Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Terbi”

Nó là một [[nguyên tố đất hiếm|kim loại đất hiếm]] màu trắng bạc, mềm, dẻo, dễ uốn, đủ để cắt bằng dao. Nó ổn định vừa phải trong không khí (không bị xỉn sau 19 tháng ở nhiệt độ phòng)<ref>{{citechú thích web| url = http://www.elementsales.com/re_exp/index.htm |title = Rare-Earth Metal Long Term Air Exposure Test| accessdate = 5-5-2009}}</ref> và 2 [[thù hình]] tinh thể tồn tại, với nhiệt độ chuyển dạng là 1.289&nbsp;°C<ref name=CRC/>.

Terbi có trật tự [[sắt từ]] đơn giản ở nhiệt độ dưới 219 K. Trên 219 K, nó chuyển sang trạng thái [[phản sắt từ]] xoắn ốc trong đó mọi mômen nguyên tử trong một lớp mặt phẳng cơ sở cụ thể là song song, và định hướng ở một góc cố định với các mômen của các lớp cận kề. Tính chất phản sắt từ bất thường này chuyển thành trạng thái [[thuận từ]] không trật tự ở nhiệt độ 230 K<ref>{{citechú journalthích tạp chí| author =M. Jackson | title =Magnetism of Rare Earth| url =http://www.irm.umn.edu/quarterly/irmq10-3.pdf | journal = The IRM quaterly | volume =10| issue = 3| page = 1| year = 2000}}</ref>.

Trạng thái hóa trị phổ biến nhất của terbi là +3, như trong [[ôxít terbi (III)]] (Tb₂O₃). Trạng thái +4 được biết đến trong TbO₂ và TbF₄.<ref>{{citechú journalthích tạp chí|title=Higher Oxides of the Lanthanide Elements: Terbium Dioxide|author=D. M. Gruen, W. C. Koehler, J. J. Katz|date=tháng 4 năm 1951|pages=1475|journal=Journal of the American Chemical Society|format=PDF|url=http://pubs.acs.org/cgi-bin/abstract.cgi/jacsat/1951/73/i04/f-pdf/f_ja01148a020.pdf}}</ref><ref name=patnaik/>

:2 Tb(rắn) + 3 I₂(khí) → 2 TbI₃(rắn)

Terbi hòa tan dễ dàng trong [[axít sulfuric]] loãng để tạo ra các dung dịch chứa các ion Tb (III) màu hồng nhạt, tồn tại như là các phức hợp [Tb(OH₂)₉]³⁺:<ref>{{citechú thích web| url =https://www.webelements.com/terbium/chemistry.html| title =Chemical reactions of Terbium| publisher=Webelements| accessdate=6-6-2009}}</ref>

Terbi kết hợp với nitơ, cacbon, lưu huỳnh, phốtpho, bo, selen, silic và asen ở nhiệt độ cao, tạo thành các hợp chất hóa trị hai khác nhau như TbH₂, TbH₃, TbB₂, [[sulfua terbi (III)|Tb₂S₃]], TbSe, TbTe và [[nitrua terbi (III)|TbN]].<ref name=patnaik/> Trong các hợp chất này, Tb chủ yếu thể hiện hóa trị +3 và đôi khi là +2. Các halogenua terbi (II) thu được bằng cách ủ các halogenua Tb (III) với sự có mặt của Tb kim loại trong thùng chứa bằng [[tantali]]. Terbi cũng có thể tạo ra sesquiclorua Tb₂Cl₃, là chất có thể khử tiếp thành TbCl bằng cách ủ ở 800&nbsp;°C. Clorua terbi (I) tạo thành các viên nhỏ với cấu trúc tạo lớp giống như [[than chì]].<ref>{{citechú bookthích sách| page=1128| url=http://books.google.com/books?id=U3MWRONWAmMC&pg=PA1128| title =Advanced inorganic chemistry, 6th ed| author= Cotton| publisher= Wiley-India| year = 2007| isbn =8126513381}}</ref>

[[Florua terbi (IV)]] là tác nhân flo hóa mạnh, giải phóng ra flo nguên tử tương đối tinh khiết khi bị nung nóng <ref>{{citechú journalthích tạp chí | title=Transition and rare earth metal fluorides as thermal sources of atomic and molecular fluorine | author= J. V. Rau |coauthors= N. S. Chilingarov, M. S. Leskiv, V. F. Sukhoverkhov, V. Rossi Albertini, L. N. Sidorov | year=2001}}</ref> chứ không phải hỗn hợp của hơi flo giải phóng ra từ CoF₃ hay CeF₄.

Ban đầu Mosander phân chia "yttria" thành ba phân đoạn, "terbia" là phân đoạn có màu hồng (do nguyên tố hiện nay gọi là [[erbi]]), và "erbia" là phân đoạn về thực chất là không màu trong dung dịch, nhưng tạo ra ôxít màu nâu. Các công nhân khi đó rất khó quan sát phân đoạn sau, nhưng phân đoạn màu hồng thì không thể bỏ sót. Các tranh cãi quay qua quay lại về việc "erbia" có tồn tại hay không. Trong sự lộn xộn đó, các tên gọi ban đầu đã bị đảo lại, và sự tráo đổi các tên gọi bị làm rối lên. Hiện nay, người ta cho rằng những công nhân này đã dùng các sulfat kép của natri và kali để loại bỏ "ceria" ra khỏi "yttria", vô tình làm mất hàm lượng terbi trong của hệ thống trong kết tủa chứa ceria. Trong bất kỳ trường hợp nào, chất hiện nay gọi là terbi chỉ chiếm khoảng 1% của yttria ban đầu, nhưng như thế đã là đủ để truyền màu hơi vàng cho ôxít. Vì thế, terbi chỉ là thành phần thiểu số trong phân đoạn terbia ban đầu, với thành phần chủ yếu là các họ hàng gần của nó như gadolini và dysprosi. Sau này, khi các nguyên tố đất hiếm khác được tách ra khỏi hỗn hợp này, bất kỳ phân đoạn nào tạo ra ôxít màu nâu đều giữ tên gọi terbia, cho tới khi cuối cùng nó là tinh khiết. Các nhà nghiên cứu trong thế kỷ 19 không có được ích lợi gì từ công nghệ huỳnh quang, mà bằng cách đó việc quan sát huỳng quang tươi màu có thể làm cho việc theo dõi dấu vết của nguyên tố này trong hỗn hợp trở nên dễ dàng hơn<ref name=history>{{citechú bookthích sách| page = 5| url=http://books.google.com/books?id=E1npz8pwmYwC&pg=PA5| title =Extractive metallurgy of rare earths| author =C. K. Gupta, Nagaiyar Krishnamurthy| publisher=CRC Press| year = 2004| isbn =0415333407}}</ref>.

Terbi không được tìm thấy ở dạng tự do trong tự nhiên, nhưng nó có trong nhiều [[khoáng vật]], như [[cerit]], [[gadolinit]], [[monazit]] ((Ce,La,Th,Nd,Y)PO₄, chứa tới 0,03% terbi), [[xenotim]] (YPO₄) và [[euxenit]] ((Y,Ca,Er,La,Ce,U,Th)(Nb,Ta,Ti)₂O₆, chứa tới trên 1 % terbi). Mật độ phổ biến trong lớp vỏ Trái Đất là khoảng 1,2 &nbsp;mg/kg<ref name=patnaik>{{citechú thích booksách | last =Patnaik | first =Pradyot | year = 2003 | title =Handbook of Inorganic Chemical Compounds | publisher = McGraw-Hill | pages = 920–921| isbn =0070494398 | url= http://books.google.com/books?id=Xqj-TTzkvTEC&pg=PA243 | accessdate = 6-6-2009}}</ref>.

Các nguồn thương mại giàu terbi nhất hiện tại là lớp [[đất sét]] ion hấp phụ ở miền nam [[Trung Quốc]]. Các mẫu chứa nhiều yttri từ lớp đất sét này chứa khoảng 2/3 là ôxít yttri (theo trọng lượng) và khoảng 1 % terbia. Tuy nhiên, các lượng nhỏ cũng có trong [[bastnasit]] và monazit, và khi chúng được chế biến bằng chiết dung dịch để phục hồi các kim loại nặng trong nhóm Lantan dưới dạng "cô đặc [[samari]]-[[europi]]-[[gadolini]]" thì hàm lượng terbi của quặng còn lại trong đó. Do một lượng lớn bastnasit được chế biến, một tỷ lệ đáng kể (tương đối so với đất sét giàu ion hấp phụ) nhu cầu về terbi trên thế giới có nguồn gốc từ bastnasit<ref name=CRC/>.

Terbi được sử dụng làm tác nhân kích thích cho [[florua canxi]], [[tungstat]] canxi và [[molypdat]] stronti, các vật liệu được sử dụng trong các thiết bị trạng thái rắn, và như là tác nhân ổn định tinh thể của các [[tế bào nhiên liệu]] khi phải làm việc ở nhiệt độ cao, cùng với [[ôxít zirconi (IV)|ZrO₂]]<ref name=CRC>C. R. Hammond, "The Elements", trong Handbook of Chemistry and Physics, ấn bản lần thứ 81, CRC press. </ref>.

Terbi cũng được sử dụng trong các [[hợp kim]] và trong sản xuất các thiết bị điện tử. Là một thành phần của [[Terfenol-D]], terbi được sử dụng trong các [[thiết bị truyền động]], trong các hệ thống [[định vị thủy âm]] và [[cảm biến]] của hải quân, trong thiết bị [[SoundBug]] (ứng dụng thương mại đầu tiên của nó) cũng như trong các thiết bị cơ-từ khác. Terfenol-D là hợp kim giãn nở hay co ngót trong từ trường. Nó có độ [[từ giảo]] cao nhất trong số tất cả các [[hợp kim]] đã biết<ref>{{citechú journalthích tạp chí|doi=10.1016/j.sna.2008.11.026|title=New elastomer–Terfenol-D magnetostrictive composites|year=2009|author=Rodriguez C.|journal=Sensors and Actuators a Physical|volume=149|pages=251}}</ref>.