Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Yersinia pestis”
Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
n r2.7.2) (Bot: Thêm bn:ইরসিনিয়া পেস্টিস |
n Robot: Sửa đổi hướng |
||
Dòng 1:
{{Taxobox
| color = #{{taxobox color|[[Vi khuẩn|Bacteria]]}}
| name = ''Yersinia pestis''
| image = Yersinia pestis.jpg
| image_width = 250px
| image_caption = Vi ảnh điện tử quét một đám vi khuẩn ''Yersinia pestis''
| regnum = [[
| phylum = [[Proteobacteria]]
| classis = [[Proteobacteria#Gammaproteobacteria|Gammaproteobacteria]]
Dòng 15:
| binomial_authority = (Lehmann & Neumann, 1896)<br />van Loghem 1944
}}
'''Yersinia pestis''' là một loài [[vi khuẩn]] hình que thuộc họ [[Enterobacteriaceae]]. Nó là [[tác nhân gây bệnh]] của [[dịch hạch]] — căn bệnh đã gây nhiều trận [[dịch thuật|dịch]] kinh hoàng với tỉ lệ tử vong rất cao trong lịch sử nhân loại (nếu không được điều trị, tử vong ở thể hạch là 75%, và ở thể phổi là gần 100%) như ở trận Đại dịch hạch ([[1665]] ở [[Anh]] với 60.000 người chết) và Cái chết đen (giữa [[thế kỷ 14|thế kỉ 14]], giết chết 1/3 dân số [[châu Âu]]).
[[Giống (định hướng)|Giống]] ''Yersinia'' là các [[coccobacillus]] nhuộm [[Vi khuẩn Gram âm|Gram âm]] và lưỡng cực (hình quả tạ). Cũng như các ''Enterobacteriaceae'' khác, nó có khả năng [[lên men]] đường. ''Yersinia pestis'' có khả năng tiết ra chất nhờn [[chống thực bào]]. [[Vi khuẩn]] trở nên di động trong [[môi trường]] [[phân lập]], nhưng bất động khi ở trong [[vật chủ]] (động vật có vú).
== Lịch sử ==
[[Tập tin:PHIL 1918 lores Floureszenz Yersinia.jpg|nhỏ|phải|Yersinia pestis ở mẫu nhuộm huỳnh quang, 2000x. Nguồn: CDC.]]
''Y. pestis'' được khám phá vào năm [[1894]] do công của [[bác sĩ]] và [[nhà vi khuẩn học]] người [[Pháp]] [[Alexandre Yersin]] trong trận dịch của bệnh dịch hạch tại [[Hồng Kông]]. Yersin là thành viên của "trường phái [[Louis Pasteur|Pasteur]]". [[Kitasato Shibasaburo|Shibasaburo Kitasato]], một nhà vi khuẩn học người [[Nhật Bản|Nhật]] được huấn luyện tại Đức, thuộc "trường phái [[Robert Koch|Koch]]" đối thủ, lúc bấy giờ cũng tham gia tìm tác nhân gây bệnh của dịch hạch. Tuy nhiên chính Yersin là người đã liên kết bệnh dịch hạch với ''Yersinia pestis''. Vi khuẩn này lúc đầu được gọi là ''Pasteurella pestis'', và sau đó được đặt lại tên theo tên của Yersin.
== Tính sinh bệnh và miễn dịch ==
Tính sinh bệnh là do hai [[kháng nguyên]] kháng thực bào F1 và VW; cả hai đều cần thiết cho độc tính của vi khuẩn. Chúng được vi khuẩn sản xuất ra ở 37 °C, điều này giải thích tại sao một số côn trùng như bọ chét chỉ mang khuẩn không độc tính. Hơn nữa, ''Y. pestis'' sống sót và sản xuất các kháng nguyên F1 và VW bên trong các [[tế bào máu]] như [[bạch cầu đơn nhân]] mà không trong [[bạch cầu đa nhân trung tính]]. Miễn dịch tự nhiên hay cảm ứng có được là do cơ thể sản xuất [[kháng thể]] opsonin đặc hiệu chống lại các kháng nguyên F1 và VW. Chúng kích thích hiện tượng thực bào ở bạch cầu trung tính.
Hiện nay có [[vắc-xin|vắcxin]] bất hoạt [[formaldehyd|formalin]] cho người lớn ở mức nguy cơ cao, nhưng nó không hiệu quả lắm và có thể gây phản ứng [[viêm]] trầm trọng. Các thí nghiệm với [[kĩ thuật di truyền]] sản xuất vắcxin dựa trên các kháng nguyên F1 và VW đang được tiến hành và tỏ ra có nhiều triển vọng.
== Tính nhạy cảm ==
| |||