Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Nghiêm Phục”

Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
Không có tóm lược sửa đổi
Dòng 57:
Năm 1901, Nghiêm Phục được Trương Ký mời đến Thiên Tân quản lý sự vụ của Cục Khai thác quặng ({{Lang|zh|开平矿务局}}, Khai bình khoáng vụ cục).{{Sfnp|Bì Hậu Phong|2003|p=218}} Nhưng chỉ một năm sau thì ông chuyển đến [[Bắc Kinh]] nhậm chức tổng biên soạn Cục phiên dịch ({{Lang|zh|译书局}}, Dịch thư cục) của Kinh sư Đại học đường.{{Efn|Kinh sư Đại học đường ({{lang|zh|[[:zh:京师大学堂|京师大学堂]]}} là một trong những cơ sở giáo dục đại học toàn diện đầu tiên ở Trung Quốc, và là tiền thân của [[Đại học Bắc Kinh]] và [[Đại học Sư phạm Bắc Kinh]] hiện nay.}}{{Sfnp|Lữ Bành|2019|p=138}}{{Sfnp|Cao|2017|p=230}} Đầu năm 1904, Nghiêm Phục từ chức Tổng quản lý Cục khai thác quặng cũng như Tổng biên soạn ở Cục phiên dịch, quay về Thượng Hải để tiếp tục việc dịch thuật. Nhưng đến mùa đông cùng năm thì sự kiện tố tụng liên quan đến Cục phiên dịch xảy ra, ông bị phái đến [[Luân Đôn]] để hỗ trợ đàm phán.{{Sfnp|Bì Hậu Phong|2006|p=26}} Năm 1905, [[Tôn Trung Sơn]] từ [[châu Mỹ]] đến Anh, đặc biệt đến gặp Nghiêm Phục; hai người đã có một cuộc hội đàm khá dài về việc phát triển "dân trí".{{Sfnp|Vương Trung Giang|1991|p=57}} Sau khi quay về Thượng Hải, Nghiêm Phục đã hỗ trợ {{Interlanguage link|Mã Tương Bá|zh|马相伯|en|Ma Xiangbo}} thành lập [[Đại học Phục Đán|Trường công lập Phục Đán]].{{Sfnp|Chu Xuyên|1994|p=4}}{{Sfnp|Mã Dũng|2001|p=214}} Một năm sau, ông trở thành hiệu trưởng thứ hai của trường học này. Cùng năm, Nghiêm Phục đã được Tuần phủ [[An Huy]] là Ân Minh mời đến Trường Sư phạm An Huy làm giám đốc. Năm 1907, không lâu sau khi Ân Minh bị ám sát, Nghiêm Phục cũng xin từ chức.{{Sfnp|Đổng Bảo Lương|1990|p=215}} Năm 1908, Nghiêm Phục một lần nữa đến kinh thành, nhậm chức Tổng biên soạn Viện thẩm định danh từ của Bộ Học.{{Efn|Bộ Học ({{lang|zh|學部}}) là một cơ quan trung ương được [[nhà Thanh]] thiếp lập vào năm 1905 dưới triều [[Quang Tự]] để quản lý việc giáo dục, ngang cấp với [[Lục bộ]] và tương đương với Bộ Giáo dục ngày nay.}}{{Sfnp|Thẩm Quốc Duy|2014|p=110}}{{Sfnp|Mã Dũng|2001|p=238}} Trong thời gian đảm nhiệm chức vụ tại Viện thẩm định, Nghiêm Phục đã đóng một vai trò quan trọng trong việc tiêu chuẩn hóa thuật ngữ khoa học ở Trung Quốc.{{Sfnp|Pierce|2018|p=83}}
 
Ngày 17 tháng 1 năm 1910, ông được triều đình nhà Thanh ban cho danh hiệu [[Tiến sĩ Nho học|Tiến sĩ]] danh dự sau nhiều lần liên tiếp rớt kỳ [[Thi hương|thi Hương]].{{Sfnp|Hoàng Khắc Vũ|2008|p=330}} Cùng năm, ông lần lượt trở thành Hiệp Đô thống của Bộ Hải quân,{{Efn|Hiệp Đô thống là một cấp bậc quân hàm trong chế độ quân đội mới vào cuối thời kỳ [[nhà Thanh]], thống lĩnh một "hiệp" (hiệp tương đương với [[lữ đoàn]] của [[Lục quân]]). Hiệp Đô thống tương đương với cấp bậc Lữ đoàn trưởng, quân hàm có thể so với [[Thiếu tướng]] hiện nay.}} Nghị viên của Tư chính viện.{{Efn|{{Interlanguage link|Tư chính viện|zh|资政院|en|Advisory Council (Qing dynasty)}} còn gọi là Hội đồng Cố vấn Chính phủ{{sfnp|XiaoqunTừ XuTiểu Quần|2020|p=110}} hoặc Ban Cố vấn Chính trị{{sfnp|Joan Judge|1997|p=295}} là một cơ quan chuẩn bị cho quốc hội được thành lập vào năm 1910. Đây là một phần trong chính sách mới của triều đình nhà Thanh để tiến tới lập hiến.}} Năm 1911, [[Long Dụ Thái Hậu]] hạ chiếu chỉ yêu cầu các nha môn liên quan của Viện Điển lễ và [[Bộ Lễ]] sáng tác "Quốc nhạc". Đến ngày 4 tháng 10 cùng năm, [[Củng Kim Âu]] chính thức được ban hành. Nghiêm Phục chính là người viết lời cho bài quốc ca này. Năm 1912, Bắc Kinh đại học đường chính thức được đổi tên thành [[Đại học Bắc Kinh|Đại học Quốc lập Bắc Kinh]], Nghiêm Phục trở thành hiệu trưởng đầu tiên của trường đại học này. Tuy nhiên, chỉ đến tháng 11 thì ông xin từ chức.
 
== Nhà Thanh sụp đổ và Đế quốc Đại Thanh ==
Dòng 277:
* {{Chú thích sách|url=https://books.google.com.vn/books?id=DXznDwAAQBAJ|title=Chinese Visions of Progress, 1895 to 1949|last=Fröhlich|first=Thomas|last2=Schneider|first2=Axel|publisher=Brill|year=2020|isbn=9789004426528|location=[[Leiden]]|language=en|trans-title=Sự tiến bộ của Trung Quốc, 1895 đến 1949}}
*{{Chú thích sách|url=https://books.google.com.vn/books?id=WO95DwAAQBAJ|title=The Chinese Translation of Russian Literature: Three Studies|last=Gamsa|first=Mark|publisher=Brill|year=2008|isbn=9789047443278|location=[[Leiden]]|language=en|trans-title=Bản dịch tiếng Trung của văn học Nga: Ba nghiên cứu}}
*{{cite book|url=https://books.google.com/books?id=nyNMBAAAQBAJ&pg=PA295|title=Print and Politics: ‘Shibao’ and the Culture of Reform in Late Qing China|author=Joan Judge|first=Joan|publisher=[[StanfordNhà Universityxuất Press]]bản Đại học Stanford|year=1997|isbn=978-0-8047-6493-39780804764933|location=[[Palo Alto, California]]|pages=}}
*{{Chú thích sách|url=https://books.google.com.vn/books?id=sMWwCQAAQBAJ|title=The Politics of Language in Chinese Education, 1895–1919|last=Kaske|first=Elisabeth|publisher=Brill|year=2007|isbn=9789047423331|location=[[Leiden]]|language=en}}
*{{Chú thích sách|url=https://books.google.com.vn/books?id=yTv_AQAAQBAJ|title=Encyclopedia of Chinese Philosophy|last=Kirill|first=O. Thompson|publisher=Routledge|year=2013|isbn=9781135367480|editor-last=Cua|editor-first=Antonio S.|pages=831–833|trans-title=Bách khoa toàn thư về triết học Trung Quốc|chapter=Yan Fu (Yen Fu)|trans-chapter=Nghiêm Phục}}
Hàng 304 ⟶ 305:
*{{Chú thích sách|url=https://books.google.com.vn/books?id=AUoJAwAAQBAJ|title=Science and Technology in Modern China, 1880s-1940s|last=Thẩm Quốc Duy|publisher=Brill|year=2014|isbn=9789004268784|editor-last=Elman|editor-first=Benjamin A.|series=China Studies|volume=27|pages=93–113|language=en|chapter=Science in Translation|doi=10.1163/9789004268784_006|editor-last2=Jing Tsu|chapter-url=https://brill.com/view/book/9789004268784/B9789004268784_006.xml}}
*{{Chú thích sách|url=https://books.google.com.vn/books?id=xrbhCgAAQBAJ|title=Re-envisioning Chinese Education: The meaning of person-making in a new age|last=Triệu Quốc Bình|last2=Đặng Tông Di|publisher=Routledge|year=2015|isbn=9781317595298|language=en}}
*{{cite book|url=https://books.google.com/books?id=s1AAEAAAQBAJ&pg=PA110|title=Heaven Has Eyes: A History of Chinese Law|author=XiaoqunTừ XuTiểu Quần|publisher=[[Oxford University Press]]|year=2020|isbn=978-0-19-006004-69780190060046|location=[[Oxford]]|pages=|language=en}}
*{{Chú thích sách|url=https://books.google.com.vn/books?id=5dmta8Vrf-8C|title=Translating Science: The Transmission of Western Chemistry Into Late Imperial China, 1840-1900|last=Wright|first=David|publisher=Brill|year=2000|isbn=9789004117761|location=[[Leiden]]|language=en}}
*{{Chú thích sách|url=https://books.google.com.vn/books?id=-TLTAAAAMAAJ|title=中国通史|last=Bạch Thọ Di|publisher=Nhà xuất bản Nhân dân Thượng Hải|year=1989|isbn=9787208001091|volume=20|location=[[Thượng Hải]]|trans-title=Trung Quốc thông sử}}
Hàng 337 ⟶ 339:
*{{Chú thích sách|url=https://books.google.com.vn/books?id=2ubxDwAAQBAJ|title=宪政中国---迷途与前路: The Future of Constitutional China|last=Trương Thiên Phàm|publisher=Bouden House|year=2020|isbn=9781715156718|language=zh|trans-title=Tương lai của Trung Quốc lập hiến}}
*{{Chú thích sách|url=https://books.google.com.vn/books?id=2pIPAQAAMAAJ|title=与政治浪漫主义告別|last=Tiêu Công Tần|publisher=Nhà xuất bản Giáo dục Hồ Bắc|year=2001|isbn=9787535128614|location=[[Hồ Bắc]]|language=zh|trans-title=Nói lời tạm biệt với chủ nghĩa lãng mạn chính trị}}
*{{Chú thích sách|url=https://books.google.com.vn/books?id=dZ9wAAAAIAAJ|title=严复|last=Từ Lập Đình|publisher=Nhà xuất bản Cáp Nhĩ Tân|year=1996|isbn=9787805579016|location=[[Cáp Nhĩ Tân]]|language=zh|trans-title=Nghiêm Phục}}
*{{Chú thích sách|url=https://books.google.com.vn/books?id=WuJyDwAAQBAJ|title=民国社交圈|last=Từ Phẩm|publisher=Nhà xuất bản Văn nghệ phương Bắc|year=2015|isbn=9787531734901|location=[[Cáp Nhĩ Tân]]|language=zh|trans-title=Vòng tròn xã giao thời Trung Hoa Dân Quốc}}
*{{Chú thích sách|url=https://books.google.com.vn/books?id=hyJAEAAAQBAJ|title=閩臺區域社會研究|last=Uông Nghị Phu|publisher=Vạn quyển lâu|year=2020|isbn=9789864783960|location=[[Đài Bắc]]|language=zh|trans-title=Nghiên cứu xã hội khu vực Phúc Kiến Đài Loan}}
Hàng 346 ⟶ 349:
*{{Chú thích sách|url=https://books.google.com.vn/books?id=9PN9AAAAIAAJ|title=严复与福泽谕吉: 中日启蒙思想比较|last=Vương Trung Giang|publisher=Nhà xuất bản Đại học Hà Nam|year=1991|isbn=9787810183154|location=[[Hà Nam]]|language=zh|trans-title=Nghiêm Phục và Fukuzawa Yukichi: So sánh tư tưởng khai sáng Trung Nhật}}
{{refend}}
 
{{cite book|url=https://books.google.com/books?id=s1AAEAAAQBAJ&pg=PA110|title=Heaven Has Eyes: A History of Chinese Law|author=Xiaoqun Xu|publisher=[[Oxford University Press]]|year=2020|isbn=978-0-19-006004-6|pages=}}
 
{{cite book|url=https://books.google.com/books?id=nyNMBAAAQBAJ&pg=PA295|title=Print and Politics: ‘Shibao’ and the Culture of Reform in Late Qing China|author=Joan Judge|publisher=[[Stanford University Press]]|year=1997|isbn=978-0-8047-6493-3|pages=}}
 
== Liên kết ngoài ==
Hàng 355 ⟶ 354:
{{Wikisourcelang|zh|Author:嚴復|Nghiêm Phục|tác phẩm}}
*{{in lang|zh}} [http://www.guoxue.com/master/yanfu/yanfu.htm Tiểu sử chi tiết và các bài luận liên quan]
*{{in lang|zh}} [http://rwxy.tsinghua.edu.cn/rwfg/ydsm/ydsm-qw/00104/000.htm Một số tác phẩm], bao gồm bản dịch của ''Evolution and Ethics''
 
{{Start box