Nhị lang thần

thần linh Đạo giáo, văn hóa dân gian Trung Quốc
(Đổi hướng từ Nhị Lang Thần)

Dương Tiễn (chữ Hán: 楊戩) tức Nhị Lang Thần (chữ Hán: 二郎神), Quán Khẩu Nhị Lang (chữ Hán: 灌口二郎) hay Nhị Lang Chân Quân (chữ Hán: 二郎真君) là một nhân vật trong thần thoại Trung Quốc và một vị thần trong tôn giáo truyền thống Trung Quốc là Đạo Giáo. Dương Tiễn xuất hiện trong các tác phẩm văn học đặc sắc Tây du kýPhong thần diễn nghĩa. Dương Tiễn còn có danh xưng khác như Quán giang khẩu hiển thánh nhị lang chân quân hay Nhị lang hiển thánh chân quân, Thanh nguyên diệu đạo chân quân; Chiêu Huệ hiển thánh nhân hữu vương, Nhị lang chân quân.

Tượng Nhị Lang Thần

Thân thế sửa

Là con trai thứ hai của Dương Thiên HựuDao Cơ tiên tử (em gái của Ngọc hoàng), sư phụ là Ngọc Đỉnh Chân Nhân. Dương Tiễn có anh trai cả là Dương Giao (Dương Đại Lang), em gái là Dương Thiền (hay còn gọi là Dương Liên tức Tam thánh mẫu). Trong Bảo liên đăng, vì phạm tội kết hôn với người phàm mà Dao Cơ bị Ngọc hoàng giam dưới núi Đào sơn, Dương Giao cũng vì biến cố mà chết. Dương Tiễn từ đó bái sư theo Đạo giáo tu luyện pháp thuật, sau này kết giao với Mai sơn lục quáiHao Thiên Khuyển chẻ núi Đào sơn cứu mẹ và lập được nhiều công đức với dân, lòng hiếu thảo và nhân từ khiến Ngọc Hoàng cảm động, phong ông làm Nhị lang chân quân ở Quán Giang Khẩu. Trong Phong thần diễn nghĩa của Hứa Trọng Lâm, Dương Tiễn lập nhiều đại công giúp Khương Tử Nha. Sau lễ phong thần, ông cùng cha con Lý Tịnh, Vy Hộ, Lôi Chấn Tử xin phép thiên tử và sư bá quay về núi tiếp tục tu hành. Công trạng lớn nhất mà Dương Tiễn giúp Khương Tử Nha là dùng kế bắt "Ma gia tứ tướng".

Dương Tiễn còn xuất hiện khá nhiều trong tiểu thuyết Tây du ký của Ngô Thừa Ân, trong tác phẩm này, Dương Tiễn giao đấu với Tôn Ngộ Không nhiều màn biến hóa, sau nhờ vòng Kim Cương của Thái Thượng Lão Quân mới bắt được Tôn Ngộ Không.[1] Dương Tiễn còn giúp Tôn Ngộ Không đánh bại Cửu Đầu Trùng trong nạn Quét tháp biện kỳ oan giúp Đường Tam Tạng thoát nạn.[2]

Dương Tiễn được miêu tả trong tiểu thuyết và hình phố trong các đạo quán là một nam thanh niên khôi ngô tuấn tú, thân cao, vạm vỡ, có 3 mắt. Mắt giữa trán có diệu năng của tuệ nhãn không những là cánh cửa trí tuệ, phân biệt rõ vạn vật, những giả trái của thiên địa dưới cái nhìn thấu tận tâm can của Tuệ nhãn đều bị bóc trần, lại còn thấu được mười hai nhân duyên, hiện tượng sinh tử lưu chuyển của bậc A la hán "vô ngã vô chấp", có thể ra khỏi sinh tử luân hồi, không bị trói buộc bởi thân tâm thế gian. Tai ông đeo xâu tai, eo lúc nào cũng mang cung tên, cong như mặt trăng, tay cầm đinh ba hai lưỡi ("Ngân tiêm bảo kích" hay "tam tiêm kích"). Đầu đội nón hình ba ngọn núi và phụng hoàng, mình khoác áo choàng vàng, đai bụng của ông được trang trí với tám loại trang sức.

Dương Tiễn là một trong những tướng kiệt xuất và thông minh dưới trướng Khương Tử Nha. Trí tuệ và thất thập nhị huyền công (72 phép thần thông biến hoá) của Dương Tiễn thể hiện ở những trận đánh trong Phong thần diễn nghĩa như lần giao tranh với "Ma gia tứ tướng" (Ma Lễ Thanh, Ma Lễ Hồng, Ma Lễ Thọ, Mã Lễ Hải), dùng Bát Trận Đồ giết chết Viên Hồng, giết chết Mai Sơn Thất Quái (bảy con yêu quái tại núi Mai Sơn), lập nhiều đại công đặc biệt là trong 2 trận đại chiến Tru TiênVạn Tiên.

Trong Phong thần diễn nghĩa, mắt thứ ba của Dương Tiễn nhiều lần đấu cùng tam nhãn của Văn Thái Sư tức Văn Trọng đều bất phân thắng bại. Dương Tiễn còn dùng kế chui vào bụng Hoa Hồ Điêu của Ma Lễ Thọ giết chết con vật giỏi nhất của Ma Gia tứ tướng và còn lấy trộm "Hỗn Nguyên Tán" của Ma Lễ Hồng. Cũng theo thần thoại Trung Quốc thì danh tướng Vương Tiễn chính là Dương Tiễn chuyển thế, được Ngọc Hoàng Thượng Đế phái xuống đầu thai giúp Tần Thủy Hoàng thống nhất sáu nước.

Trong phim truyền hình Thiên ngoại phi tiên 2006, Nhị lang thần Dương Tiễn vâng lệnh Ngọc Hoàng đại đếVương Mẫu nương nương ba lần xuống trần gian, đến huyện Thiên Thừa (vào thời Đông Hán) chia rẽ người phàm Đổng Vĩnh và Thất tiên nữ Tiểu Thất, đánh Đổng Vĩnh bất tỉnh, bắt Tiểu Thất đưa về thiên đình. Sau cùng vì cảm động tình cảm của Đổng Vĩnh dành cho Tiểu Thất khi Đổng Vĩnh liều mạng lên thiên đình để đối thoại với Ngọc Hoàng đại đế, Nhị lang thần Dương Tiễn đã không đánh Đổng Vĩnh như trước mà còn giúp Đổng Vĩnh đi thẳng đến thiên cung gặp Ngọc Hoàng đại đế, để ngăn Ngọc Hoàng đại đế trừng phạt tội yêu người phàm của Tiểu Thất. Đổng Vĩnh làm cảm động Ngọc Hoàng đại đế và được kết hôn với Tiểu Thất. Nhị lang thần Dương Tiễn cũng xuống huyện Thiên Thừa dự lễ thành hôn của họ.

Trong Bảo liên đăng, Ngọc Đế khi phong Dương TiễnDương Thiền (Tam thánh mẫu) làm thần tiên ra điều kiện cấm Dương Thiền kết hôn với người phàm. Biết tin em gái được tác hợp với thư sinh Lưu Ngạn Xương, còn sinh hạ một bé trai (Lưu Trầm Hương), Nhị lang thần vì thực hiện lời hứa với Ngọc Đế, sai người đến trộm pháp bảo của Tam thánh mẫuBảo liên đăng rồi giam lỏng Tam thánh mẫu trong núi Hoa sơn, cốt để luyện ý chí cho Trầm Hương. Lưu Trầm Hương sau này bái Phích Lịch đại tiên (Tôn Ngộ Không) làm sư phụ và nhờ sự ngấm ngầm trợ giúp của Dương Tiễn, Trầm Hương cuối cùng lấy lại được Bảo liên đăng, dùng cây rìu năm xưa Dương Tiễn chẻ núi Đào sơn cứu Dao Cơ để chẻ núi Hoa Sơn cứu mẹ.

Trong seri phim truyền hình Bảo liên đăngBảo liên đăng tiền truyện của đài CCTV, Dương Tiễn vốn ái mộ Hằng Nga nhưng vì thiên quy và trách nhiệm nên đã phải cưới người từng cứu mình là Tây Hải tam công chúa (Ngao Thốn Tâm). Cuộc hôn nhân vì trách nhiệm kéo dài 1000 năm đến khi Dương Tiễn chấp nhận lên Thiên Đình làm Tư pháp thiên thần thì kết thúc. Cuối phim, Trầm Hương cứu được mẹ và sửa thiên quy, Dương Tiễn cũng đã khiến Hằng Nga động lòng. Trong phim hoạt hình Na Tra truyền kỳ, người Dương Tiễn yêu là Sơn Quỷ.

Pháp khí sửa

Dương Tiễn sử dụng Tam Tiêm Đao (do Giao Long ba đầu hóa thành)[3] làm pháp khí của mình. Trong Phong thần diễn nghĩa, Dương Tiễn luôn có một chú chó trợ chiến đắc lực tên gọi là Hao Thiên Khuyển, khiến đối phương nhiều lần phải giật mình khinh sợ.[4] Trong Tây du ký, Hao Thiên Khuyển từng giúp Dương Tiễn trong việc bắt Tôn Ngộ Không khi Ngộ Không loạn bàn đào.[5], ngoài ra còn giúp ông trợ chiến Tôn Ngộ Không, đánh bại Cửu Đầu Trùng trong nạn Quét tháp biện kỳ oan giúp Đường Tam Tạng thoát nạn.

Chú thích sửa

  1. ^ Xem hồi 6- Tây du ký: Quan Âm phó hội hỏi căn do, Tiểu Thánh ra oai trừ Đại Thánh
  2. ^ Xem hồi 63 - Tây du ký:  Hai sư diệt quái náo long cung, Các thánh trừ tà thu bảo bối
  3. ^ 三尖两刃刀 - dài gần như thương nhưng ngọn lại là đao vừa giống cây giáo
  4. ^ 啸天犬 - Howling Celestial Dog - chó mực-đệ tử trung thành của Dương Tiễn
  5. ^ Tây Du Ký - Hồi 4 - 7: 大圣闹天宫 – Đại Thánh náo thiên cung

Xem thêm sửa