Wikipedia

Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Unix”

Duyệt lịch sử tương tác
← Thay đổi trướcThay đổi sau →
Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
Trực quanMã wiki
Không có tóm lược sửa đổi
Dòng 9:
|frequently_updated = yes <!-- Release version update? Don't edit this page, just click on the version number! -->
|programmed_in = [[C (ngôn ngữ lập trình)|C]] và [[hợp ngữ]]
|kernel_type = Khác nhau [[Monolithic]], Kernel[[Microkernel]], [[Hybrid kernel|Monolithiclai]]
|ui = [[Giao diện dòng lệnh]] và [[Giao diện người dùng đồ họa]] ([[Hệ thống X Window]])
|language = [[Tiếng Anh]]
|family = Unix
|released = Bắt đầu phát triển năm 1969<br />Hướng dẫn đầu tiên được xuất bản [[Research Unix|nội bộ ]] vào {{start date|1971|11}}<ref name="reader">{{cite techreport |first1=M. D. |last1=McIlroy |authorlink1=Doug McIlroy |year=1987 |url=http://www.cs.dartmouth.edu/~doug/reader.pdf |title=A Research Unix reader: annotated excerpts from the Programmer's Manual, 1971–1986 |series=CSTR |number=139 |institution=Bell Labs |archiveurl=https://web.archive.org/web/20171111151817/http://www.cs.dartmouth.edu/~doug/reader.pdf |archivedate=November 11, 2017 }}</ref><br />Được công bố bên ngoài Bell Labs vào {{start date|1973|10}}<ref>{{cite journal |first1=D. M. |last1=Ritchie |first2=K. |last2=Thompson |year=1974 |url=https://www.bell-labs.com/usr/dmr/www/cacm.pdf |title=The UNIX Time-Sharing System |journal=Communications of the ACM |volume=17 |issue=7 |pages=365–375 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20150611114359/https://www.bell-labs.com/usr/dmr/www/cacm.pdf |archivedate=June 11, 2015 |doi=10.1145/361011.361061}}</ref>
|released = {{start date|1969|04|20}}
|license = Đa dạng; một số là bản quyền [[Phần mềm thương mại|thương mai]], một số khác là [[phần mềm tự do|tự do]]/[[phần mềm nguồn mở]]
|working_state = Đang phát triển
}}
'''Unix''' hay({{IPAc-en|ˈ|j|u:|n|ɪ|k|s}}; được đăng ký nhãn hiệu là '''UNIX''') là một họ [[hệ điều hành]] [[máy tính]] đa nhiệm đa, người dùng được viết vào [[thập niên 1960|những năm 1960]] và [[thập niên 1970|1970]] do một số nhân viên của công[[Bell tyLabs]] thưộc [[AT&T]] [[Bell Labs]] bao gồm [[Ken Thompson]], [[Dennis Ritchie]] và [[Douglas McIlroy]] và một số người khác.<ref name="Ritchie">{{chú thích tạp chí | last = Ritchie | first = D.M. | authorlink = | coauthors = Thompson, K. | title = The UNIX Time-Sharing System | journal = Bell System Tech. J. | volume = 57 | issue = 6 | pages = 1905–1929 | publisher = American Tel. & Tel. | location = USA | date = July 1978 | url = http://www.alcatel-lucent.com/bstj/vol57-1978/articles/bstj57-6-1905.pdf | accessdate = ngày 9 tháng 12 năm 2012 | doi = 10.1002/j.1538-7305.1978.tb02136.x}}</ref> Từ góc nhìn người dùng chuyên nghiệp và lập trình viên, hệ thống Unix có đặc điểm là thiết kế theo module, đôi khi còn được gọi là [[triết lý Unix]], nghĩa là hệ điều hành cung cấp một tập hợp các công cụ đơn giản, và mỗi công cụ chỉ thực hiện những chức năng giới hạn và được định nghĩa rõ ràng,<ref>{{chú thích sách |title=The Art of Unix Programming |first=Eric |last=Raymond |authorlink=Eric S. Raymond |date = ngày 19 tháng 9 năm 2003 |isbn=0-13-142901-9 |publisher=Addison-Wesley |url=http://www.catb.org/~esr/writings/taoup/html/ |accessdate = ngày 9 tháng 2 năm 2009}}</ref> với [[hệ thống file Unix|hệ thống file]] hợp nhất là phương tiện chính để giao tiếp<ref name="Ritchie"/> và phần lập trình [[vỏ Unix|vỏ]] và ngôn ngữ lệnh kết hợp các công cụ để thực hiện các chức năng phức tạp.
 
Ban đầu dự định sử dụng bên trong [[Bell System]], AT&T đã cấp phép Unix cho các bên ngoài vào cuối những năm 1970, dẫn đến một loạt các biến thể Unix học thuật và thương mại từ các nhà cung cấp bao gồm [[Đại học California tại Berkeley|University of California, Berkeley]] ([[BSD]]), [[Microsoft]] ([[Xenix]]), [[Sun Microsystems]] ([[SunOS]]/[[Solaris (operating system)|Solaris]]), [[Hewlett-Packard|HP]]/[[Hewlett Packard Enterprise|HPE]] ([[HP-UX]]), và [[IBM]] ([[AIX]]). Đầu những năm 90, AT&T đã bán quyền với Unix cho [[Novell]], sau đó bán hoạt động kinh doanh Unix cho [[Santa Cruz Operation]] (SCO) năm 1995.<ref>{{Cite web|title = Novell Completes Sale of UnixWare Business to The Santa Cruz Operation {{!}} Micro Focus|url = http://www.novell.com/news/press/archive/1995/12/pr95274.html|website = www.novell.com|accessdate = December 20, 2015|archiveurl = https://web.archive.org/web/20151220013149/http://www.novell.com/news/press/archive/1995/12/pr95274.html|archivedate = December 20, 2015}}</ref> Thương hiệu UNIX được chuyển cho [[The Open Group]], một tập đoàn công nghiệp trung lập được thành lập năm, cho phép việc sử dụng nhãn hiệu cho các hệ điều hành được chứng nhận tuân thủ [[Single UNIX Specification]] (SUS). Tuy nhiên, Novell tiếp tục sở hữu bản quyền Unix, mà phán quyết [[SCO Group, Inc. v. Novell, Inc.]] của toà án (2010) xác nhận.
Ngày nay hệ điều hành Unix được phân ra thành nhiều nhánh khác nhau, nhánh của AT&T, nhánh của một số nhà phân phối thương mại và nhánh của những tổ chức phi lợi nhuận.
 
Các hệ thống Unix được đặc trưng bởi một thiết kế mô-đun đôi khi được gọi là "[[Triết lý Unix]]", nghĩa là hệ điều hành cung cấp một tập hợp các công cụ đơn giản, và mỗi công cụ chỉ thực hiện những chức năng giới hạn và được định nghĩa rõ ràng.<ref>{{cite book|url=http://www.catb.org/~esr/writings/taoup/html/|title=The Art of Unix Programming|last=Raymond|first=Eric|date=September 19, 2003|publisher=Addison-Wesley|year=|isbn=978-0-13-142901-7|location=|pages=|authorlink=Eric S. Raymond|accessdate=February 9, 2009|archiveurl=https://web.archive.org/web/20090212183726/http://www.catb.org/~esr/writings/taoup/html/|archivedate=February 12, 2009}}</ref> Một [[Hệ thống tập tin|hệ thống file]] hợp nhất ([[Unix filesystem]]) và một cơ chế [[Giao tiếp liên tiến trình|giao tiếp giữa các tiến trình]] được gọi là "[[pipeline (Unix)|pipes]]" đóng vai trò là phương tiện giao tiếp chính,<ref name="Ritchie" /> và một [[Shell (tin học)|shell]] ([[Unix shell]]) được sử dụng để kết hợp các công cụ để thực hiện các quy trình công việc phức tạp .
Unix có thể chạy trên nhiều loại máy tính khác nhau, từ những [[máy tính cá nhân]] cho đến các [[máy chủ dịch vụ]]. Nó là một [[hệ điều hành đa nhiệm]] (có thể cùng lúc thực hiện nhiều nhiệm vụ) hỗ trợ một cách lý tưởng đối với các ứng dụng nhiều người dùng. Unix được viết bằng [[ngôn ngữ lập trình]] [[C (ngôn ngữ lập trình)|C]], một ngôn ngữ rất mạnh và mềm dẻo. Unix hỗ trợ các ứng dụng mạng và hỗ trợ nhiều môi trường lập trình khác nhau. Với hàng trăm lệnh và một số lượng rất lớn các tùy chọn, Unix thực sự là một khó khăn đối với người mới bắt đầu. Với sự phát triển của các [[shell]] Unix hệ điều hành này đã trở nên phổ dụng hơn trong lĩnh vực điện toán.
 
Unix tự phân biệt với các phiên bản trước là hệ điều hành di động đầu tiên: gần như toàn bộ hệ điều hành được viết bằng ngôn ngữ lập trình C, cho phép Unix hoạt động trên nhiều nền tảng.<ref name="dottcl">{{cite web|url=https://www.bell-labs.com/usr/dmr/www/chist.pdf|title=The Development of the C Language|tác giả=|last=Ritchie|first=Dennis M.|authorlink=Dennis Ritchie|date=January 1993|website=|archiveurl=https://web.archive.org/web/20150611114354/https://www.bell-labs.com/usr/dmr/www/chist.pdf|archivedate=June 11, 2015|url hỏng=|accessdate=December 20, 2015}}</ref>
Vì Bell Laboratories bị cấm không cho phép tiếp thị Unix vì lệnh chống độc quyền đối với AT&T nên Unix đã được cung cấp miễn phí cho các trường đại học trên toàn [[Bắc Mỹ]] từ năm 1976. Năm 1979 [[Đại học California tại Berkeley]] đã xây dựng một [[phiên bản]] của Unix dùng cho các máy tính [[VAX]]. Sau khi đã được ưa thích trong các lĩnh vực công nghệ, AT&T đã giành được quyền tiếp thị đối với Unix và đã cho ra đời [[System V]] vào năm 1983. Cho đên nay Unix vẫn được sử dụng rất rộng rãi trong thị trường dành cho máy chủ. Đã có nhiều phiên bản phát triển khác nhau, trong đó có [[Linux]].▼
 
Unix có thể chạy trên nhiều loại máy tính khác nhau, từ những [[máy tính cá nhân]] cho đến các [[máy chủ dịch vụ]]. Nó là một [[hệ điều hành đa nhiệm]] (có thể cùng lúc thực hiện nhiều nhiệm vụ) hỗ trợ một cách lý tưởng đối với các ứng dụng nhiều người dùng.
 
▲Vì Bell Laboratories bị cấm không cho phép tiếp thị Unix vì lệnh chống độc quyền đối với AT&T nên Unix đã được cung cấp miễn phí cho các trường đại học trên toàn [[Bắc Mỹ]] từ năm 1976. Năm 1979 [[Đại học California tại Berkeley]] đã xây dựng một [[phiên bản]] của Unix dùng cho các máy tính [[VAX]]. Sau khi đã được ưa thích trong các lĩnh vực công nghệ, AT&T đã giành được quyền tiếp thị đối với Unix và đã cho ra đời [[UNIX System V|System V]] vào năm 1983. Cho đên nay Unix vẫn được sử dụng rất rộng rãi trong thị trường dành cho máy chủ. Đã có nhiều phiên bản phát triển khác nhau, trong đó có [[Linux]].
 
Unix là một trong những hệ điều hành [[64-bit|64 bit]] đầu tiên. Hiện nay Unix được sử dụng bởi nhiều công ty tập đoàn lớn trên thế giới vì mức độ bảo mật của nó tương đối cao.
== Tổng quan==
[[File:Version 7 Unix SIMH PDP11 Emulation DMR.png|thumb|[[Version 7 Unix]], [[Research Unix]] khởi tổ của tất cả hệ thống Unix hiện đại]]
 
Unix ban đầu có nghĩa là một nền tảng thuận tiện cho các lập trình viên phát triển phần mềm chạy trên nó và trên các hệ thống khác, thay vì cho những người không lập trình.<ref>{{cite web|url=http://www.faqs.org/docs/artu/ch03s01.html|title=The Elements of Operating-System Style|archiveurl=https://web.archive.org/web/20081112005720/http://www.faqs.org/docs/artu/ch03s01.html|archivedate=November 12, 2008l}}</ref><ref>{{cite web |quote=UNIX was created by software developers for software developers, to give themselves an environment they could completely manipulate.|url=https://archive.org/stream/Whole_Earth_Software_Catalog_1984_Point/Whole_Earth_Software_Catalog_1984_Point_djvu.txt |title=Tandy/Radio Shack Book: Whole Earth Software Catalog |year=1984}}</ref> Hệ thống ngày càng lớn hơn khi hệ điều hành bắt đầu lan rộng trong giới học thuật và khi người dùng thêm các công cụ của riêng họ vào hệ thống và chia sẻ chúng với các đồng nghiệp.<ref>{{cite book | last1 = Powers | first1 = Shelley | last2 = Peek | first2 = Jerry | last3 = O'Reilly | first3 = Tim | last4 = Loukides | first4 = Mike | title = Unix Power Tools | year = 2002 | isbn = 978-0-596-00330-2}}</ref>
 
Lúc đầu, Unix không được thiết kế để có thể [[Porting|di động]]<ref name="dottcl" /> hoặc đa tác vụ.<ref name="DMR"/> Sau đó, Unix dần có được tính di động, khả năng đa tác vụ và đa người dùng trong cấu hình chia sẻ thời gian. Các hệ thống Unix được đặc trưng bởi các khái niệm khác nhau:việc sử dụng [[văn bản thuần túy]] để lưu trữ dữ liệu; một [[Hệ thống tập tin|hệ thống file]] phân cấp; xử lý các thiết bị và một số loại [[Giao tiếp liên tiến trình|giao tiếp giữa các tiến trình]] (IPC) dưới dạng tệp; và việc sử dụng một số lượng lớn các công cụ phần mềm, các chương trình nhỏ có thể được kết hợp với nhau thông qua [[giao diện dòng lệnh]] sử dụng các [[pipeline (Unix)|pipes]], trái ngược với việc sử dụng một chương trình nguyên khối duy nhất bao gồm tất cả các chức năng tương tự. Những khái niệm này được gọi chung là "[[triết lý Unix]]". [[Brian Kernighan]] và [[Rob Pike]] tóm tắt điều này trong ''[[The Unix Programming Environment]]'' là "ý tưởng rằng sức mạnh của một hệ thống đến từ các mối quan hệ giữa các chương trình hơn là từ chính các chương trình".<ref>Kernighan, Brian W. Pike, Rob. ''The UNIX Programming Environment.'' 1984. viii</ref>
 
Đến đầu những năm 1980, người dùng bắt đầu thấy Unix là một hệ điều hành phổ quát tiềm năng, phù hợp với các máy tính thuộc mọi quy mô.<ref>{{cite news | url=https://archive.org/stream/byte-magazine-1983-10/1983_10_BYTE_08-10_UNIX#page/n133/mode/2up | title=The Unix Tutorial / Part 3: Unix in the Microcomputer Marketplace | work=BYTE | date=October 1983 | accessdate=January 30, 2015 | author=Fiedler, Ryan | page=132}}</ref><ref>{{cite web |quote=The best thing about UNIX is its portability. UNIX ports across a full range of hardware—from the single-user $5000 IBM PC to the $5 million Cray. For the first time, the point of stability becomes the software environment, not the hardware architecture; UNIX transcends changes in hardware technology, so programs written for the UNIX environment can move into the next generation of hardware. |title=Tandy/Radio Shack Book: Whole Earth Software Catalog |url=https://archive.org/stream/Whole_Earth_Software_Catalog_1984_Point/Whole_Earth_Software_Catalog_1984_Point_djvu.txt |year=1984}}</ref> Môi trường Unix và mô hình chương trình [[Client-server|client–server]] là các yếu tố thiết yếu trong sự phát triển của Internet và định hình lại điện toán làm trung tâm trong các [[Mạng máy tính|mạng]] thay vì trong các máy tính riêng lẻ.
 
Cả Unix và [[C (ngôn ngữ lập trình)|ngôn ngữ lập trình C]] đều được AT&T phát triển và phân phối cho các tổ chức chính phủ và học thuật, dẫn đến cả hai được [[Porting|port]] đến nhiều họ máy hơn bất kỳ hệ điều hành nào khác.
 
Hệ điều hành Unix bao gồm nhiều thư viện và tiện ích cùng với chương trình điều khiển chính, [[Nhân hệ điều hành|kernel]]. Hạt nhân cung cấp các dịch vụ để khởi động và dừng chương trình, xử lý hệ thống tệp và các tác vụ "cấp thấp" phổ biến khác mà hầu hết các chương trình chia sẻ và lên lịch truy cập để tránh xung đột khi các chương trình cố gắng truy cập cùng một tài nguyên hoặc thiết bị. Để làm trung gian truy cập như vậy, kernel có các quyền đặc biệt, được phản ánh trong sự phân biệt không gian kernel với không gian người dùng, sau này là một lĩnh vực ưu tiên nơi hầu hết các chương trình ứng dụng hoạt động.
 
==Lịch sử==
{{main|Lịch sử Unix}}
UNIX bắt nguồn từ một đề án nghiên cứu trong [[Bell Labs]] của [[AT&T]] vào năm [[1969]]. Lúc đó [[Ken Thompson]], [[Dennis Ritchie]] và những người khác nữa làm ra trên máy PDP-7 một thứ mà bây giờ gọi là UNIX. Chữ UNIX ban đầu viết là ''Unics'' là một kiểu chơi chữ của các tác giả khi so sánh sản phẩm của họ với hệ điều hành Multics lúc bấy giờ. Unics là chữ viết tắt của Uniplexed Information and Computing System.
[[File:Ken Thompson (sitting) and Dennis Ritchie at PDP-11 (2876612463).jpg|thumb|[[Ken Thompson]] (ngồi) và [[Dennis Ritchie]] cùng làm việc trên một máy tính [[PDP-11]]|thế=|250x250px]]
 
Nguồn gốc của Unix bắt nguồn từ giữa những năm 1960 khi [[Viện Công nghệ Massachusetts|Massachusetts Institute of Technology]], [[Bell Labs]], và [[General Electric]] cùng phát triển [[Multics]], một hệ điều hành chia sẻ thời gian cho [[Máy tính lớn|mainframe]] [[GE-600 series|GE-645]].<ref>{{cite book
|title=Principles of operating systems: design & applications
|last=Stuart |first=Brian L.
|year=2009
|publisher=Thompson Learning
|location=Boston, Massachusetts
|isbn=978-1-4188-3769-3
|page=23
}}</ref>
Multics có một số đổi mới, nhưng cũng có vấn đề nghiêm trọng. Thất vọng vì quy mô và sự phức tạp của Multics, nhưng không phải vì mục tiêu của nó, các nhà nghiên cứu cá nhân tại Bell Labs đã bắt đầu rút khỏi dự án. Những người cuối cùng rời đi là [[Ken Thompson]], [[Dennis Ritchie]], [[Douglas McIlroy]], và [[Joe Ossanna]],<ref name="DMR">{{cite web|url=https://www.bell-labs.com/usr/dmr/www/hist.pdf|title=The Evolution of the Unix Time-sharing System|tác giả=|last=Ritchie|first=Dennis M.|ngày=|website=|archiveurl=https://web.archive.org/web/20170403063715/https://www.bell-labs.com/usr/dmr/www/hist.pdf|archivedate=April 3, 2017|url hỏng=|accessdate=January 9, 2017}}</ref> những người quyết định thực hiện lại trải nghiệm của họ trong một dự án mới với quy mô nhỏ hơn. Hệ điều hành mới này ban đầu không có sự hỗ trợ của tổ chức và cũng không có tên.
 
Hệ điều hành mới là một hệ thống đơn tác vụ.<ref name="DMR" /> Năm 1970, nhóm đặt ra tên ''Unics'' viết tắt ''của Uniplexed Information and Computing Service'' (phát âm là "[[eunuch]]s"), như một cách chơi chữ của ''Multics'', viết tắt của ''Multiplexed Information and Computer Services''. [[Brian Kernighan]] lấy tín dụng cho ý tưởng này, nhưng nói thêm rằng "không ai có thể nhớ" nguồn gốc tên gọi của Unix.<ref>{{cite web|url=http://www.linuxjournal.com/article/7035|title=Interview with Brian Kernighan|tác giả=|last=Dolya|first=Aleksey|date=July 29, 2003|website=[[Linux Journal]]|archiveurl=https://web.archive.org/web/20171018090033/https://www.linuxjournal.com/article/7035|archivedate=October 18, 2017|url hỏng=|ngày truy cập=}}</ref> Dennis Ritchie,<ref name="DMR" /> Doug McIlroy,{{r|reader}} và [[Peter G. Neumann]]<ref>{{cite journal|url=https://www.usenix.org/system/files/login/issues/login_winter17_issue.pdf|title=An Interview with Peter G. Neumann|author=Rik Farrow|journal=[[;login:]]|volume=42|issue=4|page=38|quote=That then led to Unics (the castrated one-user Multics, so- called due to Brian Kernighan) later becoming UNIX (probably as a result of AT&T lawyers).}}</ref> also credit Kernighan.
 
Hệ điều hành ban đầu được viết bằng [[hợp ngữ]],
nhưng năm 1973, Version 4 Unix đã được viết slaij bằng [[C (ngôn ngữ lập trình)|C]].<ref name="DMR" /> Tuy nhiên Version 4 Unix vẫn có nhiều mã phụ thuộc [[PDP-11]] và không phù hợp để porting. Port đầu tiên cho nền tảng khác được thực hiện năm năm sau (1978) cho [[Interdata 7/32 and 8/32|Interdata 8/32]].<ref>{{cite web|url=http://www.bell-labs.com/usr/dmr/www/portpap.html |title=Portability of C Programs and the UNIX System |publisher=Bell-labs.com | accessdate=August 24, 2018}}</ref>
 
Bell Labsđã sản xuất một số phiên bản Unix được gọi chung là "[[Research Unix]]". Năm 1975, giấy phép mã nguồn đầu tiên của ''UNIX'' đã được bán cho [[Donald B. Gillies]] của khoa Khoa học máy tính thuộc trường [[University of Illinois at Urbana–Champaign]] (UIUC).<ref>{{cite web|url=http://www.ece.ubc.ca/~gillies/mail/dbgillies_ken_thompson.txt|title=personal communication, Ken Thompson to Donald W. Gillies|tác giả=|last=Thompson|first=Ken|date=September 16, 2014|website=UBC ECE Website|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160322042314/http://www.ece.ubc.ca/~gillies/mail/dbgillies_ken_thompson.txt|archivedate=March 22, 2016|url hỏng=|ngày truy cập=}}</ref> Sinh viên tốt nghiệp UIUC Greg Chesson, người đã làm việc về hạt nhân UNIX tại Bell Labs, là đóng góp trong việc đàm phán các điều khoản của giấy phép.<ref>{{cite web|url=http://www.ece.ubc.ca/~gillies/mail/greg_chesson.txt|title=Personal Communication, Greg Chesson to Donald W. Gillies|tác giả=|last=Chesson|first=Greg|authorlink=Greg Chesson|date=November 12, 2014|website=UBC ECE Website|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160322041058/http://www.ece.ubc.ca/~gillies/mail/greg_chesson.txt|archivedate=March 22, 2016|url hỏng=|ngày truy cập=}}</ref>
 
Vào cuối những năm 1970 và đầu những năm 1980, ảnh hưởng của Unix trong giới học thuật đã dẫn đến việc áp dụng ([[BSD]] và [[UNIX System V|System V]]) trên quy mô lớn bởi các công ty khởi nghiệp thương mại, bao gồm [[Sequent Computer Systems|Sequent]], [[HP-UX]], [[SunOS]]/[[Solaris (hệ điều hành)|Solaris]], [[AIX operating system|AIX]], và [[Xenix]]. Vào cuối những năm 1980, AT&T [[Unix System Laboratories]] và [[Sun Microsystems]] đã phát triển System&nbsp;V Release&nbsp;4 ([[SVR4]]), sau đó được nhiều nhà cung cấp Unix thương mại chấp nhận.
Trong 10 năm đầu, việc phát triển UNIX giới hạn bên trong Bell Labs là chính. Những phiên bản trong thời gian này được gọi là Version n (Vn) và được chạy trên PDP-11 (16-bit) rồi kế đó là VAX (32-bit).
 
Vào những năm 1990, các hệ thống [[tương tự Unix]] và Unix đã trở nên phổ biến và trở thành hệ điều hành được lựa chọn cho hơn 90% trong số 500 siêu máy tính nhanh nhất thế giới,<ref name="top500osfam201706">{{cite web|url=http://www.top500.org/statistics/overtime|title=Operating system Family - Systems share|publisher=Top 500 project}}</ref> do các bản phân phối [[BSD]] và [[Linux]] được phát triển thông qua sự hợp tác của một mạng lưới lập trình viên trên toàn thế giới.Năm 2000, Apple đã phát hành Darwin, cũng là một hệ thống Unix, trở thành cốt lõi của hệ điều hành Mac OS X, sau này được đổi tên thành [[macOS]].<ref>{{cite web|url=https://developer.apple.com/library/mac/#documentation/MacOSX/Conceptual/OSX_Technology_Overview/SystemTechnology/SystemTechnology.html#//apple_ref/doc/uid/TP40001067-CH207-BCICAIFJ|title=Loading|tác giả=|họ=|tên=|ngày=|website=|publisher=Developer.apple.com|archiveurl=https://www.webcitation.org/68BcbgbEj?url=http://developer.apple.com/library/mac/#documentation/MacOSX/Conceptual/OSX_Technology_Overview/SystemTechnology/SystemTechnology.html|archivedate=June 5, 2012|url hỏng=|accessdate=August 22, 2012}}</ref>
*Năm [[1973]], V4 được viết bằng C. Đây là sự kiện đáng chú ý nhất trong lịch sử hệ điều hành này vì nó làm cho UNIX có thể được chuyển sang các phần cứng mới trong vòng vài tháng.
*Năm [[1976]], V6 được phát miễn phí cho các trường đại học.
*Năm [[1979]], V7 được phát hành rộng rãi với giá $100 cho các trường đại học và $21,000 cho những thành phần khác. V7 là phiên bản căn bản cho các phiên bản sau này của UNIX.
 
Hệ điều hành Unix được sử dụng rộng rãi trong các [[Máy chủ|servers]], [[workstation]]s, và thiết bị di động hiện đại.<ref>{{cite web|url=http://www.asymco.com/2010/09/29/unixs-revenge/|title=Unix's Revenge|tác giả=|họ=|tên=|date=September 29, 2010|website=|publisher=asymco|archiveurl=https://web.archive.org/web/20101109010117/http://www.asymco.com/2010/09/29/unixs-revenge/|archivedate=November 9, 2010|url hỏng=|accessdate=November 9, 2010}}</ref>.
Sau khi phát hành V7, AT&T lập ra UNIX Support Group (USG) để khai thác UNIX như là một sản phẩm thương mại. Sau này USG đổi thành UNIX System Laboratories (USL). Bell Labs và USL cùng tiếp tục phát triển UNIX. Các phiên bản System III và System V của USL được phát hành rộng rãi và gây ảnh hưởng chính đến các hệ thống sau này. Trong khi đó đóng góp của Bell Labs là các công cụ phát triển như SCCS, và named pipes.
 
===BSD===
Lấy từ “https://vi.wikipedia.org/wiki/Unix”