Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Chưng cất”
Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
n r2.7.1) (Bot: Sửa ka:დისტილაცია |
n r2.7.3) (Bot: Thêm be:Перагонка; sửa cách trình bày |
||
Dòng 2:
{{TOCright}}
== Lịch sử ==
Trong [[thời kỳ Cổ đại]] các loại [[tinh dầu]] được chưng cất nhiều nhất. Vào thời kỳ chuyển tiếp thế kỷ (năm [[1000]]), khi [[axít sulfuric]] và [[axít nitric]] và đặc biệt là từ khi rượu ([[êtanol]]) được khám phá thì chưng cất trở thành một phương pháp hết sức quan trọng. Thêm vào đó, trong [[thế kỷ 17]], là việc chưng cất lấy nước ngọt từ nước biển và chưng cất [[nhựa đường]] và [[hắc ín]] để trét kín tàu.
== Các nguyên tắc ==
[[Tập tin:Destillierapparat einer Apotheke.jpg|nhỏ|Thiết bị chưng cất của một cửa hiệu bán thuốc vào khoảng năm 1900]]
Dòng 12:
Phải phân biệt chưng cất ra thành quy trình một lần, như hay diễn ra trong phòng thí nghiệm để tách một hóa chất tinh khiết ra khỏi một hỗn hợp, và chưng cất liên tục, thường diễn ra trong các [[cột chưng cất]] của một nhà máy hóa học.
=== Lặp lại bước tách hỗn hợp ===
Nồng độ của chất cần phải tách có thể được tiếp tục nâng cao bằng cách tiếp tục chưng cất lại phần cất. Nhiệt độ sôi khác nhau càng lớn thì người ta cần càng ít lần chưng cất để đạt đến một nồng độ nhất định.
=== Chưng cất phân đoạn ===
Chưng cất phân đoạn được dùng để có được một độ tinh khiết cao của phần cất hay để chưng cất nhiều chất khác nhau từ một hỗn hợp. Nếu nhiệt độ sôi gần nhau có thể chưng cất dưới áp suất thấp hơn để cải thiện bước tách vì như thế nhiệt độ sôi sẽ nằm xa nhau hơn.
=== Chưng cất lôi cuốn ===
Chưng cất thật ra chỉ cần thiết khi các chất lỏng cần phải tách hòa tan với nhau thí dụ như dung dịch cồn và nước. Nếu hỗn hợp là của những chất không hòa tan vào nhau, thí dụ như [[nước]] và dầu thì lệ thường là có thể tách các chất lỏng bằng cách lắng và gạn đi.
Khi khai thác tinh dầu chỉ có trong cây cỏ ở nồng độ thấp như cây [[oải hương]] (''Lavandula angustifolia'') hay cây [[cúc Đức]] (''Matricaria recutita'') người ta cho thêm một ít nước vào cây cỏ đã được cắt nhỏ và đun nóng (''chưng cách thủy''). Nhờ có một phần nước nên nhiệt độ được giữ cố định ở nhiệt độ sôi một thời gian, cũng có thể dùng áp suất cao để nâng nhiệt độ lên quá 100 °C. Hơi dầu đi cùng với hơi nước vào bộ ngưng tụ và ngưng tụ lại. Hỗn hợp dầu-nước sau đó có thể tách bằng cách lắng gạn đi. Hơi nước cuốn theo một thành phần khác thật ra là không tan đi theo. Nếu không có nước thì nhiệt độ sẽ tăng cao đến mức dầu có thể bị phân hủy.
Một cách khác là có thể đun nước trong một lò nấu riêng và cho hơi nước đi qua cây tinh dầu được cắt nhỏ để lôi cuốn tinh dầu đi theo hơi nước.
=== Rượu và các hỗn hợp đẳng phí ===
Ứng dụng lâu đời nhất và đồng thời là được biết đến nhiều nhất của chưng cất là sản xuất [[rượu mạnh]]. Nồng độ của [[êtanol]] chỉ có thể nâng cao đến tối đa là 85,58%. Trong nhiều trường hợp có một tỷ lệ nhất định của hỗn hợp hai chất lỏng mà không thể tiếp tục tách bằng phương pháp chưng cất được nữa. Các hỗn hợp này được gọi là [[hỗn hợp đẳng phí]]. Nếu muốn tăng nồng độ của cồn phải dùng đến các phương pháp tinh cất đặc biệt khác.
== Đọc thêm ==
*[[Chưng cất phân đoạn]]
*[[Chưng cất chân không]]
Dòng 41:
[[ms:Penyulingan]]
[[jv:Distilasi]]
[[be:Перагонка]]
[[bs:Destilacija]]
[[bg:Дестилация]]
| |||