Nội chiến Sri Lanka
Nội chiến Sri Lanka là một cuộc xung đột vũ trang trên đảo Sri Lanka. Bắt đầu từ ngày 23 tháng 7 năm 1983, đã có một cuộc nổi dậy bởi Tổ chức chính trị cánh tả là phe Những con Hổ giải phóng Tamil Eelam (LTTE), một tổ chức phiến quân ly khai đã chiến đấu để tạo ra một nhà nước Tamil độc lập ở phía bắc và phía đông của hòn đảo. Sau một chiến dịch quân sự dài 26 năm, quân đội Sri Lanka đánh bại Tổ chức con Hổ Tamil tháng 5 năm 2009 khiến tổ chức ly khai và cánh tả đó đã bị tiêu diệt.
Nội chiến Sri Lanka ශ්රී ලාංකික සිවිල් යුද්ධය இலங்கை உள்நாட்டுப் போர் | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
Khu vực Sri Lanka được LTTE tuyên bố là Tamil Eelam, nơi diễn ra đại đa số các cuộc giao tranh | |||||||
| |||||||
Tham chiến | |||||||
chính phủ Sri Lanka | Những con Hổ giải phóng Tamil | ||||||
Chỉ huy và lãnh đạo | |||||||
J. R. Jayawardene (1983–1989) Ranasinghe Premadasa (1989–1993) D. B. Wijetunga (1993–1994) Chandrika Kumaratunga (1994–2005) Mahinda Rajapaksa (2005–2009) |
V. Prabhakaran (1983–2009) Balraj Karuna Amman (1983–2004) Selvarasa Pathmanathan Mahattaya Pottu Amman Shankar Soosai | ||||||
Lực lượng | |||||||
95.000 (2001) 118.000 (2002) 158.000 (2003) 151.000 (2004) 111.000 (2005) 150.900 (2006) 210.000 (2008) |
25.000 (2006) 30.000 (2008) | ||||||
Thương vong và tổn thất | |||||||
28.708 chết 40.107 bị thương |
27.000 chết 11.644 bị bắt |
Trong hơn 25 năm, cuộc nội chiến này gây ra khó khăn đáng kể cho người dân, môi trường và nền kinh tế của đất nước, với khoảng 80.000-100.000 người thiệt mạng trong suốt cuộc chiến. Các chiến thuật được sử dụng bởi những con hổ giải phóng Tamil Eelam là kết quả được biết đến như là một tổ chức khủng bố ở 32 quốc gia, bao gồm Hoa Kỳ, Ấn Độ, Australia, Canada và các quốc gia thành viên của Liên minh châu Âu.
Sau hai thập kỷ chiến đấu và cố gắng không thành công tại các cuộc đàm phán hòa bình, bao gồm cả việc trung gian hòa giải của quân đội Ấn Độ với tư cách Lực lượng gìn giữ hòa bình trong những năm 1987-1990, đàm phán kéo dài giải quyết cuộc xung đột bắt đầu khi một hiệp định ngừng bắn được tuyên bố vào tháng 12 năm 2001, và một thỏa thuận ngừng bắn đã ký kết với hòa giải quốc tế trong năm 2002. Chiến sự hạn chế trong cuối năm 2005 và bắt đầu leo thang cho đến khi chính phủ đưa ra một số các cuộc tấn công quân sự lớn chống lại LTTE trong tháng 7 năm 2006, LTTE rút ra toàn bộ phía Đông của đảo. LTTE sau đó tuyên bố họ sẽ "tiếp tục cuộc đấu tranh tự do của họ để trở thành quốc gia".[1]
Trong năm 2007, chính phủ tấn công ở phía bắc của đất nước, và chính thức tuyên bố rút khỏi thỏa thuận ngừng bắn vào ngày 02 tháng 1 năm 2008, cáo buộc LTTE đã vi phạm các thỏa thuận hơn 10.000 lần. Họ phá hủy một số tàu buôn lậu lớn vũ khí cho LTTE, và một chiến dịch đàn áp quốc tế về tài trợ cho những con hổ Tamil cũng diễn ra, chính phủ nắm quyền kiểm soát toàn bộ khu vực trước đây được điều khiển bởi những con hổ Tamil, bao gồm cả Kilinochchi, căn cứ quân sự chính Mullaitivu và toàn bộ các đường cao tốc A9,[2] kẻ dẫn đầu LTTE thừa nhận thất bại cuối cùng vào ngày 17 tháng 5 năm 2009[3] Sau khi chiến tranh kết thúc, chính phủ Sri Lanka tuyên bố Sri Lanka là nước đầu tiên trên thế giới hiện đại đã tiêu diệt chủ nghĩa khủng bố.
Nguồn gốc nội chiến
sửaCác gốc rễ của cuộc xung đột hiện đại ở đây là từ chế độ thực dân Anh cai trị trước đó. Lúc đầu, có ít căng thẳng ở Sri Lanka giữa hai dân tộc lớn nhất, Sinhalese và Tamil. Năm 1919, chính Sinhalese và Tamil tổ chức chính trị thống nhất để hình thành Quốc hội Srilanka, dưới sự lãnh đạo của Arunachalam, nhờ các tầng lớp thuộc địa giỏi nhất cho cải cách hiến pháp. Tuy nhiên, Thống đốc người Anh William Manning tích cực khuyến khích các khái niệm về "đại diện cộng đồng" và tạo ra tình trạng quyền lực treo lơ lửng giữa người Tamil và Sinhalese.
Trong cuối những năm 1960, tài liệu liên quan đến một nhà nước Tamil riêng của tổ chức Tamil Eelam đã bắt đầu lưu hành. Tại thời điểm này, Anton Balasingham, một nhân viên của Cao uỷ Anh ở Colombo, bắt đầu tham gia vào các hoạt động ly khai. Sau đó, ông di cư đến Anh, nơi ông tạo nên tư tưởng nền tảng cho LTTE. Trong cuối những năm 1960, một số thanh niên Tamil, trong đó có Velupillai Prabhakaran cũng đã tham gia trong các hoạt động này. Họ thực hiện một số hoạt động chống lại Cảnh sát và chính quyền dân sự để ủng hộ chính phủ ly khai của các chính trị gia Tamil. Prabhakaran, cùng với Chetti Thanabalasingam, một tên tội phạm được biết đến từ Kalviyankadu, Jaffna hình thành Tổ chức giải phóng con hổ Tamil (TNT) vào năm 1972[4] Điều này được hình thành xung quanh một hệ tư tưởng của Đế chế Chola từ thiên niên kỷ 1 và hổ là biểu tượng của đế chế đó.
Một phong trào hơn khác là Tổ chức cách mạng sinh viên Eelam (EROS), được thành lập tại Manchester và London, nó đã trở thành xương sống của phong trào Eelamist trong cộng đồng hải ngoại, sắp xếp hộ chiếu và việc làm cho người nhập cư và đánh thuế nặng trên chúng. Nó trở thành cơ sở của tổ chức hậu cần Eelamist, sau đó được chuyển qua hoàn toàn cho LTTE. Sự hình thành của Mặt trận giải phóng Tamil (TULF) năm 1976 đã dẫn đến một thái độ cứng chắc hơn, họ dựa trên quyền tự quyết.[5]
TULF bí mật ủng hộ các hành động vũ trang của các chiến binh trẻ, những người được gọi là "chàng trai của chúng tôi". Lãnh đạo Appapillai Amirthalingam, ra sức để LTTE và các nhóm nổi dậy Tamil khác gây tiếng vang. Amirthalingam giới thiệu Krishnan, người sau này trở thành đại diện quốc tế đầu tiên của LTTE. Sau đó hắn giới thiệu Anton Balasingham, người sau này trở thành chính trị chiến lược gia hàng đầu và trưởng đoàn đàm phán của LTTE. Các "chàng trai" là sản phẩm của sự bùng nổ dân số sau chiến tranh. Thanh niên thất nghiệp Tamil đã tìm đến các giải pháp cách mạng cho các vấn đề của họ. Các bên cánh tả của TULF thì vẫn còn bảo thủ sâu sắc họ đã không cố gắng để tạo thành một liên minh quốc gia.
Sau chiến thắng bầu cử rộng rãi của UNP trong tháng 7 năm 1977, TULF trở thành đảng đối lập hàng đầu, với khoảng 1/6 tổng số phiếu đại cử tri giành chiến thắng trên một nền tảng bên ly khai của Sri Lanka. Sau khi cuộc bạo loạn năm 1977, chính phủ JR Jayewardene thực hiện một trong những nhượng bộ Tamil, dỡ bỏ chính sách tiêu chuẩn nhập học trường đại học – điều đã khiến nhiều thanh niên Tamil đi vào sự tranh đấu. Nhượng bộ đó các chiến binh Tamil coi là quá ít và quá muộn, và các cuộc tấn công bạo lực tiếp tục. Trong thời gian này, TULF bắt đầu mất khả năng bám sát của nó với các nhóm chiến binh. LTTE ra lệnh cho dân thường tẩy chay cuộc bầu cử chính quyền địa phương năm 1983, trong đó thậm chí TULF tranh cãi nhau. Cử tri đi bầu thấp nhất là 10%.
Bùng phát nội chiến
sửaĐược hỗ trợ bởi các tổ chức chính trị hiện hành Tamil ở Sri Lanka, thanh niên Tamil ở phía bắc và phía đông bắt đầu hình thành các nhóm chiến binh. Các nhóm này phát triển độc lập với Tamil ở Colombo, cuối cùng họ bị tiêu diệt. Nổi bật nhất của các nhóm này là TNT, họ thay đổi tên thành Tổ chức giải phóng con hổ Tamil Eelam (LTTE) năm 1976. LTTE ban đầu thực hiện một chiến dịch bạo lực chống lại nhà nước, đặc biệt là nhắm mục tiêu cảnh sát và các chính trị gia Tamil thuộc thành phần chỉ muốn đối thoại với chính phủ. Hoạt động lớn đầu tiên của họ là vụ ám sát thị trưởng thành phố Jaffna, Alfred Duraiappah vào năm 1975.[6]
Khởi đầu của cuộc chiến tranh sớm nhất được dựa trên các vụ ám sát, trong khi chế độ hoạt động cho UNP đã được thông qua một loạt các trạm kiểm soát xung quanh thành phố.Vụ ám sát năm 1977 của một thành viên Tamil ở Quốc hội là M. Canagaratnam, dẫn đến trong tháng 7 năm 1983, LTTE phát động một cuộc phục kích chết người trên một điểm Sri Lanka. Tiến công thị trấn Thirunelveli, giết chết một sĩ quan và 12 lính. Sử dụng tình cảm dân tộc chủ nghĩa cho lợi thế của họ, họ tổ chức cuộc tàn sát Jayawardena và những cuộc tàn sát ở Colombo và các nơi khác trong tháng 7. Từ 400 đến 3.000 người đã được ước tính đã bị giết, và nhiều hơn nữa chạy trốn khỏi khu vực Sinhalese. Điều này được coi là khởi đầu của cuộc nội chiến.
Ban đầu, LTTE đã đạt được sự nổi tiếng do các cuộc tấn công tàn phá như ở Kent và cuộc tàn sát trang trại Dollar năm 1984, nơi hàng trăm người đàn ông, phụ nữ và trẻ em đã bị tấn công trong đêm khi họ ngủ và bị tấn công đến chết; và vụ thảm sát năm 1985 Tamil nổ súng, giết chết và làm bị thương 146 thường dân trong đền Phật giáo Anuradhapura Jaya Sri Maha Bodhi. Các vụ thảm sát Anuradhapura bị trả đũa bởi các lực lượng chính phủ bằng vụ thảm sát thuyền Kumudini trong đó hơn 23 thường dân Tamil thiệt mạng. Theo thời gian, LTTE sáp nhập với phần lớn gần như tất cả các nhóm chiến binh khác Tamil trên bờ bị tiêu diệt. Nhưng nhiều nhóm Tamil đã làm việc với chính phủ Sri Lanka, lên án bạo lực và tham gia chính trị bình thường. Tất cả đều trái ngược với tầm nhìn của một nhà nước độc lập của LTTE. Họ bị cáo buộc phản bội.
Cuộc đàm phán hòa bình giữa LTTE và chính phủ bắt đầu ở Thimphu (Buhtan) vào năm 1985, nhưng họ nhanh chóng thất bại, và chiến tranh tiếp diễn. Trong năm 1986, nhiều thường dân bị thảm sát như là một phần của cuộc xung đột này. Năm 1987, quân đội chính phủ đã đẩy LTTE về phía bắc Jaffna. Trong tháng 4 năm 1987, cuộc xung đột bùng nổ với sự tàn bạo, cả hai lực lượng chính phủ và các LTTE tham gia vào một loạt các hoạt động đẫm máu.
Quân đội Sri Lanka đã phát động một cuộc tấn công, được gọi là "Chiến dịch giải phóng" (hoặc Hoạt động Vadamarachchi), trong tháng 5-tháng 6 năm 1987, để giành lại quyền kiểm soát lãnh thổ ở bán đảo Jaffna từ LTTE. Cuộc tấn công này đánh dấu lần đầu tiên diễn ra chiến tranh thông thường trên đất Sri Lanka kể từ khi độc lập.
Trong tháng 7 năm 1987, LTTE thực hiện vụ tấn công tự sát đầu tiên của họ. Captain Miller của những con hổ đen lái một chiếc xe tải nhỏ chở chất nổ thông qua các bức tường của một trại tăng cường quân đội Sri Lanka, báo cáo giết chết 40 binh sĩ.[7] Họ thực hiện hơn 378 cuộc tấn công tự sát, nhiều hơn bất kỳ tổ chức nào khác trên thế giới, và các vụ tấn công tự sát đã trở thành sự nổi tiếng của LTTE và đặc điểm của cuộc chiến tranh dân sự này.[8]
Ấn Độ can thiệp
sửaẤn Độ tham gia trong cuộc xung đột vào những năm 1980 vì một số lý do, bao gồm cả mong muốn của các nhà lãnh đạo dự án cho Ấn Độ là cường quốc trong khu vực. Sự ủng hộ đặc biệt mạnh mẽ trong tiểu bang của Ấn Độ Tamil Nadu, nơi mà dân tộc họ hàng với người Tamil Sri Lanka. Tuy vậy, trong suốt cuộc xung đột, chính phủ trung ương và nhà nước Ấn Độ đã hỗ trợ cả hai bên trong nhiều cách khác nhau. Bắt đầu từ tháng 8 năm 1983, đến tháng 5 năm 1987, Chính phủ Ấn Độ thông qua tổ chức tình báo nghiên cứu Wing và cơ quan phân tích của nó (RAW), cung cấp vũ khí, đào tạo và hỗ trợ tiền cho 6 nhóm chiến binh LTTE, Telo, Tổ chức Giải phóng Tamil Eelam (PLOTE), Tổ chức Sinh viên cách mạng (EROS) Mặt trận giải phóng cách mạng Eelam (EPRLF) và Giải phóng quân Tamil Eelam (TELA).[9] LTTE nhận được rộng rãi cho các ủng hộ ban đầu của nó từ RAW.[10]
Ấn Độ đã tham gia tích cực hơn vào cuối những năm 1980, và ngày 5 tháng 6 năm 1987, một Lực lượng Không quân Ấn Độ chuyển vũ khí thực phẩm đến Jaffna trong khi nó bị bao vây bởi các lực lượng Sri Lanka. Tại một thời điểm khi chính phủ Sri Lanka nói rằng họ đã đánh bại LTTE, Ấn Độ giảm các viện trợ cho các phiến quân.[11] Các cuộc đàm phán đã được tổ chức, và Hòa bình Ấn Độ-Sri Lanka đã được ký kết vào ngày 29 tháng 7 năm 1987, bởi Thủ tướng Ấn Độ Rajiv Gandhi và Tổng thống Sri Lanka Jayewardene. Theo hiệp định này, Chính phủ Sri Lanka đã thực hiện một số nhượng bộ yêu cầu Tamil, bao gồm cả chuyển giao quyền lực cho một số tỉnh, sáp nhập miền Bắc và các tỉnh miền Đông vào lãnh thổ thống nhất, và tình trạng ngôn ngữ chính thức cho ngôn ngữ Tamil (điều này được ban hành như Tu chính án thứ 13 vào Hiến pháp của Sri Lanka). Ấn Độ đã đồng ý thiết lập trật tự ở miền Bắc và Đông thông qua một lực lượng gọi là hòa bình IPKF, và chấm dứt việc hỗ trợ quân nổi dậy Tamil. Các nhóm chiến binh LTTE, mặc dù ban đầu miễn cưỡng đồng ý từ bỏ vũ khí của họ cho IPKF, ban đầu giám sát lệnh ngừng bắn và giải trừ quân bị rất ít của các nhóm chiến binh.
Việc ký kết Hiệp định Ấn Độ-SriLanka diễn ra ngay sau khi JR Jayawardene nói rằng ông sẽ chiến đấu chống lại đến viên đạn cuối cùng, đã dẫn đến tình trạng bất ổn ở miền nam. Sự xuất hiện của IPKF đã làm mất quyền kiểm soát của hầu hết các khu vực ở miền Bắc của đất nước của chính phủ Sri Lanka để thay đổi lực lượng của nó về phía nam. Để dập tắt các cuộc biểu tình, điều này dẫn đến cuộc nổi dậy Vimukthi Janatha Peramuna ở phía nam, làm đổ máu trong vòng hai năm tới.
Trong khi hầu hết các nhóm chiến binh Tamil đã giải giáp vũ khí của họ và nhất trí tìm kiếm một giải pháp hòa bình cho cuộc xung đột, LTTE từ chối giải giáp, IPKF sau đó đã cố gắng để giải giáp những LTTE bằng vũ lực nhưng kết thúc trong cuộc xung đột quy mô đầy đủ hơn với họ.[12] Cuộc xung đột ba năm dài cũng được đánh dấu bằng các IPKF bị cáo buộc phạm lạm dụng quyền con người khác nhau bởi nhiều tổ chức nhân quyền cũng như một số trong các phương tiện truyền thông Ấn Độ. IPKF cũng sớm gặp phải sự phản đối gay gắt từ những người Tamil. Đồng thời, tình cảm dân tộc khiến nhiều người Sinhalese để phản đối sự hiện diện tiếp tục của Ấn Độ tại Sri Lanka. Dẫn đến sức ép cho chính phủ Sri Lanka buộc Ấn Độ rời khỏi hòn đảo, và họ đã nhập vào một thỏa thuận bí mật với LTTE và đỉnh điểm trong một lệnh ngừng bắn. Tuy nhiên, LTTE và IPKF tiếp tục giao chiến thường xuyên. Vào tháng 4 năm 1989, Ranasinghe Premadasa chính phủ đã ra lệnh quân đội Sri Lanka bí mật bàn giao lô hàng vũ khí để LTTE chống lại IPKF và Quân đội quốc gia (TNA).[13][14]
Mặc dù thương vong trong IPKF tăng cao và áp lực rút lui từ cả hai phía của cuộc xung đột Sri Lanka đã gia tăng, lãnh đạo Ấn Độ Gandhi đã từ chối để rút IPKF từ Sri Lanka. Tuy nhiên, sau thất bại của ông trong cuộc bầu cử quốc hội Ấn Độ trong tháng 12 năm 1989, Singh đã ra lệnh thu hồi IPKF, và con tàu cuối cùng của họ rời khỏi Sri Lanka vào ngày 24 tháng 3 năm 1990. Sự hiện diện 32 tháng của IPKF ở Sri Lanka kết quả là cái chết của 1.200 binh sĩ Ấn Độ và hơn 5.000 người Sri Lanka. Chi phí cho chính phủ Ấn Độ ước tính đạt hơn 10,3 tỷ rupee.[15]
Chiến tranh Ealam II
sửaBạo lực vẫn tiếp tục không suy giảm mặc dù các bước thực hiện để xoa dịu tình cảm Tamil, chẳng hạn như sửa đổi điều luật 13. Trong khi đó, Bộ trưởng Bộ trưởng miền Bắc và Đông Vartharaja Perumal đưa ra một nhu cầu 19 điểm để giải quyết cuộc khủng hoảng dân tộc. Ông bị đe dọa nếu những yêu cầu này không được đáp ứng, Hội đồng sẽ đi trước với tuyên bố đơn phương độc lập cho các tỉnh phía Bắc và Đông, như trong trường hợp của Rhodesia.[16] Tổng thống Premadasa tìm cách nhanh chóng giải thể Hội đồng. Đồng thời, LTTE sử dụng chiến thuật khủng bố sự sợ hãi của dân Sinhalese và nông dân Hồi giáo ở miền Bắc và Đông của đảo, và nhanh chóng nắm quyền kiểm soát một phần đáng kể của đất. Khi Ấn Độ rút quân, LTTE đã thiết lập nhiều chức năng giống như chính phủ trong mọi lĩnh vực dưới sự kiểm soát của nó. Một lệnh ngừng bắn dự kiến tổ chức vào năm 1990 khi LTTE chiếm đóng với phá hủy các nhóm đối thủ Tamil trong khi chính phủ đàn áp cuộc nổi dậy JVP. Họ lại đánh nhau và thỏa thuận ngừng bắn bị phá vỡ. Chính phủ đã phát động một cuộc tấn công để cố gắng chiếm lại Jaffna.
Giai đoạn này của cuộc chiến tranh được đánh dấu bằng sự tàn bạo chưa từng có. Ngày 11 tháng 6 năm 1990, LTTE đã tàn sát 600 cảnh sát, ở phía Đông sau khi họ đã đầu hàng bởi lời hứa về hành vi an toàn cho tù binh. Chính phủ đặt lệnh cấm vận về thực phẩm và thuốc vào bán đảo Jaffna và cho không quân ném bom khu vực này. LTTE phản ứng bằng cách tấn công Sinhalese và các làng Hồi giáo và tàn sát dân thường. Một trong những cuộc tàn sát dân sự lớn nhất của chiến tranh xảy ra khi LTTE đã tàn sát 166 thường dân Hồi giáo tại Palliyagodella. Chính phủ đã trả thù làng Tamil. Có đáng kể vụ thảm sát dân thường Tamil do lực lượng chính phủ, đặc biệt là ở phía Đông.
Luật gia quốc tế Neelan Thiruchelvam, trong một bài phát biểu tại Colombo, chỉ ra các cuộc điều tra cho thấy sự tàn sát và mất tích của dân thường bao gồm nhiều trẻ em ở Sathurukondan, Eastern University, Mylanthanai và giết người chôn vùi hàng loạt các em học sinh tại Sooriyakanda. Nhiều lề đường ở miền Bắc và Đông, nhiều người tự thiêu đã trở thành một cảnh tượng phổ biến. Trong cả nước, thành viên chính phủ bị chết bởi đội săn, bắt cóc hoặc người Sinhalese hoặc Tamil. Họ giết lẫn nhau, nhiều thanh niên bị nghi ngờ là JVP hoặc người ủng hộ LTTE.[17] Trong tháng 10 năm 1990, LTTE đã trục xuất tất cả người Hồi giáo cư trú tại tỉnh phía Bắc. Tổng cộng có 72.000 người Hồi giáo bị buộc phải rời bỏ nhà cửa của họ.
Trận đánh lớn nhất của chiến tranh là vào năm 1991, khi quân đội tiến công bán đảo Jaffna, được trú ẩn bởi 5.000 quân LTTE. Hơn 2.000 chết ở cả hai bên trong cuộc vây hãm kéo dài cả tháng, trước khi 10.000 binh sĩ chính phủ đến tăng cường. Trong tháng 2 năm 1992, một loạt các cuộc tấn công chính phủ nhưng không thể làm chủ Jaffna. Trung tướng Denzil Kobbekaduwa cùng với Thiếu tướng Vijaya Wimalaratne và Chuẩn Đô đốc Mohan Jayamaha tử trận vào ngày 8 tháng 8 năm 1992, tại Araly Jaffna (Aeraella) do một vụ nổ mìn, ảnh hưởng xấu đến tinh thần quân sự. LTTE, về phần mình, ghi được một chiến thắng lớn khi một kẻ đánh bom tự sát đã giết chết Tổng thống Sri Lanka Ranasinghe Premadasa tháng 5 năm 1993. Trong tháng 11 năm 1993, LTTE đã thành công trong trận Pooneryn. Cuộc tấn công này khiến 532 người trong Lục quân và 135 của Hải quân chính phủ hoặc bị giết hoặc mất tích.[18]
Chiến tranh Ealam lần III
sửaTrong năm 1994 trong các cuộc bầu cử quốc hội, UNP đã bị đánh bại, Liên minh Nhân dân đứng đầu là Chandrika Kumaratunga, lên nắm quyền trên một nền tảng hòa bình. Trong chiến dịch bầu cử Tổng thống, một vụ đánh bom của LTTE đã được thực hiện trong một cuộc mít tinh được tổ chức tại Thotalanga, Grandpass loại bỏ toàn bộ các lãnh đạo UNP, bao gồm cả ứng cử viên tổng thống Gamini Dissanayake. Kumaratunga trở thành tổng thống với đa số 62% phiếu. Ngừng bắn đã được thoả thuận trong tháng 1 năm 1995, nhưng các cuộc đàm phán tiếp theo không có kết quả. LTTE đã phá vỡ thỏa thuận ngừng bắn và cho nổ tung hai tàu Hải quân được gọi là 'Sooraya' SLNS và 'Ranasuru ngày 19 tháng 4, do đó dẫn đến giai đoạn tiếp theo của chiến tranh, được gọi là Chiến tranh Eelam III.[19]
Chính phủ mới sau đó theo đuổi một chính sách "chiến tranh cho hòa bình". Quyết tâm để chiếm lại các thành trì của phiến quân Jaffna, họ đổ quân vào bán đảo. Trong một sự cố đặc biệt trong tháng 8 năm 1995, không quân chính phủ ném bom nhà thờ St Peter tại Navali (Naavaella), làm chết ít nhất 65 người tị nạn và làm bị thương 150 người khác.[20] Quân đội Chính phủ ban đầu cắt bán đảo với phần còn lại của hòn đảo, sau 7 tuần giao tranh ác liệt đã thành công trong việc đưa Jaffna nằm dưới quyền kiểm soát của chính phủ lần đầu tiên trong gần một thập kỷ. Trong một buổi lễ hồ sơ cá nhân cao, Bộ trưởng Quốc phòng Sri Lanka Anuruddha Ratwatte hạ lá cờ quốc gia Tamil bên trong cảng Jaffna vào ngày 5 tháng 12 năm 1995. Chính phủ ước tính rằng khoảng 2.500 binh sĩ và quân nổi dậy đã bị giết trong cuộc tấn công, và khoảng 7.000 người bị thương.[21] Vụ đánh bom nhà thờ Navaly trong đó hơn 125 dân thường thiệt mạng. LTTE và hơn 350.000 thường dân, bắt buộc phải rời khỏi Jaffna,[22] chạy trốn đến khu vực Vanni. Hầu hết những người tị nạn trở về vào cuối năm sau.
LTTE phản ứng bằng cách tung ra các làn sóng hoạt động không ngừng và quyết chiến của Mullaitivu từ ngày 18 tháng 7 năm 1996, làm 1.173 binh sĩ quân đội chính phủ thiệt mạng. Chính phủ đã phát động một cuộc tấn công khác trong tháng 8 năm 1996. 200.000 thường dân đã chạy trốn khỏi khu vực. Thị trấn Kilinochchi đã được giải phóng vào 29 tháng 9. Ngày 13 Tháng 5, 1997, 20.000 binh sĩ chính phủ đã cố gắng tiến công Vanni do LTTE kiểm soát, nhưng không thành công.
Khi bạo lực tiếp tục ở miền Bắc, các thanh niên tấn công tự sát của LTTE gây nhiều vụ bom nổ nhiều lần trong các khu vực thành phố đông dân cư và giao thông công cộng ở phía nam của đất nước, giết chết hàng trăm thường dân. Trong tháng 1 năm 1996, LTTE đã thực hiện một trong những đẫm máu các cuộc tấn công bom tự sát của họ tại Ngân hàng Trung ương ở Colombo, làm chết 90 người và làm bị thương 1.400 người. Trong tháng 10 năm 1997, họ đánh bom Trung tâm Thương mại Thế giới Sri Lanka, và vào tháng 1 năm 1998, phát nổ một quả bom xe tải ở Kandy, làm hư hại đền thờ Răng, một trong những đền thờ linh thiêng nhất của Phật giáo trên thế giới. Trong vụ đánh bom này, chính phủ Sri Lanka đã thành công ép các chính phủ khác trên thế giới can thiệp bằng các hoạt động hỗ trợ tài chính và vật chất khác cho hoạt động giải phóng của mình.
Vào tháng 1 năm 1997, 223 nhân viên quân đội chính phủ tử trận. Ngày 27 tháng 9 năm 1998, LTTE phát động các hoạt động không ngừng Waves II và tiến công Kilinochchi. Cuộc đụng độ xung quanh Kilinochchi cướp đi sinh mạng của 1.206 binh sĩ đến cuối năm 1998. Trong tháng 3 năm 1999, mở chiến dịch Gosa Rana, chính phủ đã cố gắng xâm nhập Vanni từ phía nam. Quân đội thực hiện một số mục tiêu, kiểm soát Oddusuddan (Oththan-thuduva) và Madhu, nhưng không thể đánh bật LTTE từ khu vực. Trong tháng 9 năm 1999, LTTE đã tàn sát 50 thường dân Sinhalese ở Gonagala.
LTTE trở lại để tấn công bằng các hoạt động không ngừng Waves III vào ngày 02 Tháng 11 năm 1999. Gần như tất cả các Vanni nhanh chóng rơi trở lại vào tay LTTE. LTTE đã phát động 17 cuộc tấn công thành công trong khu vực lên đến đỉnh điểm trong sự tràn ngập mọi nơi. Họ giết 516 và làm hơn 4.000 binh sĩ chính phủ bị thương. Các phiến quân cũng tiến về phía bắc đèo Voi và Jaffna. LTTE đã thành công trong việc cắt giảm các đường cung cấp tất cả các đất đai và biển của lực lượng vũ trang chính phủ Sri Lanka ở phía nam, phía tây và phía bắc của thị trấn Kilinochchi. Trong tháng 12 năm 1999, LTTE đã cố gắng ám sát Tổng thống Chandrika Kumaratunga trong một cuộc tấn công tự sát tại một cuộc biểu tình trước cuộc bầu cử. Làm ông bị mất mắt phải của ông, trong số những thương tích khác, nhưng đã có thể đánh bại lãnh đạo phe đối lập Ranil Wickremesinghe trong cuộc bầu cử Tổng thống và tái đắc cử nhiệm kỳ thứ hai.
Ngày 22 tháng 4 năm 2000, hoạt động Elephant Pass đã tách được bán đảo Jaffna từ đất liền Vanni, hoàn toàn rơi vào tay của LTTE để lại 1.008 binh sĩ 2 phía thiệt mạng.[23] Quân đội sau đó đưa ra hoạt động Agni Kheela ở phía nam bán đảo Jaffna, nhưng thiệt hại lâu dài. LTTE tiếp tục tiến theo hướng Jaffna, và nhiều người lo sợ nó sẽ rơi vào tay LTTE, nhưng các chiến dịch tấn công đã đẩy lùi LTTE và đã duy trì sự kiểm soát của thành phố.
Các nỗ lực hòa bình
sửaGiữa năm 2000, các nhóm nhân quyền ước tính có hơn một triệu người dân ở Sri Lanka là những người di tản, sống trong các trại, vô gia cư và đấu tranh khổ sở cho sự sống còn. Kết quả là, một phong trào hòa bình quan trọng phát triển vào cuối những năm 1990, với nhiều tổ chức đã tổ chức các trại hòa bình, hội nghị, đào tạo và hòa bình, và những nỗ lực khác để đàm phán cho hai bên ở các cấp. Đầu tháng 2 năm 2000, Na Uy đã yêu cầu trung gian hòa giải, và chuyển động ngoại giao quốc tế đã bắt đầu để tìm một giải pháp thương lượng trong cuộc xung đột.
Hy vọng cho hòa bình đã đạt được khi LTTE tuyên bố ngừng bắn đơn phương trong tháng 12 năm 2000, nhưng họ hủy bỏ nó vào ngày 24 tháng 4 năm 2001, và đã phát động một cuộc tấn công khác chống lại chính phủ. Sau khi đảm bảo một khu vực rộng lớn do quân đội phiến quân kiểm soát, LTTE tiếp tục tiến về phía bắc. Sự tiến bộ của LTTE đã đặt ra một mối đe dọa nghiêm trọng cho đèo Elephant là nơi ở của 17.000 binh sĩ chính phủ Sri Lanka.[24]
Trong tháng 7 năm 2001, LTTE thực hiện 1 cuộc tấn công tự sát tàn phá sân bay quốc tế Bandaranaike, phá hủy 8 máy bay của lực lượng không quân chính phủ (2 IAI Kfirs, 1 M-17, 1 M-24, 3 K-8, 1 MiG-27 bị phá hủy) và bốn máy bay bao gồm2 máy bay Airbus A330, 1 chiếc A340 và A320 1, làm giảm sụt giảm nền kinh tế và du lịch, trao đổi nguồn thu quan trọng nước ngoài cho chính phủ bị giảm mạnh. Tác động bởi cuộc tấn công đó làm nền kinh tế Sri Lanka tăng trưởng âm đầu tiên và thời gian duy nhất kể từ khi độc lập, trong năm đó.
Tiến trình hòa bình 2002
sửaSau sự kiện ngày 11 tháng 9, LTTE bắt đầu tuyên bố sẵn sàng để khám phá các biện pháp cho một giải quyết hòa bình cho cuộc xung đột. Một lý do cho hành động này có thể là nỗi lo sợ áp lực quốc tế và hỗ trợ trực tiếp cho Chính phủ Sri Lanka từ bên ngoài như một phần của cuộc chiến tranh chống khủng bố.
Ở phía nam, chính phủ đang phải đối mặt với những lời chỉ trích ngày càng tăng bởi mục tiêu "chiến tranh cho hòa bình" trong chiến lược của họ, với ảo tưởng hòa bình trong tầm nhìn, và nền kinh tế đổ vỡ. Sau khi mất một chuyển động không có sự kết quả, Tổng thống Kumaratunga đã buộc phải giải tán quốc hội và kêu gọi cuộc bầu cử mới. Các cuộc bầu cử, tổ chức vào ngày 5 tháng 12 năm 2001, thấy một chiến thắng sâu rộng cho Mặt trận Quốc gia, dẫn đầu bởi Ranil Wickremasinghe, vận động trên một nền tảng ủng hộ hòa bình và cam kết tìm một giải quyết đàm phán trong cuộc xung đột.
Ngày 19 tháng 12, Na Uy nỗ lực mang lại cho chính phủ và nhóm con hổ Tamil vào bàn đàm phán, LTTE tuyên bố ngừng bắn 30 ngày với chính phủ Sri Lanka và cam kết sẽ ngăn chặn tất cả các cuộc tấn công chống lại lực lượng của chính phủ. Chính phủ hoan nghênh và đáp lại 2 ngày sau đó, công bố một lệnh ngừng bắn dài và đồng ý dỡ bỏ một lệnh cấm vận kinh tế lâu dài trên lãnh thổ của phiến quân.[25]
Ký kết thỏa thuận
sửaHai bên chính thức ký Biên bản thỏa thuận (MoU) vào ngày 22 Tháng 2, 2002, và đã ký một thỏa thuận ngừng bắn vĩnh viễn (CFA). Na Uy đứng ra hòa giải, và đã được quyết định rằng họ cùng với các nước Bắc Âu khác, giám sát thỏa thuận ngừng bắn thông qua một ủy ban của các chuyên gia có tên là Nhiệm vụ giám sát Sri Lanka vào tháng 8,[26] chính phủ đã đồng ý dỡ bỏ lệnh cấm vận LTTE và đã mở đường cho việc nối lại các cuộc đàm phán trực tiếp với LTTE.[27]
Sau khi ký kết thỏa thuận ngừng bắn, các chuyến bay hàng không thương mại tới Jaffna bắt đầu và LTTE đã mở đường cao tốc A9 quan trọng, liên kết khu vực chính phủ kiểm soát ở phía Nam với Jaffna và chạy qua lãnh thổ LTTE, cho phép giao thông dân sự thông qua các khu vực Vanni lần đầu tiên trong nhiều năm, nhưng chỉ sau khi nộp thuế để LTTE. Nhiều quốc gia nước ngoài cũng được cung cấp hỗ trợ tài chính đáng kể nếu hòa bình đã đạt được và sự lạc quan lớn chấm dứt cuộc xung đột kéo dài nhiều thập kỷ.
Nhiều người mong đợi các cuộc đàm phán hòa bình bắt đầu tại Phuket, Thái Lan vào ngày 16 tháng 9, và 5 cuộc tiếp tục tiếp theo tại Thái Lan, Na Uy, Đức và Nhật Bản.[28] Trong cuộc hội đàm, hai bên đã đồng ý nguyên tắc của một giải pháp liên bang và những con hổ đã giảm yêu cầu lâu dài của họ về một nhà nước riêng biệt. Đây là một sự thỏa hiệp quan trọng từ LTTE vốn đã luôn luôn nhấn mạnh về một nhà nước Tamil độc lập và nó cũng đại diện cho một sự thỏa hiệp từ phía chính phủ, vốn đã hiếm khi đồng ý chuyển giao quyền lực tối thiểu. Cả hai bên cũng trao đổi tù nhân chiến tranh lần đầu tiên.
Thay đổi chính trị ở miền Nam
sửaSau cuộc bầu cử năm 2001, lần đầu tiên trong lịch sử Sri Lanka, Tổng thống và Thủ tướng là người của hai bên khác nhau. Điều này là khó khăn, đặc biệt là kể từ khi Wickremasinghe và UNP ủng hộ 1 giải pháp liên bang, trong khi đường lối cứng rắn yếu tố của Kumaratunga của là không tin tưởng LTTE vì bọn họ vẫn tiếp tục đánh thuế, tăng cường tự do buôn lậu vũ khí và đạn dược, tuyển dụng binh lính trẻ em, và tham gia vào các vụ giết người của các thành viên của nhóm Tamil đối thủ và nhân viên tình báo của chính phủ sau sự kiện thành phố Thiên niên kỷ. Trong thời gian này, LTTE cũng đã thành công trong việc thiết lập một loạt các căn cứ quan trọng xung quanh cảng Trincomalee (như trại Manirasakulam) và các tỉnh Đông.
Các cuộc đàm phán bị phá vỡ vào ngày 21 tháng 4 năm 2003, khi những con hổ Tamil tuyên bố họ đã đình chỉ bất kỳ cuộc đàm phán hơn nữa do sự không hài lòng "của họ vào việc xử lý một số vấn đề quan trọng". Trong số những lý do mà các con hổ Tamil đã loại trừ cuộc đàm phán tái thiết ở Washington DC ngày 14 tháng 4 và sự ám thị rằng họ không nhận được lợi ích kinh tế trong sự bình an. Tuy nhiên, LTTE vẫn duy trì được cam kết giải quyết cuộc xung đột hai thập kỷ, nhưng nói rằng tiến bộ sẽ được thực hiện qua cuộc chiến trước khi giải quyết được tiến hành.
Ngày 31 tháng 10, LTTE đã đưa ra đề nghị hòa bình riêng của mình, kêu gọi tạm thời tự quản Authority (ISGA). ISGA sẽ được hoàn toàn kiểm soát từ LTTE và sẽ có quyền hạn rộng lớn ở miền Bắc và Đông. Điều này gây ra một phản ứng dữ dội mạnh mẽ trong số các nhân vật cứng rắn ở miền Nam, người đã cáo buộc Thủ tướng Wickremasinghe giao Bắc và Đông cho LTTE. Dưới áp lực từ trong đảng của chính mình để có hành động, Kumaratunga tuyên bố tình trạng khẩn cấp và lấy ba bộ chủ chốt, Bộ Truyền thông đại chúng, Bộ Nội vụ và các Bộ Quốc phòng, Sau đó, ông thành lập một liên minh với JVP, được gọi là Liên minh Tự do nhân dân, trái ngược với các ISGA và ủng hộ một đường lối cứng hơn rắn đối với LTTE, và kêu gọi cuộc bầu cử mới. Các cuộc bầu cử, tổ chức vào ngày 8 tháng 4 năm 2004, chiến thắng cho UPFA với Mahinda Rajapakse được bổ nhiệm làm Thủ tướng.
Trong khi đó, tháng 3 năm 2004 diễn ra mâu thuẫn lớn giữa cánh phía bắc và phía đông của LTTE. Vinayagamoorthy Muralitharan bí danh Đại tá Karuna, chỉ huy Đông của LTTE và một trong những phụ tá đáng tin cậy của Prabhakaran, lôi kéo 5.000 cán bộ Tamil phía đông của LTTE khỏi sự thống nhất với lực lượng Tamil phía bắc. Đó là biểu hiện lớn nhất của bất đồng trong lịch sử của LTTE và xung đột trong LTTE dường như sắp xảy ra. Sau khi các cuộc bầu cử quốc hội, Chính phủ lại tấn công dẫn đến một cuộc rút lui nhanh chóng và đầu hàng của nhóm Karuna, các nhà lãnh đạo của họ cuối cùng lẩn trốn, những người này đã được trốn thoát bởi sự giúp đỡ của Seyed Ali Zahir Moulana, một chính trị gia từ đảng cầm quyền. Tuy nhiên, "Karuna phe" duy trì một sự hiện diện đáng kể ở phía Đông và tiếp tục để khởi động các cuộc tấn công chống lại LTTE. LTTE cáo buộc quân đội bí mật ủng hộ các nhóm ly khai, sau đó thành lập một đảng chính trị có tên là TamilEela Makkal Viduthalai Pulikal (TMVP) và hy vọng sẽ tham gia trong cuộc bầu cử trong tương lai.
Thỏa thuận ngừng bắn chủ yếu tổ chức thông qua cuộc khủng hoảng này, với ghi nhận của phái đoàn giám sát Sri Lanka (SLMM) vào năm 2005. Tình hình phức tạp hơn bởi những lời cáo buộc rằng cả hai bên tiếp tục thực hiện các hoạt động bí mật chống lại nhau. Chính phủ tuyên bố rằng LTTE đã giết chết các đối thủ chính trị, tuyển dụng trẻ em, nhập khẩu vũ khí, và phá hoại an ninh, giết chính phủ và các nhân viên tình báo. Các phiến quân cáo buộc chính phủ hỗ trợ các nhóm bán quân sự chống lại họ, đặc biệt là các nhóm Karuna.
Sóng thần và hậu quả
sửaNgày 26 Tháng 12, 2004, sóng thần Ấn Độ Dương phá hủy tai hại cho Sri Lanka, giết chết hơn 35.000 người, và làm nhiều người vô gia cư. Viện trợ đổ vào từ các nước tài trợ, nhưng bất đồng nảy sinh ngay lập tức làm thế nào nó phải được phân phối cho các vùng Tamil do LTTE kiểm soát. Ngày 24 tháng 6, chính phủ và LTTE đã nhất trí về cấu trúc quản lý hoạt động sau sóng thần (P-TOMS), nhưng nó nhận được những lời chỉ trích mạnh mẽ từ JVP, họ đã rời khỏi chính phủ để phản đối. Tính hợp pháp của P-TOMS bị thách thức ở tòa án. Tổng thống Kumaratunga cuối cùng đã phải bỏ P-TOMS, dẫn đến những lời chỉ trích phổ biến rộng rãi khi đầy đủ viện trợ không đến miền Bắc và Đông của đất nước. Tuy nhiên, thảm họa sóng thần làm giảm đáng kể bạo lực ở miền Bắc.
Ngoại trưởng Sri Lanka Lakshman Kadirgamar, người Tamil, người đã được đánh giá cao bởi các nhà ngoại giao nước ngoài và người đã chỉ trích gay gắt LTTE, đã bị ám sát tại nhà riêng vào ngày 12 tháng 8 năm 2005 bởi một tay bắn tỉa LTTE. Sự ám sát của ông đã dẫn đến thái độ gạt ra ngoài lề LTTE từ cộng đồng quốc tế, và được cho là LTTE bị mất đi nhiều sự cảm thông của mình trong con mắt của các quốc gia nước ngoài. Do đó dẫn đến sự im lặng của cộng đồng quốc tế khi chính phủ Sri Lanka đã có hành động quân sự chống lại LTTE trong năm 2006.
Hơn nữa chính trị thay đổi xảy ra khi Tòa án Tối cao của Sri Lanka tuyên bố nhiệm kỳ thứ hai và cuối cùng của Tổng thống Kumaratunga và ra lệnh tổ chức bầu cử tổng thống mới. Các ứng cử viên chính cho cuộc bầu cử, được tổ chức vào tháng 10, là ứng cử viên UNF, cựu Thủ tướng Ranil Wickremasinghe, người ủng hộ việc mở lại cuộc đàm phán với LTTE, và ứng cử viên UPFA, Thủ tướng Rajapaksa, người gây khó khăn cho LTTE trong đàm phán lại của lệnh ngừng bắn. LTTE công khai kêu gọi tẩy chay cuộc bầu cử của người Tamil. Nhiều người trong số họ đã được dự kiến sẽ bỏ phiếu cho Wickremasinghe, và sự mất mát các lá phiếu của họ đã chứng minh là làm mất cơ hội cho Rajapakse. Sau cuộc bầu cử, các lãnh đạo LTTE Velupillai Prabhakaran được nhìn nhận như những con hổ "đổi mới cuộc đấu tranh của họ" trong năm 2006 nếu chính phủ không có động thái nghiêm trọng đối với hòa bình.
Tiếp tục chiến tranh
sửaChiến tranh Eelam IV
sửaChỉ vài ngày sau bài phát biểu của Prabhakaran, một vòng mới của bạo lực đã nổ ra. Bắt đầu từ tháng 12 năm 2005 đã tăng hoạt động du kích ở phía đông bắc, bao gồm các cuộc tấn công bom mìn ở Claymore làm 150 binh sĩ chính phủ thiệt mạng,[29] cuộc đụng độ giữa Hổ Biển (hải quân phiến quân Tamil) và hải quân Sri Lanka, và những vụ giết người của những kẻ ủng hộ của cả hai bên bao gồm cả Taraki Sivaram, một nhà báo ủng hộ LTTE, và Joseph Pararajasingham, một nghị sĩ ủng hộ LTTE bị cáo buộc do chính phủ Sri Lanka gây ra.
Vào đầu năm 2006, trọng tâm của cuộc nội chiến quay sang mục tiêu dân sự, với mục tiêu xe buýt đi lại và vụ đánh bom xe lửa được thực hiện ở hầu hết các vùng của đất nước, bao gồm một loạt các cuộc tấn công trong và xung quanh thủ đô Colombo.
Đàm phán và bạo lực hơn nữa
sửaTrong ánh sáng của bạo lực này, chủ tịch của hội nghị các nhà tài trợ Tokyo kêu gọi cả hai bên trở lại bàn đàm phán. Bộ Ngoại giao Mỹ quan chức đã cảnh báo các con hổ tuyên bố quay trở lại chiến sự có nghĩa là những con hổ sẽ phải đối mặt với một " khả năng và quyết tâm hơn" của quân đội Sri Lanka. Trong khi các cuộc đàm phán sẽ có bạo lực nhắm mục tiêu hướng tới dân thường như vụ thảm sát 5 học sinh Tamil vào ngày 2 tháng 1 năm 2006.
Trong một nỗ lực cuối cùng để cứu vãn một thỏa thuận giữa các bên, các phái viên đặc biệt Na Uy Erik Solheim và của LTTE là Anton Balasingham đến đảo. Các bên không đồng ý về nội dung của các cuộc đàm phán, tuy nhiên, những nỗ lực tiếp tục diễn ra một bước đột phá khi cả hai bên đã nhất trí về ngày 7 tháng 2 năm 2006, cuộc đàm phán mới có thể được tổ chức tại Geneva, Thụy Sĩ vào ngày 22 và 23 tháng 2. Trong những tuần sau khi các cuộc đàm phán, có một sự suy giảm đáng kể trong bạo lực. Tuy nhiên, LTTE nối lại các cuộc tấn công chống lại quân đội vào tháng 4.
Trong tình trạng bạo lực này, LTTE kêu gọi hoãn các cuộc đàm phán Geneva cho đến 24-ngày 25 tháng 4, và chính phủ ban đầu đã đồng ý điều này. Sau các cuộc đàm phán, cả hai chính phủ và phiến quân đã đồng ý để có một nhà dân sự lãnh đạo LTTE và được quốc tế theo dõi, giám sát thỏa thuận ngừng bắn ngày 16 Tháng 4. Tuy nhiên, những con hổ Tamil đã đổi ý, họ hủy bỏ cuộc họp.
Ngày 20 Tháng 4 năm 2006, LTTE chính thức rút khỏi các cuộc đàm phán hòa bình vô thời hạn. Trong khi họ nói rằng vấn đề giao thông vận tải đã ngăn cản các nhà lãnh đạo của họ đến nơi họp, một số nhà phân tích và cộng đồng quốc tế đã tổ chức một thái độ hoài nghi sâu, nhìn thấy vấn đề giao thông vận tải là một chiến thuật trì hoãn của LTTE để tránh tham dự các cuộc đàm phán hòa bình ở Geneva. Bạo lực tiếp tục xoắn ốc và 23 Tháng 4, 2006, 6 nông dân Sinhalese trồng lúa bị thảm sát. Đáp trả lại là vào 13 Tháng 5, 2006, 13 thường dân Tamil đã bị giết chết trong các đảo nhỏ của Kayts. Quốc tế lên án chống lại LTTE tăng vọt sau vụ ám sát người chỉ huy của quân đội Sri Lanka. Lần đầu tiên kể từ khi thỏa thuận ngừng bắn năm 2001, Không quân Sri Lanka tiến hành các cuộc tấn công trên không vào vị trí nổi dậy ở phần phía đông bắc của đảo quốc để trả đũa cho cuộc tấn công.
Cuộc tấn công này, cùng với vụ ám sát Lakshman Kadiragamar một năm trước đó và một cuộc tấn công không thành công đối với một tàu hải quân chở 710 nhân viên lực lượng an ninh không vũ trang vào ngày nghỉ, dẫn tới Liên minh châu Âu (EU) đã quyết định xếp LTTE là một tổ chức khủng bố vào ngày 19 tháng 5, năm 2006. Nó dẫn đến tình trạng đóng băng tài sản LTTE trong 27 quốc gia thành viên của nó. Trong một tuyên bố, Nghị viện châu Âu cho biết rằng LTTE là tổ chức không đại diện cho tất cả dân cư Tamil. Phần Bắc và Đông của đất nước tiếp tục rung chuyển bởi các cuộc tấn công, cuộc đàm phán mới được dự kiến ở Oslo, Na Uy, giữa tháng 6 ngày 8-9. Đoàn đại biểu từ cả hai bên đến Oslo, nhưng các cuộc đàm phán đã bị hủy bỏ khi LTTE từ chối gặp gỡ trực tiếp với các phái đoàn chính phủ tuyên bố lực lượng chiến đấu của nó không an toàn để đi đến khu vực đàm phán. Người trung gian hòa giải Na Uy Erik Solheim nói với các phóng viên rằng LTTE nên chịu trách nhiệm trực tiếp cho sự sụp đổ của các cuộc đàm phán.
Hơn nữa bạo lực tiếp theo, bao gồm cả vụ thảm sát Vankalai. Quân đội Sri Lanka và phiến quân Hổ Tamil đã đổ lỗi cho nhau những vụ giết người, có vụ thảm sát Kebithigollewa, trong đó LTTE đã tấn công một xe buýt giết chết ít nhất 64 thường dân Sinhalese và thúc đẩy các cuộc đình công nhiều hơn trong không quân,[30] ám sát 3 viên chức quân đội cao cấp nhất trong chính phủ và Trưởng Phó Nhân viên Tổng Ba La Mật Kulatunga vào ngày 26 tháng 6 bởi 1 kẻ đánh bom tự sát LTTE.[31] Những sự kiện này đã dẫn SLMM đặt câu hỏi liệu một lệnh ngừng bắn vẫn còn có thể hay không.
Tranh chấp hồ nước Mavil Aru
sửaMột cuộc khủng hoảng mới dẫn đến cuộc chiến quy mô lớn đầu tiên kể từ khi ký kết các thỏa thuận ngừng bắn xảy ra khi LTTE đóng cửa hồ Mavil Aru vào ngày 21 tháng 7 và cắt nguồn cung cấp nước cho 15.000 ngôi làng ở khu vực chính phủ kiểm soát.[32] Sau khi đàm phán và nỗ lực của SLMM để mở cửa thất bại, Không quân đã tấn công các vị trí LTTE vào ngày 26 tháng 7, và các lực lượng bộ binh bắt đầu một hoạt động tiến công.
Các đường cấp nước cuối cùng đã được mở cửa trở lại vào ngày 08 tháng 8. Ban đầu, SLMM tuyên bố rằng họ thuyết phục LTTE dỡ bỏ sự phong tỏa này. Tuy nhiên một phát ngôn viên chính phủ nói rằng "tiện ích không thể được sử dụng như công cụ mặc cả" của quân nổi dậy và lực lượng chính phủ đã phát động cuộc tấn công mới LTTE ở vị trí xung quanh hồ chứa. LTTE sau đó tuyên bố họ đã mở cửa vì "lý do nhân đạo" mặc dù điều này tranh cãi từ các phóng viên quân sự, họ nói quân chính phủ đã đánh bật phiến quân tại khu vực khống chế nước.
Các chiến dịch tấn công LTTE ở Muttur và Jaffna
sửaKhi chiến đấu ác liệt đang diễn ra trong vùng lân cận Mavil Aru, bạo lực lan rộng đến Trincomalee, nơi LTTE đã phát động một cuộc tấn công vào căn cứ hải quân quan trọng của Sri Lanka, và thị trấn ven biển Muttur vào đầu tháng 8, kết quả trong cái chết của ít nhất 30 dân thường và di dời 25.000 cư dân của khu vực.[33] Các vụ xung đột nổ ra vào ngày 2 tháng 8 năm 2006 khi LTTE phát động một cuộc tấn công pháo hạng nặng vào Muttur và sau đó giành quyền kiểm soát một số bộ phận của thị trấn và thiết lập lại toàn quyền kiểm soát thị trấn ngày 5 tháng 8, giết chết hơn 150 cán bộ LTTE trong chiến đấu.
Ngay sau đó, 17 người làm việc cho các tổ chức từ thiện quốc tế của Pháp thực thi việc mở chiến dịch Hành động chống đói (ACF) ở Muthur. Họ đã được tìm thấy tại văn phòng của họ, với những vết thương đạn, vẫn còn mặc rõ ràng quần áo đánh dấu T-shirts cho thấy họ là nhân viên nhân đạo quốc tế.[34] Các vụ giết người này dẫn sự lên án của quốc tế. SLMM tuyên bố rằng chính phủ đứng đằng sau vụ tấn công, nhưng chính phủ bác bỏ cáo buộc này.
Trong khi đó, ở phía bắc của đất nước, một số cuộc giao tranh đẫm máu nhất kể từ năm 2001 đã diễn ra sau khi LTTE phát động cuộc tấn công lớn vào quân đội Sri Lanka bảo vệ một bộ phận ở bán đảo Jaffna vào ngày 11 Tháng 8. LTTE sử dụng một lực lượng 400 đến 500 phiến quân trong các cuộc tấn công vào các vị trí của chính phủ, bao gồm cả căn cứ không quân tại Palaly. LTTE được ước tính đã mất hơn 250 lính trong hoạt động, trong khi 90 binh sĩ Sri Lanka và các thủy thủ cũng bị giết.
Khi trận chiến mặt đất đang diễn ra ở miền Bắc và Đông Sri Lanka, không quân Sri Lanka tiến hành một cuộc không kích chống lại một cơ sở phiến quân tại khu vực Mullaitivu, giết chết một số người Tamil. Mặc dù LTTE tuyên bố 61 người đã thiệt mạng, SLMM tuyên bố chỉ có 19. Chính phủ nói rằng đó là một cơ sở đào tạo LTTE và rằng trẻ em là binh lính LTTE, mặc dù LTTE tuyên bố các nạn nhân đều là học sinh nữ tham dự một khóa học về viện trợ đầu tiên tại trại trẻ mồ côi.
Cùng ngày, một đoàn xe chở cao ủy Pakistan là Bashir Wali Mohamed bị tấn công bởi một quả mìn sát thương claymore giấu trong một xe kéo tự động. Cao ủy thoát nhưng bảy người đã thiệt mạng và hơn 17 người bị thương trong vụ nổ. Cao ủy tuyên bố rằng Ấn Độ được cho là đã thực hiện nó ra, để đe dọa Pakistan, đó là một trong những nhà cung cấp chính của thiết bị quân sự cho chính phủ Sri Lanka.
Sự sụp đổ của Sampur
sửaKể từ khi nối lại bạo lực, các cơ sở quân sự chiến lược rất quan trọng Sri Lanka ở Trincomalee bị đe dọa nghiêm trọng từ các vị trí LTTE nằm trong và xung quanh Sampur, nằm qua vịnh Koddiyar từ Trincomalee. pháo binh bắn từ các căn cứ của LTTE ở khu vực có khả năng làm tê liệt căn cứ hải quân, đưa nó đến bế tắc hoàn toàn và do đó cắt chuỗi cung ứng cho quân chính phủ ở Jaffna. Tất cả chuyển động của các tàu hải quân cũng dưới sự giám sát liên tục của LTTE. Những lo ngại này đã được hỗ trợ bởi một đội ngũ cố vấn quân sự Mỹ đến thăm hòn đảo vào năm 2005.
Sau các vụ đụng độ ở Mavil Aru và Muttur, LTTE đã tăng cường các cuộc tấn công nhắm vào căn cứ hải quân ở Trincomalee, và trong một bài phát biểu vào ngày 21 tháng 8, Tổng thống Sri Lanka Mahinda Rajapakse đã rõ ràng ý định của chính phủ để trung hòa các mối đe dọa LTTE từ Sampur.[35] Ngày 28 tháng 8, quân đội Sri Lanka đã phát động một cuộc tấn công để chiếm lại Sampur và Kaddaiparichchan liền kề và các khu vực Thoppur. Điều này dẫn các LTTE tuyên bố rằng nếu các cuộc tấn công tiếp tục, thỏa thuận ngừng bắn sẽ chấm dứt.
Sau khi tiến quân thành công, lực lượng an ninh Sri Lanka dẫn đầu bởi Lữ đoàn Commander Sarath Wijesinghe giành lại Sampur từ LTTE vào ngày 04 tháng 9, và bắt đầu thiết lập các căn cứ quân sự ở đó LTTE thừa nhận thất bại. Nó đánh dấu sự thay đổi quan trọng đầu tiên lãnh thổ kể từ khi ký thỏa thuận ngừng bắn năm 2002. Sri Lanka nói rằng 33 nhân viên chính phủ đã thiệt mạng trong cuộc tấn công, cùng với hơn 200 lính LTTE.[36]
LTTE trả đũa và tiếp tục các cuộc đàm phán hòa bình
sửaLTTE tấn công trở lại trong tháng 10. Đầu tiên, họ đã giết chết gần 130 binh sĩ trong một trận chiến ác liệt tại Muhamalai, điểm đi qua giữa chính phủ và LTTE kiểm soát khu vực ở phía bắc của đất nước. Chỉ vài ngày sau đó, kẻ đánh bom tự sát LTTE bị nghi ngờ tấn công một đoàn hộ tống hải quân ở Habaraba, trong trung tâm của đất nước giết chết khoảng 100 thủy thủ. Đó là cuộc tấn công tự sát đẫm máu nhất trong lịch sử của cuộc xung đột.[37]
Hai ngày sau đó,, LTTE đã phát động một cuộc tấn công chống lại các căn cứ hải quân Dakshina tại thành phố cảng phía nam của Galle. Đó là nơi xa nhất về phía nam bất kỳ cuộc tấn công LTTE lớn đã từng thực hiện, và thực hiện bởi 15 phiến quân. Các cuộc tấn công bị đẩy lui bởi chính phủ, và thiệt hại cho căn cứ hải quân tối thiểu. Tất cả 15 phiến quân tự sát LTTE được cho là đã chết trong vụ tấn công, cùng với một thủy thủ Hải quân Sri Lanka.[38]
Qua các sự cố, cả hai bên đã đồng ý vô điều kiện tham dự các cuộc hòa đàm tại Geneva vào ngày 28-29. Tuy nhiên, các cuộc đàm phán hòa bình bị phá vỡ do bất đồng về việc mở lại đường cao tốc A9 quan trọng, đó là liên kết giữa Jaffna và chính phủ kiểm soát các khu vực ở phía nam. Trong khi LTTE muốn đường cao tốc, được đóng lại sau trận chiến khốc liệt trong tháng 8, được mở cửa trở lại, chính phủ từ chối, nêu rõ các LTTE sẽ sử dụng nó để thu thuế từ những người đi qua và sẽ sử dụng nó để khởi động các cuộc tấn công hơn nữa chống lại quân đội chính phủ.
Sau buổi bình minh của năm mới, LTTE thực hiện hai vụ đánh bom xe buýt ở phía nam của đất nước, giết chết 21 thường dân. Tin tức báo cáo nói rằng các cuộc tấn công mang tất cả các điểm nổi bật của một cuộc tấn công LTTE.[39] Chính phủ Sri Lanka lên án các cuộc tấn công và đổ lỗi cho LTTE thực hiện chúng. Mặc dù LTTE chối. Iqbal Athas, 1 nhà phân tích của Jane Defence Weekly nhận xét rằng mục tiêu thường dân là mục tiêu của LTTE. Các nhà phân tích cũng bày tỏ lo ngại rằng các cuộc tấn công LTTE, trong đó đã phần lớn được giới hạn các mục tiêu quân sự và chính trị trong thời gian ngừng bắn, có thể bây giờ mở ra ngày càng nhắm vào mục tiêu dân thường như trong giai đoạn đầu của một cuộc xung đột.
Chính phủ tấn công ở phía Đông
sửaTrong tháng 12 năm 2006, Tư lệnh quân đội và quan chức chính phủ cao cấp khác đã bày tỏ kế hoạch của họ ban đầu đẩy LTTE ra phía Đông của Sri Lanka, và sau đó sử dụng sức mạnh của quân đội để đánh bại LTTE ở miền Bắc của đất nước. Trong số các lý do được trích dẫn bởi quân đội cho các cuộc tấn công ở phía Đông đó là cần thiết để "giải phóng các dân thường trong khu vực từ LTTE", quân đội tuyên bố đã bắn pháo binh vào các khu định cư của dân và đang sử dụng khoảng 35.000 người làm lá chắn.[40] Những khẳng định này sau đó đã được hỗ trợ bởi các phóng viên rằng họ đã thấy nhiều dân cư được tổ chức lực lượng cho những con hổ Tamil. Ngày 7 tháng 11, năm 2006, 45 thường dân Tamil đã bị giết trong vụ đánh bom Vaharai.
Giao chiến tại Karadiyanaru
sửaSau đó, quân đội đã bắt đầu một cuộc tấn công chống lại LTTE vào ngày 08 tháng 12 năm 2006, ở quận Batticoloa với mục tiêu Vakarai, thành trì LTTE ở phía Đông, nhưng tạm thời hủy bỏ sau một tuần chiến đấu do quá nhiều thường dân trong khu vực và những khó khăn trong việc tiến hành các hoạt động chiến đấu do mưa gió đang diễn ra. Trong vài tuần tới, ước tính khoảng 20.000 dân thường bỏ chạy từ Vaakare đến khu kiểm soát của Chính phủ do lo sợ các cuộc tấn công sắp xảy ra. Quân đội đã phát động một cuộc tấn công mới vào giữa tháng, và chiếm Vakarai vào ngày 19 tháng 1 năm 2007. Trong khi cuộc tấn công ở phía Đông đang diễn ra, LTTE và những người khác cáo buộc chính phủ giết chết 15 dân thường trong vụ đánh bom Padahuthurai vào 02 Tháng 1, 2007, khi Không quân Sri Lanka đánh bom nơi họ tuyên bố là căn cứ hải quân nổi dậy LTTE ở Illuppaikadavai ở miền Bắc Sri Lanka. Vakarai bị chiếm đã cắt đứt các tuyến đường cung cấp của Hổ phía Bắc cho hổ Tamil ở phía Đông, do đó làm suy yếu nhóm Hổ Đông.
Khi cuộc tấn công quân sự đang diễn ra, LTTE vẫn tiếp tục thực hiện các cuộc tấn công chống lại dân thường trên lãnh thổ của chính phủ. Ngày 1 tháng 4 năm 2007, quân đội Sri Lanka cáo buộc LTTE giết chết 6 nhân viên cứu trợ sóng thần Sinhalese ở các huyện phía Đông của Batticaloa. Ngày hôm sau, nghi ngờ LTTE đã đặt bom trên một xe buýt dân sự ở Ampara giết chết 17 người, trong đó có 3 trẻ em.
Quân đội hoạt động trong các nhóm nhỏ lực lượng đặc biệt và các đơn vị Commando bắt đầu một hoạt động mới vào tháng 2 để xóa các cán bộ LTTE còn lại cuối cùng từ phía Đông. Là một phần của hoạt động này, quân đội chiếm được căn cứ LTTE chính tại Kokkadicholai ngày 28 tháng 3, và đường cao tốc A5 chiến lược vào ngày 12 tháng 4, đưa toàn bộ đường cao tốc dưới sự kiểm soát của chính phủ lần đầu tiên trong 15 năm. Sau khi các trận chiến dài 3 tháng của Thoppigala, quân đội bắt giữ các cao điểm Thoppigala vào ngày 11 tháng 7 năm 2007, kết thúc khả năng quân sự của LTTE ở phía Đông và kết thúc chiến tranh Eelam IV.
Chính phủ tấn công ở miền Bắc
sửaCác cuộc chiến đấu lẻ tẻ ở miền Bắc đã được diễn ra trong nhiều tháng, nhưng cường độ của các cuộc xung đột tăng lên sau tháng 9 năm 2007. Trong cuộc đụng độ pháo binh hai bên nã pháo dữ dội vào nhau sau đó là các cuộc tiến công bằng bộ binh. Tháng 12 năm 2007, LTTE phòng thủ tại Uyilankulama, Parappakandal và Thampanai lần lượt nguy ngập.
Trong một cuộc phỏng vấn với Sunday Observer, Tư lệnh quân đội Trung tướng Sarath Fonseka nói rằng quân đội đã chiếm Forward từ LTTE và bao vây căn cứ Wanni của LTTE từ mọi hướng. Ông cũng cho biết có khoảng 3.000 con hổ còn lại và sẽ thực thi chiến dịch quân sự nhằm tiêu diệt chúng trong vòng sáu tháng đầu tiên của năm tiếp theo.[41] Một ngày sau đó có báo cáo ít lạc quan hơn của quân đội, không quân và hải quân chỉ huy. Quân đội đối mặt với Tamil ước tính khoảng 5.000 lính xung quanh Wanni. Tư lệnh quân đội có ý định thay đổi cuộc chiến hiện nay bằng chiến dịch quyết định trong tháng 8 năm 2008. Trong quan điểm của các chỉ huy, nó hoàn toàn có thể đánh bại LTTE trong năm 2008.
Quân đội Sri Lanka tuyên bố rằng nhà lãnh đạo của LTTE, Velupillai Prabhakaran, đã bị thương nặng trong cuộc không kích được thực hiện bởi các lực lượng không quân Sri Lanka ở Jayanthinagar vào 26 tháng 11 năm 2007. Trước đó, ngày 2 tháng 11, năm 2007, SP Thamilselvan, người đứng đầu của cánh chính trị của LTTE, đã bị giết trong một cuộc không kích của chính phủ. Không quân Sri Lanka công khai tuyên bố sẽ tiêu diệt toàn bộ LTTE [54]. Ngày 5 tháng 1 năm 2008, Đại tá Charles, trưởng tình báo quân đội LTTE, đã bị giết chết trong một cuộc phục kích bởi một lính trinh sát Range (LRRP).[42]
Bãi bỏ thỏa thuận ngừng bắn
sửaBộ trưởng Quốc phòng Gotabhaya Rajapaksa kêu gọi chính phủ từ bỏ thỏa thuận ngừng bắn vào tháng 12 năm 2007, và 2 tháng 1 năm 2008, chính phủ Sri Lanka chính thức đã làm như vậy. Giữa tháng 2 năm 2002 đến tháng 5 năm 2007, cơ quan làm nhiệm vụ giám sát ngừng bắn Sri Lanka đã đưa ra tài liệu 3.830 vi phạm ngừng bắn của LTTE, so với 351 của chính phủ. Do đó, chính phủ tuyên bố là không cần thiết cho một lệnh ngừng bắn nữa.[43]
Chính phủ sau đó đã cố gắng để mở một mặt trận thứ ba dọc theo Muhamalai. vào ngày 23 tháng 4, quân chính phủ tiến nhanh chóng chiếm thị trấn Adampan ngày 9 tháng 5, vùng màu mỡ nhất quốc gia về lúa gạo vào ngày 30 tháng 6, Vidattaltivu vào ngày 16 tháng 7, và Iluppaikkadavai vào 20 tháng 7.
Ngày 21 tháng 7 năm 2008, LTTE tuyên bố một lệnh ngừng bắn đơn phương từ tháng 7- 28/8, trùng với hội nghị thượng đỉnh lần thứ 15 của người đứng đầu nhà nước của SAARC sẽ được tổ chức tại Colombo. Tuy nhiên, chính phủ Sri Lanka bác bỏ đề nghị của LTTE là không cần thiết và nguy hiểm.
Tăng đáng kể hoạt động của quân đội chính phủ
sửaNgày 02 tháng 8 năm 2008, tại Vellankulam, căn cứ của LTTE ở khu vực Mannar, chính phủ hoàn thành các nỗ lực sau tám tháng để chiếm. Quân đội kiểm soát Mallavi vào ngày 2, sau 1 tuần của cuộc đối đầu quân sự nặng nề. LTTE phản công bất ngờ vào không quân ở Vavuniya vào 09 Tháng 9, trong đó cả hai bên tuyên bố chiến thắng.
Từ Mannar, quân đội đã tiến vào Kilinochchi, thành lũy cuối cùng của LTTE, vào cuối tháng 7, với ý định chiếm Kilinochchi trước khi kết thúc năm. Ngày 3 Tháng 10 năm 2008, LTTE giết Thiếu tướng Janaka Perera cùng với 26 nạn nhân khác trong một vụ nổ tự sát vào ngày 6 tháng 10.[44]
Ngày 17 tháng 10 năm 2008, quân SLA cắt Mannar-Poonaryn trên đường cao tốc A32 phía bắc Nachchikuda, lính hổ biển Tamil còn lại trên bờ biển phía tây bắc của đảo rơi vào bị bao vây. Họ bắt đầu cuộc tấn công của họ vào ngày 28 tháng 10. Và thành công vào ngày hôm sau. Sau đó các quân đội tiến sát Pooneryn và Kiranchchi, Palavi, Veravil, Valaipadu. Vào ngày 15 tháng 11 năm 2008, quân đội Task Force 1 vào thành trì chiến lược quan trọng của Tamil ở Pooneryn. Đồng thời, Task Force 3 đã tiến vào khu vực Mankulam. Trong khi đó, hơn 200.000 thường dân phải di dời do cuộc chiến và trở nên khẩn thiết được cứu trợ nhân đạo.
Sự sụp đổ Kilinochchi
sửaQuân đội Sri Lanka bắt đầu cuộc tấn công vào Kilinochchi ngày 23 tháng 11 năm 2008. Quân đội đã tấn công khu phòng thủ của quân nổi dậy từ ba hướng. Tuy nhiên, LTTE kháng cự mạnh mẽ, và cuộc tấn công kéo dài dẫn đến thương vong nặng nề cho cả hai bên.
Cho đến ngày 01 tháng 1 năm 2009, quân chính phủ (SLA) vây Paranthan, nằm ở phía bắc Kilinochchi dọc theo tuyến đường A-9. Điều này cô lập các vùng ngoại vi phía nam Elephant và cũng tiếp xúc với pháo đài chính của LTTE tại Kilinochchi. Điều này làm cho sự bao vây Kilinochchi, nơi mà các phiến quân đã sử dụng cho hơn một thập kỷ như là thủ đô hành chính của họ trở nên đơn giản hơn nhiều, và họ đã có thể thực hiện việc này vào ngày 2 tháng 1. Sự mất mát của Killinochchi gây ra một vết lõm đáng kể hình ảnh của LTTE là một nhóm khủng bố tàn nhẫn, dự báo LTTE là có khả năng sụp đổ hoàn toàn.
Tamil nhanh chóng từ bỏ vị trí của họ trên bán đảo Jaffna để lui về nơi cuối cùng trong những khu rừng của Mullaitivu. Toàn bộ bán đảo Jaffna đã bị chiếm bởi quân đội Sri Lanka ngày 14 tháng 1 năm 2009. Tuy nhiên, họ đã không thể giữ cho lâu dài, và 25 tháng 1, SLA chiếm Mullaitivu. Cơ sở Tamil cuối cùng trong Chalai bên cạnh bị chiếm vào ngày 05 tháng 2.
Giai đoạn này của cuộc chiến được đánh dấu bằng sự tàn bạo chống lại dân thường tăng lên và nhanh chóng gắn kết thương vong dân sự. Ngày 19 tháng 2 năm 2009, tổ chức Human Rights Watch phát hành một báo cáo tố cáo quân đội Sri Lanka "giết mổ" dân thường trong các cuộc tấn công pháo binh bừa bãi (bao gồm cả lặp đi lặp lại pháo kích bệnh viện) và kêu gọi chính phủ Sri Lanka chấm dứt chính sách "giam giữ người di tản "trong trại giam quân sự. Human Rights Watch cũng kêu gọi Hổ Tamil cho phép dân thường bị mắc kẹt rời khỏi khu vực chiến tranh và "ngừng bắn vào những người cố gắng chạy trốn". Liên Hợp Quốc cũng quan ngại về tình trạng của người trong nội bộ nhà cửa và ước tính rằng khoảng 200.000 người đã tập hợp vào 14 km vuông đất trên bờ biển Vanni.
Ngày 20 tháng 2 năm 2009, hai máy bay LTTE với một sứ mệnh tự sát đã tấn công thủ đô Colombo Sri Lanka, làm chết 2 người và làm bị thương 45 người, nhưng cả hai chiếc máy bay bị bắn hạ bởi lực lượng Sri Lanka trước khi họ có thể làm hỏng mục tiêu dự kiến là trụ sở chính của quân đội chính phủ.[45]
Đến cuối tháng 3, những con hổ Tamil kiểm soát chỉ có một cây số vuông bên ngoài khu vực, giảm từ khoảng 15.000 km2 chỉ ba năm trước. Áp lực chính trị được đặt trên Mahinda Rajapaksa để tìm một giải pháp chính trị cho cuộc xung đột và kêu gọi một cuộc họp với các nghị sĩ liên minh với những con hổ, nhưng họ từ chối cho đến khi chính phủ giải quyết cuộc khủng hoảng nhân đạo đối với thường dân bị mắc kẹt trong cuộc chiến đấu.
Trong khi đó, trận Aanandapuram, được mô tả bởi nhà phân tích quân sự, nhà báo DBS Jeyaraj, là "thời điểm xác định" của cuộc chiến tranh 3 thập niên vào ngày 5 tháng 4. Cuộc chiến này đã chứng kiến sự sụp đổ của tất cả các chỉ huy chiến đấu cứng cỏi của LTTE, trong đó có bí danh Velayuthapillai Baheerathakumar Theepan, người chỉ huy tổng thể của LTTE phía Bắc. Binh sĩ SLA số hơn 50.000 từ 5 đơn vị tham gia trong cuộc chiến bao vây LTTE bên trong một dải duyên hải nhỏ lãnh thổ nằm giữa Paranthan-Mullaitivu trên đường cao tốc A35, Nanthikadal và Chalai.[46]
Chiến sự ở khu vực phi quân sự
sửaQuân SLA có thể đẩy những con hổ Tamil vào khu vực không có thiết lập cho dân thường. LTTE sau đó xây dựng một khu phòng thủ dài 3 km (2 dặm) trong khu vực có trên 30.000 dân thường.
Ngày 21 tháng 4, quân đội Sri Lanka đã phát động một cuộc tấn công, nhắm mục tiêu lãnh đạo LTTE, Vellupillai Prabhakaran. Đồng thời, cuộc di cư từ một số tàn quân Tamil tràn về. Ngày hôm sau, hai thành viên cấp cao của LTTE Velayuthan Thayanithi, bí danh Daya Master, và một thông dịch viên Kumar, bí danh George đầu hàng quân đội chính phủ Sri Lanka. Điều này đến như là "một cú sốc thô lỗ" và một thất bại lớn đối với lãnh đạo phiến quân. Khi được hỏi lý do tại sao họ đã đầu hàng, cả hai đều nhấn mạnh rằng phiến quân đã bắn vào dân thường và ngăn ngừa họ thoát khỏi "vùng không chiến sự" an toàn tại các khu vực chính phủ kiểm soát. Họ cũng cáo buộc LTTE đã bắt cóc và cưỡng ép trẻ em 14 tuổi chiến đấu, và sẽ giết bất cứ ai bỏ trốn hay chống lại.
25 tháng 4, khu vực thuộc LTTE thu hẹp đến 10 km2. Trong khi cuộc di tản tiếp tục, Liên Hợp Quốc ước tính khoảng 6.500 thường dân có thể đã bị giết và 14.000 bị thương trong khoảng thời gian từ tháng 1 năm 2009 và tháng 4 năm 2009. BBC thông báo lãnh thổ phiến quân ngày càng thu hẹp và dân do họ kiểm soát ngày càng ít đi.[47]
Khi chiến đấu tiếp tục, một nhóm các chuyên gia độc lập của Mỹ kêu gọi các Hội đồng Nhân quyền khẩn trương thiết lập một cuộc điều tra quốc tế để giải quyết tình hình ở Sri Lanka giữa lúc cuộc giao tranh giữa quân đội và phiến quân Tamil. Theo Văn phòng LHQ về điều phối các vấn đề nhân đạo (OCHA), hơn 196.000 người đã bỏ chạy khỏi khu vực xung đột, dồn về bờ biển phía đông bắc, nơi các cuộc đụng độ vẫn tiếp tục giữa quân đội chính phủ và LTTE, trong khi ít nhất 50.000 người vẫn còn bị mắc kẹt ở đó. Một phát ngôn viên Liên Hợp Quốc tại Colombo, Gordon Weiss, cho biết hơn 100 trẻ em đã chết trong thời gian "giết người quy mô lớn của dân thường" và mô tả tình hình ở miền bắc Sri Lanka là một "cuộc tắm máu". Tổng Thư ký LHQ Ban Ki-moon cho biết ông đã kinh hoàng với việc giết hại hàng trăm thường dân Sri Lanka bị bắt ở giữa chiến sự giữa quân đội và phiến quân ly khai Tamil cuối tuần qua. Ông bày tỏ lo ngại sâu sắc tiếp tục sử dụng vũ khí hạng nặng ở khu vực xung đột, nhưng cũng nhấn mạnh rằng "thiếu thận trọng thể hiện sự thiếu tôn trọng của LTTE cho sự an toàn của thường dân đã dẫn đến hàng ngàn người còn lại bị mắc kẹt trong khu vực".
Ngày 16 Tháng 5, 2009, quân đội Sri Lanka đã phá vỡ tuyến phòng thủ LTTE và chiếm được phần cuối của đường bờ biển được tổ chức bởi các phiến quân Hổ Tamil. Quân đội báo cáo đã thiết lập "rõ ràng" khu đất bị chiếm bởi phiến quân nổi loạn cuối cùng còn lại trong ngày. Sau đó, quân đội trích dẫn từ thông tin liên lạc LTTE, rằng phiến quân đang chuẩn bị tự sát tập thể.
Kết thúc chiến tranh
sửaPhát biểu tại hội nghị thượng đỉnh G11 tại Jordan, Tổng thống Mahinda Rajapaksa tuyên bố "chính phủ của tôi, với sự cam kết của các lực lượng vũ trang của chúng tôi, trong một hoạt động nhân đạo chưa từng đánh bại LTTE ". Tư lệnh Quân đội Sarath Fonseka cũng tuyên bố chiến thắng trước LTTE. Khi các căn cứ LTTE cuối cùng sụp đổ, quân đội Sri Lanka đã giết chết 70 phiến quân cố gắng trốn thoát bằng thuyền. Nơi ở của nhà lãnh đạo LTTE Vellupillai Prabhakaran và các nhà lãnh đạo phiến quân lớn khác là không chắc chắn.
LTTE cuối cùng đã thừa nhận thất bại vào 17 Tháng 5, 2009, Selvarasa Pathmanathan, nêu rõ: "Cuộc chiến này đã đạt đến kết thúc cay đắng của nó...Chúng tôi đã quyết định để bịt miệng súng của chúng tôi hối tiếc duy nhất của chúng tôi cho cuộc sống bị mất mát và chúng tôi không thể giữ lâu hơn".
Các lực lượng vũ trang Sri Lanka tuyên bố rằng nhà lãnh đạo của LTTE, Velupillai Prabhakaran, đã bị giết chết trong buổi sáng 18 tháng 5, năm 2009 trong khi ông đã cố gắng chạy trốn khỏi khu vực xung đột trong xe cứu thương. Thông báo trên truyền hình nhà nước đưa ra ngay sau khi quân đội đã bao vây Prabhakaran trong 1 mảng nhỏ của rừng rậm ở phía bắc-đông. The Daily Telegraph đã viết rằng, theo truyền hình Sri Lanka: "... thiệt mạng trong một cuộc tấn công lựu đạn, hình như ông đã cố gắng để thoát khỏi khu vực chiến tranh trong một xe cứu thương với các trợ lý thân cận nhất của ông, Đại tá Soosai, nhà lãnh đạo Hổ biển, và Pottu Amman, giám đốc tình báo của ông cũng thiệt mạng trong vụ tấn công".
Người đứng đầu của quân đội Sri Lanka, Tướng Sarath Fonseka cho biết quân đội đã đánh bại phiến quân và giải phóng toàn bộ đất nước". Chuẩn phát ngôn viên quân đội Udaya Nanayakkara nói 250 Hổ Tamil, đã ẩn và chiến đấu từ trong khu vực đã bị giết chết.
Vào lúc 9:00 sáng ngày 19 tháng 5 năm 2009, Tổng thống Mahinda Rajapaksa đưa ra lời chiến thắng trước Quốc hội và tuyên bố rằng Sri Lanka đã giải phóng khỏi chủ nghĩa khủng bố. Khoảng 9:30 sáng, binh sĩ thuộc Lực lượng đặc nhiệm VIII của quân đội Sri Lanka, báo cáo chỉ huy, Đại tá GV Ravipriya rằng một cơ thể tương tự như Velupillai Prabhakaran đã được tìm thấy trong rừng ngập mặn trong đầm phá Nandikadal. Đã được xác định bởi nhân viên. Lúc 12:15 pm, Tư lệnh Quân đội Sarath Fonseka đã chính thức công bố cái chết của Prabhakaran, Nhà nước đã thông qua truyền hình ITN. Vào khoảng 1:00 pm, cơ thể của ông được xác nhận bởi Karuna Amman, bạn tâm tình cũ của mình, và thông qua thử nghiệm DNA so với vật liệu di truyền của con trai của người đã bị giết trước đó bởi quân chính phủ. Tuy nhiên, lãnh đạo cơ quan đối ngoại của LTTE Selvarasa Pathmanathan cùng ngày tuyên bố rằng "lãnh tụ kính yêu của chúng tôi là còn sống và an toàn". Nhưng vào ngày 24 tháng 5 năm 2009, ông thừa nhận cái chết này.
Phản ứng đối với kết thúc nội chiến Sri Lanka
sửaCông chúng của Sri Lanka đã xuống đường phố để chào mừng sự kết thúc của cuộc chiến tranh dài nhiều thập kỷ. Đường phố đã được lấp đầy với những cảnh vui vẻ của hân hoan. Nhà lãnh đạo phe đối lập Ranil Wickremasinghe, thông qua một cuộc gọi điện thoại chúc mừng Tổng thống Rajapaksa và các lực lượng an ninh nhà nước cho chiến thắng của đối với LTTE. Các lãnh đạo quốc tế có vai trò đáp ứng cho sự kết thúc của cuộc chiến cũng chào đón, trong khi một số quốc gia bày tỏ lo ngại về thương vong dân sự và tác động nhân đạo. Tổng Thư ký LHQ Ban Ki-moon cho biết, "Tôi đang thuyên giảm bằng cách kết thúc các hoạt động quân sự, nhưng tôi đang gặp rắc rối sâu sắc bởi sự mất mát rất nhiều cuộc sống dân sự. Nhiệm vụ bây giờ phải đối mặt với người dân Sri Lanka là to lớn và yêu cầu tất cả nỗ lực để bắt đầu một quá trình tái thiết và hòa giải dân tộc". Tạp chí Time đặt tên cuối của cuộc chiến tranh dân sự Sri Lanka là một trong 10 câu chuyện tin tức hàng đầu của năm 2009.
Thương vong của nội chiến Sri Lanka
sửaCác cuộc nội chiến Sri Lanka là rất tốn kém, giết chết khoảng 80.000-100.000 người. Các trường hợp tử vong bao gồm 27.639 lính Tamil, hơn 23.327 binh sĩ chính phủ Sri Lanka và cảnh sát, 1.155 binh sĩ Ấn Độ, và hàng chục ngàn thường dân. Bộ trưởng Bộ Quốc phòng Gotabhaya Rajapaksa cho biết một cuộc phỏng vấn với đài truyền hình nhà nước rằng 23.790 nhân viên quân sự Sri Lanka đã bị giết kể từ năm 1981. Ủy ban hòa giải kết luận rằng từ tháng 8 năm 2006 cho đến khi tuyên bố chính thức chấm dứt chiến sự (18 Tháng 5, 2009), 5.556 binh sĩ Sri Lanka đã thiệt mạng, 28.414 người bị thương và 169 người mất tích trong chiến tranh. Trong cùng thời gian, LTTE đã bị mất 22.247 người, trong đó 11.812 đã được xác định theo tên.[48]
Số thương vong dân sự đã được tranh cãi căng thẳng. Trong khi sự mất mát dân sự đã được phổ biến trong cuộc xung đột toàn bộ, 5 tháng cuối cùng cho thấy tỷ lệ tiêu hao là nặng nhất. Liên Hợp Quốc, dựa trên bằng chứng nhân chứng đáng tin cậy từ các cơ quan cứu trợ thường dân cũng được sơ tán khỏi vùng an toàn bằng đường biển, ước tính có 6.500 dân thường đã thiệt mạng và 14.000 người bị thương giữa tháng 1 năm 2009 (khi Khu vực an toàn lần đầu tiên tuyên bố) và giữa tháng 4 năm 2009 không có con số thương vong chính thức sau thời hạn này, nhưng ước tính số người chết trong bốn tháng cuối cùng của cuộc nội chiến (giữa tháng Giêng đến giữa tháng 5) dao động từ 15.000 đến 20.000. Phần lớn các chi tiết liên quan đến thương vong dân sự đã được báo cáo bởi các bác sĩ làm việc trong khu vực không có chiến sự.
Tuy nhiên, Mỹ báo cáo rằng các con số thương vong thực tế là có thể nhiều cao hơn so với ước tính của Liên Hợp Quốc và là con số đáng kể thương vong đã không ghi lại. Gordon Weiss, 1 cựu quan chức Liên Hợp Quốc đã tuyên bố rằng lên đến 40.000 thường dân đã bị giết chết trong các giai đoạn cuối cùng của cuộc chiến tranh.[49] Rajiva Wijesinha - thư ký thường trực Bộ quản lý thiên tai và nhân quyền Sri Lanka nói rằng 3.000 lên 5.000 thường dân có thể đã bị giết chết trong cùng thời kỳ [69]. Rohan Gunaratna, một chuyên gia về khủng bố quốc tế đặt số lượng thương vong dân sự ở mức 1400.
Tổng chi phí của cuộc chiến tranh 26 năm được ước tính khoảng 200 tỷ USD.[50] Đây là khoảng 5 lần GDP của Sri Lanka trong năm 2009. Sri Lanka đã chi 5,5 tỷ USD chỉ cho chiến tranh Eelam lần IV. Chính phủ đã dành 295 tỷ Rs để phát triển các tỉnh phía Bắc theo chương trình "Uthuru Wasanthaya" sau khi kết thúc chiến tranh.
Giải pháp chính trị
sửaSau khi thất bại quân sự hoàn toàn của LTTE, Tổng thống Mahinda Rajapaksa tuyên bố rằng chính phủ cam kết đến một giải pháp chính trị, và cho mục đích hành động này sẽ được đưa ra dựa trên Tu chính án thứ 13 của Hiến pháp. Đảng chính trị Quốc gia Liên minh Tamil (TNA), nhóm chính trị lớn nhất đại diện cho cộng đồng Tamil Sri Lanka, giảm nhu cầu của họ về 1 nhà nước riêng biệt, ủng hộ 1 giải pháp liên bang. Cuộc đàm phán đang diễn ra song phương giữa chính phủ UPFA của Tổng thống Rajapaksa và TNA.
Tuy nhiên, trong một cuộc phỏng vấn kênh truyền hình từ Ấn Độ Gotabaya Rajapaksa, Bộ trưởng Quốc phòng Sri Lanka và em trai của Tổng thống Mahinda Rajapaksa nói chuyện về 1 giải pháp chính trị khẳng định, trong số những thứ khác, nó là "chỉ đơn giản là không thích hợp" bởi vì" chúng tôi đã kết thúc khủng bố này ở Sri Lanka.[51]
Bài học chính trị
sửaSau khi chiến tranh kết thúc tháng 5 năm 2009, trong bối cảnh áp lực quốc tế gia tăng cho một cuộc điều tra vào giai đoạn cuối của chiến tranh, Tổng thống Rajapaksa nhìn lại cuộc Nội chiến tại Sri Lanka, khuyến nghị cho một thời kỳ chữa hậu quả chiến tranh và xây dựng hòa bình. Ủy ban kết luận rằng quân đội Sri Lanka đã không cố ý nhắm mục tiêu dân thường trong khu phi quân sự. Ủy ban thừa nhận rằng các bệnh viện đã bị tấn công, kết quả là sự đáng kể thương vong dân thường, nhưng nó đã bị che giấu và từ chối trách nhiệm về các vụ pháo kích. Ủy ban đổ lỗi cho cuộc chiến tranh. Tuy nhiên, ủy ban đã bị chỉ trích nặng nề bởi các nhóm nhân quyền và các ban của Tổng thư ký Liên hợp quốc về Trách nhiệm nhiệm vụ do hạn chế của nó, bị cáo buộc thiếu tính độc lập và không đáp ứng các tiêu chuẩn tối thiểu quốc tế hoặc bảo vệ dân thường.[52]
Tác động nhân đạo
sửaHướng tới chiến tranh kết thúc, lực lượng chính phủ Sri Lanka tiến sâu hơn vào khu vực kiểm soát Tamil, mối quan tâm quốc tế lớn là cho số phận của 350.000 thường dân bị mắc kẹt. Ngày 21 tháng 1 năm 2009, quân đội Sri Lanka tuyên bố một cây số vuông 32 (12,4 mi) Vùng an toàn nằm ở phía tây bắc của Puthukkudiviruppu, giữa đường cao tốc A35 và Lagoon, Chalai. Không quân Sri Lanka thả truyền đơn kêu gọi thường dân di dời đến vùng an toàn và chờ đợi cho đến khi quân đội có thể di chuyển chúng vào vị trí an toàn hơn. Các quân đội Sri Lanka hứa sẽ không tấn công vào khu vực. Tuy nhiên, chỉ có số lượng nhỏ của dân thường thực sự vượt qua vào Khu vực an toàn, và chính phủ Sri Lanka, Liên Hợp Quốc, và các tổ chức nhân quyền cáo buộc LTTE ngăn chặn thường dân di tản. Các chiến đấu cuối cùng gây ra thường dân chạy khỏi khu vực an toàn một dải đất hẹp giữa Nanthi Kadal và Ấn Độ Dương. Quân đội Sri Lanka tuyên bố 10 km vuông (3.9 sq mi) Vùng an toàn phía tây bắc của Mullaitivu vào ngày 12 tháng 2. Trong ba tháng tới, quân đội Sri Lanka liên tục tấn công Khu vực an toàn với máy bay và pháo binh để tiêu diệt những tàn dư cuối cùng của Hổ Tamil bị mắc kẹt ở đó. Cuộc tấn công cuối cùng của chính phủ gây thiệt hại nặng, hàng ngàn thường dân đã thiệt mạng hoặc bị thương do những con hổ Tamil đã tổ chức họ như lá chắn sống.
Các giai đoạn cuối của chiến tranh tạo ra 300.000 người được chuyển đến các trại ở quận Vavuniya và giam ở đó trái với ý muốn của họ. Điều này, cùng với các điều kiện bên trong trại, đã thu hút nhiều chỉ trích từ bên trong và bên ngoài Sri Lanka. Các trại được bao bọc bởi dây thép gai, và nhiều người cố gắng trốn thoát đã bị bắn. Chính phủ đã tuyên bố rằng nó sẽ phát hành thường dân ra khỏi các trại khi nó hoàn thành một quá trình sàng lọc để loại bỏ lực lượng Hổ Tamil trong số các thường dân trong các trại, cũng như các hoạt động rà phá bom mìn. Ngày 7 tháng 5, năm 2009 chính phủ Sri Lanka công bố kế hoạch tái định cư 80% dân cư đó vào cuối năm 2009. Sau khi kết thúc cuộc nội chiến Tổng thống Rajapaksa đã đảm bảo để các nhà ngoại giao nước ngoài rằng phần lớn dân sẽ được tái định cư. phù hợp với kế hoạch 180 ngày. Tháng 1 năm 2012, hầu như tất cả họ đã được tái định cư, ngoại trừ 6.554 người từ huyện Mullaitivu, nơi làm việc khai thác mỏ chưa được hoàn thành.
Tù nhân
sửaLiên tục thất bại của LTTE đã làm cho nhiều phiến quân từ bỏ hàng ngũ. Với sự kết thúc của chiến sự, 11.664 thành viên LTTE, trong đó có hơn 500 binh lính trẻ em đầu hàng quân đội chính phủ Sri Lanka. Trong số đó có 1.601 nữ. Chính phủ đã hành động để phục hồi cho họ trong "Kế hoạch hành động quốc gia cho sự hội nhập sau cuộc chiến". 24 trung tâm phục hồi đã được thiết lập ở Jaffna, Batticaloa và Vavuniya. Tháng 1 năm 2012, chính phủ đã thả hơn 11.000 lính Tamil sau giáo dục, và chỉ có 4 trung tâm phục hồi với 550 tù nhân vẫn còn chưa thể thả.[53]
Ô nhiễm
sửaSự kết thúc của chiến tranh để lại khu vực bị ô nhiễm nặng với khoảng 1,6 triệu mìn trên diện tích 2600 km vuông. Tháng 1 năm 2012, chiến sĩ công binh của quân đội Sri Lanka và 8 cơ quan nước ngoài tài trợ đã xóa 1.934 km2 còn mìn.[54]
Lập lại an ninh
sửaKể từ khi chiến tranh kết thúc, hơn 5.000 thanh niên Tamil đã được thu thập tại các trạm cảnh sát được lựa chọn trong tỉnh Đông cho các cuộc phỏng vấn để tham gia lực lượng cảnh sát. Chính phủ Sri Lanka đã lên kế hoạch tuyển dụng 2.000 nhân viên cảnh sát mới vào các bộ phận, đặc biệt là cho các dịch vụ trong khu vực phía bắc của đất nước.
Người Tamil hải ngoại biểu tình trong năm 2009
sửaCộng đồng người Tamil trên toàn thế giới phản đối thương vong dân sự ở phía Bắc tỉnh, Sri Lanka và cả chiến tranh nói chung. Hoạt động các cuộc biểu tình xảy ra ở các thành phố lớn ở Ấn Độ, Anh, Canada, Australia, Na Uy, Thụy Sĩ, Đan Mạch, Đức và Hoa Kỳ. Mục tiêu chung của các cuộc biểu tình là để thuyết phục các nhà lãnh đạo thế giới quốc gia để chấm dứt chiến tranh và mang lại một lệnh ngừng bắn lâu dài với một chiến lược ngoại giao quốc tế phối hợp.
Tội ác chiến tranh
sửaCó những cáo buộc tội ác chiến tranh của quân đội Sri Lanka và phiến quân Giải phóng Tamil Eelam trong nội chiến Sri Lanka, đặc biệt là trong những tháng cuối cùng của cuộc xung đột trong năm 2009. Tội phạm chiến tranh bị cáo buộc bao gồm các cuộc tấn công vào thường dân và các tòa nhà dân sự của cả hai bên, hành quyết các chiến binh và tù nhân của cả hai bên; phá hoại được thực thi bởi nhóm quân sự và bán quân sự chính phủ, sự thiếu hụt cung cấp thực phẩm, thuốc men và nước sạch cho dân thường bị mắc kẹt trong vùng chiến sự.
Các chuyên gia Liên Hợp Quốc (UNSG) do Tổng thư ký Ban Ki-moon bổ nhiệm đã tư vấn cho ông về vấn đề trách nhiệm đối với bất kỳ cáo buộc vi phạm nhân quyền quốc tế và luật nhân đạo trong giai đoạn cuối cùng của cuộc nội chiến là "cáo buộc đáng tin cậy ", nếu được chứng minh, chỉ ra rằng tội ác chiến tranh và tội ác chống lại nhân loại đã được thự hiện bởi cả hai quân đội Sri Lanka và Hổ Tamil. Chính phủ Sri Lanka đã phủ nhận rằng lực lượng của mình phạm bất cứ tội ác chiến tranh nào và đã phản đối mạnh mẽ bất kỳ điều tra quốc tế. Nó đã lên án báo cáo của Liên Hợp Quốc.
Tham khảo
sửa- ^ Amal Jayasinghe, "Nhìn xa hơn chiến tranh của Srilanka", Agence France Presse, đăng ngày 14/7/2007.
- ^ “Politics - Bloomberg”. Bloomberg.com. Truy cập 21 tháng 9 năm 2024.
- ^ "Hổ Tamil thừa nhận thất bại trong cuộc nội chiến sau 37 năm chiến đấu", Phóng viên Colombo, ngày 17/5/2009.
- ^ "Ý nghĩa quốc tế của cuộc nổi dậy Tamil ở Srilanka", Rohan Gunaratna, Đại học Nanyang (Singapore), 1998.
- ^ Nghị quyết nhất trí thông qua Hội nghị quốc gia đầu tiên của Mặt trận Liên minh Tamil tổ chức tại Vaddukoddai ngày 14/5/1976
- ^ Hoffman Bruce (2006), Bên trong khủng bố, Đại học Columbia, trang 139.
- ^ "Khủng bố tự sát: mối đe dọa toàn cầu", Jane, News Group.http://www.janes.com/security/international_security/news/usscole/jir001020_1_n.shtml
- ^ "Nói thật với quyền lực: tình hình nhân quyền ở Srilanka", Paxchristi, 26/3/2006.
- ^ "Các trường hợp dẫn đến trang bị và đào tạo chiến binh SLT", Jain commission, 19/1/2012
- ^ "Đằng sau sự chia rẽ LTTE", Asia Times, 26/3/2004, http://www.atimes.com/atimes/South_Asia/FC26Df04.html Lưu trữ 2016-08-21 tại Wayback Machine
- ^ "Viện trợ của Ấn Độ cho phiến quân Tamil" Steven R. Weismen, Newyork Times, 9/4/2010.
- ^ Tiếng nói quân đội Srilanka: " Phiến quân Tamil bắt cóc 2 đối thủ", Associated Press, 12/12/2006.
- ^ "Vụ ám sát Athulathmudali", Asia times, 28/7/2011.
- ^ Dissanayaka (1998), Chiến tranh hay hòa bình ở Srilanka, tập II, Nhà xuất bản Chữ vạn, trang 332.
- ^ John Richardson (2005), Tìm hiểu về cuộc xung đột, khủng bố, và phát triển từ cuộc nội chiến Srilanka, Trung tâm Nghiên cứu quốc tế về dân tộc Srilanka, trang 562.
- ^ "Sửa đổi điều 18, chướng ngại để chuyển giao quyền lực", hãng tin tức Lakbima, 20/1/2012.
- ^ Human Rights Watch, 1990. http://www.hrw.org/reports/1990/WR90/ASIA.BOU-11.htm#P718_161127
- ^ Báo cáo hoạt động nhân đạo từ 7/2006 đến 5/2009 của Bộ quốc phòng Srilanka, link: http://www.defence.lk/news/20110801_Conf.pdf Lưu trữ 2016-03-04 tại Wayback Machine
- ^ "Phát triển nhân quyền Srilanka", Human Rights Watch, http://www.hrw.org/reports/1996/WR96/Asia-08.html[liên kết hỏng]
- ^ "Srilanka: di tản thường dân trong cuộc ném bom", Ủy ban Chữ thập đỏ quốc tế, 11/7/1995
- ^ "Quân đội Srilanka bao vây Jaffna", CNN, 5/12/1995.
- ^ Human Rights Watch, 1997, http://www.hrw.org/reports/1997/WR97/ASIA-06.htm#P487_223952
- ^ “Military debacle at Elephant Pass set to trigger political crisis in Sri Lanka”. World Socialist Web Site. Truy cập 21 tháng 9 năm 2024.
- ^ "LTTE tấn công", Fontline, 15/4/2000
- ^ "Srilanka vào thỏa thuận ngừng bắn với phiến quân", BBC News, 21/12/2001.
- ^ "Đánh dấu thỏa thuận ngừng bắn Srilanka", BBC News, 22/2/2002.
- ^ "Colombo bỏ lệnh cấm hổ Tamil, BBC News, 26/8/2002.
- ^ "Lạc quan mở cửa cho cuộc đàm phán Srilanka", BBC news, 16/9/2002.
- ^ "Tổng thống đã quyết định trả đũa", Sunday Times, 30/4/2006
- ^ "Hoa Kỳ lên án tấn công khủng bố trên xe buýt ở Srilanka", Cơ quan thông tin quốc tế Hoa Kỳ, http://www.america.gov/st/washfile-english/2006/June/20060615115032ndyblehs0.351742.html Lưu trữ 2009-02-02 tại Wayback Machine
- ^ "Thiệt mạng trong các vụ nổ ở Srilanka" BBC News, 26/6/2006
- ^ "Quân đội Srilanka tấn công hồ nước", BBC news, 6/8/2006
- ^ "Thường dân chết trong cuộc xung đột ở Srilanka", BBC news, 3/8/2006.
- ^ "15 công dân tổ chức phi chính phủ bị giết", thời báo Hindu (Ấn Độ), 8/8/2006
- ^ "Quân đội Srilanka bao vây Sampur", thời báo Hindu (Ấn Độ), 5/9/2006
- ^ "Trận chiến khốc liệt vẫn tiếp tục ở Jaffa", thời báo Hindu, 12/9/2006
- ^ "Ngày đẫm máu ở Srilanka: 103 người chết", Zamang Everyday, 17/10/2006
- ^ "LTTE tấn công Galle" Thời báo Hindu, 19/10/2006
- ^ "Nỗi sợ hãi và ghê tởm ở miền nam Srilanka sau khi bom nổ trên xe buýt", Buddhika Weerasinghe, 8/1/2007
- ^ "Quân đội Srilanka thề tiêu diệt những con hổ phía Đông", Reuters, 14/12/2006
- ^ "Wanni bị bao vây trên mọi hướng", Bộ Quốc phòng Srilanka, 30/12/2007.
- ^ "Giám đốc tình báo Tamil bị giết", BBC News, 6/1/2008.
- ^ "LTTE ngừng bắn", Rediff, 25/7/2008.
- ^ "Đánh bom tự sát ở Srilanka", BBC News, 6/10/2008.
- ^ "LTTE đã bị sụp đổ", Hindustantimescom, 23/2/2009.
- ^ "LTTE thất bại tại Aanandapuram", DBS Jeyaraj, 10/4/2009.
- ^ "Cuộc mắc kiệt trong khu vực 10 km2", India Times, 24/4/2009.
- ^ Báo cáo của ủy ban hòa giải quốc tế, 11/2011, http://www.priu.gov.lk/news_update/Current_Affairs/ca201112/FINAL%20LLRC%20REPORT.pdf Lưu trữ 2012-01-12 tại Wayback Machine
- ^ "Lên đến 40.000 thường dân chết ở Srilanka" The Independent (Anh), 12/2/2010.
- ^ “asiaecon.org”. asiaecon.org. Truy cập 21 tháng 9 năm 2024.
- ^ “Bản sao đã lưu trữ”. Bản gốc lưu trữ ngày 11 tháng 8 năm 2011. Truy cập ngày 23 tháng 8 năm 2018.
- ^ "Thường dân Srilanka không phải mục tiêu", News Channel 4, 16/12/2011.
- ^ "Srilanka phóng thích 73 thành viên cũ LTTE", IBN Live, 22/1/2012.
- ^ "Hơn 1930 km2 đất tháo mìn ở phía bắc", Iewy.com, 1/2012.