Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Opus”
Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
Mở rộng bài viết một chút. Thẻ: Thêm thẻ nowiki Soạn thảo trực quan |
Chỉnh sửa một chút |
||
Dòng 2:
'''Ôput''' là một tác phẩm âm nhạc trong [[nhạc cổ điển]].<ref name=":0" /><ref>{{Chú thích web|url=https://vtudien.com/viet-viet/dictionary/nghia-cua-tu-%C3%B4put|tựa đề=Ôput|tác giả=|họ=|tên=|ngày=|website=|url lưu trữ=|ngày lưu trữ=|url hỏng=|ngày truy cập=}}</ref>
Thuật ngữ này được Việt hóa theo cách phát âm từ nguyên gốc [[tiếng Latinh]] là '''opus''', (phát âm theo tiếng Anh: /əʊpəs/, theo tiếng Pháp: ô-puýt) tương đương với từ "work" (tiếng Anh) và "œuvre" (tiếng Pháp) nghĩa là '''tác phẩm'''.<ref name=":0" /><ref>{{Chú thích web|url=https://www.yourdictionary.com/opus|tựa đề=Opus meaning|tác giả=|họ=|tên=|ngày=|website=|url lưu trữ=|ngày lưu trữ=|url hỏng=|ngày truy cập=}}</ref><ref>{{Chú thích web|url=https://www.freemusicdictionary.com/definition/opus/|tựa đề=OPUS (defnition)|tác giả=|họ=|tên=|ngày=|website=|url lưu trữ=|ngày lưu trữ=|url hỏng=|ngày truy cập=}}</ref><ref name=":1">{{Chú thích web|url=https://www.perseus.tufts.edu/hopper/text?doc=Perseus%3Atext%3A1999.04.0059%3Aentry%3Dopus1|tựa đề=A Latin Dictionary|họ=Charlton T. Lewis, Charles Short,}}</ref> Ôput dùng để chỉ một nhạc phẩm khí nhạc, được đánh số theo trình tự nhất định của một tác giả.<ref name=":0">{{Chú thích web|url=https://www.abc.net.au/classic/read-and-watch/music-reads/what-is-an-opus-number/11228928#:~:text=pxhere),for%20more%20than%20one%20work.|tựa đề=What is an opus number?|tác giả=|họ=|tên=|ngày=|website=|url lưu trữ=|ngày lưu trữ=|url hỏng=|ngày truy cập=}}</ref><ref>{{Chú thích web|url=https://www.dictionary.com/browse/opus|tựa đề=opus|tác giả=|họ=|tên=|ngày=|website=|url lưu trữ=|ngày lưu trữ=|url hỏng=|ngày truy cập=}}</ref> Thuật ngữ "opus" thường được viết tắt là "'''op.'''" và luôn đi kèm theo một con số chỉ thứ tự mà [[nhạc sĩ]] sáng tác ra tác phẩm đó đánh số theo trình tự nhất định nào đó, hoặc có khi trình tự này do nhà xuất bản ấn định. Vì vậy, trong tiếng Anh thuật ngữ này được gọi đầy đủ hơn là [[:en:Opus_number|opus number]] (số của tác phẩm). Chẳng hạn op. 2 của [[Joseph Haydn]] là tác phẩm số hai trong thứ tự sáng tác của ông.
Số ôput giúp người nghe hoặc người nghiên cứu âm nhạc biết được sáng tác sớm hay muộn trong sự nghiệp của một nhà soạn nhạc, hoặc giúp phân biệt các nhạc phẩm cùng thể loại và cùng chủ đề của cùng một [[nhạc sĩ]]. Chẳng hạn [[Frédéric Chopin]] có hai bản bản côngxectô cho dương cầm, đều gọi là "piano concerto", thì bản op.11 ra đời trước gọi là bản [[Piano concerto 1 (Chopin)|côngxectô số 1]], còn bản op.21 là bản côngxectô số 2.
Dòng 16:
* Với các nhạc phẩm của [[Frédéric Chopin|F. Chopin]], đã có ba hệ thống danh mục được áp dụng: Số B của Maurice J.E. Brown; KK của Krystyna Kobylańska; bộ kí hiệu A, C, D, E, P và S của Józef Michał Chomiński cho các tác phẩm mà chính nhà soạn nhạc chưa đánh số. Ví dụ: đọc thấy kí hiệu nhạc phẩm là "B150", thì hiểu ngay là tác phẩm hòa tấu dương cầm số 2 của Chopin do Maurice J.E. Brown phân loại, ứng với "op.21 Chopin".
* Với [[Wolfgang Amadeus Mozart]] được xác định bằng K hoặc KV (Köchel-Verzeichnis
*
* Với [[Claude Debussy|C. Debussy]] dùng kí hiệu L-số do François Lesure đề xuất.
* Với [[Antonín Dvořák|A. Dvořák]] - được xác định bằng kí hiệu B-số, theo danh mục của Jarmil Burghauser; đã giải quyết các vấn đề về các số opus khác nhau và trùng lặp được chỉ định bởi các nhà xuất bản nhạc của Dvořák.
* Với [[Joseph Haydn]] được xác định bằng Hob, theo danh mục năm 1957 của Anthony van Hoboken.
* Với [[Franz Liszt|Franz Lisz]]<nowiki/>t được xác định bằng S-số, theo danh mục The Music of Liszt (1960), của Humphrey Searle.
▲* Với [[Wolfgang Amadeus Mozart]] được xác định bằng K hoặc KV (Köchel-Verzeichnis nummer), theo hệ thống danh mục của Ludwig Ritter von Köchel.
* Với [[Niccolò Paganini]] được xác định bằng số MS, theo Catalogo tematico năm 1982, bởi Moretti và Sorrento.
* Với [[Domenico Scarlatti]] được xác định với ba hệ thống danh mục: L-số theo danh mục 1906 của Alessandro Longo; K-số và Kk-số theo danh mục năm 1953 của Ralph Kirkpatrick; và P-số, theo danh mục năm 1967 của Giorgio Pestelli.
| |||