Janet Nguyen hay Janet Q. Nguyen, Janet Nguyễn (sinh 1 tháng 5 năm 1976) là một chính khách người Mỹ gốc Việt. Bà là thành viên thuộc Đảng Cộng hòa (Hoa Kỳ) đã giành thắng lợi trong cuộc đua vào Thượng viện tiểu bang California vào tháng 11 năm 2014. Bà là người gốc Việt đầu tiên làm giám sát viên một quận của Hoa Kỳ và cũng là người đầu tiên từng được bầu vào Thượng viện của một tiểu bang.[1] Với chiến thắng của mình, bà sẽ là người giữ chức vụ dân cử cao cấp nhất của cộng đồng người Việt tại Hoa Kỳ.[2]. Năm 2018, bà đại diện cho Đảng Cộng hòa tái tranh cử Thượng nghị sĩ California nhưng bị cựu đại tá Tom Umberg thuộc Đảng Dân chủ đánh bại.

Janet Nguyễn Thị Tú Uyên
Thượng nghị sĩ Janet Nguyen
Thượng nghị sĩ Tiểu bang California
Nhiệm kỳ
1 tháng 12 năm 2014 – 1 tháng 12 năm 2018
4 năm, 0 ngày
Tiền nhiệmLou Correa
Kế nhiệmTom Umberg
Thành viên hội đồng Thành phố Garden Grove
Nhiệm kỳ
14 tháng 12 năm 2004 – 27 tháng 3 năm 2007
2 năm, 103 ngày
Tiền nhiệmTrần Thái Văn
Kế nhiệmSteve Jones
Thông tin cá nhân
Sinh1 tháng 5, 1976 (48 tuổi)
Sài Gòn, Cộng hòa Miền Nam Việt Nam
Đảng chính trịCộng Hòa

Sự nghiệp

sửa

Janet Nguyen có tên khai sinh là Nguyễn Thị Tú Uyên. Bà và gia đình là một trong những Thuyền nhân Việt Nam đến California vào năm 1981. Bà học Đại học California tại Irvine, ban đầu vào ngành y để trở thành bác sĩ, sau đó, bà chuyển theo học chuyên ngành khoa học chính trị và bắt đầu tham gia vào chính trường. Bà từng là thành viên hội đồng thành phố Garden Grove, California. Tạp chí Metro (quận Cam) năm 2006 đã có bài viết đánh giá cao khả năng lãnh đạo và sức ảnh hưởng của bà ở miền Nam California.[3]

Giám sát viên Quận Cam

sửa

Tháng 2 năm 2007, Janet Nguyen được bầu chọn trở thành nữ giám sát viên đầu tiên và trẻ tuổi nhất đại diện cho Địa hạt 1 để được bầu vào Hội đồng giám sát Quận Cam, California.[4][5] Cuộc bầu cử được tổ chức đặc biệt ngoài thường kỳ, sau khi người tiền nhiệm Lou Correa được bầu vào Thượng viện California, bỏ trống vị trí. Cuộc bầu cử này đã gây nhiều xôn xao với người Mỹ địa phương và cả trong cộng đồng người Việt, sau khi tái kiểm phiếu nhiều lần, kết quả kiểm phiếu lần cuối cùng cho thấy bà Janet Nguyễn chỉ hơn người về nhì và bị loại là luật sư Nguyễn Quang Trung (hay Trung Nguyen trong cách viết ở Mỹ) chỉ 3 phiếu (hai ứng cử viên này giành hơn một nửa số phiếu, với tồng cộng 10 ứng cử viên, trong đó nghị viên Tom Umberg, đại diện Đảng Dân Chủ về hạng 3).[6][7][8][9] Ông Trung đã kiện ra tòa nhiều lần, kể cả kiện ra tòa án tối cao tại California nhưng đều thất bại.[10]

Năm 2008 bà đã tái thắng cử đầy gay go trong một cuộc đua lịch sử với ba ứng cử viên chính cũng là người Mỹ gốc Việt. Năm 2012, bà tiếp tục thắng cử thêm lần nữa.[5] Được biết Hội đồng Giám sát Quận Cam là cơ quan lập pháp kiêm hành pháp cấp cao nhất của Quận Cam, gồm 5 người do dân cử và điều hành ngân sách trên năm tỷ đôla mỗi năm".[7]

Thượng nghị sĩ tiểu bang California

sửa

Ngày 4 tháng 11 năm 2014, Janet Nguyen theo gót người tiền nhiệm và được bầu vào Thượng viện bang California Địa hạt 34.[11] Bà đã dẫn đầu cuộc đua với 63% phiếu ủng hộ. Đối thủ của bà là Jose Solorio, thuộc đảng Dân chủ, chỉ nhận được 37% phiếu ủng hộ.[4] Quỹ chiến dịch tranh cử của bà với số tiền ủng hộ lên đến 3,3 triệu USD, theo nguồn tin công bố công khai.[4] Với thắng lợi bầu cử này, Janet Nguyen trở thành phụ nữ gốc Việt đầu tiên bước chân vào chính trường Hoa Kỳ trong vai trò thượng nghị sĩ tiểu bang California, sau 40 năm người Việt hiện diện tại đất nước này.[12] Cuộc tranh cử này cũng được xem là "một cuộc tranh cử gay cấn và ồn ào nhất từ trước đến nay trong cộng đồng người Việt ở Little Saigon, Quận Cam".[2] Chiến thắng trong đợt bầu cử này của bà cũng đặc biệt quan trọng để Đảng Cộng hòa phá thế đa số áp đảo của Đảng Dân Chủ tại Thượng nghị viện tiểu bang California, nơi có dân số lớn nhất Hoa Kỳ (38 triệu dân).[4][13][14][15] Bà sẽ tuyên thệ nhậm chức vào ngày 1 tháng 12.[4]

Gia đình

sửa

Janet Nguyen sinh tại Sài Gòn, Việt Nam. Năm 1981, gia đình bà là thuyền nhân đến California định cư. Ban đầu bà và gia đình sống ở San Bernardino. Đến đầu những năm 1990, bà định cư ở Garden Grove. Bà đã kết hôn, chồng bà là Tom Bonikowski.[16] Ông bà có 2 con trai.

Lịch sử tranh cử

sửa
  • Cuộc bầu cử đặc biệt năm 2007 để bầu Giám sát viên Hạt Cam, Quận 1
    • Janet Nguyễn (R), 10.919—24,1%
    • Trung Nguyen (R), 10.912—24,1%
    • Tom Umberg (D), 9.725—21,4%
    • Carlos Bustamante (R), 7.460—16,5%
    • Mark Rosen (D), 2.181—4,8%
    • Brett Elliott Franklin (R), 1.739—3,8%
    • Kermit Marsh (R), 1.335—2,9%
    • Larry Phan (R), 417—0,9%
    • Lupe Moreno (R), 383—0,8%
    • Benny Diaz (D), 273—0,6%
  • Cuộc bầu cử năm 2008 để bầu Giám sát viên Hạt Cam, Quận 1
    • Janet Nguyễn (R), 21.350—56,6%
    • Dina Nguyen (R), 10.465—27,7%
    • Hoa Van Tran (D), 5.928—15,7%
  • Cuộc bầu cử năm 2012 để bầu Giám sát viên Hạt Cam, Quận 1
    • Janet Nguyễn (R), 37.106—74,2%
    • Steve Rocco (độc lập), 12.902—25,8%
  • Cuộc bầu cử sơ bộ năm 2014 để bầu Thượng nghị sĩ Bang California, Quận 34
    • Janet Nguyễn (R), 46.445—52,0%
    • Jose Solorio (D), 29.793—33,3%
    • Long Pham (R), 13.102—14,7%
  • Tổng tuyển cử 2014 để bầu Thượng nghị sĩ Bang California, Quận 34
    • Janet Nguyễn (R), 95.792—58,1%
    • Jose Solorio (D), 69.220—41,9%

Thượng viện Bang California 2018

sửa
Bầu cử Thượng viện Bang California 2018
Bầu cử sơ bộ
Đảng phái Ứng viên Số phiếu %
Cộng hòa Janet Nguyen (đương nhiệm) 82.874 58.3
Dân chủ Tom Umberg 37.360 26.3
Dân chủ Jestin L. Samson 13.231 9.3
Dân chủ Akash A. Hawkins 8.746 6.1
Tổng số phiếu 142.211 100.0
Bầu cử chung cuộc
Dân chủ Tom Umberg 135.062 50.6
Cộng hòa Janet Nguyen (đương nhiệm) 131,973 49.4
Tổng số phiếu 267.035 100.0
Dân chủ giành ghế Cộng hòa

Hạ viện Bang California 2020

sửa
 
Kết quả bầu cử sơ bộ quận Quốc hội Bang California thứ 72 theo quận giám sát của địa hạt
Chú thích bản đồ
  •   J. Nguyen—30–40%
Bầu cử quận Quốc hội Bang California thứ 72[17]
Bầu cử sơ bộ
Đảng phái Ứng viên Số phiếu %
Cộng hòa Janet Nguyen 39,778 33.8
Dân chủ Diedre Nguyen 30,021 25.5
Cộng hòa Tyler Diep (đương nhiệm) 29,186 24.8
Dân chủ Bijan Mohseni 18,668 15.9
Tổng số phiếu 117,163 100.0
Bầu cử chung cuộc
Cộng hòa Janet Nguyen 122,386 54%
Dân chủ Diedre Nguyen 103,643 46%
Tổng số phiếu 226,029 100%

Kết quả: Cộng hoà giữ nguyên ghế

Xem thêm

sửa

Ghi chú

sửa
  1. ^ Linh Nguyễn & Đỗ Dzũng (ngày 5 tháng 11 năm 2014). “Quốc hội California lần đầu tiên có Thượng nghị sĩ gốc Việt”. Người Việt. Bản gốc lưu trữ ngày 9 tháng 11 năm 2014. Truy cập ngày 9 tháng 11 năm 2014.
  2. ^ a b Bùi Văn Phú (ngày 5 tháng 11 năm 2014). “Đảng Cộng hòa và ứng viên gốc Việt”. BBC tiếng Việt.
  3. ^ “Janet Nguyen - Nữ nghị sĩ gốc Việt đầu tiên tại Mỹ”. Báo Điện Tử Một thế giới. 6 tháng 11 năm 2014. Bản gốc lưu trữ ngày 7 tháng 11 năm 2014. Truy cập 8 tháng 11 năm 2014.
  4. ^ a b c d e Courtney Tompkins (5 tháng 11 năm 2014). “Election 2014: Republican Janet Nguyen's State Senate District 34 win upends Democratic supermajority”. Los Angeles Daily News. Truy cập 8 tháng 11 năm 2014.
  5. ^ a b Thiên Anh (6 tháng 11 năm 2014). “Quốc hội California lần đầu tiên có nữ Thượng nghị sĩ gốc Việt”. Báo Phụ Nữ Thành phố Hồ Chí Minh. Truy cập 8 tháng 11 năm 2014.
  6. ^ Người Việt tại quận Cam đóng vai trò then chốt trong các cuộc bầu cử địa phương, Thanh Niên online, 11/02/2007
  7. ^ a b “Janet Nguyễn vào HĐGS Quận Cam”. BBC. 28 tháng 3 năm 2007. Truy cập 8 tháng 11 năm 2014.
  8. ^ Mike Anton (ngày 27 tháng 3 năm 2007). “Ruling gives Janet Nguyen a seat as O.C. supervisor”. Los Angeles Times.
  9. ^ “A Winner Named Nguyen, But Which One?”. Asian Week. ngày 16 tháng 2 năm 2007. Bản gốc lưu trữ ngày 10 tháng 11 năm 2014. Truy cập ngày 9 tháng 11 năm 2014.
  10. ^ “Trung Nguyen's legal case hits the end of the road”. The Orange County Register. 30 tháng 4 năm 2008. Truy cập 8 tháng 11 năm 2014.
  11. ^ “Republican Janet Nguyen wins O.C. Senate seat, AP says” (bằng tiếng Anh). Los Angeles Times. 5 tháng 11 năm 2014. Truy cập 8 tháng 11 năm 2014.
  12. ^ Ngọc Lan (5 tháng 11 năm 2014). “Janet Nguyễn thắng cử Thượng nghị sĩ tiểu bang California”. Đài Á Châu Tự do. Truy cập 8 tháng 11 năm 2014.
  13. ^ Đỗ Dzũng (14 tháng 8 năm 2014). “Sôi nổi bầu cử vùng Little Saigon 4 Tháng 11”. Người Việt. Bản gốc lưu trữ ngày 8 tháng 11 năm 2014. Truy cập 8 tháng 11 năm 2014.
  14. ^ “Nữ nghị sĩ Mỹ gốc Việt đầu tiên”. Thanh Niên Online. 6 tháng 11 năm 2014. Truy cập 8 tháng 11 năm 2014.
  15. ^ “California GOP victory: Democrats denied supermajority”. Los Angeles Times. ngày 5 tháng 11 năm 2014.
  16. ^ “Supervisor Janet Nguyen Sworn In For First Full Term”. Trang web chính quyền Orange County. 13 tháng 1 năm 2008. Truy cập 8 tháng 11 năm 2014.
  17. ^ “Election Results: California State Assembly”. 2 tháng 11 năm 2020.

Liên kết ngoài

sửa