Vampirate

Nguồn gốc

Andres Montes, một bình luận viên người Tây Ban Nha thường sử dụng cụm từ tiki-taka trong bài bình luận của ông cho kênh LaSexta khi bình luận về những trận World Cup năm 2006. Ví dụ điển hình như trong trận đấu giữa Tây Ban Nha và Tunisia, Montes đã mô tả lối đá của Tây Ban Nha: “Chúng tôi đang chơi tiki-taka tiki-taka”. Tuy nhiên, xuất xứ của cụm từ này có thể là một từ tượng thanh (tik tak của đồng hồ) hoặc được lấy theo tên của một món đồ chơi tung hứng tiki-taka trong tiếng TBN.

Lối chơi tiki-taka xuất hiện trong những năm đại thành công của Johan Cruyff, một người quản lí của Barcelona. Lối chơi này đã được duy trì dưới thời huấn luyện viên người Hà Lan Louis van Gaal và Frank Rijkaard và được lan truyền rộng rãi ở một số câu lạc bộ khác thuộc giải La Liga. Lối chơi này đã được phát triển hơn với một thế hệ tài năng như Xavi, Andrés Iniesta, Cesc Fàbregas và Lionel Messi. Tuy nhiên, Tuy nhiên, tiki-taka thích hợp hơn với những cầu thủ nhỏ con có khả năng “ kết hợp ăn ý”, quan sát, di chuyển và khả năng cầm bóng cực tốt và nhạy bén.

Raphael Honigstein đã diễn tả tiki-taka của đội tuyển quốc gia Tây Ban Nha trong trận đấu tại Fiffa World Cup 2010: “một lối đá đẳng cấp mà chỉ có thể xây dựng trong quá trình 4 năm”, bắt nguồn từ sự quyết định của đội tuyển quốc gia Tây Ban Nha rằng “họ không có khả năng tranh chấp bóng với cầu thủ khác, nên họ chọn cách tập trung duy trì bóng”.

Chiến thuật tổng quan

Tiki-taka được miêu tả: “một lối chơi dựa trên lối di chuyển của bạn để phá bẫy việt vị qua việc chuyền ngắn và chạy chỗ”, một “lối chơi bóng ngắn một cách chắc chắn qua từng cầu thủ” và “rất vô nghĩa nhưng cho đến từng đường chuyền ngắn, kiên nhẫn và khả năng cầm thủ là hơn ai hết”. Cách di chuyển và thay đổi vị trí tiền vệ được diễn tả một cách phức tạp và sắc nét, đặc biệt là khả năng bật tường được áp dụng triệt để. Tiki-taka là “cả phòng thủ và tấn công đều cân bằng”, độị bóng sẽ sở hữu bóng nhiều hơn cho nên việc thay đổi bất ngờ giữa chiến thuật phòng thủ và tấn công không gặp bất cứ khó khăn nào. Một số nhà phê bình có ý kiến tương phản về tiki-taka với “sử dụng thể lực” và với sự phát triển của huấn luyện viên Arsène Wenger khi ông sử dụng Cesc Fabregas như một bộ máy chuyển đổi từ phòng thủ sang tấn công. Tiki-taka là sự kết hợp tin tế giữa sự sáng tạo và liên kết giữa những cầu thủ, nhưng cũng có thể “cực kì chậm chạp, không tạo ra mục tiêu trong tấn công” để tạo ra vẻ đẹp của bóng đá.

Những thành quả đáng chú ý

Tiki-taka đã đem lại chức vô địch Euro năm 2008 và World Cup năm 2010 cho đội tuyển quốc gia Tây Ban Nha và giúp câu lạc bộ Barcelona thu được tất cả danh hiệu trong năm 2009, và trở thành đội bóng duy nhất trên thế giới nhận 6 chiếc cúp vô địch trên mọi đấu trường khác nhau trong lịch sử bóng đá.

Sid Lowe cho rằng Luis Aragones áp dụng tiki-taka trong chiến dịch chinh phục thế giới của Tây Ban Nha tại Euro 2008. Aragones sử dụng tiki-taka để “phòng ngự phản công…, duy trì khả năng cầm bóng và điểu khiển trận đấu”. Trong lịch sử của Tây Ban Nha, chưa một lần nào người Tây Ban Nha lại ghi tới sáu bàn thắng với lối chơi tiki-taka: năm bàn đến từ phá bẫy việt vị, và một bàn đến từ trò “đá tập”. Đối với Lowe, chức vô địch thế giới World Cup 2010 của Tây Ban Nha là một bằng chứng sáng giá về sự kết hợp hài hòa giữa hai lối bóng truyền thống: "mạnh mẽ, tích cực, trực tiếp", đem lại chiếc huy chượng bạc Olympic Antwerp 1920 với chiến thắng của La Furia Roja, và lối bóng tiki-taka, một lối bóng đương đại của Tây Ban Nha, tập trung vào chuyền ngắn và giữ bóng.

Khi phân tích chiến thắng của Tây Ban Nha trước đội tuyển Đức tại World Cup 2010, ông Hoigstein nói rằng lối chơi tiki-taka của Tây Ban Nha là một “phiên bản có một không hai: kiên quyết, và pressing”. Đối với ông, tiki-taka là “một sự nâng cấp đáng kể và quan trọng nhất” của Bóng Đá Tổng Hợp bởi vì lối đá dựa trên sự di chuyển của bóng hơn là sự thay đổi vị trí cầu thủ. Có thể nói, tiki-taka giúp Tây Ban Nha “điểu khiển cả bóng lẫn đối thủ”.

Trong lượt đi của mùa giải 2010, La Liga, trận El Clasico giữa Barcelona và Real Madrid, Barcelona cầm bóng 67% và tỷ lệ dứt điểm gấp hai lần đối thủ và giúp cho Barca có chiến thắng 5-0.