Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Võ sĩ giác đấu”
Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
n r2.7.3) (Bot: Thêm ta:கிளாடியேட்டர்; sửa cách trình bày |
n cosmetic change, replaced: |thumb| → |nhỏ| (4) using AWB |
||
Dòng 1:
{{sơ khai lịch sử}}
[[Tập tin:Thraex murmillo show fight 01.jpg|
'''Võ sĩ giác đấu''' hay '''đấu sĩ''' ([[La Mã]]), tiếng [[Latinh]]: "gladiator" nghĩa là "[[kiếm sĩ]]", từ gốc: gladius nghĩa là "thanh [[kiếm]]") là những chiến binh được đào tạo để mua vui cho người La Mã cổ đại. Đây là những chiến sĩ được vũ trang đầy đủ và được tham gia vào một trận đối đầu bạo lực và sinh tử với các đấu sĩ khác, hay những con dã thú hoặc với những tử tù nhằm mục đích giải trí khán giả.
Võ sĩ giác đấu được phổ biến tại La Mã (Cộng hòa La Mã và Đế chế La Mã) và các vùng khác như miền Bắc nước Anh<ref name="dantri.com.vn">http://dantri.com.vn/c25/s36-401080/phat-hien-nghia-dia-vo-si-giac-dau-o-mien-bac-nuoc-anh.htm</ref>. những võ sĩ giác đấu có thể đã chiến đấu và hy sinh để mua vui cho người khác trên các đấu trường La Mã đầy khắc nghiệt, nhưng thực tế họ phải tuân theo những quy tắc nghiêm khắc để tránh xảy ra đổ máu.<ref>http://vnexpress.net/gl/khoa-hoc/2006/02/3b9e704a/</ref> đồng thời qua kết quả khảo cổ cho thấy, người La Mã không chỉ coi các võ vĩ như những chiến binh dũng cảm mà còn là biểu tượng tình dục.<ref name="vnexpress.net">http://vnexpress.net/gl/khoa-hoc/2005/12/3b9e515d/</ref>
== Lịch sử ==
Giữa thế kỷ thứ 3 trước Công nguyên, võ sĩ giác đấu trở thành môn chơi thế tục. Bên cạnh các trận giác đấu giữa các võ sĩ, còn có loại hình giác đấu giữa người với thú hoặc thú dữ đấu với nhau.<ref>Futrell 2006, pp. 4–7. Futrell is citing Livy, 9.40.17.</ref>
[[Tập tin:Mosaic museum Istanbul 2007 011.jpg|
Trong trận đánh, nhiều đôi võ sĩ cùng lúc giáp chiến trong tiếng hò la của đám đông để hâm nóng không khí. Trọng tài mặc áo trắng mang băng đỏ hoặc xanh dương và kiểm tra xem võ sĩ đánh đúng luật hay không. Võ sĩ thua cuộc phải giơ tay lên hỏi ý kiến dân chúng và sẽ sống nếu đám đông chỉ ngón tay cái lên trời hoặc bị giết tại chỗ nếu đám đông chỉ ngón cái xuống đất.
Dòng 13:
Đến năm 80, dưới thời hoàng đế Titus, thành Rome mới khánh thành đấu trường riêng cho giác đấu: đấu trường Colisée đủ sức chứa từ 50.000 – 80.000 người xem. Các nhà kiến trúc La Mã xây dựng đấu trường theo hình elip, được bao bọc bằng nhiều hàng ghế hình bậc thang.
Sau đó, người La Mã cổ xưa đã đưa các võ sĩ giác đấu từ mọi nơi mà đế chế La Mã thống trị, trong đó có châu Phi và Địa Trung Hải đến cả Anh và xây dựng các đấu trường và khán đài vòng tại những thành phố La Mã quan trọng như London và Chester, nơi các võ sĩ giao đấu trong cuộc chiến sinh tử để mua vui cho khán giả.<ref
== Nguồn gốc và trang bị ==
Hầu hết võ sĩ giác đấu là là tù binh, nô lệ hoặc tội phạm, nhưng một số cũng là những người tự do thèm khát danh tiếng và của cải, các võ sĩ giác đấu đã thoả mãn công chúng về nhu cầu hành động, bạo lực. Hình thức giải trí này không chỉ cho họ cơ hội phô bày vẻ đẹp cơ thể mà còn thể hiện sức mạnh mà các vị hoàng đế cũng phải thèm muốn.<ref
Khi nghiên cứu về các các bộ xương cho thấy nhiều thi thể có một cánh tay khỏe hơn cánh tay còn lại, chứng tỏ họ được huấn luyện để sử dụng các vũ khí lớn ngay từ khi còn trẻ. Họ cũng được miêu tả là sở hữu cơ thể rất cường tráng và cao hơn bình thường.<ref
Nói chung các võ sĩ giác đấu được trang bị khá đầy đủ các phương tiện chiến đấu như roi da, chiếc kiếm cong ngắn, lưới, dao găm, đinh ba và các vũ khí khác<ref
== Một số võ sĩ giác đấu ==
* Hoàng đế [[Commodus]] đã từng đóng vai một võ sĩ giác đấu. Cassius Dio (164-235 sau Công nguyên) đã kể lại: "''Sau khi giết chết một con đà điểu châu Phi và cắt đầu nó, ông ta tiến tới nơi các vị quan chức ngồi, cầm chiếc đầu trong tay trái và tay phải vung vẩy thanh gươm đẫm máu, không nói một lời nào, ông ta hất hàm với nụ cười nhăn nhở như thế ám chỉ ông ta có thể làm điều tương tự với mọi người''".<ref
* [[Spartacus]], người đấu sĩ nô lệ đã lãnh đạo cuộc khởi nghĩa làm rung chuyển chế độ La Mã.
* [[Mark Anthony]], người tình của nữ hoàng Ai Cập Cleopatra.
== Một số hình ảnh ==
[[Tập tin:Jean-Leon Gerome Pollice Verso.jpg|
[[Tập tin:Borghese gladiator 1 mosaic dn r2 c2.jpg|
[[Tập tin:Retarius.jpg|miniatur|300px|giữa]]
Dòng 38:
[[Tập tin:2005-08 Archeon gladiatoren.JPG|miniatur|300px|giữa]]
[[Tập tin:2005-
== Chú thích ==
Dòng 51:
{{Liên kết chọn lọc|de}}
{{Liên kết chọn lọc|mk}}
[[az:Qladiator]]
[[id:Gladiator]]
|