Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Động vật bò sát”

Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
n clean up, General fixes, replaced: → (2) using AWB
nKhông có tóm lược sửa đổi
Dòng 24:
* [[Mammalia]]
}}
'''Động vật bò sát''' ([[danh pháp khoa học]]: '''''Reptilia''''') là các [[động vật bốn chân]] có [[động vật có màng ối|màng ối]] (nghĩa là các [[phôi thai]] được bao bọc trong [[màng ối]]) thuộc '''Lớp Bò sát''' ('''Reptilia'''). Ngày nay, chúng còn lại các đại diện của 4 bộ còn sốngsing sóttồn là:
 
* '''[[Bộ Cá sấu|Crocodilia]]''': gồm các loài [[cá sấu]] thực sự, [[Cá sấu Ấn Độ|cá sấu mõm dài]]([[Caimaninae|bao gồm cá sấu caiman]]) và [[Cá sấu mõm ngắn Mỹ|cá sấu mõm ngắn]], có 23 loài.
* '''[[Bò sát gai lưng|SphenodontiaRhynchocephalia]]''': (các loài [[tuatara]] ở [[New Zealand]]):, có 2 loài.
* '''[[Bò sát có vảy|Squamata]]''': gồm các loài [[thằn lằn]], [[rắn (động vật)|rắn]] và ''[[amphisbaenia]]'' ("bò sát giống bọ"), có khoảng 7.900 loài.
* '''[[Bộ Rùa|Testudines]]''': gồm các loài [[rùa]], [[ba ba]], [[vích]], [[đồi mồi]] v.v., có khoảng 300 loài.
 
[[Lớp Thú]] và Lớp [[Chim|Lớp chim]] (2 nhánh lớn trong các loài động vật có xương sống) đều đã tiến hóa từ tổ tiên là bò sát. Trong đó, [[lớp Thú]] tiến hóa từ một loài bò sát cổ thuộc [[Bộ Cung thú]] - nhóm [[Synapsida]] (Mặt thú) sống cách đây khoảng 230 triệu năm, còn lớp [[chim]] tiến hóa từ một loài [[khủng long]] ăn thịt nhỏ sống cách đây khoảng 160 triệu năm.
 
Động vật bò sát được tìm thấy gần như ở mọi nơi trên thế giới, ngoại trừ [[châu Nam Cực]], mặc dù khu vực phân bổ chính của chúng là các vùng [[nhiệt đới]] và [[cận nhiệt đới]]. Mặc dù tất cả hoạt động trao đổi chất trong các tế bào sản sinh ra một nguồn năng lượng nhất định, nhưng phần lớn các loài bò sát ngày nay không sản sinh ra đủ năng lượng để duy trì một thân nhiệt ổn định và vì thế chúng còn được gọi là "[[động vật máu lạnh]]" (ectothermic), ngoại lệ duy nhất là [[rùa da]] (''Dermochelys coriacea''). Thay vì thế, chúng dựa trên việc thu và mất nhiệt từ [[môi trường]] để điều chỉnh nhiệt độ bên trong của chúng, chẳng hạn bằng cách di chuyển ra chỗ có ánh nắng hay chỗ có bóng râm, hoặc bằng cách [[hệ tuần hoàn|tuần hoàn]] máu có ưu đãi — chuyển máu nóng vào phần trung tâm của cơ thể, trong khi đẩy máu lạnh ra các khu vực ngoại biên. Trong môi trường sinh sống tự nhiên của chúng, phần lớn các loài là rất lão luyện trong công việc này, và chúng có thể thường xuyên duy trì nhiệt độ tại các cơ quan trung tâm trong một phạm vi dao động nhỏ, khi so sánh với các loài [[động vật có vú]] và [[chim]], hai nhóm còn sống sót của "[[động vật máu nóng]]". Trong khi sự thiếu hụt cơ chế điều chỉnh thân nhiệt bên trong đã làm chúng phải chịu một cái giá đáng kể cho việc này thông qua các hành vi, thì ở mặt khác nó cũng đem lại một số lợi ích đáng kể như cho phép động vật bò sát có thể tồn tại ở những khu vực ít thức ăn hơn so với các loài chim và động vật có vú có kích thước tương đương, là những động vật phải dành hầu hết nguồn năng lượng thu nạp được cho việc giữ ấm cơ thể. Trong khi về cơ bản thì động vật máu nóng di chuyển nhanh hơn so với động vật máu lạnh thì những loài thằn lằn, cá sấu hay rắn khi tấn công con mồi lại là những động vật di chuyển cực nhanh.