Wikipedia

Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Salad trộn”

Duyệt lịch sử tương tác
← Thay đổi trướcThay đổi sau →
Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
Trực quanMã wiki
Không có tóm lược sửa đổi
Dòng 14:
| other =
}}
'''Rau trộn''' (tiếng Pháp: ''salade'') hay '''salad''', '''xa lát''' là một loại món ăn có nguồn gốc từ các nước [[châu Âu]], đây là món hỗn hợp theo phương pháp trộn lẫn bao gồm nhiều nguyên liệu khác nhau và có nhiều loại khác nhau:; Chủchủ yếu là chế biến từ [[rau|rau sống]] và các loại [[xà lách]], [[mì]], [[cây họ đậu]], [[Trứng (thực phẩm)|trứng]] hoặc các loại [[ngũ cốc]]; cũng như xa lát hỗn hợp kết hợp với, [[thịt]], thịt gia cầm, hoặc [[hải sản]] và xa lát [[quả|trái cây]]. Xa lát xanh bao gồm [[rau diếp]], các loại [[hạt ngũ cốc]], đôi khi được bổ sung thêm thịt, cá, mì ống, [[pho mát]], trứng, hạt ngũ cốc.
 
Rau trộn được chế biến từ việc trộn các nguyên liệu và tưới lên đó hỗn hợp nước sốt làm từ [[bơ]], [[sữa]], [[va ni]], [[mayonne]]... Xa lát có thể là loại xa lát nóng hoặc nguội (lạnh). Hầu hết các món xa lát truyền thống là các loại nguội (lạnh), mặc dù một số nơi chẳng hạn như xa lát [[khoai tây]] ở phía nam nước [[Đức]] là loại xa lát nóng sốt. ▼
==Giới thiệu==
▲Rau trộn được chế biến từ việc trộn các nguyên liệu và tưới lên đó hỗn hợp nước sốt làm từ [[bơ]], [[sữa]], [[va ni]], [[mayonne]]... Xa lát có thể là loại xa lát nóng hoặc nguội (lạnh). Hầu hết các món xa lát truyền thống là các loại nguội lạnh, mặc dù một số nơi chẳng hạn như xa lát [[khoai tây]] ở phía nam nước [[Đức]] là loại xa lát nóng sốt.
Salad có thể được phục vụ tại bất kỳ thời điểm nào trong một [[bữa ăn]]. Cụ thể là:
* Xa lát dùng làm [[món khai vị]], trong trường hợp này xa lát sẽ là món kích thích cảm giác thèm ăn của thực khác.▼
* Xa lát là món ăn phụ và ăn kèm với món chính ▼
* Xa lát là món chính, trong trường hợp này xa lát được chế biến sẽ được tăng cường các món chứa nhiều chất đạm, đường, mỡ chẳng hạn như ức gà hay một lát thịt bò. ▼
* Xa lát làm [[món tráng miệng]], trong món này xa lát được chế biến theo dạng ngọt, có thể pha thêm [[kem]] hoặc [[sữa tươi]].▼
== Từ nguyên ==
== Lịch sử ==
Nhiều nhà nghiên cứu cho rằng salad xuất hiện đầu tiên ở vùng biển Địa Trung Hải, cụ thể hơn là đất nước Hy Lạp.
==Ích lợi==
Hiện nay xu hướng dùng rau ([[bông cải xanh]]) trong bữa ăn như xa lát trộn không qua nấu chín đang là cách ẩm thực phổ biến và khoa học, có lẽ đây là cách đảm bảo nguyên vẹn thành phần dinh dưỡng có lợi và bảo vệ sức khỏe.<ref>[http://consumer.healthday.com/cancer-information-5/mis-cancer-news-102/steaming-broccoli-preserves-its-cancer-fighting-power-681948.html The American Cancer Society explains lifestyle choices that can reduce cancer risk], Robert Preidt, American Institute for Cancer Research, news release, Nov.ngày 1 tháng 7 năm 2013</ref>
 
Món salad ban đầu vốn là các loại rau trộn với nhau cùng với muối và dầu dấm, được dùng như một món khai vị vì người Hy Lạp cổ cho rằng cách ăn này tốt cho hệ tiêu hóa. Càng về sau thì càng có nhiều loại nguyên liệu được bổ sung vào salad, cho đến nay ta có thể thấy cả rất nhiều loại thịt như thịt gà, thịt xông khói, xúc xích... trong món ăn này.
== Các loại salad ==▼
Món salad có thể là món '''salad hỗn hợp''' (với các thành phần cụ thể tùy từng món) hoặc '''salad trộn hất''' (với các nguyên liệu được đặt trong bát và trộn). Món [[antipasto]], món ăn đầu tiên trong [[Ẩm thực Ý|bữa ăn đặc trưng của Ý]], tương tự như món salad trộn, có rau, pho mát và thịt.
=== Salad xanh ===
[[File:GreenSalad.jpg|thumb|right|Salad xanh]]
 
Món salad được xuất hiện từ lâu, dưới nhiều hình thức chế biến khác nhau. Chẳng hạn, người La Mã, người Hy Lạp cổ đại và người Ba Tư đã trộn hỗn hợp rau củ với một loại nước sốt để ăn. Những món ăn rau trộn như vậy đã trở nên phổ biến ở châu Âu sau cuộc xâm lấn của đế chế La Mã và Hy Lạp.
'''Salad xanh''' hoặc '''salad vườn''' thường có các loại [[rau ăn lá]] như [[rau diếp]], [[rau bina]], hoặc [[Eruca vesicaria|rau tên lửa]] (arugula). Nếu rau không xanh chiếm một phần lớn trong món salad thì thay vào đó nó có thể được gọi là '''salad rau'''. Các loại rau sống phổ biến ([[Rau củ#Thuật ngữ|theo nghĩa ẩm thực]]) được sử dụng trong món salad bao gồm [[dưa chuột]], [[ớt chuông]], [[cà chua]], [[hành tây]], [[cà rốt]], [[cần tây]], [[cải củ]], [[Nấm ăn|nấm]], [[Bơ (thực vật)|bơ]], [[ô liu]], trái [[atiso]], [[cổ hủ cau]], [[cải xoong]], [[mùi tây]], [[củ dền]] và [[quả đậu non]]. Quả hạch, quả mọng, hạt và hoa là những thành phần ít phổ biến hơn. [[Trứng luộc]] chín, [[thịt xông khói]], [[tôm]] và [[pho mát]] có thể được dùng làm đồ trang trí, thực phẩm từ động vật thường được dùng nhiều hơn khi ăn tối.
 
Bên cạnh đó, một loại dầu ăn được sử dụng cho món salad cũng xuất hiện vào thế kỷ 17 tại Cộng hòa Hà Lan mới (nay là thành phố New York, Mỹ). Bằng chứng là trong bức thư tín vào năm 1665 được tìm thấy, có đề cập đến danh sách các mặt hàng thông dụng trên tàu như 1 lon dầu xà lách 1,10 florin, 1 chai giấm rượu 16 florin,….
==== Salad chẻ ====
Salad chẻ là một loại salad xanh cụ thể được làm từ một phần đầu của rau diếp (thường là [[xà lách Mỹ]]), thường cắt đôi hoặc cắt làm tư với các thành phần khác ở trên.<ref>{{cite web | url=http://www.foodnetwork.com/recipes/paula-deen/wedge-salad-recipe.html | title=Wedge Salad | work=Food Network | accessdate=25 January 2016 | author=Paula Deen}}</ref>
 
Trong cuốn sách tựa Acetaria: A Discourse on Sallets của nhà văn John Evelyn đã đề cập đến vấn đề người Anh cần phải có thời gian để dùng quen món rau trộn. Lúc bấy giờ, nữ hoàng Scotland là Mary đã dùng món rau trộn gồm có quả anh đào, nấm, củ cần tây và trứng luộc được rưới với mùi tạt kem.
=== Salad trái cây ===
[[File:Fruit salad.JPG|thumb|Salad trái cây]]
 
== Tên gọi ==
Salad trái cây được làm từ trái cây ([[Danh sách cây ăn quả|theo nghĩa ẩm thực]]), có thể là trái cây tươi hoặc đóng hộp. Ví dụ như [[cocktail trái cây]].<ref name="Things to Do" />
Salad là tên gọi tiếng Anh và được xuất hiện lần đầu vào thế kỷ 14 với cách viết là salad hoặc sallet. Ngoài ra, nguồn gốc của tên gọi salad có thể được biến tấu từ cách viết của tiếng Pháp như salade, tiếng Latinh cổ đại là herba Salata và tiếng Latin là salata.
 
Cái tên salad là biến thể của từ “sadata” trong tiếng Hy Lạp, vốn bắt nguồn từ chữ “sal” nghĩa là “muối”. Khi du nhập vào nước Pháp, từ này biến thành “salade” rồi dần dần trở thành “salad” như ngày nay chúng ta thường gọi.
=== Salad gạo và mì ống ===
[[Gạo]] và [[mì ống]] có thể được sử dụng làm nguyên liệu chính để làm món salad. Món [[salad mì ống]] phổ biến hơn. Một số ví dụ về món salad gạo xuất phát từ [[ẩm thực Thái Lan]], chẳng hạn như [[Nasi ulam]].
 
Salad có một thời “lao đao” sau sự sụp đổ của đế chế Rome. Thời đó người châu Âu cho rằng ăn đồ sống đồng nghĩa với tự sát vì chúng chứa rất nhiều mầm bệnh; cho nên họ nấu chín kỹ mọi thứ. May mắn là salad dần dần được người ta chứng minh là có lợi cho sức khỏe, vì thế món ăn này bắt đầu có mặt trở lại trong các bữa ăn phương Tây. Đến khoảng cuối thế kỷ XIX, salad lại một lần nữa bị “tẩy chay” ở Mỹ, mãi gần đây mới lại được người Mỹ ưa chuộng.<ref>{{Chú thích web|url=https://www.vinacircle.com/articles/salad-nhung-dieu-thu-vi-ve-nguon-goc-va-dac-trung-van-hoa-post17329.html#:~:text=C%C3%A1i%20t%C3%AAn%20salad%20l%C3%A0%20bi%E1%BA%BFn,nay%20ch%C3%BAng%20ta%20th%C6%B0%E1%BB%9Dng%20g%E1%BB%8Di.|tựa đề=Salad - Những điều thú vị về nguồn gốc và đặc trưng văn hóa|tác giả=|họ=|tên=|ngày=|website=|url lưu trữ=|ngày lưu trữ=|url hỏng=|ngày truy cập=}}</ref>
=== Salad trộn ===
 
=== Salad bữa tối ===
 
=== Salad tráng miệng ===
 
▲== Các loại salad ==
Chúng ta có thể lần lượt phân biệt các loại xa lát theo mục đích sử dụng và hình thức trình bày:
▲* Xa lát dùng làm [[món khai vị]], trong trường hợp này xa lát sẽ là món kích thích cảm giác thèm ăn của thực khác.
▲* Xa lát là món ăn phụ và ăn kèm với món chính
▲* Xa lát là món chính, trong trường hợp này xa lát được chế biến sẽ được tăng cường các món chứa nhiều chất đạm, đường, mỡ chẳng hạn như ức gà hay một lát thịt bò.
▲* Xa lát làm [[món tráng miệng]], trong món này xa lát được chế biến theo dạng ngọt, có thể pha thêm [[kem]] hoặc [[sữa tươi]].
== Nước xốt ==
 
Lấy từ “https://vi.wikipedia.org/wiki/Salad_trộn”