|
'''Kỳ cổ Tá lĩnh''' ([[chữ Hán]]: 旗鼓佐领, {{lang-mnc|ᠴᡳᡤᡠ<br>ᠨᡳᡵᡠ|v=cigu niru|a=qigu niru}}) là một loại [[Bao y]] [[Tá lĩnh]], hợp thành từ nhân khẩu người Hán sớm quy phụ nhà Thanh, vì vậy xưng là “'''Bao y Hán quânQuân'''” hoặc “'''Kỳ cổ Hán quânQuân'''“, có lúc sẽ trực tiếp rút gọn là “'''Hán quânQuân'''”, Kỳ cổ Tá lĩnh thuộc Nội vụ phủ Tam kỳ cũng xưng “'''Nội vụ phủ Hán quânQuân'''”.
Tuy nhiên, Kỳ cổ Tá lĩnh không phải một phần của Hán quânQuân Bát kỳ. Căn cứ theo《 ''Bát kỳ thông chí · kỳ phân chí'' 》, Kỳ cổ Tá lĩnh là một phần của Mãn Châu Bát kỳ, ở dưới Bao y Tham lĩnh. Chẳng qua, Nội vụ phủ Tam kỳ Bao y Tá lĩnh lại độc lập hoàn toàn với Mãn Châu Bát kỳ trong hệ thống hành chính, vì vậy, kỳ tịch của người thuộc Nội vụ phủ Kỳ cổ Tá lĩnh không mang thêm “Mãn Châu kỳ” mà chỉ đơn thuần là “Nội vụ phủ kỳ tịch”, chỉ có một ít sự vụ tương tự với Bát kỳ mới giao cho nha môn Bát kỳ Mãn Châu Đô thống quản lý..
== Khái quát ==
Kỳ cổ Tá lĩnh phân bố trong cả Bát kỳ, nhiều người lấy công huân mà được phong tước như Tam đẳng Namnam ''Hồ Hải'' (胡海), ''Trương Thì Tiến'' (张时荐). Tương đối nổi danh còn có những gia tộc như Tào thị, Cao thị. Tào thị (曹氏), thủy tổ là Tào Thụy, Tào Chấn quy phụ Đại Kim, gia truyền đến Tào Dần thì nhờ mẹ đẻ Tôn thị là [[Nhũ mẫu]] của [[Khang Hi]] Đế mà bắt đầu ngày càng hiển hách. [[Tào Tuyết Cần]] – tác giả [[Hồng Lâu Mộng]] – chính là cháu nội của Tào Dần. Cao thị (高氏), nhờ là nhà mẹ của [[Tuệ Hiền Hoàng quý phi|Tuệ Hiền Hoàng Quý phi]] mà một thời quyền cao chức trọng. Phụ thân của Hoàng Quýquý phi là Cao Bân, Văn Uyên Cáccác Đại học sĩ. Ngoài ra còn có Cao Ngạc – người nổi danh nhờ tiếp tục viết Hồng Lâu Mộng.
Ngoài ra cũng có một số gia tộc tương đối nổi danh là Tương Hoàng kỳ Phùng thị – gia tộc của Anh Liêm (英廉), hay Chính Hoàng kỳ “Chung Dương gia” – gia tộc của Dương Chung Hi (杨钟羲).
Đãi ngộ của người thuộc Kỳ cổ Tá lĩnh có chút phức tạp. Ở phương diện Xuất sĩ, Kỳ cổ tương đồng với Mãn Châu Tá lĩnh, bổ nhiệm quan khuyết đều là “Mãn khuyết” (chế độ bổ khuyết, lấp vào vị trí dành cho Mãn quan). Tuy nhiên, đãi ngộ trong khảo thí thì Kỳ cổ lại bị nhập với Hán quânQuân, vì vậy không thể tranh các phân bảng danh ngạch đặc thù của Mãn Châu và Mông Cổ. Cũng vì vậy mà không có đãi ngộ đặc thù “Mãn Châu trung ngạch giác khoan”.
Kỳ cổ tại phương diện bổ binh khuyết cũng không đồng dạn với Mãn Châu, danh ngạch dành cho Kỳ cổ Tá lĩnh cũng ít hơn nhiều so với Mãn Châu Tá lĩnh.
|
