Khác biệt giữa bản sửa đổi của “A Lý Hải Nha”
Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
→Tiểu sử: clarification of "Đàm Châu" |
|||
Dòng 6:
Ariq Qaya là [[người Uyghur|người Duy Ngô Nhĩ]], một tộc người hiện sống chủ yếu ở miền Tây Trung Quốc và là thành phần dân tộc chính của tỉnh tự trị [[Tân Cương]]. Tương truyền, [[Thành Cát Tư Hãn]] đã sử dụng văn tự của tộc người Duy Ngô Nhĩ làm văn tự cho [[Đế quốc Mông Cổ]] của mình. Tuy nhiên, theo nhiều nghiên cứu thì bản thân Thành Cát lại suốt đời mù chữ<ref>Tên theo cách gọi quốc tế của tộc người này là Uigur; ở Việt Nam, họ được phiên âm theo nhiều định dạng khác nhau của tiếng Hán. Có thời gian họ được gọi là '''Úy Ngột Nhi''' (畏兀儿), hiện nay, '''Duy Ngô Nhĩ''' là tên hay được dùng hơn cả.</ref>.
Theo mô tả trong các tài liệu lịch sử Trung Hoa, Ariq Qaya là người gian hùng và tàn ác. Ông đã tàn sát nhân dân Đàm Châu (Hồ Nam ngày nay), chôn sống toàn bộ dân ở Tĩnh Giang, uống rượu óc hai tướng Tống ở Tân Sinh... Những hành động kiểu như vậy của Ariq Qaya đã gặp phải chỉ trích của một số sử gia chính thống người Hoa, chẳng hạn như Ngụy Nguyên trong ''[[Nguyên sử tân biên]]'' đã phê bình:
{{cquote|''... A Lý Hải Nha làm cỏ Đàm Châu, Tĩnh Giang, thậm chí tuyên phủ Chu Di Tôn, chế trí Cao Đạt ở Giang Lăng đã hàng, y còn giết cả vợ họ... Thế mà những người bình luận ngược lại đã khen A Lý bảo toàn được dân Đàm Châu, không hề chuyên việc tàn sát. Bi ký chỉ dựa theo lời gia đình y có thể sai lầm, đến như sử cũ<ref>chỉ ''Nguyên sử'', bộ sử được soạn và hoàn thành ngay trong năm đầu tiên của nhà Minh để trình [[Minh Thái Tổ|Chu Nguyên Chương]]. Trong số [[Nhị thập tứ sử]] của Trung Hoa, bộ sử này bị đánh giá là có phương pháp biên soạn cũng như chất lượng kém nhất, một phần là do phải soạn trong thời gian quá gấp rút, từ lúc khởi thảo cho tới khi hoàn thành chỉ trong vòng chưa đầy một năm.</ref> soạn vào đời khác (đời Minh) nào phải kiêng kị gì mà vẫn rập khuôn như vậy, thế thì búa rìu dùng để làm gì?''}}
| |||