Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Bảng chữ cái Latinh của Gaj”

Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
n Replace dead-url=yes to url-status=dead.
n clean up, replaced: {{cite journal → {{chú thích tạp chí
Dòng 32:
Ban đầu, bảng chữ cái này có chữ ghép {{angbr|dj}}, về sau được nhà ngôn ngữ học người Serbia [[Đuro Daničić]] thay bằng chữ {{angbr|đ}}.
 
Các chữ cái này không có tên, và các phụ âm thường được đọc như trên nếu cần đánh vần (hoặc thêm [[schwa]] đằng sau nó, chẳng hạn như {{IPA|/fə/}}). Khi cần có sự rõ ràng, chúng sẽ được đọc giống như trong [[Chính tả tiếng Đức|bảng chữ cái tiếng Đức]]: ''a, be, ce, če, će, de, dže, đe, e, ef, ge, ha, i, je, ka, el, elj, em, en, enj, o, pe, er, es, eš, te, u, ve, ze, že''. Những quy tắc phát âm của từng chữ cái này phổ biến đến mức 22 chữ cái khớp với [[bảng chữ cái Latinh cơ bản của ISO]]. Việc sử dụng các chữ cái khác bị giới hạn trong bối cảnh ngôn ngữ học<ref>{{citechú journalthích tạp chí | url = http://hrcak.srce.hr/index.php?show=clanak&id_clanak_jezik=50643&lang=en | title = On some similarities and differences between Croatian and Slovakian | first1 = Margita | last1 = Žagarová | first2 = Ana | last2 = Pintarić | language = Croatian | pages = 129&ndash;134 | journal = Linguistics | volume = 1 | number = 1 |date=July 1998 | accessdateaccess-date = ngày 18 tháng 4 năm 2012 | publisher = Faculty of Philosophy, University of Osijek | issn = 1331-7202}}</ref><ref>{{chú thích web|url=http://www.ffpu.hr/fileadmin/Dokumenti/Ortografija.pdf |language=Croatian |title=Ortografija |work=Jezične vježbe |publisher=Faculty of Philosophy, University of Pula |date= |accessdateaccess-date =ngày 18 tháng 4 năm 2012 |url-status=dead |archiveurl=https://web.archive.org/web/20120314032923/http://www.ffpu.hr/fileadmin/Dokumenti/Ortografija.pdf |archivedate=ngày 14 tháng 3 năm 2012 |df= }}</ref>; còn trong toán học, {{angbr|j}} thường được đọc là ''jot'', giống như trong tiếng Đức. Bốn chữ bị thiếu được đọc như sau: {{angbr|q}} là ''ku'' hoặc ''kju'', {{angbr|w}} là ''dublve'' hoặc ''duplo ve'', {{angbr|x}} là ''iks'', {{angbr|y}} là ''ipsilon''.
 
==Chữ ghép==
Dòng 69:
Hầu hết bảng chữ cái Latinh dành cho tiếng Croatia được tạo ra bởi [[Ljudevit Gaj]], dựa trên bảng chữ cái tiếng Séc và tiếng Ba Lan, đồng thời bổ sung {{angbr|lj}}, {{angbr|nj}} và {{angbr|dž}}. Năm 1830, ông xuất bản cuốn sách ''Kratka osnova horvatsko-slavenskog pravopisanja'' ("Tóm tắt chính tả cơ bản của tiếng Croatia-Slav") ở [[Buda]]. Đó là quyển sách bình dân đầu tiên về chính tả ở Croatia. Nó không phải quyển sách đầu tiên về chính tả tiếng Croatia, vì trước đó đã có những cuốn sách của Rajmund Đamanjić (1639), [[Ignjat Đurđević]] và [[Pavao Ritter Vitezović]]. Trước đây người Croatia dùng bảng chữ cái Latinh, nhưng không thể hiện được hết các âm đặc biệt. Các bảng chữ cái khác được dùng trong thời kỳ này, nhiều nhất là [[bảng chữ cái tiếng Hungary]], nhưng chúng được dùng một cách lộn xộn, không nhất quán.
 
Gaj lấy ý tưởng từ Pavao Ritter Vitezović và bảng chữ cái tiếng Séc, thể hiện mỗi âm chỉ bằng một chữ duy nhất. Bảng chữ cái của ông đã được bổ sung dạng chữ Kirin bởi [[Vuk Karadžić]] vài năm trước.<ref name="ComrieCorbett2003">{{chú thích sách|last1=Comrie|first1=Bernard|authorlink1=Bernard Comrie|last2=Corbett|first2=Greville G.|title=The Slavonic Languages|url=https://books.google.com/books?id=uRF9Yiso1OIC&pg=PA45|accessdateaccess-date =ngày 23 tháng 12 năm 2013|date=ngày 1 tháng 9 năm 2003|publisher=Taylor & Francis|isbn=978-0-203-21320-9|page=45|quote=... following Vuk's reform of Cyrillic (see above) in the early nineteenth century, Ljudevit Gaj in the 1830s performed the same operation on Latinica,...}}</ref>
 
[[Đuro Daničić]] đưa ra một đề xuất trong cuốn ''Rječnik hrvatskoga ili srpskoga jezika'' ("Từ điển tiếng Croatia hoặc Serbia") xuất bản năm 1880 rằng chữ ghép {{angbr|dž}}, {{angbr|dj}}, {{angbr|lj}} và {{angbr|nj}} nên được thay thế bằng các chữ đơn: {{angbr|ģ}}, {{angbr|đ}}, {{angbr|ļ}} và {{angbr|ń}}. Ý kiến này đã được xem xét, tuy nhiên chỉ có chữ ghép {{angbr|dj}} được thay thế bằng chữ {{angbr|đ}} của Daničić, trong khi {{angbr|dž}}, {{angbr|lj}} và {{angbr|nj}} vẫn được giữ nguyên.