The Ballad of Ho Chi Minh

Bài hát ca ngợi lãnh tụ Hồ Chí Minh do nhạc sĩ Ewan MacColl sáng tác

The Ballad of Ho Chi Minh là tên 1 bài hát do nhạc sĩ Ewan MacColl sáng tác về Hồ Chí Minh. Bài hát có tên tiếng Việt là Bài ca Hồ Chí Minh. Bài hát được sáng tác vào khoảng năm 1954 và đã được nhiều người thể hiện. Có tới 7 thứ tiếng khác nhau để thể hiện bài hát này.

Hoàn cảnh sáng tác

sửa

Vào đêm nghe tin Pháp đã để mất quyền kiểm soát Điện Biên Phủ (7/5/1954), Ewan MacColl đã nói với những người bạn của mình: ...Tại sao chiến thắng đặc biệt có ý nghĩa này lại xảy ra ở Việt Nam mà không phải ở một mảnh đất thuộc địa nào khác? Gần đây, tôi đã được đọc một cuốn sách quý, gồm nhiều bài viết của một số giáo sư sử học phương Đông và Pháp, Italia... Ca ngợi một nhân vật vĩ đại của thế kỷ XX. Đó là Cụ Hồ Chí Minh, nhà lãnh tụ vừa dẫn dắt nhân dân Việt Nam làm nên chiến thắng kiệt xuất Điện Biên Phủ....[1]

Những cảm hứng nghệ thuật viết 1 tác phẩm về Hồ Chí Minh đã đến với ông sau khi đọc xong quyển sách trên. Và ông đã lý giải về nhịp điệu bài hát chính là làn điệu dân ca cổ Saxon, ông đã dùng để nói lên đây là tình cảm của người dân nước Anh dành cho vị chủ tịch này [cần dẫn nguồn].

Bài hát sau này đã nhanh chóng được lưu truyền khắp nước Việt Nam, ở Pháp và các tầng lớp phản chiến khác. Bài ca càng ngày càng được dịch ra nhiều thứ tiếng và lan truyền khắp thế giới [cần dẫn nguồn].

Trong đêm khai mạc Đại hội liên hoan quốc tế ca hát phản kháng chiến tranh tại La Habana, Cuba năm 1967, Ewan MacColl đã biểu diễn bài hát này cùng nữ nghệ sĩ Peggy Seeger, người bạn đời của ông và đã nhận được hàng tràng vỗ tay đề nghị biểu diễn lại.

Khi Đại hội liên hoan quốc tế ca hát phản kháng kết thúc, vợ chồng tác giả đã trao tặng bản nhạc Bài ca Hồ Chí Minh và ngoài bìa có ghi mấy câu thơ:

"Trên đời có những vật không thể thay đổi
Có những con chim không khuất phục bao giờ
Có những tên người sống mãi với thời gian
Hồ Chí Minh."

Các phiên bản khác

sửa

Lời Việt của tác phẩm có tên Bài ca Hồ Chí Minh, được tác giả Phú Ân viết lời. Những giai điệu lời ca Bài ca Hồ Chí Minh quen thuộc tới mức ai cũng hát được, nhưng mấy ai biết tới cái tên Phú Ân! Ông cho biết, đã quen với cảm giác bị “lờ đi” này và chỉ mong ca sĩ nào sử dụng phần lời Việt do ông viết thì hãy hát cho đúng! [2]

Lần đầu tiên tác phẩm vang lên trong nước là ở Nhà hát Lớn Hà Nội đúng sinh nhật Bác năm 1967 bởi NSƯT Quang Hưng sau khi được chính Ewan MacColl dạy hát tiếng Anh.

Quang Hưng nói: Tôi xúc động đến trào nước mắt khi nghe bài hát ca ngợi Bác Hồ của một nhạc sĩ nước ngoài sống cách xa ta nửa vòng trái đất. Hàng ngàn thính giả đã lặng đi khi nghe MacColl hát đến đoạn..."Hồ Chí Minh - mùa xuân, chứa chan muôn niềm tin, người từ chân lý sinh ra, vì thế giới hòa bình, người hiến dâng đời mình. Hồ, Hồ, Hồ Chí Minh". Hồ Chí Minh là một cái tên Việt Nam khắc sâu trong lòng bạn bè thế giới. Những người yêu hòa bình trên khắp các vùng đất tôi đi qua đều dành cho Việt Nam một tình cảm nồng hậu, một trái tim cảm thông và sự sẻ chia tận cùng. Ngay lúc ấy, tôi nghĩ về Tổ quốc, về Bác Hồ kính yêu, về đồng bào mình đang ngày đêm chiến đấu giành lấy độc lập, tự do. MacColl hát Tiến về Sài Gòn, tôi hát bài hát ca ngợi Bác Hồ do anh sáng tác, chúng tôi như hòa làm một.

Cũng như bài ca The Ballad of Stalin viết về Stalin, mà MacColl cũng sáng tác trong thời gian này, cả 2 bài hát không thành công lắm trong sự nghiệp sáng tác của ông, nhưng có thời được biết nhiều riêng trong các quốc gia, quê hương của 2 lãnh tụ.

The Ballad of Ho Chi Minh cũng được dịch ra nhiều thứ tiếng khác như: Pháp, Thụy Điển, Tây Ban Nha, Nhật,..

Lời bài hát

sửa
Lời Anh[3] Dịch sát nghĩa lời Anh Lời Việt
[Verse 1]

Far away across the ocean

Far beyond the sea's eastern rim

Lives a man who is father of the Indochinese people

And his name, it is Ho Chi Minh


[Chorus]

Ho, Ho, Ho Chi Minh

Ho, Ho, Ho Chi Minh


[Verse 2]

From Viet Bac to the Saigon Delta

From the mountains and the plains below

Young and old workers, peasants and the toiling tenant farmers

Fight for freedom with Uncle Ho


[Chorus]

Ho, Ho, Ho Chi Minh

Ho, Ho, Ho Chi Minh


[Verse 3]

Ho Chi Minh was a deep sea sailor

He served his time out on the seven seas

Work and hardship were part of his early education

Exploitation, his ABC


[Chorus]

Ho, Ho, Ho Chi Minh

Ho, Ho, Ho Chi Minh


[Verse 4]

Ho Chi Minh came back from sailing

And he looked on his native land

Saw the want and the hunger of the Indochinese people

Foreign soldiers on every hand


[Chorus]

Ho, Ho, Ho Chi Minh

Ho, Ho, Ho Chi Minh


[Verse 5]

Ho Chi Minh went to the mountains

And he formed a determined band

Heroes all sworn to free the Indochinese people

Drive invaders from the land


[Chorus]

Ho, Ho, Ho Chi Minh

Ho, Ho, Ho Chi Minh


[Verse 6]

Forty men became a hundred

A hundred thousand and Ho Chi Minh

Forged and tempered the army of the Indochinese people

Freedom's Army of Viet Minh


[Chorus]

Ho, Ho, Ho Chi Minh

Ho, Ho, Ho Chi Minh


[Verse 7]

Every soldier is a farmer

Comes the evening, he grabs his hoe

Comes the morning, he swings his rifle on his shoulder

That's the army of Uncle Ho


[Chorus]

Ho, Ho, Ho Chi Minh

Ho, Ho, Ho Chi Minh


[Verse 8]

From the mountains and the jungles

From the rice lands and the Plain of Reeds

March the men and the women of the Indochinese Army

Planting freedom with victory seeds


[Chorus]

Ho, Ho, Ho Chi Minh

Ho, Ho, Ho Chi Minh


[Verse 9]

From Viet Bac to the Saigon Delta

Marched the armies of Viet Minh

And the wind stirs the banners of the Indochinese people

Peace and freedom and Ho Chi Minh


[Chorus]

Ho, Ho, Ho Chi Minh

Ho, Ho, Ho Chi Minh


[Outro]

Ho!

[Verse 1]

Nơi rất xa ngoài đại dương

Vượt xa ra cả rìa phía đông của biển

Một người đàn ông là cha già của cả vùng Đông Dương

Và Hồ Chí Minh là tên của Người


[Chorus]

Hồ, Hồ, Hồ Chí Minh

Hồ, Hồ, Hồ Chí Minh


[Verse 2]

Từ Việt Bắc tới vùng Sài Gòn

Từ miền núi tới miền đồng bằng

Công nhân từ già tới trẻ, cả những người nông dân cực khổ

Đều đứng lên đấu tranh cho tự do cùng Bác Hồ


[Chorus]

Hồ, Hồ, Hồ Chí Minh

Hồ, Hồ, Hồ Chí Minh


[Verse 3]

Hồ Chí Minh từng là thủy thủ trên đại dương

Người dành toàn bộ thời gian của mình lênh đênh ngoài khơi xa

Làm việc và gian khổ là một phần quá trình học tập mở mang kiến thức

Từ những vẫn chữ ABC


[Chorus]

Hồ, Hồ, Hồ Chí Minh

Hồ, Hồ, Hồ Chí Minh


[Verse 4]

Hồ Chí Minh trở về sau chuyến đi

Và Người nhìn về mảnh đất quê hương

Nhìn thấy sự thiếu thốn và cái đói ở vùng Đông Dương

Giặc ngoại xâm ở khắp mọi nơi


[Chorus]

Hồ, Hồ, Hồ Chí Minh

Hồ, Hồ, Hồ Chí Minh


[Verse 5]

Hồ Chí Minh đi lên vùng núi

Người kêu gọi những ai có quyết tâm

Những anh hùng thề giải phóng cho vùng Đông Dương

Đuổi quân xâm lược ra khỏi đất nước mình


[Chorus]

Hồ, Hồ, Hồ Chí Minh

Hồ, Hồ, Hồ Chí Minh


[Verse 6]

Bốn mươi người trở thành một trăm người

Rồi một trăm nghìn người và Hồ Chí Minh

Luyện nên sức mạnh của người Đông Dương

Đội quân tự do của Việt Minh


[Chorus]

Hồ, Hồ, Hồ Chí Minh

Hồ, Hồ, Hồ Chí Minh


[Verse 7]

Mỗi người lính là một người nông dân

Tối cầm cuốc,

Ngày lại vác súng trên vai

Đội quân của Bác Hồ


[Chorus]

Hồ, Hồ, Hồ Chí Minh

Hồ, Hồ, Hồ Chí Minh


[Verse 8]

Từ vùng núi cao tới những khu rừng già

Từ ruộng lúa tới Đồng Tháp Mười

Những đợt tiến công của Quân đội Đông Dương

Trồng nên tự do từ hạt giống chiến thắng


[Chorus]

Hồ, Hồ, Hồ Chí Minh

Hồ, Hồ, Hồ Chí Minh


[Verse 9]

Từ Việt Bắc tới vùng Sài Gòn

Những đợt hành quân của Việt Minh

Cờ Đông Dương tung bay trong gió

Hòa bình, và tự do, và Hồ Chí Minh


[Chorus]

Hồ, Hồ, Hồ Chí Minh

Hồ, Hồ, Hồ Chí Minh


[Outro]

Hồ!

Miền biển Đông xa tắp nơi chân trời

Người dân ở đó lầm than đói nghèo

Từ đau thương Người đi khắp năm châu

Lòng tin mặt trời chân lý sáng soi

Rọi chiếu tới dân mình

Hồ Hồ Hồ Chí Minh

Hồ Hồ Hồ Chí Minh


[Lời 2]

Vượt trùng sóng Người đi khắp phương trời

Luyện tôi ý chí lòng nuôi căm thù.

Hồ Chí Minh ngày đêm xót thương dân tộc nô lệ

Vì đế quốc dã man giày xéo đất nước mình

Giày xéo Đông Dương này

Tàn sát bao con người

[Lời 3]

Rừng rực cháy lửa cách mạng lan tràn

Từ rừng Việt Bắc vào đến Tháp Mười

Hồ Chí Minh niềm tin đấu tranh cho tự do

Điệp trùng đội ngũ lớn lên

Ngày thêm mỗi trưởng thành

Một ý chí kết đoàn

Bằng chiến công diệt thù.

[Lời 4]

Lòng thành kính toàn dân gọi Cha già

Vì Người đã sống để cho muôn người

Hồ Chí Minh mùa xuân chứa chan muôn niềm tin

Người từ chân lý sinh ra vì thế giới hòa bình

Người hiến dâng đời mình

Vì thế giới hòa bình

Người hiến dâng đời mình

Hồ Hồ Hồ Chí Minh

Tham khảo

sửa
  1. ^ "BÀI CA HỒ CHÍ MINH" | VTV24
  2. ^ “Bài ca Hồ Chí Minh: Những chuyện thú vị”. Báo điện tử Tiền Phong. 2 tháng 9 năm 2014. Truy cập ngày 6 tháng 11 năm 2023.
  3. ^ Ewan MacColl – The Ballad of Ho Chi Minh, truy cập ngày 6 tháng 11 năm 2023

Liên kết ngoài

sửa