Khu 4, hoặc Chiến khu 4, là một đơn vị hành chính - quân sự cũ ở vùng Bắc Trung Bộ Việt Nam, do chính phủ Việt Nam Dân chủ Cộng hòa đặt ra và sử dụng từ cuối năm 1945 đến đầu năm 1948, trên cơ sở tổ chức quản lý hành chính chung cho một số tỉnh - thành phố có vị trí địa lý tiếp giáp nhau để thuận lợi cho việc chỉ đạo, chỉ huy tác chiến và xây dựng lực lượng vũ trang trong thời kỳ đầu Kháng chiến chống Pháp[1].

Thành lập sửa

Theo Sắc lệnh của Chủ tịch Hồ Chí Minh ngày 15 tháng 10 năm 1945, toàn quốc được phân chia lại thành 9 chiến khu. Khu 4 thuộc Bắc Trung Bộ gồm 5 tỉnh: Nghệ An, Hà Tĩnh, Quảng Bình, Quảng Trị, Thừa Thiên. Ông Lê Thiết Hùng được bổ nhiệm làm Khu trưởng, ông Hồ Tùng Mậu làm Chính trị ủy viên.[2]

Sau Hiệp định sơ bộ Pháp-Việt 1946, quân Pháp tiến vào miền Bắc. Ông Lê Thiết Hùng được điều về Trung ương giữ chức Tổng chỉ huy Tiếp phòng quân với hàm Thiếu tướng. Ông Chu Văn Tấn được điều về làm Khu trưởng.

Tháng 11 năm 1946, Thiếu tướng Lê Thiết Hùng được bổ nhiệm giữ chức Khu trưởng Khu 4 lần thứ 2. Ông Trần Văn Quang được điều về giữ chức Chính trị ủy viên. Đến tháng 7 năm 1947, để tiện chỉ đạo và phát huy khả năng độc lập tác chiến của từng địa phương, địa bàn các chiến khu từ Quảng Ngãi trở ra được điều chỉnh lâm thời do dự kiến chiến trường có thể bị chia cắt, các tỉnh Quảng Bình, Quảng Trị và Thừa Thiên được tách ra để thành lập Phân khu Bình Trị Thiên. Khu 4 sáp nhập thêm và quản lý 3 tỉnh Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh. Ông Nguyễn Sơn được bổ nhiệm làm Khu trưởng kiêm Chính ủy Khu 4. Tháng 1 năm 1948, ông Nguyễn Sơn được phong cấp Thiếu tướng.

Đến ngày 21 tháng 1 năm 1948, Khu 4 và Phân khu Bình Trị Thiên được sáp nhập trở lại với tên mới là Liên khu 4 gồm 12 tỉnh đồng bằng Bắc Bộ và tỉnh Hòa Bình. Thiếu tướng Nguyễn Sơn được bổ nhiệm làm nhiệm Liên khu trưởng, ông Trần Văn Quang, nguyên Phân khu trưởng kiêm Chính ủy Phân khu Bình Trị Thiên làm Chính ủy[3].

Chỉ huy và Lãnh đạo qua các thời kỳ sửa

Giai đoạn Khu trưởng Chính ủy Ghi chú
Tháng 10 năm 1945 - Tháng 3 năm 1946 Lê Thiết Hùng Hồ Tùng Mậu
Tháng 3 năm 1946 - Tháng 11 năm 1946 Chu Văn Tấn Hồ Tùng Mậu
Tháng 11 năm 1946 - Tháng 7 năm 1947 Lê Thiết Hùng Trần Văn Quang
Tháng 7 năm 1947 - Tháng 1 năm 1948 Nguyễn Sơn Ông Nguyễn Sơn kiêm chức Chính ủy.

Chú thích sửa

  1. ^ Từ điển bách khoa Quân sự Việt Nam 2004. Tr.567
  2. ^ "Lịch sử Bộ Tổng tham mưu trong cuộc Kháng chiến chống Pháp (1945-1954)", Hà Nội, 1991
  3. ^ Từ điển bách khoa Quân sự Việt Nam 2004. Tr.609.

Tham khảo sửa

  • Từ điển bách khoa Quân sự Việt Nam 2004