Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Amu Darya”

Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
Không có tóm lược sửa đổi
Cheers!-bot (thảo luận | đóng góp)
n cosmetic change using AWB
Dòng 12:
}}
 
Sông '''Amu Darya''' (còn gọi là ''Amudarya'', ''Amudar'ya'', {{lang-tg|Омударё hay дарёи Ому}} - ''Omudaryo'' hay ''daryoi Omu''; {{lang-fa|آمودریا}} - ''Âmudaryâ''; {{lang-uz|Amudaryo}}, {{lang-tk|Amyderýa}}, với ''darya'' ([[tiếng Trung Ba Tư|Pahlavi]]) nghĩa là [[biển]] hay [[sông]] rất lớn) là một con sông ở [[Trung Á]]. Chiều dài đường giao thông thủy khoảng 1.450  km (800 dặm). Tổng chiều dài của nó là 2.400  km (1.500 dặm).
Trong [[thời Cổ đại]], con sông này có tên gọi là '''Oxus''' theo [[tiếng Hy Lạp]].
 
Lịch sử [[Phật giáo]] chép bằng chữ Hán thì phiên âm sông Amu là '''Ô-hử''', có lẽ do tiếng cổ Hy Lạp.
 
[[Tập tin:Aral_mapAral map.png|nhỏ|200px|trái|Bản đồ khu vực xung quanh biển Aral. Các ranh giới của biển Aral là vào khoảng năm 1960. Các quốc gia có ít nhất một phần đường phân nước đổ vào biển Aral được tô màu vàng.]]
 
Nó bắt nguồn từ [[dãy núi Pamir]] trên lãnh thổ [[Afghanistan]] như là '''sông Pamir''', nổi rõ lên tại hồ [[Zorkul]], chảy theo hướng đông-tây cho tới [[Ishtragh]], tại đây nó quay trở lại theo hướng bắc và sau đó chảy theo hướng đông bắc-tây nam tới [[Hindu Kush]] như là sông '''[[Panj]]''', sau đó gần như là theo hướng đông-tây và tạo ra biên giới tự nhiên giữa Afghanistan và [[Tajikistan]], sau đó tạo ra biên giới giữa Afghanistan và [[Uzbekistan]] trong khoảng 200  km, vượt qua [[Termez]] và [[cầu hữu nghị Afghanistan-Uzbekistan]]. Nó chảy theo biên giới của Afghanistan và [[Turkmenistan]] trong khoảng 100  km nữa trước khi chảy vào lãnh thổ Turkmenistan tại [[Kerki]]. Từ đây nó có tên gọi '''Amu Darya''', nó chảy ngang qua Turkmenistan theo hướng đông nam-tây bắc, vượt qua [[Turkmenabat]] và tạo ra biên giới của Turkmenistan và [[Uzbekistan]] tại [[Khalkabad]]. Sau đó nó phân ra thành nhiều sông nhánh (đã từng có thời gian tạo ra các đồng bằng châu thổ và đổ vào [[biển Aral]]), vượt qua [[Urgench]], [[Daşoguz|Dashoguz]] và các thành phố khác, nhưng ngày nay nó không chảy nổi tới biển Aral nữa và biến mất trong sa mạc.
 
Việc sử dụng nước từ sông Amu Darya để [[tưới tiêu]] đã là yếu tố chính tạo ra sự thu nhỏ lại của biển Aral kể từ những năm cuối thập niên [[1950]].
Dòng 39:
 
[[ar:جيحون]]
[[az:Ceyhun]]
[[id:Sungai Amu Darya]]
[[bn:আমু দরিয়া]]
[[jv:Kali Amu Darya]]
[[az:Ceyhun]]
[[be:Рака Амудар'я]]
[[bg:Амударя]]