Wikipedia

Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Live CD”

Duyệt lịch sử tương tác
Thay đổi sau →
Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
Trực quanMã wiki
Tạo với bản dịch của trang “Live CD”
 
Không có tóm lược sửa đổi
Dòng 1:
 
[[Tập tin:Ubuntu_16.04_English.png|nhỏ|[[Ubuntu]] 16.04 đang chạy trên một live DVD, với [[môi trường desktop]] [[Unity (giao diện người dùng)|Unity]]|300x300px]]
Một '''live CD''' hoặc '''live DVD''' là một cài đặt máy tính có thể [[Khởi động máy tính|khởi động]] hoàn chỉnh bao gồm [[hệ điều hành]] chạy trực tiếp từ [[CD|CD-ROM]] hoặc thiết bị lưu trữ tương tự vào bộ nhớ của máy tính, thay vì tải từ ổ đĩa cứng. Một Live CD cho phép người dùng chạy một [[hệ điều hành]] cho bất kỳ mục đích nào mà không cần cài đặt hoặc thực hiện bất kỳ thay đổi nào đối với cấu hình của máy tính. Các Live CD có thể chạy trên một máy tính mà không cần [[Lưu trữ dữ liệu máy tính|lưu trữ thứ cấp]], chẳng hạn như ổ đĩa cứng, hoặc với một ổ đĩa cứng hoặc hệ thống file bị hỏng, cho phép khôi phục dữ liệu.
 
Khi ổ đĩa CD và DVD dần dần bị loại bỏ, các live CDtrở nên ít phổ biến hơn, được thay thế bằng [[live USB]], là hệ thống tương đương được ghi vào ổ đĩa [[flash USB]], có thêm lợi ích là có khả năng lưu trữ có thể ghi. Chức năng của đĩa live CD cũng có sẵn với ổ đĩa flash liveUSB có thể khởi động hoặc ổ đĩa cứng gắn ngoài được kết nối bằng USB. Nhiều liveCD cung cấp tùy chọn duy trì bằng cách ghi các file vào ổ cứng hoặc ổ flash USB.
 
Nhiều [[bản phân phối Linux]] tạo một [[ảnh ISO]] images có sẵn để burn vào CD hoặc DVD. Trong khi Hệ điều hành nguồn mở có thể được sử dụng miễn phí, một số phần mềm thương mại, chẳng hạn như [[Windows To Go]] yêu cầu một giấy phép để sử dụng. Nhiều Live CDđược sử dụng để khôi phục dữ liệu, [[Thám tử máy tính|pháp y máy tính]], chụp ảnh đĩa, khôi phục hệ thống và loại bỏ [[Phần mềm ác ý|phần mềm độc hạ]]<nowiki/>i. Hệ điều hành [[Tails (hệ điều hành)|Tails]] nhằm mục đích bảo vệ sự riêng tư và ẩn danh của người dùng, cho phép họ làm việc với các tài liệu nhạy cảm mà không để lại hồ sơ trên ổ cứng máy tính.<ref>{{Chú thích web|url=https://pressfreedomfoundation.org/blog/2014/04/help-support-little-known-privacy-tool-has-been-critical-journalists-reporting-nsa|tựa đề=Help Support the Little-Known Privacy Tool That Has Been Critical to Journalists Reporting on the NSA|tác giả=Timm|tên=Trevor|ngày=2 April 2014|website=Freedom of the Press Foundation|ngày truy cập=18 April 2014}}</ref><ref>{{Chú thích web|url=https://www.wired.com/2014/04/tails/|tựa đề=Out in the Open: Inside the Operating System Edward Snowden Used to Evade the NSA|tác giả=Finley|tên=Klint|ngày=14 April 2014|website=WIRED|ngày truy cập=18 April 2014}}</ref>
 
== Lịch sử ==
[[Tập tin:Ubuntu_16.04_Install_screen.PNG|nhỏ|Cài đặt từ Ubuntu 16.04 live DVD|300x300px]]
Tất cả các máy tính ngoại trừ các máy tính kỹ thuật số đầu tiên được chế tạo với một số dạng loader tích hợp tối thiểu, loader này tải một chương trình hoặc các chương trình kế tiếp từ một phương tiện lưu trữ, sau đó vận hành máy tính. Ban đầu, một phương tiện chỉ đọc như băng đục lỗ hoặc thẻ đục lỗ được sử dụng để tải chương trình ban đầu. Với sự ra đời của phương tiện lưu trữ đọc-ghi rẻ tiền, [[đĩa mềm]] và [[đĩa cứng]] đọc-ghi được sử dụng làm phương tiện khởi động.
 
Dòng 27:
'Live CD' dựa trên Linux đầu tiên là [[Yggdrasil Linux]] được phát hành lần đầu tiên ở dạng beta trong khoảng 1992 ~ 1993 (ngừng sản xuất năm 1995), mặc dù trên thực tế, chức năng của nó bị cản trở do thông lượng thấp của các ổ CD-ROM lúc đó. DemoLinux, phát hành năm 1998, là bản phân phối Linux đầu tiên được thiết kế đặc biệt dưới dạng đĩa live CD. [[Danh thiếp có thể khởi động]] Linuxcare, được phát hành lần đầu tiên vào năm 1999, là Live CD đầu tiên tập trung vào quản trị hệ thống và là lần đầu tiên được phân phối ở dạng danh thiếp có thể khởi động. {{Tính đến|2015}}, Finnix (phát hành lần đầu năm 2000) là Live CD lâu đời nhất vẫn đang được sản xuất. [[Knoppix]], một [[Bản phân phối Linux|bản phân phối]] dựa trên [[Debian]] Linux phát hành năm 2003, và nhận thấy sự phổ biến như một hệ thống [[Khôi phục dữ liệu|đĩa cứu hộ]] và như một bản phân phối chính trong chính nó
 
Kể từ năm 2003, sự phổ biến của đĩa live CD đã tăng lên đáng kể, một phần là do các tập lệnhscript và bản làm lại của [http://www.linux-live.org/ Linux Live] , giúp dễ dàng xây dựng các hệ thống live tùy chỉnh. MostHầu ofhết the popularcác [[Bảnbản phân phối Linux|Linux distributions]] nowphổ includebiến ahiện nay đều có biến thể live CD, trong một số trường varianthợp, whichđây incũng somelà casesphương istiện alsocài theđặt preferredđược installationưu mediumtiên.
 
== Sử dụng ==
[[Tập tin:Mandriva2010eng.png|nhỏ|Live CD của [[Mandriva Linux|Mandriva]] 2010|300x300px]]
Live CD được tạo ra cho nhiều mục đích sử dụng khác nhau. Một số được thiết kế để chứng minh hoặc "test thử" một hệ điều hành cụ thể (thường là [[Linux]] hoặc một hệ điều hành [[Phần mềm tự do nguồn mở|tự do nguồn mở]] khác). Phần mềm có thể được kiểm tra hoặc chạy cho một mục đích sử dụng cụ thể mà không can thiệp vào thiết lập hệ thống. Dữ liệu trên hệ thống không hoạt động bình thường do các vấn đề về [[hệ điều hành]] và phần mềm có thể được cung cấp; ví dụ: dữ liệu có thể được khôi phục từ một máy bị nhiễm vi-rút đang hoạt động mà không cần quá trình vi-rút đang hoạt động và gây ra nhiều thiệt hại hơn và vi-rút có thể bị loại bỏ với các biện pháp bảo vệ chống lại việc loại bỏ bỏ qua.
Live CDs are made for many different uses. Some are designed to demonstrate or "test drive" a particular operating system (usually Linux or another [[Phần mềm tự do|free]] or [[Giấy phép nguồn mở|open source]] operating system). Software can be tested, or run for a particular single use, without interfering with system setup. Data on a system which is not functioning normally due to operating system and software issues can be made available; for example, data can be recovered from a machine with an active virus infection without the virus process being active and causing more damage, and the virus can be removed with its defences against removal bypassed.
 
AlthoughMặc somedù một số đĩa live CDsCDcó canthể loadtải intovào memorybộ tonhớ freeđể thegiải opticalphóng driveổ forđĩa otherquang usescho các mục đích sử dụng khác, loadingviệc thetải datadữ fromliệu atừ CD-ROM isvẫn stillchậm slowerhơn thanso avới typicalkhởi hardđộng driveổ bootcứng thông thường, sodo thisđó, isđiều rarelynày thehiếm defaultkhi withđược largemặc liveđịnh với các ảnh CD imagestrực tiếp lớn, butnhưng forvới smallercác ảnh live CD imagestải loadinghệ thethống filesystemtệp directlytrực intotiếp vào RAM cancó providethể atăng significanthiệu performancesuất boost,đáng askể,vì RAM isnhanh muchhơn fasternhiều thanso avới hardổ drive,cứng và sử dụng andít usesnăng lesslượng powerhơn.<ref name="Brickner000">{{Chú thích sách|url=https://archive.org/details/testdrivinglinux0000bric|title=Test Driving Linux: From Windows to Linux in 60 Seconds|last=Brickner|first=David|publisher=O'Reilly|year=2005|isbn=0-596-00754-X|url-access=registration}}</ref> ExperiencedNgười usersdùng ofcó thekinh operatingnghiệm systemcủa mayhệ alsođiều usehành acũng có thể sử dụng đĩa live CD tođể determinexác whetherđịnh andxem tomột whathệ extentđiều ahành particularhoặc operatingphiên systembản orcụ versionthể iscó compatibletương withthích avới particularcấu hardwarehình configurationphần andcứng certaincụ peripheralsthể và các [[thiết bị ngoại vi]] nhất định hay không, orhoặc asnhư amột waycách tođể biết trước máy tính hoặc thiết knowbị beforehandngoại whichvi computernào orsẽ peripheralhoạt willđộng worktrước beforekhi buyingmua. AMột live CD cancó bethể usedđược tosử troubleshootdụng hardware,để especiallykhắc whenphục asự hardcố drivephần failscứng, andđặc morebiệt generallylà askhi aổ recoverycứng discbị inlỗi casevà ofnói problemschung là đĩa khôi phục trong trường hợp có sự cố. SomeMột livesố CDsđĩa canCD savetrực user-createdtiếp filescó inthể alưu Windowstệp partitiondo người dùng tạo trong phân vùng [[Microsoft Windows|Windows]], a[[Ổ USB driveflash|ổ USB]], aổ networkmạng drive,hoặc orphương othertiện accessiblecó mediathể truy cập khác. LiveĐĩa backupCD CDssao canlưu createtrực antiếp imagecó ofthể drives,tạo andhình backảnh upổ files,đĩa withoutvà problemssao duelưu tofile mà không gặp sự cố do file đang mở và opentập fileshợp andkhông inconsistentnhất setsquán.
 
Một số công dụng bổ sung bao gồm:
Dòng 57:
 
=== Phần mềm thiết bị ===
[[Tập tin:Gentoo-10.0-livedvd.png|nhỏ|Live CD của [[Gentoo Linux]]|300x300px]]
Đóng gói thiết bị phần mềm dưới dạng đĩa live CD có thể cài đặt hoặc live ISO, thường có thể có lợi vì một hình ảnh duy nhất có thể chạy trên cả phần cứng thực và trên hầu hết các loại [[máy ảo]].
Packaging a software appliance as an installable live CD, or live ISO, can often be beneficial as a single image can run on both real hardware and on most types of virtual machines.
 
Điều này cho phép các nhà phát triển tránh những phức tạp liên quan đến việc hỗ trợ nhiều định dạng ảnh máy ảo không tương thích và thay vào đó tập trung vào mẫu chung thấp nhất.
This allows developers to avoid the complexities involved in supporting multiple incompatible [[Máy ảo|virtual machine]] images formats and
focus on the lowest common denominator instead.
 
Thông thường sau khi khởi động máy từ đĩa live CD, thiết bị sẽ chạy ở chế độ demo không liên tục hoặc tự cài đặt, theo yêu cầu của người dùng, vào thiết bị lưu trữ có sẵn.
Typically after booting the machine from the live CD, the appliance either runs in non-persistent demo mode or installs itself, at the user's request, to an available storage device.
 
=== Gắn mà không burn ===
[[Tập tin:Vbox160debian.jpg|nhỏ|Virtual OpenBSD machine configuration in [[VirtualBox]] with live image file (''6.3-Release-i386-bootonly.iso'')|300x300px]]
Các file trên ảnh ISO live CD có thể được truy cập trong Microsoft Windows bằng trình giả lập ảnh đĩa như [[DAEMON Tools|Daemon Tools]] hoặc trong các biến thể [[Unix]] bằng cách gắn thiết bị vòng lặp. Các phiên bản mới hơn của Windows (tức là Windows 8 trở lên) và phần mềm có sẵn cho các phiên bản trước đó, cho phép gắn ISO dưới dạng ổ đĩa ảo.
 
Sau khi gắn hệ thống tập tin của đĩa live CD phần mềm trên đĩa live CD có thể được chạy trực tiếp mà không cần khởi động nó, bằng cách chrooting vào hệ thống tập tin được gắn kết.
 
Hình ảnh ISO CD trực tiếp cũng có thể được gắn bằng phần mềm [[máy ảo]] như [[VirtualBox]] và [[VMware Workstation]] hoặc có thể được chuyển đổi thành [[Live USB]] bằng [[SYSLINUX]]. Các công cụ đặc biệt có thể tự động hóa quá trình này..<ref>{{Chú thích web|url=https://help.ubuntu.com/community/USB%20Installation%20Media|tựa đề=USB Installation Media - UNetbootin|website=http://community.ubuntu.com|nhà xuất bản=Ubuntu Community|ngày truy cập=11 February 2014}}</ref>
 
== Tính năng ==
[[Tập tin:Mandriva2010eng.png|nhỏ|Live CD của [[Mandriva Linux|Mandriva]] 2010|300x300px]]
Trong quá trình khởi tạo live CD, người dùng thường có thể sử dụng một hoặc nhiều mã khởi động để thay đổi hành vi khởi động. Chúng khác nhau giữa các bản phân phối nhưng hầu hết có thể được truy cập vào màn hình khởi động đầu tiên bằng một trong các [[phím chức năng]].
 
Một số đĩa live CD đi kèm với tiện ích cài đặt có thể truy cập được từ biểu tượng trên màn hình, có thể tùy chọn cài đặt hệ thống trên [[ổ cứng]] hoặc ổ [[flash USB]]. Hầu hết các đĩa live CD scó thể truy cập thông tin trên ổ cứng nội bộ và/hoặc bên ngoài, [[đĩa mềm]] và ổ đĩa flash USB.
 
Đĩa live CD thường được phân phối trên phương tiện [[Bộ nhớ chỉ đọc|chỉ đọc]], yêu cầu sao chép sang phương tiện có thể ghi lại được (tức là ổ cứng hoặc đầu ghi CD) hoặc hoàn thành việc làm lại để cài đặt phần mềm bổ sung; tuy nhiên, vẫn có những ngoại lệ. Nếu [[Puppy Linux]] được ghi vào phương tiện đa nhiệm mở, các thay đổi được thực hiện trong quá trình sử dụng (chẳng hạn như tệp được tạo, chương trình được cài đặt và tùy chọn tùy chỉnh) sẽ được ghi trong một phiên mới vào phương tiện khởi động<ref>{{Chú thích web|url=http://puppylinux.org/wikka/MultiSessionLiveDVD|tựa đề=How to Create a Multi-session LiveDVD|ngày=26 April 2011|website=Puppy Linux|ngày truy cập=1 August 2018}}</ref> vẫn tồn tại qua các lần khởi động tiếp theo.
 
Thuật ngữ "Live CD" được sử dụng cho bất kỳ đĩa CD nào chứa hệ điều hành và phần mềm có thể chạy mà không cần cài đặt trên máy tính chủ. Hệ điều hành có thể được sử dụng trực tiếp bao gồm AmigaOS 4, Amithlon, AROS, [[FreeBSD]], [[FreeDOS]], [[Hệ điều hành Mac cổ điển|classic Mac OS]], [[macOS]], đĩa cài đặt và sửa chữa [[Microsoft Windows]], [[OS/2]], [[ReactOS]], NetBSD, OpenBSD, [[MINIX|MINIX 3]], Plan 9 from Bell Labs, MorphOS, OpenSolaris, BeleniX và những bản khác dựa trên [[Solaris (hệ điều hành)|Solaris]]. Có các phiên bản bảo trì của Microsoft Windows có thể khởi động từ CD như [[BartPE]], [[Windows Preinstallation Environment|Windows PE]], và Microsoft Diagnostics and Recovery Toolset (DaRT), trước đây được gọi là Emergency Repair Disk Commander (ERD Commander).
 
Hệ điều hành máy tính cá nhân đầu tiên trên đĩa CD hỗ trợ các hoạt động "live" có thể là [[AmigaOS]], hệ điều hành này có thể được khởi động từ CD trên Amiga CDTV năm 1990.{{Cần chú thích|date=November 2007}}. Các ví dụ trước đó về hệ điều hành live tất nhiên là hệ điều hành được sử dụng từ đĩa mềm và phổ biến rộng rãi nhất là [[DOS]].
[[Tập tin:Gentoo-10.0-livedvd.png|nhỏ|Live CD của [[Gentoo Linux]]|300x300px]]
Tuy nhiên, không giống như các hệ điều hành trước đây trên đĩa quang, "live CD" Linux và OS/2 được thiết kế đặc biệt để chạy mà không cần cài đặt trên các phương tiện khác như [[ổ cứng]]. Khái niệm live CD nhằm mục đích quảng bá [[Linux]] và giới thiệu khả năng của hệ điều hành [[Phần mềm tự do nguồn mở|tự do nguồn mở]] trên các máy tính cá nhân thông thường đã được cài đặt sẵn. {{Cần chú thích|date=November 2008}}
 
Hàng 92 ⟶ 91:
 
== Creation ==
[[File:AmigaOS_4.1_Update_1_Live_CD.png|nhỏ|Live CD của AmigaOS 4.1 Update 1]]
Một [[Hệ thống tập tin|hệ thống file]] chỉ đọc, giống như trên một CD-ROM có nhược điểm là không thể lưu bất kỳ dữ liệu làm việc hiện tại nào. Vì lý do này, hệ thống file chỉ đọc thường được hợp nhất với hệ thống file tạm thời có thể ghi dưới dạng đĩa RAM. Thường thì các thư mục Linux mặc định "<code>/home</code>" (chứa file cá nhân và [[Tập tin cấu hình|file cấu hình]] của người dùng) và "<code>/var</code>" (chứa [[Dữ liệu (máy tính)|dữ liệu]] [[Biến (khoa học máy tính)|biến]]) được lưu trong đĩa ram, vì hệ thống cập nhật chúng thường xuyên. Puppy Linux và một số đĩa live CD khác cho phép cấu hình và các file thêm vào được ghi và sử dụng trong các sessions sau.
 
Trong đĩa live CD hiện đại, hệ thống file chỉ đọc được hợp nhất với ổ đĩa RAM bằng các kỹ thuật transparent như ''UnionFS, AuFS'' hay ''EWF''. [[Khởi động máy tính#Trình nạp khởi động (Boot loader)|Boot loader]]<nowiki/>s giống như [[syslinux]] có thể khởi động các file ISO từ thiết bị bộ nhớ USB.
 
Live CD phải có khả năng phát hiện và sử dụng nhiều loại phần cứng (bao gồm cả [[card mạng]], [[card đồ họa]], v.v.) trong thời gian thực, thường sử dụng các phương tiện như ''udev, hotplug, hal, udisk'' vv. là một phần phổ biến của tất cả bản phân phối dựa trên [[Hạt nhân Linux|Linux kernel]] 2.6 trở lên.
 
== Xem thêm ==
Lấy từ “https://vi.wikipedia.org/wiki/Live_CD”