Hóa học lâm sàng
Hóa học lâm sàng (còn được gọi là bệnh lý hóa học, sinh hóa lâm sàng hoặc sinh hóa y tế) là lĩnh vực hóa học thường liên quan đến phân tích dịch cơ thể cho mục đích chẩn đoán và điều trị. Nó là một hình thức ứng dụng của hóa sinh (không được nhầm lẫn với hóa dược, bao gồm nghiên cứu cơ bản để phát triển thuốc).
Ngành này bắt nguồn từ cuối thế kỷ 19 với việc sử dụng các xét nghiệm phản ứng hóa học đơn giản cho các thành phần khác nhau của máu và nước tiểu. Trong nhiều thập kỷ kể từ đó, các kỹ thuật khác đã được áp dụng khi khoa học và công nghệ đã tiến bộ, bao gồm việc sử dụng và đo lường các hoạt động của enzyme, đo quang phổ, điện di và xét nghiệm miễn dịch. Hiện nay có nhiều xét nghiệm máu và xét nghiệm nước tiểu lâm sàng với khả năng chẩn đoán rộng.
Hầu hết các phòng thí nghiệm hiện nay đều được tự động hóa cao để đáp ứng khối lượng công việc cao điển hình của phòng thí nghiệm bệnh viện. Các xét nghiệm được thực hiện được theo dõi chặt chẽ và kiểm soát chất lượng.
Tất cả các xét nghiệm sinh hóa đều theo bệnh lý hóa học. Chúng được thực hiện trên bất kỳ loại chất lỏng cơ thể, nhưng chủ yếu là trên huyết thanh hoặc huyết tương. Huyết thanh là phần nước màu vàng của máu còn sót lại sau khi máu được cho phép đông máu và tất cả các tế bào máu đã được loại bỏ. Điều này được thực hiện dễ dàng nhất bằng cách ly tâm, gói các tế bào máu và tiểu cầu dày đặc hơn xuống đáy ống ly tâm, để lại phần huyết thanh lỏng nằm bên trên các tế bào được đóng gói. Bước đầu tiên này trước khi phân tích gần đây đã được đưa vào các công cụ hoạt động theo nguyên tắc " hệ thống tích hợp ". Plasma về bản chất giống như huyết thanh, nhưng thu được bằng cách ly tâm máu mà không đông máu. Huyết tương thu được bằng cách ly tâm trước khi đông máu xảy ra. Loại thử nghiệm yêu cầu chỉ ra loại mẫu được sử dụng.
Một phòng thí nghiệm y tế lớn sẽ chấp nhận các mẫu cho tối đa 700 loại xét nghiệm khác nhau. Ngay cả các phòng thí nghiệm lớn nhất cũng hiếm khi tự làm tất cả các xét nghiệm này, và một số phải được chuyển đến các phòng thí nghiệm khác.
Mảng thử nghiệm lớn này có thể được phân loại thành các chuyên ngành phụ của:
- Hóa học nói chung hoặc thông thường - các hóa chất máu thường được yêu cầu (ví dụ, xét nghiệm chức năng gan và thận).
- Hóa học đặc biệt - các kỹ thuật phức tạp như điện di, và phương pháp thử nghiệm thủ công.
- Lâm sàng nội tiết - nghiên cứu về hormone, và chẩn đoán rối loạn nội tiết.
- Độc chất học - nghiên cứu về các loại thuốc lạm dụng và các hóa chất khác.
- Giám sát thuốc điều trị - đo nồng độ thuốc điều trị để tối ưu hóa liều lượng.
- Xét nghiệm nước tiểu - phân tích hóa học nước tiểu cho một loạt các bệnh, cùng với các chất lỏng khác như CSF và tràn dịch
- Phân tích phân - chủ yếu để phát hiện các rối loạn tiêu hóa.