Wikipedia

Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Giáo hoàng Phanxicô”

Duyệt lịch sử tương tác
← Thay đổi trướcThay đổi sau →
Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
Trực quanMã wiki
→‎Giáo hoàng: Thêm 3 hình nữa.
Đã cứu 5 nguồn và đánh dấu 1 nguồn là hỏng.) #IABot (v2.0.8
Dòng 32:
Ông sinh tại Buenos Aires, Argentina trong một gia đình có năm anh em di dân [[Người Ý|gốc Ý]]. Từ khi nhỏ, Bergoglio đã biết được hai thứ tiếng Tây Ban Nha và Italia. Bergoglio bắt đầu học Thần học sau khi có bằng Thạc sĩ Hóa học của [[Đại học Buenos Aires]].<ref>{{Chú thích web |url=http://www.catholicherald.co.uk/news/2013/03/13/cardinal-bergoglio-profile/ |ngày truy cập=2013-03-13 |tựa đề=Cardinal Jorge Bergoglio: a profile {{!}} CatholicHerald.co.uk<!-- Bot generated title --> |archive-date=2013-03-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20130315202935/http://www.catholicherald.co.uk/news/2013/03/13/cardinal-bergoglio-profile/ }}</ref> Ngày 11 tháng 3 năm 1958, ông gia nhập [[Dòng Tên]] ở Argentina. Đến năm 1969, ông trở thành Linh mục và sau đó đảm nhiệm nhiều vai trò khác nhau trong Giáo hội. Từ năm [[1998]], ông trở thành [[Tổng Giám mục]] của [[Tổng giáo phận Buenos Aires]]. Đến năm 2001, [[Giáo hoàng Gioan Phaolô II]] phong ông làm [[hồng y]].
 
Ngày [[13 tháng 3]] năm [[2013]], ông được bầu làm Giáo hoàng trong cuộc [[Mật nghị Hồng y 2013|Mật nghị Hồng y]] sau khi [[Giáo hoàng Biển Đức XVI]] thoái vị trước đó vào ngày [[28 tháng 2]], thánh lễ ''[[Lễ khai mạc Sứ vụ của Giáo hoàng Phanxicô|Khai mạc sứ vụ Mục tử toàn thể Hội Thánh]]'' (lễ nhậm chức) được cử hành vào ngày [[19 tháng 3]] năm [[2013]], trùng vào lễ kính [[Thánh Giuse]]<ref>[{{Chú thích web |url=http://www.hdgmvietnam.org/thoi-khoa-bieu-nhung-ngay-ke-tiep-cua-duc-tan-giao-hoang/4799.57.7.aspx |ngày truy cập=2013-03-14 |tựa đề=Thời khóa biểu những ngày kế tiếp của Đức tân Giáo hoàng] |archive-date=2014-08-26 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140826121050/http://www.hdgmvietnam.org/thoi-khoa-bieu-nhung-ngay-ke-tiep-cua-duc-tan-giao-hoang/4799.57.7.aspx }}</ref>. Vì ông sinh tại [[Argentina]] nên ông là vị Giáo hoàng đầu tiên đến từ Châu [[Mỹ Latinh]], đồng thời cũng là vị Giáo hoàng đầu tiên không phải từ [[châu Âu]] kể từ hơn 1200 năm qua (tính từ [[Giáo hoàng Grêgôriô III]])<ref>[http://blogs.ft.com/beyond-brics/2013/03/13/snap-new-pope-is-an-argentine/ [Snap&#93; New Pope is an Argentine | beyondbrics<!-- Bot generated title -->]</ref>; và là [[tu sĩ]] [[Dòng Tên]] đầu tiên làm người kế vị [[Thánh Phêrô]].<ref>[https://archive.is/20130425100638/www.chicagotribune.com/news/chi-new-pope-20130312,0,4304366.story Pope Francis Elected in Conclave - chicagotribune.com<!-- Bot generated title -->]</ref> Tông hiệu của ông, Phanxicô, cũng là tông hiệu lần đầu tiên được một Giáo hoàng dùng và nó được lấy từ tên của thánh [[Phanxicô thành Assisi]].<ref>[http://edition.cnn.com/2013/03/13/world/st--francis-of-assisi-profile/index.html St. Francis of Assisi: 'A great, great figure in the church'], CNN</ref>
 
Với tư cách là cá nhân hay là chức sắc tôn giáo, Phanxicô được đánh giá là người khiêm nhường, quan tâm đến người nghèo, và sẵn sàng đối thoại với các nhóm cộng đồng có tư tưởng, xuất thân và niềm tin khác nhau.<ref>{{chú thích báo|last=Feiden|first=Douglas|title=Pope Francis, the new leader of the Catholic Church, praised by many for practicing what he preaches, his humble nature and his empathy for the poor|url=http://www.nydailynews.com/news/world/popebio-article-1.1287994|accessdate=ngày 4 tháng 6 năm 2013|newspaper=New York Daily News|date=ngày 13 tháng 3 năm 2013}}</ref><ref>{{chú thích báo|last=Vallely|first=Paul|title=Pope Francis profile: Jorge Mario Bergoglio, a humble man who moved out of a palace into an apartment, cooks his own meals and travels by bus|url=http://www.independent.co.uk/voices/comment/pope-francis-profile-jorge-mario-bergoglio-a-humble-man-who-moved-out-of-a-palace-into-an-apartment-cooks-his-own-meals-and-travels-by-bus-8533450.html|accessdate=ngày 4 tháng 6 năm 2013|newspaper=The Independent|date=ngày 14 tháng 3 năm 2013}}</ref><ref>{{chú thích báo|title=Pope Appeals for More Interreligious Dialogue |url=http://www.nytimes.com/2013/03/23/world/europe/pope-francis-urges-more-interreligious-dialogue.html?_r=0 |date=ngày 22 tháng 3 năm 2013 |accessdate=ngày 16 tháng 6 năm 2013}}</ref> Sau khi đắc cử Giáo hoàng, ông thể hiện một tác phong giản dị hơn trong quá trình làm việc hàng ngày, chẳng hạn ông chọn nơi cư ngụ là [[Domus Sanctae Marthae|Lưu xá Thánh Mátta]] (một nhà khách của Vatican) thay vì trong căn hộ dành riêng cho Giáo hoàng tại [[điện Tông Tòa]]; mặc [[áo lễ]] đơn giản hơn và từ chối mặc chiếc áo choàng sặc sỡ truyền thống dành cho Giáo hoàng sau khi đắc cử.<ref>[http://www.bbc.co.uk/news/world-europe-21813874 BBC: Pope Francis' first moves hint at break with past, ngày 16 tháng 3 năm 2013]</ref> Trong chuyến viếng thăm đầu tiên tới một xứ đạo, Phanxicô nói ''"đây là thông điệp mạnh mẽ nhất của Thiên Chúa: tình yêu."''<ref>[http://www.vatican.va/holy_father/francesco/homilies/2013/documents/papa-francesco_20130317_omelia-santa-anna_en.html Holy Mass In The Parish Of St. Anna In The Vatican], ngày 17 tháng 3 năm 2013.</ref> Mặc dù chỉ mới lên lãnh đạo Giáo hội Công giáo chưa lâu nhưng trong hai năm liên tiếp 2013<ref>[http://www.independent.co.uk/news/world/politics/forbes-reveals-worlds-most-powerful-people-2013--with-vladimir-putin-taking-top-spot-8913265.html Forbes reveals World's Most Powerful People 2013 - with Vladimir Putin taking top spot]</ref> và 2014,<ref>[http://tuoitre.vn/tin/the-gioi/20141106/ong-putin-van-la-nguoi-quyen-luc-nhat-the-gioi/668116.html Forbes: Putin đứng đầu danh sách 72 người quyền lực nhất thế giới]</ref> ông được tạp chí danh giá ''[[Forbes]]'' xếp hạng ở vị trí thứ 4 trong số những nhân vật quyền lực nhất thế giới. Còn Tạp chí ''[[Time]]'' bình chọn ông là nhân vật của năm 2013<ref>{{chú thích web|title=Pope Francis, The People’s Pope|url=http://poy.time.com/2013/12/11/person-of-the-year-pope-francis-the-peoples-pope/|publisher=TIME|accessdate = ngày 11 tháng 12 năm 2013}}</ref>.
 
==Thiếu thời==
Jorge Mario Bergoglio sinh tại Buenos Aires, Argentina trong một gia đình có năm người con của một công nhân đường sắt [[người Ý]] di dân. Sau khi học tại chủng viện Villa Devoto, ông gia nhập [[Dòng Tên]] vào ngày [[11 tháng 3]] năm [[1958]] và bắt đầu học [[thần học]] sau khi có bằng [[Thạc sĩ]] [[hóa học]] của [[Đại học Buenos Aires]]<ref>{{Chú thích web |url=http://www.catholicherald.co.uk/news/2013/03/13/cardinal-bergoglio-profile/ |ngày truy cập=2013-03-13 |tựa đề=Cardinal Jorge Bergoglio: a profile {{!}} CatholicHerald.co.uk<!-- Bot generated title --> |archive-date=2013-03-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20130315202935/http://www.catholicherald.co.uk/news/2013/03/13/cardinal-bergoglio-profile/ }}</ref>. Ông cũng hoàn thành cử nhân [[triết học]] tại [[Đại học Maximo San José]] ở [[San Miguel]] vào năm [[1963]], và sau đó giảng dạy văn học và tâm lý học tại hai trường Inmaculada ở Santa Fe, và Salvador ở Buenos Aires<ref>[{{Chú thích web |url=http://vietcatholic.net/News/Html/103373.htm |ngày truy cập=2013-03-14 |tựa đề=Tiểu sử Đức Tân Giáo hoàng Phanxicô Đệ Nhất] |archive-date=2013-03-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20130315201044/http://vietcatholic.net/News/Html/103373.htm }}</ref>. Có một khoảng thời gian ông làm nhân viên bảo vệ trong quán bar, nhân viên quét dọn sàn nhà và tiến hành các thí nghiệm hóa học.<ref name=burke>{{chú thích báo
| url = http://religion.blogs.cnn.com/2013/12/03/pope-i-was-once-a-bar-bouncer/
| title = Pope: I was once a bar bouncer
Dòng 48:
==Trước khi làm giáo hoàng==
===Linh mục Dòng Tên===
Bergoglio học tại Chủng viện Inmaculada Concepción ở Villa Devoto, thành phố [[Buenos Aires]], ba năm sau thì gia nhập làm tập sinh [[Dòng Tên]] vào ngày [[11 tháng 3]] năm [[1958]], chính thức làm tu sĩ vào ngày [[12 tháng 3]] năm [[1960]] với lời khấn tạm. Năm [[1967]], Bergoglio hoàn thành nghiên cứu thần học và được Tổng Giám mục José Ramón Castellano truyền chức [[linh mục]] ngày [[13 tháng 12]] năm [[1969]]. Từ đó, ông làm giáo sư phân khoa triết học và thần học San Miguel - một [[chủng viện]] ở San Miguel, Buenos Aires. Năm [[1973]], Bergoglio hoàn tất kỳ [[linh thao]] tại [[Alcalá de Henares]], [[Tây Ban Nha]] và ông khấn trọn Dòng Tên vào ngày [[22 tháng 4]] năm đó.<ref>{{chú thích báo|last=Fernández|first=Henar|title=Papa Francisco: biografía del jesuita Jorge Mario Bergoglio |url=http://www.madridactual.es/20130314503185/papa-francisco-biografia-del-jesuita-jorge-mario-bergoglio|accessdate=ngày 18 tháng 3 năm 2013|newspaper=Madrid Actual|date=ngày 14 tháng 3 năm 2013}}{{Liên kết hỏng|date=2021-04-30 |bot=InternetArchiveBot }}</ref> Dòng Tên bầu ông làm Giám tỉnh của Dòng tại Argentina từ năm [[1973]] đến [[1979]].<ref name=sjvows>{{chú thích web|url=http://www2.fiu.edu/~mirandas/bios-b.htm#Bergoglio |title=The Cardinals of the Holy Roman Church – Biographies – A |publisher=.fiu.edu |date= |accessdate = ngày 19 tháng 3 năm 2013}}</ref> Đến năm [[1980]], ông trở thành giám đốc chủng viện San Miguel - nơi ông đã được đào tạo từ thời là chủng sinh.<ref>[The Vatican Today, 13 Mar 2013, [http://www.news.va/en/news/biography-who-is-jorge-mario-bergoglio Biograpgy: who is Jorge Mario Bergoglio?], retrieved 6 Apr 2013</ref> Ông phục vụ trong cương vị đó cho đến năm 1986 rồi sang [[Đức]] hoàn thành luận án tiến sĩ. Trở về Argentina, ông làm linh mục giải tội và linh hướng cho một cộng đồng Dòng Tên tại [[Córdoba]].<ref>{{chú thích web|url=http://www.bbc.co.uk/vietnamese/world/2013/03/130313_pope_profile.shtml |title= Giới thiệu thân thế tân Giáo hoàng|pulisher=BBC|accessdate=14 tháng 3 năm 2013}}</ref> Khi còn ở Đức, ông được thấy bức tranh ''Đức Mẹ tháo gỡ nút thắt'' (''Mary Untier of Knots'') tại [[Augsburg]], ông mang một bản sao của bức tranh về Argentina, và từ đó nó đã trở thành một biểu tượng [[sùng kính Đức Mẹ]] quan trọng.<ref>[http://www.vietcatholic.net/News/Html/119498.htm Nhân dịp sinh nhật ĐTC: tìm hiểu danh hiệu Đức Mẹ Tháo Gỡ Nút Thắt]</ref><ref>{{sp}} {{chú thích web|title=El Santuario|url=http://www.sanjosedeltalar.com.ar/santuario.html|publisher=Parroquia San José del Talar|accessdate=ngày 14 tháng 3 năm 2013}}{{Liên kết hỏng|date=2021-03-10 |bot=InternetArchiveBot }}</ref><ref>{{chú thích báo|last=Baumann|first=Andrea|title=Was Papst Franziskus in Augsburg machte|url=http://www.augsburger-allgemeine.de/augsburg/Was-Papst-Franziskus-in-Augsburg-machte-id24452476.html|accessdate=ngày 20 tháng 3 năm 2013|newspaper=Augsburger Allgemeine|date=ngày 15 tháng 3 năm 2013|language=tiếng Đức}}</ref>{{efn|Lòng sùng kính này kể từ đó lan đến Brazil; nó "thu hút những người với những vấn đề nhỏ".<ref>{{chú thích báo |last=Bellos|first=Alex|title=Virgin painting ties Brazilians in knots |url=https://www.theguardian.com/world/2001/dec/24/alexbellos|accessdate=ngày 14 tháng 3 năm 2013 |publisher=The Guardian (UK)|date=ngày 23 tháng 12 năm 2001 |location=London}}</ref> Bergoglio đã tặng một chiếc ly có vẽ hình ảnh của ''Đức Mẹ tháo gỡ nút thắt'' cho Giáo hoàng Biển Đức XVI năm 2005.<ref>{{chú thích báo|last=Jiménez |first=Pablo |title=The Pope's chalice: silver-made, austere and featuring Our Lady of Luján |url=http://www.buenosairesherald.com/article/126383/the-popes-chalice-silvermade-austere-and-featuring-our-lady-of-luj%C3%A1n |accessdate=14 tháng 3 năm 2013|publisher=Buenos Aires Herald|date=14 tháng 3 năm 2013}}</ref>}}
 
===Giám mục và Tổng Giám mục===
Dòng 70:
[[Tập tin:Francis Inauguration fc10.jpg|nhỏ|Giáo hoàng Francisco tại lê nhậm chức Giáo hoàng, 19 tháng 3 năn 2013]]
[[Tập tin:Canonization 2014-The Canonization of Saint John XXIII and Saint John Paul II (14037015405).jpg|nhỏ|Giáo hoàng tại lễ tuyên thánh các giáo hoàng Gioan XXIII và Gioan Phaolô II, tháng 4 năm 2014.]]
Bergoglio được bầu làm Giáo hoàng vào ngày [[13 tháng 3]] năm [[2013]] trong ngày thứ hai của [[Mật nghị Hồng y 2013]], ông chọn tông hiệu là Giáo hoàng Phanxicô<ref>{{chú thích web|url=http://www.vatican.va/holy_father/francesco/elezione/index_sp.htm|title=FRANCISCUS|date=ngày 13 tháng 3 năm 2013|quote=Annuntio vobis gaudium magnum; habemus Papam: Eminentissimum ac Reverendissimum Dominum, Dominum Georgium MariumSanctae Romanae Ecclesiae Cardinalem Bergoglioqui sibi nomen imposuit Franciscum|archiveurl=https://www.webcitation.org/6F60wLVTO?url=http://www.vatican.va/holy_father/francesco/elezione/index_sp.htm|archivedate=2013-03-13|publisher=Holy See|ngày truy cập=2013-03-14|url-status=live}}</ref><ref>[http://www.news.va/en/news/habemus-papam-cardinal-bergolio-elected-pope Habemus Papam! Cardinal Bergolio Elected Pope - Fracis I]</ref><ref name="cnbc">{{chú thích báo |title=Cardinal Jorge Mario Bergoglio of Argentina Named as New Pope of the Roman Catholic Church |url=http://www.cnbc.com/id/100538976 |newspaper=CNBC |date=ngày 13 tháng 3 năm 2013 |accessdate=ngày 13 tháng 3 năm 2013}}</ref>. Giải thích về điều này, Thomas Rosica - phát ngôn viên phó của Vatican nói rằng tân Giáo hoàng chọn tông hiệu Phanxicô là liên quan đến Thánh [[Phanxicô thành Assisi]] khó nghèo, vì ông vốn sống theo gương thánh nhân<ref>Michael Martinez, [http://www.cnn.com/2013/03/13/world/pope-name/index.html?hpt=hp_t1 CNN Vatican analyst: Pope Francis' name choice 'precedent shattering'], [[CNN]] (ngày 13 tháng 3 năm 2013). Truy cập ngày 13 tháng 3 năm 2013.</ref><ref>{{chú thích web|author=David Batty |url=http://www.guardian.co.uk/world/2013/mar/13/pope-francis-assisi-seagull-sistine |title=Pope named after Francis of Assisi heralded by gull atop Sistine chimney &#124; World news |publisher=The Guardian |date= |accessdate = ngày 13 tháng 3 năm 2013}}</ref><ref>{{chú thích web|url=http://news.blogs.cnn.com/2013/03/13/cardinals-elect-new-pope/ |title=Argentina's Bergoglio becomes Pope Francis – This Just In - CNN.com Blogs |publisher=News.blogs.cnn.com |date= |accessdate = ngày 14 tháng 3 năm 2013}}</ref>. Một số người ban đầu lầm tưởng rằng, vì hồng y Bergoglio là một tu sĩ Dòng Tên nên ông đã chọn tông hiệu Giáo hoàng là Phanxicô theo Thánh [[Phanxicô Xaviê]], cũng là một linh mục [[Dòng Tên]]<ref name="http://www.guardian.co.uk/world/2013/mar/13/jorge-mario-bergoglio-pope-poverty">{{chú thích web|last=Rice-Oxley|first=Mark|title=Pope Francis: the humble pontiff with practical approach to poverty|url=http://www.guardian.co.uk/world/2013/mar/13/jorge-mario-bergoglio-pope-poverty|work=The Guardian|publisher=Guardian News and Media Limited|accessdate=ngày 13 tháng 3 năm 2013}}</ref><ref>{{chú thích web|last=Glauber|first=Bill|title=Pope's name may connect to Jesuit roots - not Francis of Assisi|url=http://www.jsonline.com/features/religion/popes-name-may-connect-to-jesuit-roots--not-francis-of-assisi-i3958ss-197865021.html|work=JSOnline|publisher=Journal Interactive Milwaukee|accessdate=ngày 13 tháng 3 năm 2013}}</ref>. Nhưng chính ông giải thích việc chọn tông hiệu này như sau: ''" Trong cuộc bầu Giáo hoàng, tôi ngồi bên cạnh Đức Hồng y Claudio Hummes, nguyên Tổng Giám mục Sao Paolo, một người bạn rất thân với tôi, khi tình huống trở nên "nguy hiểm", ngài an ủi tôi, không sao đâu! Nhưng khi số phiếu bầu đã lên đến 2 phần ba, mọi người vỗ tay vì đã bầu được giáo hoàng. Ngài ôm hôn tôi và nói: "Đừng quên người nghèo". Lời này đi vào sâu thẳm trái tim tôi: người nghèo, người nghèo. Liên hệ đến người nghèo, gần như ngay lập tức tôi nghĩ về Thánh Phanxicô Assisi.''<ref>[{{Chú thích web |url=http://dongten.net/noidung/20948 |ngày truy cập=2013-03-18 |tựa đề=Giáo hoàng giải thích lý do ngài chọn danh hiệu Phanxicô] |archive-date=2013-03-19 |archive-url=https://web.archive.org/web/20130319075441/http://dongten.net/noidung/20948 }}</ref> Hồng y [[Timothy Dolan]] - một nhân chứng trong mật nghị này cũng xác nhận rằng, ngay sau khi được chọn làm Giáo hoàng, Bergoglio cho biết: "Tôi chọn tên Phanxicô vì yêu quý Thánh Phanxicô thành Assisi"<ref name=Dolan>{{chú thích web|title = Cardinal Dolan Talks About The Choice Of Pope Francis|work = CBS 2 News|publisher = [[WCBS-TV]]|date = ngày 13 tháng 3 năm 2013|url = http://newyork.cbslocal.com/video/8616695-cardinal-dolan-talks-about-the-choice-of-pope-francis/|accessdate = ngày 13 tháng 3 năm 2013}}</ref>. Vatican cũng đã xác nhận rằng tên chính thức của tân Giáo hoàng là Phanxicô, không phải "Phanxicô I". Một phát ngôn viên Vatican nói rằng tên này sẽ trở thành Phanxicô I nếu và chỉ khi có thêm Giáo hoàng chọn tông hiệu Phanxicô về sau<ref>Emily Alpert, [http://www.latimes.com/news/world/worldnow/la-fg-wn-vatican-pope-francis-name-20130313,0,1309501.story Vatican: It's Pope Francis, not Pope Francis I], ''[[Los Angeles Times]]'' (ngày 13 tháng 3 năm 2013). Truy cập ngày 13 tháng 3 năm 2013.</ref>. Hiện tại, Giáo hoàng Phanxicô thông thạo [[tiếng Tây Ban Nha]] ([[Ngôn ngữ đầu tiên|tiếng mẹ đẻ]]), [[Latinh|tiếng Latinh]], [[tiếng Ý]] và [[tiếng Đức]]<ref>{{chú thích báo|url=http://www.guardian.co.uk/world/2013/mar/13/new-pope-thirteen-key-facts|title=Pope Francis: 13 key facts about the new pontiff|date=ngày 13 tháng 3 năm 2013|work=The Guardian|accessdate=ngày 13 tháng 3 năm 2013}}</ref>.Ông cũng nói được [[tiếng Anh]], [[tiếng Pháp]], [[tiếng Bồ Đào Nha]] dù không trôi chảy và một chút thổ ngữ [[Tiếng Piemonte|Piedmont]]. Những lời đầu tiên của ông nói với công chúng trên cương vị giáo hoàng khi chúc phép lành [[Urbi et Orbi]]<ref>[{{Chú thích web |url=http://www.vietcatholic.net/News/Html/103377.htm |ngày truy cập=2013-03-14 |tựa đề=Diẽn từ của Đức Tân Giáo hoàng Phanxicô Đệ Nhất] |archive-date=2013-03-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20130315224221/http://www.vietcatholic.net/News/Html/103377.htm }}</ref>:
 
{{cquote|''Chào anh chị em thân mến. Tất cả anh chị em cũng biết nghĩa vụ của Mật nghị là bầu ra một Giám mục Rôma. Có vẻ như là các hiền huynh Hồng y của tôi đã phải đi đến cùng trời cuối đất để tìm một vị như thế... kết cuộc là... Tôi cảm ơn anh chị em về sự đón tiếp nồng nhiệt đã đến từ cộng đoàn giáo phận Rôma. Trước hết tôi xin anh chị em hiệp ý trong lời cầu nguyện cho Đức Giáo hoàng Danh Dự Bênêđicctô thứ 16 của chúng ta.. Tất cả chúng ta hãy hiệp ý cầu nguyện cho ngài, xin Chúa ban phép lành cho ngài và xin Đức Mẹ chở che ngài.''}}
Dòng 114:
| video3 = {{Youtube|id=fd5kNiBp1Lg#t=1h16m20s|title=Lần đầu xuất hiện và phát biểu}}
}}
* [http://m.vnexpress.net/video/giao-hoang-moi-lan-dau-xuat-hien-truoc-cong-chung/2437788/p0 Giáo hoàng mới lần đầu xuất hiện trước công chúng] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130317074530/http://m.vnexpress.net/video/giao-hoang-moi-lan-dau-xuat-hien-truoc-cong-chung/2437788/p0 |date=2013-03-17 }}, Video VnExpress.net.
* [http://www.vatican.va/ Vatican: the Holy See]– Trang web của Vatican ({{Webarchive|url=https://www.webcitation.org/6F64Gfkqn?url=http://www.vatican.va/ |date=2013-03-13 }})
** [http://www.news.va/en/news/biography-who-is-jorge-mario-bergoglio Trang web của Vatican: Tiểu sử chính thức của Jorge Mario Bergoglio được xuất bản trong quá trình diễn ra Mật nghị Hồng y bởi Văn phòng Thông tin Tòa Thánh với các thông tin được cung cấp bởi chính các Hồng y]
Lấy từ “https://vi.wikipedia.org/wiki/Giáo_hoàng_Phanxicô”