Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Bạc phu nhân”
Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
Không có tóm lược sửa đổi |
n clean up using AWB |
||
Dòng 27:
| nơi an táng = [[Bạc lăng]] (薄陵)
}}
'''Bạc phu nhân''' ([[chữ Hán]]: 薄夫人, ? - [[155 TCN]]), thường gọi là '''Bạc Cơ''' (薄姬), là một [[phi tần]] của [[Hán Cao Tổ]] Lưu Bang, Hoàng đế sáng lập ra [[nhà Hán]], mẹ sinh của [[Hán Văn Đế]] Lưu Hằng.
Trước khi làm tần phi của Lưu Bang, bà là một thiếp thất của [[Ngụy Báo|Ngụy vương Báo]]. Sau khi con trai Hán Văn Đế lên ngôi, bà trở thành [[Hoàng thái hậu]]. Sau khi cháu nội [[Hán Cảnh Đế]] lên ngôi, bà trở thành [[Thái hoàng thái hậu]], là Thái hoàng thái hậu đầu tiên của nhà Hán và trong [[lịch sử Trung Quốc]].
Dòng 34:
Cha của Bạc thị là người đất Ngô huyện, quận [[Cối Kê]], mẹ là [[Ngụy Ổn]] (魏媼), họ hàng tông thất Ngụy vương. Cha bà Bạc Công mất sớm, mai táng ở [[Sơn Âm]]<ref>《史记·卷四十九·外戚世家第十九》：薄太后，父吴人，姓薄氏，秦时与故魏王宗家女魏媪通，生薄姬，而薄父死山阴，因葬焉。</ref>.
Khi [[Trần Thắng]] khởi nghĩa chống [[nhà Tần]], các chư hầu tự lập để hưởng ứng, trong đó có [[nước Ngụy]]. Bạc thị được mẹ đưa vào cung hầu hạ [[Ngụy Báo]] (魏豹), từ đó được gọi là ''Bạc Cơ''. Trong số thê thiếp của Ngụy Báo, Bạc Cơ xinh đẹp nhất nên nhanh chóng trở thành ái thiếp của ông<ref>《史记·卷四十九·外戚世家第十九》：及诸侯畔秦，魏豹立为魏王，而魏媪内其女於魏宫。媪之许负所相，相薄姬，云当生天子。</ref>. Sau, Ngụy Báo chết, bà được Hán vương [[Lưu Bang]] đưa về hậu cung.
Về sau khi Hán vương xưng [[Hoàng đế]], tức '''Hán Cao Tổ''', bà ở lại [[Trường An]] cùng Hán Cao Tổ<ref>《史记·卷四十九·外戚世家第十九》：是时项羽方与汉王相距荥阳，天下未有所定。豹初与汉击楚，及闻许负言，心独喜，因背汉而畔，中立，更与楚连和。汉使曹参等击虏魏王豹，以其国为郡，而薄姬输织室。豹已死，汉王入织室，见薄姬有色，诏内後宫………</ref>. Tuy là có nhan sắc, nhưng Bạc Cơ không có được ân sủng lắm. Cùng nhập cung với bà có Quản phu nhân và Triệu Tử Nhi, từng ước hẹn ai có sủng hạnh thì sẽ không quên những người còn lại. Thế nhưng, cả Quản thị và Triệu thị đều được sủng hạnh trước, bỏ mặc Bạc Cơ<ref>《史记·卷四十九·外戚世家第十九》：岁馀不得幸。始姬少时，与管夫人、赵子儿相爱，约曰：“先贵无相忘。”已而管夫人、赵子儿先幸汉王。</ref>.
Dòng 43:
Năm Hán Cao Tổ thứ 11 ([[196 TCN]]), khi Lưu Hằng được 8 tuổi, Hán Cao Tổ phong làm '''Đại vương''' (代王). Từ đây về sau Bạc Cơ không thường nhận ân sủng, mà chỉ hiền lành yên phận, chuyên tâm chăm sóc con nên không bị [[Lã hậu]] đố kị.
Năm Hán Cao Tổ thứ 12 ([[195 TCN]]), Hán Cao Tổ băng hà, anh khác mẹ của Lưu Hằng là Thái tử Lưu Doanh lên ngôi, tức là [[Hán Huệ Đế]], Lã hậu trở thành [[Hoàng thái hậu]], nắm mọi quyền hành trong tay hơn cả Hoàng đế. Khi Cao Tổ hoàng đế còn sống, ông đặc biệt sủng ái [[Thích phu nhân]] nên Lã thái hậu căm hận mẹ con Thích phu nhân và Triệu vương [[Lưu Như Ý]]. Năm [[194 TCN]], Thích phu nhân bị Lã hậu ra lệnh giết rất tàn bạo. Sau đó Lã hậu còn bức hại nhiều hoàng tử con của Cao Tổ như Lưu Như Ý, [[Lưu Hiển]], [[Lưu Khôi]].
Bạc cơ vì muốn né tránh những mâu thuẫn nên cầu xin Lã hậu cho đi [[nước Đại|Đại Quốc]] với con, vốn là đất phong của Lưu Hằng. Lã hậu thấy Bạc cơ chưa từng làm mất lòng nên cho phép bà rời đi. Lúc này nước Đại còn rất hoang sơ, nhưng Đại vương Lưu Hằng vẫn trị vì tốt, còn Bạc Cơ trở thành '''Đại Vương thái hậu''' (代王太后), đi theo còn có em trai bà là [[Bạc Chiêu]] (薄昭)<ref>《史记·卷四十九·外戚世家第十九》：高祖崩，诸御幸姬戚夫人之属，吕太后怒，皆幽之，不得出宫。而薄姬以希见故，得出，从子之代，为代王太后。太后弟薄昭从如代。</ref>.
Dòng 54:
Đương thời Văn Đế, công thần là [[Chu Bột]] do có công tôn Hoàng đế lên Đế vị, phong làm Giáng hầu. Tuy nhiên về sau, Chu Bột bị khép tội mưu phản, mà Bạc Thái hậu lại cho rằng ông ta oan uổng. Một hôm, Văn Đế lâm triều, Bạc Thái hậu lấy khăn trùm hướng phía Văn Đế mà ném, nói:''"Giáng hầu có công với Hoàng đế, suất lĩnh Bắc quân hơn cả vạn người, giúp Hoàng đế lên ngôi. Khi thế khi đó một lòng vì Hoàng đế, không hề mưu phản, thế mà bây giờ một chuyện nhỏ thì lại khép tội ông ta mưu phản sao?!"''. Hán Văn Đế hướng đến Thái hậu quỳ nói:''"Quan coi ngục đã điều tra xong, lập tức thả ông ta ra ngục"''. Sau đó, Giáng hầu phục lại chức vị cũng như phong ấp<ref>司马迁·《史记卷五十七·绛侯周勃世家第二十七》文帝朝，太后以冒絮提文帝，曰：「绛侯绾皇帝玺，将兵於北军，不以此时反，今居一小县，顾欲反邪！」</ref>.
Năm Hán Văn Đế hậu nguyên thứ 7 ([[157 TCN]]), Thái tử Lưu Khải lên ngôi, sử gọi [[Hán Cảnh Đế]], tôn tổ mẫu Bạc thị làm [[Thái hoàng thái hậu]]<ref>[https://zh.wikisource.org/wiki/%E6%BC%A2%E6%9B%B8/%E5%8D%B7005 漢書/卷005]: 孝景皇帝，文帝太子也。母曰竇皇后。後七年六月，文帝崩。丁未，太子即皇帝位，尊皇太后薄氏曰太皇太后，皇后曰皇太后。</ref>, bà là vị Thái hoàng thái hậu đầu tiên của lịch sử nhà Hán lẫn Trung Quốc.
== Băng thệ ==
Năm Hán Cảnh Đế thứ 2 ([[155 TCN]]), Thái hoàng thái hậu Bạc thị giá băng, không rõ bao nhiêu tuổi<ref>《史记·卷四十九·外戚世家第十九》：薄太后後文帝二年，以孝景帝前二年崩，葬南陵。以吕后会葬长陵，故特自起陵，近孝文皇帝霸陵。</ref>.
Đương thời, Bạc Cơ không được táng cùng lăng mộ với [[Hán Cao Tổ]] và [[Lữ hậu|Lã hậu]] là [[Trường lăng]] (長陵), mà chỉ táng vào [[Bạc lăng]] (薄陵), nằm ở phía Nam của [[Bá lăng]] (霸陵) - lăng mộ của con trai bà là Hán Văn Đế. Do đó lăng mộ này còn được gọi là '''Nam lăng''' (南陵). Khi đó đích-thứ phân biệt, Bạc Thái hậu không được tôn làm Hoàng hậu, chỉ gọi '''Văn Đế Thái hậu''' (文帝太后) hoặc Bạc Thái hậu mà thôi.
| |||