Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Đảo san hô”

Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
TuHan-Bot (thảo luận | đóng góp)
n chú thích, replaced: {{cite web → {{chú thích web
Không có tóm lược sửa đổi
Dòng 1:
[[Hình:HowlandVostok islandIsland nasaAKK.jpg|nhỏ|270px300px|Đảo Howland[[Vostok (của Hoa Kỳđảo)|Vostok]] do NASA chụp từ khôngcủa gian[[Kiribati]]]]
'''Đảo san hô''' là một loại [[đảo]] [[nhiệt đới]] cấu thànhtạo bởi vật liệu hữu cơ từ "khung xương" [[san hô]] và vô số các động thựcsinh vật gắn liền với san hô đó. Loại đảo này thường chỉ cao vài mét so với mực nước biển. Các [[rạn san hô]] thường hình thành tại những nơi đa phần luôn chìm ngập dưới nước khi [[thủy triều|thuỷ triều]] lên; ở những địa điểm tương đối bằng phẳng trên đỉnh của rạn san hô đó, có thể nổi lên một (một số) đảo san hô hoặc một [[cồn (đảo)|cồn cát]]. Xét vềVề mặt địa chất thì đảo san hô (nếu có) chỉ là một bộ phận nhỏ của toàn bộ [[ám tiêu]]rạn san hô;.<ref name="britannica">{{chú thích web |url=http://www.britannica.com/EBchecked/topic/137072/coral-island |title=Coral island |publisher=Encyclopædia Britannica |accessdate=2012/8/30 |language=[[tiếng Anh]]}}</ref> tươngTrên tựvành nhưsan vậy, xét trong tổng thể mộtcủa [[ám tiêu]]rạn san hô vòng ([[tiếng Anh]]: ''atoll'')cũng thì đảo san hô (nếuthể) cũng chỉ là một bộhoặc phậnnhiều của [[ám tiêu]]đảo san hô vòngtồn đó,tại. Đa rằngsố tàicác liệuđảo địasan tiếngtrên Việtthế hiệngiới naynằm dịch thuật ngữ ''atoll'' làtrong [[đảoThái sanBình hô vòngDương]]. thay vì ám tiêu san hô vòng.
 
==NguồnHình gốcthành==
Các [[rạn san hô]] thường hình thành tại những nơi phần lớn luôn chìm ngập dưới nước khi [[thủy triều|thuỷ triều]] lên. Tại những địa điểm tương đối bằng phẳng trên phần cao nhất của rạn san hô đó, có thể nổi lên một/một số đảo san hô hoặc một [[cồn (đảo)|cồn cát]]. Các đảo nằm trên rạn san hô có thể được hình thành từ hai nguồn gốc hoàn toàn khác nhau: nguồn gốc ''trồi lên'' (''uplift'') và nguồn gốc ''bồi thêm'' (''accretion''). <ref name="britannica">
 
Trong tình huống thứ nhất ("trồi lên"), hoạt động kiến tạo của vỏ trái đất đã nâng một phần hoặc toàn bộ rạn san hô lên trên mặt biển và khiến nó trở thành một thực thể bằng phẳng và thấp vượt khỏi mặt nướcbiển. Đảo san hô hình thành theo cách này thường có nhiều vách đá; bề mặt thì lỗ rỗ và bị phong hoá ([[karst]]). Tuy nhiên, nhiều khi người ta gọi những thực thể này là [[đảorạn san hô vòng]] dù [[phá|vụng biển]] nước của chúng chỉ còn rất nông và có khi khô cạn hẳn.<ref name="britannica" />
 
Trong tình huống còn lại ("bồi thêm"), [[bão]] và [[sóng biển]] tàn phá vỡ các rạn san hô, làmthành tungcác ra vụnmảnh đá, rồigiúp sốhình vật chất này lại trộn lẫn với các đá vụn san hô mịn hơn. Sức mạnh của các cơn bão thỉnh thoảng có thể tạo nên cácthành [[bãi cạn]] vớiphía đátrên rạn san hô. nằmSóng bên trêndòng chỉchảy trongmang mộtthêm lần. Cáccác vật chất khác cứ thếđến bồi thêmtụ. lênTheo nhờthời cácgian dòngdần chảy sóng. Sau đó,những bãi cát dần hình thành vòngchung quanh bãi cạn;. gióNhững giúpcơn gió bốc tung nhữngđám vật chất mịnnhẹnhẹmịn lên, từ đó tạo thành những [[đụn cát]]. Nước mưa phản ứng hóa học với hợp chất canxi cácbônát trong đám vật chất này cùngkhiến nhau trải qua các phản ứng hoá học rồichúng dần dà đám vật chất kết dính lại với nhau. KếTrong tiếpgiai đoạn sau, độngcác thựcsinh vật cùngbắt nhauđầu phát triển trên vùng đất mới này nhưng chúng cũng đồng thời giúp giữ gìn và mở rộng thêm diện tích đất đai cho đảo.<ref name="britannica" />
 
==PhânTham bốkhảo==
Đa số các đảo san hô trên thế giới nằm trong [[Thái Bình Dương]]. Các đảo [[đảo Jarvis|Jarvis]] và [[đảo Howland|Howland]] của Mỹ là một số ví dụ điển hình về đảo san hô. Hai [[quần đảo]] [[Quần đảo Hoàng Sa|Hoàng Sa]] và [[Quần đảo Trường Sa|Trường Sa]] trong [[biển Đông]] cũng có một số đảo san hô nhỏ như [[Phú Lâm (đảo)|Phú Lâm]], [[Ba Bình]],...
 
==Chú thích==
{{tham khảo}}
 
==Đọc thêm==
* [http://www.britannica.com/EBchecked/topic/137072/coral-island Mục từ "đảo san hô" tại Bách khoa Toàn thư Britannica]
 
{{Sơ khai địa lý}}