Trofim Denisovich Lysenko
Trofim Denisovich Lysenko (tiếng Nga: Трофи́м Дени́сович Лысе́нко, tiếng Ukraina: Трохим Денисович Лисенко, Trochym Denysovyč Lysenko; (29 tháng 9 [lịch cũ 17 tháng 9] năm 1898 – 20 tháng 11 năm 1976) là một nhà sinh học và nông học Liên Xô gốc Ukraine. Lysenko phản đối thuyết di truyền Mendel để ủng hộ thuyết lai hóa của nhà trồng trọt người Nga Ivan Vladimirovich Michurin, và chuyển chúng thành giả khoa học[1][2][3] tạo dựng khái niệm thuyết Lysenko.
Trofim Lysenko | |
|---|---|
 | |
| Sinh | 29 tháng 9 năm 1898 Karlivka, huyện Poltava, Đế quốc Nga (nay là Ukraina) |
| Mất | 20 tháng 11 năm 1976 (78 tuổi) Moskva, Liên Xô |
| Quốc tịch | Nga |
| Tư cách công dân | СССР |
| Trường lớp | Viện nông nghiệp Kyiv |
| Nổi tiếng vì | Thuyết Lysenko Lai hóa Phản đối thuyết Mendel |
| Sự nghiệp khoa học | |
| Ngành | Sinh học Nông học |
| Nơi công tác | Viện Hàn lâm Khoa học Nga |
| Ảnh hưởng bởi | Ivan Vladimirovich Michurin |
Các nghiên cứu của ông về nâng cao sản lượng vụ mùa được lãnh tụ Iosif Stalin ủng hộ, đặc biệt là sau nạn đói và hao hụt sản lượng sau tập thể hóa bắt buộc ở một vài vùng thuộc Liên Xô những năm đầu 1930. Năm 1940, ông trở thành giám đốc viện di truyền học trực thuộc Viện Hàn lâm khoa học Nga, và học thuyết phản Mendel được Liên Xô bảo vệ và đưa vào giáo dục với danh nghĩa bài học chính trị và sức mạnh. Những nhà khoa học bất đồng với thuyết Lysenko bị đuổi vào năm 1948.
Mặc dù những bài đăng của Lysenko được giữ tại Viện cho đến năm 1965,[4] ảnh hưởng của ông đối với nông nghiệp Liên Xô đã giảm vào những năm 1950
Xem thêm sửa
Tham khảo sửa
- ^ Sterling, Bruce (tháng 6 năm 2004). “Suicide by pseudoscience”. Wired (12.06).
- ^ Gordin, Michael D. (2012). “How Lysenkoism became pseudoscience: Dobzhansky to Velikovsky”. Journal of the History of Biology. 45 (3): 443–68. doi:10.1007/s10739-011-9287-3. PMID 21698424.
- ^ Enstrom, James E. (2007). “Defending legitimate epidemiologic research: Combating Lysenko pseudoscience”. Epidemiologic Perspectives & Innovations. 4 (11). doi:10.1186/1742-5573-4-11. PMC 2164936. PMID 17927827.
- ^ Lysenko, Trofim Denisovich. Encyclopædia Britannica Online. ngày 16 tháng 8 năm 2013. Truy cập ngày 26 tháng 1 năm 2014.
Đọc thêm sửa
- Graham, Loren, Science in Russia and the Soviet Union, (New York: Cambridge University Press, 1993).
- Graham, Loren, What Have We Learned About Science and Technology from the Russian Experience?, (Palo Alto: Stanford University Press, 1998).
- Joravsky, David, The Lysenko Affair, (Chicago: University of Chicago Press, 1970).
- Lecourt, Dominique, Proletarian Science ?: The Case of Lysenko, (London: NLB; Atlantic Highlands, N.J.: Humanities Press, 1977). (A Marxist, though anti-Stalinist, history of Lysenkoism)
- Lysenko, Trofim, The Science of Biology Today, (New York: International Publishers, 1948). Text of an address "evoked by the international discussion of the subject of inheritance of acquired characteristics," according to an introductory note. Delivered before a session of a meeting of the V.I. Lenin Academy of Agricultural Sciences on ngày 31 tháng 7 năm 1948, when Lysenko, its president, was at the apex of his power. [For an online version of the text see the Lysenko "Report" provided in the External Links section, below.]
- Medvedev, Zhores, The Rise and Fall of T.D. Lysenko, (New York: Columbia University Press, 1969)
- Soyfer, Valery N., Lysenko and the Tragedy of Soviet Science, New Brunswick: Rutgers University Press, 1994.
- Gardner, Martin: Fads and Fallacies in the Name of Science (1957) (Revised and expanded edition of the work originally published in 1952 under the title In the Name of Science). Dover Publications, New York. See Chapter 12 (Lysenkoism).
Liên kết ngoài sửa
| Wikimedia Commons có thêm hình ảnh và phương tiện truyền tải về Trofim Denisovich Lysenko. |
- Biography at NNDB
- Lysenkoism in The Sceptic's Dictionary
- Trofim Denisovich Lysenko by Hugo S. Cunningham
- Ronald Fisher (1948). What Sort of Man is Lysenko? Listener, 40: 874–875 — contemporary commentary by a British evolutionary biologist (pdf format)
- Letter from Lysenko's parents to Stalin, Pravda, ngày 3 tháng 1 năm 1936.
- Lecourt, Dominique, Proletarian Science? The Case of Lysenko (1977), Atlantic Highlands, Humanities Press, London, this digital edition first published 2003 Lưu trữ 2015-01-02 tại Wayback Machine (A Marxist, though anti-Stalinist, history of Lysenkoism)
- BBC program (In Our Time) on Lysenko
.