Miguel de Cervantes
Miguel de Cervantes y Saavedra (tiếng Tây Ban Nha: [miˈɣel de θeɾˈβantes saaˈβeðɾa], phiên âm là Xéc-van-tét); 29 tháng 9 năm 1547 (giả định) – 23 tháng 4 năm 1616 NS)[6] là tiểu thuyết gia, nhà thơ và nhà soạn kịch người Tây Ban Nha, được nhiều người đánh giá là nhà văn vĩ đại nhất trong văn học tiếng Tây Ban Nha, và là một trong những tiểu thuyết gia xuất sắc nhất mà thế giới từng sản sinh. Ông được biết đến với tiểu thuyết Don Quixote, một tác phẩm thường được coi là tiểu thuyết hiện đại đầu tiên[7][8][9] và là một trong những tác phẩm đỉnh cao của văn học thế giới.[10][11]
Miguel de Cervantes | |
---|---|
Bức chân dung nổi tiếng, được cho là của Juan de Jáuregui, được đề cập trong phần mở đầu của bộ Tiểu thuyết Mẫu mực. Bức tranh này không được xác thực, và tên của Cervantes cũng như Jáuregui trên bức tranh đã được thêm vào nhiều thế kỷ sau khi bức tranh được vẽ. Không có hình ảnh xác thực nào của Cervantes còn tồn tại, và toàn bộ các bức tranh của Jáuregui đã bị thất lạc.[a][2][3] | |
Sinh | Miguel de Cervantes 29 tháng 9 năm 1547 (giả định) Alcalá de Henares, Vương quyền xứ Castilla |
Mất | 22 tháng 4 năm 1616[4] Madrid, Vương quyền xứ Castilla | (68 tuổi)
Nơi an táng | Tu viện Ba Ngôi Chân trần, Madrid |
Nghề nghiệp | Lính quân dịch; viên chức thu thuế, nhân viên thu mua cho Hải quân (viết lách là một công việc tiêu khiển không tạo ra nhiều thu nhập) |
Ngôn ngữ | Tiếng Tây Ban Nha |
Quốc tịch | Tây Ban Nha |
Tác phẩm nổi bật | Don Quixote Entremeses Novelas ejemplares |
Phối ngẫu | Catalina de Salazar y Palacios |
Con cái | Isabel k. 1584 (ngoài giá thú) [5] |
Chữ ký |
Phần lớn cuộc đời ông sống trong cảnh nghèo đói và tương lai mờ mịt, nhiều chi tiết trong tiểu sử còn đang tranh cãi hoặc không rõ, và phần lớn tác phẩm còn lại của ông được sáng tác trong ba năm trước khi ông qua đời. Mặc cho tất cả điều này, ảnh hưởng và đóng góp của ông cho văn học được phản ánh bởi thực tế rằng tiếng Tây Ban Nha thường được mệnh danh là "ngôn ngữ của Cervantes".[12]
Năm 1569, Cervantes buộc phải rời Tây Ban Nha và chuyển đến Rome, nơi ông làm việc trong gia đình của một hồng y. Năm 1570, ông gia nhập một trung đoàn Bộ binh Hải quân Tây Ban Nha, và bị thương nặng trong Trận Lepanto vào tháng 10 năm 1571. Ông phục vụ quân địch cho đến năm 1575, khi bị cướp biển Barbary bắt giữ; sau năm năm bị giam cầm, ông được trả tiền chuộc và trở về Madrid.
Cuốn tiểu thuyết quan trọng đầu tiên của ông, có tựa đề La Galatea, được xuất bản vào năm 1585, nhưng ông vẫn tiếp tục làm công việc thu mua, sau đó là viên chức thu thuế của chính phủ. Phần I của Don Quixote được xuất bản năm 1605, trong khi Phần II xuất bản năm 1615. Các tác phẩm khác bao gồm bộ 12 tác phẩm Novelas ejemplares (Tiểu thuyết mẫu mực); một bài thơ dài, Viaje del Parnaso (Hành trình đến Parnassus); và Ocho comedias y ocho entremeses (Tám vở kịch và tám entr'acte). Los trabajos de Persiles y Sigismunda (Công việc khổ cực của Persiles và Sigismunda), được xuất bản sau khi ông qua đời vào năm 1616.
Tiểu sử
sửaTuổi thơ
sửaNgười ta cho rằng Cervantes đã được sinh ra tại Alcalá de Henares, một thành phố Castilian khoảng 35 km (22 dặm) về phía đông bắc từ Madrid, có thể là vào ngày 29 tháng 9 (ngày lễ Thánh Micae) năm 1547. Ngày sinh của ông có thể đã được xác định từ sổ đăng ký nhà thờ, do truyền thống đặt tên một đứa trẻ theo tên Thánh của ngày sinh. Ông được rửa tội tại Alcalá de Henares vào ngày 9 tháng 10 năm 1547[13] tại nhà thờ giáo xứ Santa María la Mayor. Sổ đăng ký rửa tội ghi lại như sau:
Vào chủ nhật, ngày 9 tháng 10, năm của Chúa chúng ta 1547, Miguel, con trai của Rodrigo Cervantes và vợ Leonor, được rửa tội; cha đỡ đầu là ông Juan Pardo; đứa trẻ được Reverend Bachelor Bartolomé Serrano, Linh mục của Đức Mẹ rửa tội. Các nhân chứng, Baltasar Vázquez, Sexton, và tôi, người đã rửa tội cho đứa trẻ và ký tên. Bachelor Serrano[14]
Cervantes lúc sinh không có tên Cervantes Saavedra. Ông đặt tên "Saavedra" khi đã trưởng thành. Theo quy ước đặt tên Tây Ban Nha họ thứ hai của ông là của người mẹ, Cortinas.
Cervantes sinh ra tại một gia đình quý tộc sa sút ở Tây Ban Nha. Cha ông là một bác sĩ ngoại khoa bất đắc chí, từng phải ra toà vì thiếu nợ. Do kinh tế gia đình vất vả, ông chỉ học đến Trung học, tuy nhiên, ông rất chăm chỉ đọc sách.
Hơn 22 tuổi, ông đến Ý, đúng vào thời kỳ Phục Hưng và làm người hầu cho một Hồng y giáo chủ. Đây là cơ hội lớn cho ông đọc sách của chủ và học tập.
Năm 1571, hạm đội Thổ Nhĩ Kỳ xâm nhập vào khu vực Địa Trung Hải, Tây Ban Nha và Cộng hòa Venezia tổ chức hạm đội liên hợp chống lại. Hạm đội Liên minh thần thánh cuối cùng cũng đánh tan quân Thổ trong trận Lepanto, Cervantes tham gia trận này, được mô tả như một "hiệp sĩ gầy gò và khờ dại".
Năm tháng tù đày
sửaSau khi tham gia nhiều trận đánh lớn trên biển Địa Trung Hải với tư cách là lính Tây Ban Nha, ông bị cướp biển Bắc Phi bắt giữ khi trên đường trở về Tây Ban Nha. Chúng đòi tiền chuộc quá lớn, gia đình ông không kịp chuẩn bị và triều đình thì không hề quan tâm.
Ông bị giam 5 năm ở Algie, tiếp xúc với văn hóa Hồi giáo (sau trở thành tư liệu quan trọng cho sáng tác của ông). Đến năm 1580, khoản tiền chuộc giảm xuống một phần vì bọn cướp phục lòng dũng cảm của ông, một phần vì chúng nhận ra không thể lợi dụng ông để lấy tiền từ triều đình Tây Ban Nha. Hai chị gái của ông đã phải gia nhập vào nhà thờ để nhận một số tiền đem chuộc ông.
Cái chết
sửaÔng mất tại Madrid ngày 23 tháng 4 năm 1616 trong lịch Gregory, cùng ngày Shakespeare mất trong lịch Julian. Đáng kể là bách khoa toàn thư Encyclopedia Hispanica cho rằng ngày mất của Cervantes theo truyền thống – 23 tháng 4 – là ngày đề trên mộ. Theo truyền thống ở Tây Ban Nha trong hồi đó, ngày trên mộ là ngày chôn, chứ không phải là ngày mất. Nếu Encyclopedia Hispanica đúng thì Cervantes chắc qua đời ngày 22 tháng 4 và được chôn ngày 23 tháng 4. Dù sao, Cervantes và Shakespeare thực sự không mất cùng ngày, tại vì hai nước Anh và Tây Ban Nha đang sử dụng lịch khác trong thời kỳ đó.
Chú thích
sửa- ^ Bức chân dung chính xác và đáng tin cậy nhất về nhà văn là phần mô tả do chính Cervantes cung cấp trong phần mở đầu của bộ Tiểu thuyết mẫu mực, phàn nàn rằng bức chân dung hiện đã mất của Juan Martínez de Jáuregui y Aguilar không được dùng làm tranh minh hoạ đầu sách.[1]
Người mà bạn nhìn thấy ở đây, với khuôn mặt hình bầu dục, mái tóc màu hạt dẻ, vầng trán rộng mở, đôi mắt sống động, chiếc mũi cong nhưng cân đối, và bộ râu bạc mà hai mươi năm trước có màu vàng, ria mép lớn, miệng nhỏ, hàm răng không có nhiều điều để nói, với việc chỉ có sáu chiếc răng, trong tình trạng không hề ổn và vị trí xô lệch còn tồi tệ hơn, không có hai chiếc nào tương ứng với nhau, một dáng người nằm giữa hai thái cực, không cao cũng không thấp, nước da đầy sức sống, khá đẹp chứ không đen, vai hơi khom và bước chân không được nhẹ nhàng cho lắm: tôi nói, đây là tác giả của Galatea, Don Quixote de la Mancha, Hành trình đến Parnassus, mà ông đã viết phỏng theo Cesare Caporali Perusino, và các tác phẩm khác hiện đang được xuất bản, và có lẽ không có tên tác giả. Ông thường được gọi là MIGUEL DE CERVANTES SAAVEDRA.
— Miguel de Cervantes
Tham khảo
sửa- ^ Cervantes Saavedra, Miguel de. “E-book of The Exemplary Novels of Cervantes”. Walter K. Kelly biên dịch. The Project Gutenberg. Truy cập ngày 1 tháng 1 năm 2007.
- ^ Chacón y Calvo, José María (1947–48). “Retratos de Cervantes”. Anales de la Academia Nacional de Artes y Letras (bằng tiếng Tây Ban Nha). 27: 5–17.
- ^ Ferrari, Enrique Lafuente (1948). La novela ejemplar de los retratos de Cervantes (bằng tiếng Tây Ban Nha). Madrid.
- ^ Armstrong, Richard. “Time Out of Joint”. Engines of Our Ingenuity. Lienhard, John (host, producer). Truy cập ngày 9 tháng 12 năm 2019 – qua UH.edu.
- ^ McCrory 2006, tr. 112.
- ^ de Riquer Morera, Martín. “Miguel de Cervantes Saavedra”. Diccionario biográfico España (bằng tiếng Tây Ban Nha). Real Academia de la Historia.
- ^ “Harold Bloom on Don Quixote, the first modern novel”. The Guardian. London. ngày 12 tháng 12 năm 2003. Bản gốc lưu trữ ngày 14 tháng 6 năm 2008. Truy cập ngày 18 tháng 7 năm 2009.
- ^ Harold Bloom (ngày 13 tháng 12 năm 2003). “The knight in the mirror”. The Guardian. Truy cập ngày 5 tháng 7 năm 2019.
- ^ And Puchau de Lecea (ngày 25 tháng 6 năm 2018). “Guide to the classics: Don Quixote, the world's first modern novel – and one of the best”. The Conversation. Truy cập ngày 1 tháng 7 năm 2020.
- ^ “Don Quixote gets authors' votes”. BBC News. ngày 7 tháng 5 năm 2002. Truy cập ngày 3 tháng 1 năm 2010.
- ^ Angelique, Chrisafis (ngày 21 tháng 7 năm 2003). “Don Quixote is the world's best book say the world's top authors”. The Guardian. London. Truy cập ngày 13 tháng 10 năm 2012.
- ^ “La lengua de Cervantes” (PDF) (bằng tiếng Tây Ban Nha). Ministerio de la Presidencia de España. Bản gốc (PDF) lưu trữ ngày 3 tháng 10 năm 2008. Truy cập ngày 14 tháng 9 năm 2008. Chú thích journal cần
|journal=
(trợ giúp) - ^ “Cervantes, Miguel de”. Encyclopaedia Britannica. 2015.
- ^ "En domingo, nueve días del mes de octubre de mil e quinientos e cuarenta e siete años, fue bautizado Miguel, hijo de Rodrigo de Cervantes e su mujer doña Leonor; fueron sus compadres Juan Pardo; baptizole el Reverendo Señor Bachiller Serrano Cura de nuestra Señora, testigos Baltasar Vázquez, Sacristán e yo que lo bapticé y firmé de mi nombre. Bachiller Serrano". (in Spanish). City Council of Alcalá de Henares. Truy cập ngày 27 tháng 6 năm 2013.
Đọc thêm
sửa- Cervantes in Algiers. A Captive's Tale, Maria Antonia Garcés, Vanderbilt University Press, 2002
- Cervantes's Don Quixote (Modern Critical Interpretations), ed. Harold Bloom, 2001
- Miguel de Cervantes (Modern Critical Views), ed. Harold Bloom, 2005
- Cervantes' Don Quixote: a casebook, ed. Roberto González Echevarría, 2005
- Le Barbaresque, Olivier Weber, Flammarion, 2011.
- The Cambridge companion to Cervantes, ed. Anthony J Cascardi, 2002
- Critical essays on Cervantes / ed. Ruth S. El Saffar, 1986
- Cervantes; a collection of critical essays, ed. Lowry Nelson, 1969
- Cinco personajes fugaces en el camino de Don Quijote, Giannina Braschi; Cuadernos hispanoamericanos, ISSN 0011-250X, Nº 328, 1977, pp. 101–115.
Liên kết ngoài
sửaTập tin phương tiện từ Commons | |
Tin tức từ Wikinews | |
Danh ngôn từ Wikiquote | |
Văn kiện từ Wikisource | |
Tủ sách giáo khoa từ Wikibooks |
Wikisource có văn bản gốc từ các bài viết của 1911 Encyclopædia Britannica Cervantes Saavedra, Miguel de. |
Wikisource có văn bản gốc liên quan đến bài viết: |
Wikimedia Commons có thêm hình ảnh và phương tiện truyền tải về Miguel de Cervantes. |
- Các tác phẩm của Miguel de Cervantes tại Dự án Gutenberg
- Các tác phẩm của hoặc nói về Miguel de Cervantes tại Internet Archive
- Tác phẩm của Miguel de Cervantes trên LibriVox (sách audio thuộc phạm vi công cộng)
- Biblioteca Virtual Miguel de Cervantes Spanish web site with multiple Cervantes links and audio of whole of Don Quixote
- Famous Hispanics
- The Cervantes Project Lưu trữ 2009-09-01 tại Wayback Machine with biographies and chronology
- Information about Miguel de Cervantes
- Cervantine Collection of the Biblioteca de Catalunya Lưu trữ 2019-06-12 tại Wayback Machine
- Miguel de Cervantes (1547–1616): Life and Portrait Lưu trữ 2009-12-12 tại Wayback Machine The Cervantes Project. Canavaggio, Jean.
- Cervantes' Birthplace Museum Lưu trữ 2019-05-07 tại Wayback Machine
- Miguel de Cervantes Collection: Rare editions of Cervantes in eight different languages, the gift of Leonard Kebler, (400 volumes dispersed in the division's collection). From the Rare Book and Special Collections Division