Mária I của Hungary, Nữ vương Mária của Hungary (tiếng Hungary: Mária magyar királynő; 1371  –  17 tháng 5 năm 1395), còn được gọi là Maria xứ Anjou (tiếng Pháp: Marie d'Anjou, tiếng Hungary: Anjou Mária, tiếng Croatia: Marija Anžuvinska, tiếng Ba Lan: Maria Andegaweńska), là vị Nữ vương của Hungary và Croatia trong khoảng thời gian từ 1382 đến 1385 và từ năm 1386. Cô là con gái của Lajos Đại đế, Vua của Hungary và Ba Lan, và vương hậu Elizabeta xứ Bosnia. Ngay trước khi tròn 1 tuổi, vị nữ vương tương lai đã được sắp đặt hôn nhân với vương tử Sigismund của gia tộc Luxemburg, khi đó cũng chỉ mới 3 tuổi. Vào thời điểm đó, một phái đoàn của các linh mục và lãnh chúa Ba Lan đã xác nhận quyền kế vị cha của cô ở Ba Lan vào năm 1379.

Mária I của Hungary
Magyarországi I. Mária
Mária được mô tả trong Chronica Hungarorum
Quốc vương HungaryCroatia
Tại vị1382 – 1385
Đăng quang17 tháng 9 năm 1382
Nhiếp chínhElizabeta xứ Bosnia
Tiền nhiệmLajos I
Kế nhiệmKároly II
Tại vị1386 – 1395
Co-monarchSigismund
Tiền nhiệmKároly II
Kế nhiệmSigismund
Thông tin chung
Sinh1371
Mất17 tháng 5 năm 1395 (23–24 tuổi)
Phối ngẫuSigismund xứ Luxembourg
Vương tộcNhà Capet-Anjou
Thân phụLajos I của Hungary Vua hoặc hoàng đế
Thân mẫuElizabeta xứ Bosnia

Mária lên ngôi "vua" Hungary ngày 17 tháng 9 năm 1382, bảy ngày sau cái chết của cha mình là Lajos Đại đế. Mẹ của cô, người đảm nhận nhiếp chính, đã miễn trừ các nhà quý tộc Ba Lan khỏi lời thề trung thành với Mária để ủng hộ em gái của Mária, Jadwiga, kế thừa vương vị Ba Lan vào đầu năm 1383. Ý tưởng về một nữ quân vương vẫn không được các nhà quý tộc Hungary ưa chuộng, phần lớn trong số họ coi người anh em họ xa của Maria, Carlo III của Napoli, là vị vua hợp pháp. Để củng cố vị trí của Maria, mẹ của nữ vương muốn bà kết hôn với vương tử Louis, em trai của Charles VI của Pháp. Lễ đính hôn của họ được công bố vào tháng 5 năm 1385.

Charles III của Napoli hạ cánh ở Dalmatia vào tháng 9 năm 1385. Sigismund của Luxembourg đã xâm chiếm Thượng Hungary (nay là Slovakia), buộc mẹ của nữ vương phải cho Mary kết hôn vào tháng 10. Tuy nhiên, họ không thể ngăn Charles vào Buda. Sau khi Mária từ bỏ ngai vàng, Charles lên ngôi vua vào ngày 31. Tháng 12 năm 1385, nhưng anh ta đã bị sát hại trong sự xúi giục của mẹ Mary vào tháng 2 năm 1386. Mary đã được phục hồi, nhưng những người ủng hộ nhà vua bị sát hại đã bắt cô và mẹ cô vào ngày 25 Tháng 7. Thái hậu Elizabeta đã bị sát hại vào tháng 1 năm 1387, nhưng Mária được thả vào ngày 4 Tháng 6 năm 1387. Mary chính thức vẫn là người đồng cai trị với Sigismund, người đã lên ngôi vua, nhưng ảnh hưởng của cô đối với chính phủ là rất nhỏ. Cô và đứa con trai chết sớm sau khi con ngựa ném cô trong một chuyến đi săn.

Chú thích sửa

  1. ^ Süttő 2002, tr. 67.
  2. ^ Halecki 1991, tr. 366–367.

Nguồn sửa

Nguồn sơ cấp sửa

  • The Annals of Jan Długosz (An English abridgement by Maurice Michael, with commentary by Paul Smith) (1997). IM Publications. ISBN 1-901019-00-4.

Nguồn thứ cấp sửa

  • Bak, János M. (1997). “Queens as Scapegoats in Medieval Hungary”. Trong Duggan, Anne (biên tập). Queens and Queenship in Medieval Europe. The Boydell Press. tr. 223–234. ISBN 0-85115-881-1.
  • Bartl, Július; Čičaj, Viliam; Kohútova, Mária; Letz, Róbert; Segeš, Vladimír; Škvarna, Dušan (2002). Slovak History: Chronology & Lexicon. Bolchazy-Carducci Publishers, Slovenské Pedegogické Nakladatel'stvo. ISBN 0-86516-444-4.
  • Csukovits, Enikő (2012). “Mária”. Trong Gujdár, Noémi; Szatmáry, Nóra (biên tập). Magyar királyok nagykönyve: Uralkodóink, kormányzóink és az erdélyi fejedelmek életének és tetteinek képes története [Encyclopedia of the Kings of Hungary: An Illustrated History of the Life and Deeds of Our Monarchs, Regents and the Princes of Transylvania] (bằng tiếng Hungary). Reader's Digest. tr. 120–121. ISBN 978-963-289-214-6.
  • Engel, Pál (2001). The Realm of St Stephen: A History of Medieval Hungary, 895–1526. I.B. Tauris Publishers. ISBN 1-86064-061-3.
  • Fine, John V. A (1994). The Late Medieval Balkans: A Critical Survey from the Late Twelfth Century to the Ottoman Conquest. The University of Michigan Press. ISBN 0-472-08260-4.
  • Fügedi, Erik (1986). "Könyörülj, bánom, könyörülj..." ["Have Mercy on Me, My Ban, Have Mercy..."]. Helikon. ISBN 963-207-662-1.
  • Halecki, Oscar (1991). Jadwiga of Anjou and the Rise of East Central Europe. Polish Institute of Arts and Sciences of America. ISBN 0-88033-206-9.
  • Magaš, Branka (2007). Croatia Through History. SAQI. ISBN 978-0-86356-775-9.
  • Michaud, Claude (2000). “The kingdoms of Central Europe in the fourteenth century”. Trong Jones, Michael (biên tập). The New Cambridge Medieval History, Volume VI: c. 1300-c. 1415. Cambridge University Press. tr. 735–763. ISBN 0-521-36290-3.
  • Solymosi, László; Körmendi, Adrienne (1981). “A középkori magyar állam virágzása és bukása, 1301–1506 [The Heyday and Fall of the Medieval Hungarian State, 1301–1526]”. Trong Solymosi, László (biên tập). Magyarország történeti kronológiája, I: a kezdetektől 1526-ig [Historical Chronology of Hungary, Volume I: From the Beginning to 1526] (bằng tiếng Hungary). Akadémiai Kiadó. tr. 188–228. ISBN 963-05-2661-1.
  • Süttő, Szilárd (2002). “Mária”. Trong Kristó, Gyula (biên tập). Magyarország vegyes házi királyai [The Kings of Various Dynasties of Hungary] (bằng tiếng Hungary). Szukits Könyvkiadó. tr. 67–76. ISBN 963-9441-58-9.
  • Tuchman, Barbara W. (1978). A Distant Mirror: The Calamitous 14th Century. Ballantine Books. ISBN 0-345-34957-1.