luattrongtay.vn/ViewFullText/Id/45621e11-5e3c-47a6-8550-fb2268fb65ec|ngày lưu trữ=2015-12-31|url hỏng=|ngày truy cập=2020-06-21}}</ref> (tiếng Anh: ''Ozone Depletion Potential'', viết tắt: '''ODP''') của một [[Hợp chất|hợp chất hóa học]] được định nghĩa là mức độ làm suy giảm tương đối [[Lớp ôzôn|tầng ôzôn]] mà nó có thể gây ra. Hợp chất [[Trichlorofluorometan|trichlorofluoromethan]] (R-11 hoặc CFC-11) chứa ba nguyên tử clo trong phân tử, có thể gây suy giảm tầng ozon mạnh, nên chỉ số ODP của R-11 được lấy làm chuẩn và qui định có chỉ số ODP bằng 1. Các chất khác dựa vào chỉ số ODP của R-11 để so sánh mức độ tiềm năng suy giảm tầng ozon.
 
Việc xác định chỉ số ODP do giáo sư người Mỹ, Donald Wuebbles, đề xuất lần đầu tiên vào năm 1983. Chỉ số tiềm năng suy giảm tầng ôzôn ODP của một chất hóa học được định nghĩa là tỉ lệ giữa sự suy giảm cột ôzôn trên một đơn vị khối lượng gây ra bởi chất đó và sự suy giảm cột ôzôn gây ra bởi chất tham chiếu là trichlorofluoromethan (công thức hóa học CFCl<sub>3</sub>, thường được biết đến với tên R-11, CFC-11, hoặc Freon-11).<ref name="Patten Wuebbles pp. 10867–10874">{{cite journal | last=Patten | first=K. O. | last2=Wuebbles | first2=D. J. | url=https://www.atmos-chem-phys.net/10/10867/2010/acp-10-10867-2010.pdf | title=Atmospheric lifetimes and Ozone Depletion Potentials of trans-1-chloro-3,3,3-trifluoropropylene and trans-1,2-dichloroethylene in a three-dimensional model | journal=Atmospheric Chemistry and Physics | publisher=Copernicus GmbH | volume=10 | issue=22 | date=2010-11-19 | issn=1680-7324 | doi=10.5194/acp-10-10867-2010 | pages=10867–10874}}</ref> Hợp chất [[Trichlorofluorometan|trichlorofluoromethan]] (R-11) chứa ba nguyên tử clo trong phân tử, có thể gây suy giảm tầng ôzôn mạnh, nên chỉ số ODP của R-11 được lấy làm chuẩn và qui định có chỉ số ODP bằng 1. Các chất khác dựa vào chỉ số ODP của R-11 để so sánh mức độ tiềm năng suy giảm tầng ôzôn.
Đề xuất đầu tiên về việc xác định chỉ số ODP đến từ Wuebble vào năm 1983. Nó được định nghĩa là thước đo tác động phá hủy của một chất so với chất tham chiếu (như R-11).<ref>[http://www.ciesin.org/TG/OZ/odp.html Ozone-Depletion and Chlorine-Loading Potential of Chlorofluorocarbon Alternatives]</ref> Chính xác, chỉ số ODP của một chất nhất định được định nghĩa là tỷ lệ tổn thất ozone toàn cầu do chất đã cho so với tổn thất ozone toàn cầu do CFC-11 có cùng khối lượng.
 
ODP có thể được ước tính từ cấu trúc phân tử của một chất nhất định. [[Chlorofluorocarbon|Clorofluorocarbons]] có ODP xấp xỉ bằng 1. Các hợp chất haloankan chứa brôm thường có ODP cao hơn, trong phạm vi 5-15, do phản ứng của brôm với ozone mạnh hơn. [[Chlorofluorocarbon|Hydrochlorofluorocarbons]] (HCFC) có ODP chủ yếu trong khoảng 0,005 - 0,2 do sự hiện diện của hydro khiến chúng phản ứng dễ dàng trong [[tầng đối lưu]], do đó làm giảm cơ hội tiếp cận [[tầng bình lưu]] nơi có tầng ozone. Phản ứng với ozon trên một đơn vị khí thải của các chất HCFC thấp hơn so với CFC hoặc halon khoảng 100 lần. Các hợp chất [[hydrofluorocarbon]] (HFC), perfluorocarbon (PFC), [[lưu huỳnh hexaflorua]] (SF<sub>6</sub>) không có hàm lượng clo, không phản ứng với ozon, vì vậy ODP của chúng về cơ bản là bằng không.<ref name="Wuebbles 2015 pp. 364–369">{{cite book | last=Wuebbles | first=D.J. | title=Encyclopedia of Atmospheric Sciences | chapter=Ozone Depletion Potentials | publisher=Elsevier | year=2015 | isbn=978-0-12-382225-3 | doi=10.1016/b978-0-12-382225-3.00293-0 | pages=364–369}}</ref>
Lấy từ “https://vi.wikipedia.org/wiki/Tiềm_năng_suy_giảm_tầng_ozon”