Buôn bán nô lệ Đại Tây Dương
Buôn bán nô lệ Đại Tây Dương hoặc buôn bán nô lệ xuyên Đại Tây Dương liên quan đến việc vận chuyển những người nô lệ chủ yếu từ châu Phi đến châu Mỹ. Việc buôn bán nô lệ này thường xuyên sử dụng con đường buôn bán hình tam giác & đường trung tuyến của nó, và tồn tại từ thế kỷ 16 đến thế kỷ 19. Đại đa số những người bị bắt làm nô lệ và vận chuyển trong buôn bán nô lệ Đại Tây Dương là những người đến từ Trung Phi và Tây Phi, mà đã bị những người Tây Phi khác bán cho những người buôn bán nô lệ Tây Âu (với một số lượng nhỏ bị những người buôn bán nô lệ trực tiếp đột kích và bắt đi ở ven biển), và sau đó bị đưa đến châu Mỹ.[1] Các nền kinh tế Nam Đại Tây Dương và ở quần đảo Caribbe đặc biệt phụ thuộc vào lao động để sản xuất mía và các mặt hàng khác. Việc này được các quốc gia Tây Âu coi là rất quan trọng, vào cuối thế kỷ 17 và 18, các quốc gia này đã ganh đua với nhau để tạo ra các đế quốc ở nước ngoài.[2]
Bồ Đào Nha, vào thế kỷ 16, là quốc gia đầu tiên tham gia buôn bán nô lệ Đại Tây Dương. Năm 1526, họ đã hoàn thành chuyến chuyên chở nô lệ xuyên Đại Tây Dương đầu tiên đến Brazil và những quốc gia châu Âu khác cũng nhanh chóng làm theo.[3] Các chủ tàu coi nô lệ là hàng hóa cần được vận chuyển đến châu Mỹ nhanh nhất và rẻ nhất có thể,[2] và sau đó được bán để làm việc trên các đồn điền cà phê, thuốc lá, ca cao, đường và bông, mỏ vàng và bạc, ruộng lúa, công nghiệp xây dựng, khai thác gỗ đóng tàu, tham gia trong lĩnh vực lao động lành nghề, và làm người giúp việc trong nhà. Trong khi những người châu Phi đầu tiên bị bắt cóc đến các thuộc địa của Anh được phân loại là những người hầu trả nợ, với một vị thế pháp lý tương tự như những người lao động dựa trên hợp đồng đến từ Anh và Ireland, vào giữa thế kỷ 17, chế độ nô lệ đã cố định lại như một đẳng cấp chủng tộc, với nô lệ châu Phi và con cái tương lai của họ là tài sản hợp pháp của chủ sở hữu của họ, và những đứa trẻ sinh ra từ những người mẹ nô le cũng sẽ là nô lệ (partus sequitur ventrem). Là tài sản, nô lệ được coi là hàng hóa hoặc đơn vị lao động, và được bán tại các chợ cùng với các hàng hóa và dịch vụ khác.
Các quốc gia buôn bán nô lệ lớn ở Đại Tây Dương, được sắp xếp theo khối lượng thương mại, là người Bồ Đào Nha, Anh, Pháp, Tây Ban Nha, Đế chế Hà Lan và Đan Mạch, cùng với Na Uy, tuy hiếm hơn. Một số quốc gia đã thiết lập các tiền đồn trên bờ biển châu Phi, tại đó họ mua nô lệ từ các nhà lãnh đạo châu Phi địa phương.[4] Những nô lệ này được một công ty trung gian quản lý, vốn được thành lập trên hoặc gần bờ biển để đẩy nhanh việc vận chuyển nô lệ đến Thế giới mới. Nô lệ bị giam cầm trong một nhà máy trong khi chờ vận chuyển. Ước tính hiện tại là khoảng 12 triệu đến 12,8 triệu người châu Phi đã được vận chuyển qua Đại Tây Dương trong khoảng 400 năm,[5] :194 mặc dù số lượng nô lệ được mua là cao hơn đáng kể, vì tỷ lệ tử vong trên đường đi khá cao với khoảng 1,2-1,4 triệu người chết trên đường đi và hàng triệu người khác chết trong các trại trung chuyển ở quần đảo Caribbe sau khi đến Thế giới mới. Hàng triệu nô lệ cũng chết do các cuộc tấn công nô lệ, chiến tranh và trong quá trình vận chuyển đến bờ biển để bán cho các thương nhân nô lệ châu Âu.[6][7][8][9]
Gần đầu thế kỷ 19, nhiều chính phủ đã cấm việc buôn bán nô lệ, mặc dù buôn lậu nô lệ bất hợp pháp vẫn xảy ra.
Đầu thế kỷ 21, một số chính phủ Táy Âu đã đưa ra lời xin lỗi về những đau khổ gây ra cho người châu Phi việc buôn bán nô lệ Đại Tây Dương trong quá khứ.
Tham khảo
sửa- ^ “The capture and sale of slaves”. Liverpool: International Slavery Museum. Truy cập ngày 14 tháng 10 năm 2015.
- ^ a b Mannix, Daniel (1962). Black Cargoes. The Viking Press. tr. Introduction–1–5.
- ^ Weber, Greta (ngày 5 tháng 6 năm 2015). “Shipwreck Shines Light on Historic Shift in Slave Trade”. National Geographic Society. Truy cập ngày 8 tháng 6 năm 2015.
- ^ Klein, Herbert S., and Jacob Klein. The Atlantic Slave Trade. Cambridge University Press, 1999, pp. 103–139.
- ^ Meredith, Martin (2014). The Fortunes of Africa. New York: PublicAffairs. tr. 191. ISBN 978-1610396356.
- ^ Patrick Manning, "The Slave Trade: The Formal Demographics of a Global System" in Joseph E. Inikori and Stanley L. Engerman (eds), The Atlantic Slave Trade: Effects on Economies, Societies and Peoples in Africa, the Americas, and Europe (Duke University Press, 1992), pp. 117–44, online at pp. 119–120.
- ^ Stannard, David. American Holocaust. Oxford University Press, 1993.
- ^ Eltis, David and Richardson, David, "The Numbers Game". In: Northrup, David: The Atlantic Slave Trade, 2nd ed., Houghton Mifflin Co., 2002, p. 95.
- ^ Basil Davidson. The African Slave Trade.
Nguồn tham khảo
sửaSách học thuật
sửa- Austen, Ralph (1987). African Economic History: Internal Development and External Dependency. London: James Currey. ISBN 978-0-85255-009-0.
- Christopher, Emma (2006). Slave Ship Sailors and Their Captive Cargoes, 1730–1807. Cambridge: Cambridge University Press. ISBN 0-521-67966-4.
- Rodney, Walter (1972). How Europe Underdeveloped Africa. London: Bogle L'Ouverture. ISBN 978-0-9501546-4-0.
- Thornton, John (1998). Africa and Africans in the Making of the Atlantic World, 1400–1800 (ấn bản thứ 2). New York: Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-62217-2.
- Williams, Eric (2015) [1944]. Capitalism and Slavery. London: Andre Deutsch.
Báo học thuật
sửa- Handley, Fiona J. L. (2006). “Back to Africa: Issues of hosting 'Roots' tourism in West Africa”. African Re-Genesis: Confronting Social Issues in the Diaspora. London: UCL Press: 20–31.
- Osei-Tutu, Brempong (2006). “Contested Monuments: African-Americans and the commoditization of Ghana's slave castles”. African Re-Genesis: Confronting Social Issues in the Diaspora. London: UCL Press: 9–19.
Nguồn phi học thuật
sửaĐọc thêm
sửa- Anstey, Roger: The Atlantic Slave Trade and British Abolition, 1760–1810. London: Macmillan, 1975. ISBN 0-333-14846-0.
- Araujo, Ana Lucia. Public Memory of Slavery: Victims and Perpetrators in the South Atlantic Cambria Press, 2010. ISBN 978-1604977141
- Bailey, Anne. African Voices of the Atlantic Slave Trade: Beyond the Silence and the Shame. Boston: Beacon Press, 2006. ISBN 978-0807055137
- Blackburn, Robin (2011). The American Crucible: Slavery, Emancipation and Human Rights. London & New York: Verso. ISBN 978-1-84467-569-2.
- Boruki, David Eltis, and David Wheat, "Atlantic History and the Slave Trade to Spanish America." American Historical Review 120, no. 2 (April 2015).
- Clarke, Dr. John Henrik: Christopher Columbus and the Afrikan Holocaust: Slavery and the Rise of European Capitalism. Brooklyn, NY: A & B Books, 1992. ISBN 1-881316-14-9.
- Curtin, Philip D. (1969). The Atlantic Slave Trade. Madison: University of Wisconsin Press. ISBN 978-0299054007. OCLC 46413.
- Daudin, Guillaume (2004). “Profitability of Slave and Long-Distance Trading in Context: The Case of Eighteenth-Century France”. The Journal of Economic History. 64 (1): 144–171. doi:10.1017/S0022050704002633. ISSN 1471-6372.
- Domingues da Silva, Daniel B. The Atlantic Slave Trade from West Central Africa, 1780–1867. Cambridge: Cambridge University Press, 2017. ISBN 978-1107176263
- Drescher, Seymour (1999). From Slavery to Freedom: Comparative Studies in the Rise and Fall of Atlantic Slavery. New York: New York University Press. ISBN 0333737482. OCLC 39897280.
- Eltis, David: "The volume and structure of the transatlantic slave trade: a reassessment", William and Mary Quarterly (2001): 17–46. in JSTOR
- Eltis, David. The Rise of African Slavery in the Americas. New York: Cambridge University Presss 2000.
- Eltis, David and David Richardson, eds. Extending the Frontiers: Essays on the New Transatlantic Slave Trade Database. New Haven: Yale University Press 2008.
- Emmer, Pieter C.: The Dutch in the Atlantic Economy, 1580–1880. Trade, Slavery and Emancipation. Variorum Collected Studies Series CS614. Aldershot [u.a.]: Variorum, 1998.
- Green, Toby. The Rise of the Trans-Atlantic Slave Trade in Western Africa, 1300–1589. New York: Cambridge University Press 2012.
- Guasco, Michael. Slaves and Englishmen: Human Bondage in the Early Modern Atlantic. Philadelphia: University of Pennsylvania Press, 2014.
- Hall, Gwendolyn Midlo: Slavery and African Ethnicities in the Americas: Restoring the Links. Chapel Hill, NC: The University of North Carolina Press, 2006. ISBN 0-8078-2973-0.
- Heywood, Linda and John K. Thornton, Central Africans, Atlantic Creoles, and the Foundation of the Americas, 1585–1660. New York: Cambridge University Press 2007.
- Horne, Gerald: The Deepest South: The United States, Brazil, and the African Slave Trade. New York: New York University Press, 2007. ISBN 978-0-8147-3688-3.
- Inikori, Joseph E.; Stanley L. Engerman biên tập (1992). The Atlantic Slave Trade: Effects on Economies, Societies and Peoples in Africa, the Americas, and Europe. Duke UP. ISBN 0822382377.
- Klein, Herbert S. (2010). The Atlantic Slave Trade (2nd ed.)[thiếu ISBN]
- Lindsay, Lisa A. Captives as Commodities: The Transatlantic Slave Trade. Prentice Hall, 2008. ISBN 978-0-13-194215-8
- McMillin, James A. The Final Victims: Foreign Slave Trade to North America, 1783–1810, ISBN 978-1-57003-546-3. Includes database on CD-ROM.
- Meltzer, Milton: Slavery: A World History. New York: Da Capo Press, 1993. ISBN 0-306-80536-7.
- Miller, Christopher L. The French Atlantic Triangle: Literature and Culture of the Slave Trade. Durham, NC: Duke University Press, 2008 ISBN 978-0822341277
- Nimako, Kwame and Willemsen, Glenn. The Dutch Atlantic: Slavery, Abolition and Emancipation. London: Pluto Press, 2011. ISBN 978-0745331089
- Newson, Linda and Susie Minchin, From Capture to Sale: The Portuguese Slave Trade to Spanish South America in the Early Seventeenth Century. Leiden: Brill 2007.[thiếu ISBN]
- Northrup, David (ed.). The Atlantic Slave Trade Independence, KY: Wadsworth Cengage, 2010. ISBN 978-0618643561
- Rawley, James A., and Stephen D. Behrendt: The Transatlantic Slave Trade: A History (University of Nebraska Press, 2005)
- Rediker, Marcus. The Slave Ship: A Human History. New York: Penguin Books, 2008 ISBN 978-0143114253
- Rodney, Walter: How Europe Underdeveloped Africa. Washington, DC: Howard University Press; Revised ed., 1981. ISBN 0-88258-096-5.
- Rodriguez, Junius P. (ed.), Encyclopedia of Emancipation and Abolition in the Transatlantic World. Armonk, NY: M. E. Sharpe, 2007. ISBN 978-0-7656-1257-1.
- Smallwood, Stephanie E. Saltwater Slavery: A Middle Passage from Africa to American Diaspora. Cambridge, MA: Harvard University Press, 2008. ISBN 978-0674030688
- Schultz, Kara. "The Kingdom of Angola is not very far from here: The South Atlantic Slave Port of Buenos Aires, 1585–1640." Slavery & Abolition 36, no. 3 (2015).
- Solow, Barbara (ed.), Slavery and the Rise of the Atlantic System. Cambridge: Cambridge University Press, 1991. ISBN 0-521-40090-2.
- Thomas, Hugh: The Slave Trade: The History of the Atlantic Slave Trade 1440–1870. London: Picador, 1997. ISBN 0-330-35437-X
- Thornton, John: Africa and Africans in the Making of the Atlantic World, 1400–1800, 2nd ed., Cambridge University Press, 1998. ISBN 0-521-62217-4.
- Williams, Eric (1994) [1944]. Capitalism & Slavery. Chapel Hill: University of North Carolina Press. ISBN 0-8078-2175-6.
- Wheat, David. Atlantic Africa and the Spanish Caribbean, 1570–1640. Chapel Hill: University of North Carolina Press 2016.
- Wheat, David. "The First Great Waves: African Provenance Zones for the Transatlantic Slave Trade to Cartagena de Indias." Journal of African History 52, no. 1 (March 2011).