Đĩa than

phương tiện lưu trữ âm thanh tương tự ở dạng đĩa phẳng có rãnh
(Đổi hướng từ Vinyl record)

Đĩa than hoặc Đĩa nhựa (tiếng Anh: gramophone, phonograph, vinyl, còn được gọi tắt là record) là một hình thức đồng bộ tín hiệu âm thanh vào lưu trữ dạng đĩa chất liệu Polyvinyl chloride (trước đây là sơn cánh kiến) và được ghi theo từng rãnh với độ dập nổi khác nhau. Các đường rãnh được đọc từ vòng lớn nhất cho tới tâm của chiếc đĩa. Đĩa than thường được phân loại theo đường kính, đo bằng đơn vị inch (12", 10", 7"), tốc độ quay (16⅔, 33⅓, 45, 78 vòng/phút) và độ dài tương ứng dung lượng (LP – long playing 33⅓ vòng/phút, SP – 78 vòng/phút, EP – 12" đĩa đơn hoặc extended play, 33 hoặc 45 vòng/phút); ngoài ra còn theo chất lượng âm thanh (high-fidelity, orthophonic, full-range, v.v.) và số lượng kênh âm thanh (mono, stereo, quad, v.v.).

3 loại dĩa nhựa với kích thước khác nhau : 12 inch (45 vòng quay mỗi phút), 10 inch (78 vòng quay) và 7 inch (45 vòng quay)
Bộ phận đọc rãnh âm thanh của máy quay đĩa Dual
Máy quay đĩa Victor III (Gramophone) khoảng năm 1907

Đĩa than là lưu trữ âm thanh chính yếu cho tới tận cuối của thế kỷ 20, thay thế cho lưu trữ âm thanh dạng ống kể từ những năm 1920. Cho tới thập niên 1980, lưu trữ kỹ thuật số, đặc biệt với sự ra đời của CD, chiếm ưu thế trên thị trường, và đĩa than bớt xuất hiện kể từ năm 1991.[1][2] Tuy nhiên, nó vẫn được sản xuất đều đặn trong thế kỷ 21. Năm 2009, 3,5 triệu đĩa than đã được tiêu thụ tại Mỹ, trong đó bao gồm 3,2 triệu album – con số kỷ lục tính từ năm 1998[3] chứng tỏ định dạng này vẫn có được chỗ đứng trên thị trường.[4] Đĩa than chủ yếu được sử dụng bởi các DJ cũng như các đài phát thanh cho rất nhiều thể loại nhạc khác nhau.

Theo báo cáo của RIAA vào giữa năm 2020, doanh thu từ các hãng đĩa than lần đầu từ những năm 1980 vượt qua doanh thu của hãng đĩa CD.[5]

Xem thêm sửa

Tham khảo sửa

  1. ^ End of track. (the vinyl record is meeting its demise in music recording industry) The Economist (US) | ngày 11 tháng 5 năm 1991
  2. ^ It's almost final for vinyl: Record manufacturers dwindle in the U.S. Kitchener - Waterloo Record - Kitchener, Ont., ngày 9 tháng 1 năm 1991.
  3. ^ “2009 R.I.A.A. 2009 Year-End Shipment Statistics” (PDF). Bản gốc (PDF) lưu trữ ngày 17 tháng 4 năm 2012. Truy cập ngày 26 tháng 9 năm 2012.
  4. ^ Why CDs may actually sound better than vinyl, Chris Kornelis, ngày 27 tháng 1 năm 2015
  5. ^ “Vinyl Outsells CDs For the First Time in Decades”. 10 tháng 9 năm 2020. Lưu trữ bản gốc 22 tháng Chín năm 2020. Truy cập 22 tháng Chín năm 2020.

Thư mục sửa

  • Fadeyev, V., and C. Haber (2003). “Reconstruction of mechanically recorded sound by image processing” (PDF). Journal of the Audio Engineering Society. 51 (December): 1172.Quản lý CS1: nhiều tên: danh sách tác giả (liên kết)
  • Lawrence, Harold; "Mercury Living Presence". Compact disc liner notes. Bartók, Antal Dorati, Mercury 432 017-2. 1991.
  • International standard IEC 60098: Analogue audio disk records and reproducing equipment. Third edition, International Electrotechnical Commission, 1987.
  • College Physics, Sears, Zemansky, Young, 1974, LOC #73-21135, chapter: "Acoustic Phenomena"
  • Powell, James R., Jr. The Audiophile's Technical Guide to 78 rpm, Transcription, and Microgroove Recordings. 1992; Gramophone Adventures, Portage, MI. ISBN 0-9634921-2-8
  • Powell, James R., Jr. Broadcast Transcription Discs. 2001; Gramophone Adventures, Portage, MI. ISBN 0-9634921-4-4
  • Powell, James R., Jr. and Randall G. Stehle. Playback Equalizer Settings for 78 rpm Recordings. Third Edition. 1993, 2001, 2007; Gramophone Adventures, Portage, MI. ISBN 0-9634921-3-6

Đọc thêm sửa

Liên kết ngoài sửa