Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Ánh sáng”
Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
n dọn dẹp, replaced: . < → .< (2), {{chú thích trong bài}} → {{chú thích trong bài}} |
|||
Dòng 30:
Trong [[Vật lý học|vật lý]], thuật ngữ ''ánh sáng'' đôi khi dùng để chỉ bức xạ điện từ ở bất kỳ bước sóng nào, dù nhìn thấy hay không.<ref>{{Chú thích sách|url=https://books.google.com/?id=6mb0C0cFCEYC&pg=PA4|title=Camera lenses: from box camera to digital|last=Gregory Hallock Smith|publisher=SPIE Press|year=2006|isbn=978-0-8194-6093-6|page=4}}</ref><ref>{{Chú thích sách|url=https://books.google.com/?id=IryMtwHHngIC&pg=PA1416|title=Comprehensive Physics XII|last=Narinder Kumar|publisher=Laxmi Publications|year=2008|isbn=978-81-7008-592-8|page=1416}}</ref> Theo nghĩa này, [[tia gamma]], [[tia X]], [[Vi ba|sóng vi ba]] và [[sóng vô tuyến]] cũng là ánh sáng. Giống như tất cả các loại bức xạ EM, ánh sáng nhìn thấy lan truyền dưới dạng sóng. Tuy nhiên, năng lượng được truyền bởi sóng được hấp thụ tại các vị trí đơn lẻ theo cách các hạt được hấp thụ. Năng lượng hấp thụ của sóng EM được gọi là photon và đại diện cho [[lượng tử]] ánh sáng. Khi một sóng ánh sáng được biến đổi và hấp thụ dưới dạng photon, năng lượng của sóng ngay lập tức sụp đổ xuống một vị trí và vị trí này là nơi photon "đến". Đây là những gì được gọi là sự [[sụp đổ chức năng sóng]]. Bản chất ánh sáng giống như hạt và giống như sóng kép này được gọi là [[Lưỡng tính sóng-hạt|lưỡng tính sóng hạt]]. Nghiên cứu về ánh sáng, được gọi là [[quang học]], là một lĩnh vực nghiên cứu quan trọng trong vật lý hiện đại.
==
[[Tập tin:EM_spectrum.svg|liên_kết=https://vi.wikipedia.org/wiki/T%E1%BA%ADp%20tin:EM_spectrum.svg|nhỏ|380x380px|[[Phổ điện từ]], với [[Phổ nhìn thấy được|phần nhìn thấy được]] đánh dấu]]
Nói chung, bức xạ EM (ký hiệu "bức xạ" không bao gồm điện tĩnh, từ trường và [[ Lĩnh vực gần và xa|trường gần]] ), hoặc EMR, được phân loại theo bước sóng thành [[sóng vô tuyến]], [[Vi ba|vi sóng]], [[Tia hồng ngoại|hồng ngoại]], [[Phổ nhìn thấy được|phổ khả kiến]] mà chúng ta cảm nhận được như ánh sáng, [[Tử ngoại|tia cực tím]], [[Tia X|tia X.]], và [[tia gamma]] .
Hành vi của EMR phụ thuộc vào bước sóng của nó. Tần số cao hơn có bước sóng ngắn hơn, và tần số thấp hơn có bước sóng dài hơn. Khi EMR tương tác với các nguyên tử và phân tử đơn lẻ, hành vi của nó phụ thuộc vào lượng năng lượng trên mỗi lượng tử mà nó mang theo.
EMR trong vùng ánh sáng khả kiến bao gồm các [[lượng tử]] (gọi là [[photon]] ) nằm ở đầu dưới của năng lượng có khả năng gây ra kích thích điện tử trong phân tử, dẫn đến những thay đổi trong liên kết hoặc hóa học của phân tử. Ở phần cuối thấp hơn của phổ ánh sáng nhìn thấy, EMR trở nên vô hình đối với con người (tia hồng ngoại) vì các photon của nó không còn đủ năng lượng riêng lẻ để gây ra sự thay đổi phân tử lâu dài (sự thay đổi về cấu trúc) trong phân tử thị giác [[võng mạc]] của con người, mà thay đổi kích hoạt cảm giác thị giác.
Có những loài động vật nhạy cảm với nhiều loại tia hồng ngoại khác nhau, nhưng không phải bằng phương pháp hấp thụ lượng tử. [[ Cảm biến hồng ngoại ở rắn|Cảm biến tia hồng ngoại ở rắn]] phụ thuộc vào một loại [[ Hình ảnh nhiệt|hình ảnh nhiệt]] tự nhiên, trong đó các gói nhỏ nước tế bào được tăng nhiệt độ bởi bức xạ hồng ngoại. EMR trong phạm vi này gây ra rung động phân tử và hiệu ứng sưởi ấm, đó là cách những động vật này phát hiện ra nó.
Trên phạm vi của ánh sáng nhìn thấy, ánh sáng cực tím trở nên vô hình đối với con người, chủ yếu là do nó được hấp thụ bởi giác mạc dưới 360 [[Nanômét|nm]] và thấu kính bên trong dưới 400 nm. Hơn nữa, các [[tế bào hình que]] và [[tế bào hình nón]] nằm trong [[võng mạc]] của mắt người không thể phát hiện ra khoảng cách rất ngắn (dưới 360 nm) bước sóng tia cực tím và thực tế là bị tia cực tím làm hỏng. Nhiều động vật có mắt không cần thấu kính (chẳng hạn như côn trùng và tôm) có thể phát hiện tia cực tím, bằng cơ chế hấp thụ photon lượng tử, giống như cách thức hóa học mà con người phát hiện ánh sáng nhìn thấy.
Các nguồn khác nhau xác định ánh sáng nhìn thấy trong phạm vi hẹp 420–680nm <ref>{{Chú thích sách|url=https://books.google.com/books?id=4MxLPYMS5TUC&pg=PA11|title=Introduction to Optics and Lasers in Engineering|last=Laufer|first=Gabriel|date=13 July 1996|work=Introduction to Optics and Lasers in Engineering|isbn=978-0-521-45233-5|page=11|bibcode=1996iole.book.....L|access-date=20 October 2013}}</ref> <ref name="Bradt2004">{{Chú thích sách|url=https://books.google.com/books?id=hp7vyaGvhLMC&pg=PA26|title=Astronomy Methods: A Physical Approach to Astronomical Observations|last=Bradt|first=Hale|publisher=Cambridge University Press|year=2004|isbn=978-0-521-53551-9|page=26|access-date=20 October 2013}}</ref> rộng tới 380–800nm. <ref name="OhannesianStreeter2001">{{Chú thích sách|url=https://books.google.com/books?id=DwPb4wgqseYC&pg=PA187|title=Handbook of Pharmaceutical Analysis|last=Ohannesian|first=Lena|last2=Streeter|first2=Anthony|date=9 November 2001|publisher=CRC Press|isbn=978-0-8247-4194-5|page=187|access-date=20 October 2013}}</ref> <ref name="AhluwaliaGoyal2000">{{Chú thích sách|url=https://books.google.com/books?id=tJNJnn0M75MC&pg=PA110|title=A Textbook of Organic Chemistry|last=Ahluwalia|first=V.K.|last2=Goyal|first2=Madhuri|date=1 January 2000|publisher=Narosa|isbn=978-81-7319-159-6|page=110|access-date=20 October 2013}}</ref> Trong điều kiện phòng thí nghiệm lý tưởng, mọi người có thể nhìn thấy tia hồng ngoại lên đến ít nhất 1050nm; <ref name="Sliney1976">{{Chú thích tạp chí|last=Sliney|first=David H.|last2=Wangemann|first2=Robert T.|last3=Franks|first3=James K.|last4=Wolbarsht|first4=Myron L.|year=1976|title=Visual sensitivity of the eye to infrared laser radiation|journal=[[Journal of the Optical Society of America]]|volume=66|issue=4|pages=339–341|bibcode=1976JOSA...66..339S|doi=10.1364/JOSA.66.000339|pmid=1262982|quote=The foveal sensitivity to several near-infrared laser wavelengths was measured. It was found that the eye could respond to radiation at wavelengths at least as far as 1064 nm. A continuous 1064 nm laser source appeared red, but a 1060 nm pulsed laser source appeared green, which suggests the presence of second harmonic generation in the retina.}}</ref> trẻ em và thanh niên có thể cảm nhận bước sóng cực tím xuống khoảng 310–313nm. <ref name="LynchLivingston2001">{{Chú thích sách|url=https://books.google.com/books?id=4Abp5FdhskAC&pg=PA231|title=Color and Light in Nature|last=Lynch|first=David K.|last2=Livingston|first2=William Charles|publisher=Cambridge University Press|year=2001|isbn=978-0-521-77504-5|edition=2nd|location=Cambridge|page=231|quote=Limits of the eye's overall range of sensitivity extends from about 310 to 1050 nanometers|access-date=12 October 2013}}</ref> <ref name="Dash2009">{{Chú thích sách|url=https://books.google.com/books?id=7mW4-us4Yg8C&pg=PA213|title=Fundamentals of Ecology 3E|last=Dash|first=Madhab Chandra|last2=Dash|first2=Satya Prakash|publisher=Tata McGraw-Hill Education|year=2009|isbn=978-1-259-08109-5|page=213|quote=Normally the human eye responds to light rays from 390 to 760 nm. This can be extended to a range of 310 to 1,050 nm under artificial conditions.|access-date=18 October 2013}}</ref> <ref name="Saidman1933">{{Chú thích tạp chí|last=Saidman|first=Jean|date=15 May 1933|title=Sur la visibilité de l'ultraviolet jusqu'à la longueur d'onde 3130|trans-title=The visibility of the ultraviolet to the wave length of 3130|url=http://visualiseur.bnf.fr/ark:/12148/bpt6k3148d|journal=[[Comptes rendus de l'Académie des sciences]]|language=French|volume=196|pages=1537–9}}</ref>
Sự phát triển của thực vật cũng bị ảnh hưởng bởi quang phổ màu của ánh sáng, một quá trình được gọi là quá trình photomorphogenesis.
[[Tập tin:Linear_visible_spectrum.svg|liên_kết=https://vi.wikipedia.org/wiki/T%E1%BA%ADp%20tin:Linear_visible_spectrum.svg|giữa|800x800px]]
== Một số tính chất quan trọng ==
| |||