Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Kim chi”

Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
Đã cứu 1 nguồn và đánh dấu 0 nguồn là hỏng.) #IABot (v2.0.8
Đã cứu 4 nguồn và đánh dấu 0 nguồn là hỏng.) #IABot (v2.0.8
Dòng 65:
Tạp chí Health Magazine của Mỹ đã từng gọi kim chi là một trong "năm thực phẩm có lợi cho sức khỏe nhất" của thế giới, với khẳng định rằng món ăn này giàu [[vitamin]], giúp tiêu hóa tốt, và thậm chí còn có thể có tác dụng phòng bệnh [[ung thư]]. Trong khi đó, các nhà khoa học khác lại cho rằng các loại rau bảo quản không chứa vitamin, và do nó chứa lượng [[Nitrit]] cao, nếu ăn quá nhiều có thể gây ung thư.<ref name="healthy">{{chú thích web|url=http://www.health.com/health/article/0,23414,1149143,00.html|work=Health Magazine|title=World's Healthiest Foods: kimchi|accessdate=ngày 30 tháng 3 năm 2006|archive-date=2008-08-28|archive-url=https://web.archive.org/web/20080828184227/http://www.health.com/health/article/0%2C23414%2C1149143%2C00.html}}</ref> Các tính chất của kim chi liên quan đến sức khỏe xuất phát từ nhiều nhân tố. Kim chi thường được làm từ bắp cải, hành, tỏi, những loại rau này đều có lợi cho sức khỏe. Cũng như sữa chua, kim chi còn có các men vi khuẩn sống có ích. Sau cùng, kim chi chứa nhiều ớt, loại rau này cũng đã được cho là có lợi cho sức khỏe.
 
Ở [[Đông Á]], đôi khi người ta cho rằng số ca bệnh [[Hội chứng hô hấp cấp tính nặng|SARS]] ở [[Hàn Quốc]] không cao là do thói quen ăn nhiều kim chi, tuy rằng chưa ai xác nhận được mối liên hệ rõ ràng giữa việc ăn kim chi và sức đề kháng đối với [[Hội chứng hô hấp cấp tính nặng|SARS]].<ref>{{chú thích web|url=http://www.ramencity.com/eshop/kimchisars.htm|work=Mark Magnier, Times Staff Writer|title= In an age of SARS, Koreans tout kimchi cure|accessdate=ngày 30 tháng 3 năm 2008|archive-date=2006-12-22|archive-url=https://web.archive.org/web/20061222114800/http://www.ramencity.com/eshop/kimchisars.htm}}</ref> Có một số bằng chứng cho thấy rằng kim chi có thể được dùng để chữa bệnh [[cúm gia cầm|cúm]] cho gia cầm. Các nhà khoa học tại Đại học Quốc gia Seoul nói rằng họ đã cho 13 con gà bị cúm ăn chất chiết từ kim chi - và một tuần sau, 11 con bắt đầu khỏi bệnh. Hiện không có bằng chứng nào về hiệu quả phòng bệnh SARS của kim chi trên người.<ref>{{chú thích web|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/asia-pacific/4347443.stm|work=BBC World|title=Korean dish 'may cure bird flu'|accessdate=ngày 18 tháng 1 năm 2006}}</ref>
 
Người ta tranh cãi về các tính chất có lợi cho sức khỏe mà kim chi có thể có, và món ăn này còn bị liên quan tới một số ảnh hưởng xấu đối với sức khỏe. Trong một nghiên cứu vào tháng 6 năm 2005, kim chi được liên kết với nguy cơ [[ung thư dạ dày]], các nhà nghiên cứu [[Hàn Quốc]] đã phát hiện rằng những người ăn nhiều kim chi có nguy cơ ung thư cao hơn 50% so với những người khác, họ cho rằng lượng kim chi tiêu thụ cao có thể được xem là nguyên nhân chịu trách nhiệm cho tỷ lệ ung thư dạ dày tại Hàn Quốc và [[Nhật Bản]] cao gấp đôi ở [[Hoa Kỳ]].<ref>{{chú thích web|url=http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/15929164?dopt=Abstract|work=National Center for Biotechnology Information|title=Kimchi and soybean pastes are risk factors of gastric cancer.|accessdate=ngày 30 tháng 3 năm 2008}}</ref> Tuy nhiên, bột [[talc]], một gia vị dùng trong món [[cơm]] tại hai nước này cũng được có thể coi là một nguyên nhân.<ref>{{chú thích web|url=http://www.westonaprice.org/traditional_diets/korean_beef.html|work=Sally Fallon và Mary G. Enig, PhD|title= Korean Beef|accessdate=ngày 30 tháng 3 năm 2008}}</ref> Một số nghiên cứu đã liên hệ việc ăn kim chi với nguy cơ thấp cho ung thư dạ dày, nhưng các nghiên cứu khác lại liên hệ việc ăn một số loại kim chi (chứa củ cải) với nguy cơ ung thư cao.<ref>{{chú thích web|url=http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/12749604?dopt=Abstract|work=National Center for Biotechnology Information|title=Effect of diet and Helicobacter pylori infection to the risk of early gastric cancer.|accessdate=ngày 30 tháng 3 năm 2008}}</ref><ref>{{chú thích web|url=http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/11802218?dopt=Abstract|work=National Center for Biotechnology Information|title=Dietary factors and gastric cancer in Korea: a case-control study.|accessdate=ngày 30 tháng 3 năm 2008}}</ref> Chính độ [[muối]] cao trong kim chi và [[nước mắm]] dùng làm gia vị cũng có thể là vấn đề, vì ăn nhiều muối có thể làm trầm trọng hơn các tình trạng bệnh lý chẳng hạn như [[cao huyết áp (định hướng)|cao huyết áp]].
Dòng 131:
{{commons|김치|kim chi}}
Tiếng Việt:
* [http://dinhlugiang.com/mb/index.php?option=com_content&task=view&id=105&Itemid=87&lang=vi Kim Chi - hương vị độc quyền của Hàn Quốc] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070929004637/http://dinhlugiang.com/mb/index.php?option=com_content&task=view&id=105&Itemid=87&lang=vi |date=2007-09-29 }}
* [http://www.amthuc.com/index.php?ft=forum&ft_action=view&trang=0&thread=1683 Kim chi:món ăn nổi tiếng xứ Hàn] tại Diễn đàn ẩmthực.com. Một số hướng dẫn làm kim chi.
* [http://www.cinet.gov.vn/detail.aspx?source=1&catid=22&newsid=2754 Ẩm thực - Đến Hàn Quốc ăn Kim chi]
* [http://www.nguoivienxu.vietnamnet.vn/vanhoaamthuc/2005/02/375432/ Hướng dẫn làm Kim chi] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070115074901/http://www.nguoivienxu.vietnamnet.vn/vanhoaamthuc/2005/02/375432/ |date=2007-01-15 }}, chuyên viên gia chánh Cẩm Tuyết.
* [http://candycancook.com/2011/09/cach-lam-kim-chi/ Cách làm Kim chi bởi CandyCanCook]
* [https://eva.vn/bep-eva/cach-lam-kim-chi-bap-cai-cuc-de-c162a134407.html/ Cách làm kim chi bắp cải cực dễ]
Dòng 144:
* [http://kimchi.kfri.re.kr/html_en/html/kimchi_01.htm Korea Food Research Institute] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20060905165247/http://kimchi.kfri.re.kr/html_en/html/kimchi_01.htm |date=2006-09-05 }}
* [http://www.lemis.com/grog/recipes/kimchi.html Kimchi recipe] with photos
* [http://www.zenkimchi.com/FoodJournal/2006/11/kimchi-1-short-history.html ZenKimchi's History of Kimchi] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070207100325/http://www.zenkimchi.com/FoodJournal/2006/11/kimchi-1-short-history.html |date=2007-02-07 }}
{{thể loại Commons|Kimchi}}