Cordelia (vệ tinh)
Cordelia (/kɔːrˈdiːliə/ kor-DEE-lee-ə) là vệ tinh đã biết trong cùng nhất của Sao Thiên Vương. Nó được phát hiện từ những hình ảnh được Voyager 2 chụp vào ngày 20 tháng 1 năm 1986 và được đặt tên tạm thời là S/1986 U 7.[6] Nó không được phát hiện lại cho đến khi Kính thiên văn vũ trụ Hubble quan sát thấy nó vào năm 1997.[5][7] Cordelia đặt tên theo tên con gái út của Lear trong Vua Lia của William Shakespeare. Nó cũng được gọi là Uranus VI.[8]
 Cordelia (hình chụp ngày 21 tháng 1 năm 1986) | |
| Khám phá | |
|---|---|
| Khám phá bởi | Richard J. Terrile/Voyager 2 |
| Ngày phát hiện | ngày 20 tháng 1 năm 1986 |
| Đặc trưng quỹ đạo | |
Bán kính quỹ đạo trung bình | 49.751,722 ± 0,149 km[1] |
| Độ lệch tâm | 0,00026 ± 0,000096[1] |
| 0,33503384 ± 0,00000058 ngày[1] | |
| Độ nghiêng quỹ đạo | 0,08479 ± 0,031° (với xích đạo Sao Thiên Vương)[1] |
| Vệ tinh của | Sao Thiên Vương |
| Đặc trưng vật lý | |
| Kích thước | 50 × 36 × 36 km[2] |
Bán kính trung bình | 20,1 ± 3 km[2][3][4] |
| ~5.500 km²[a] | |
| Thể tích | ~38.900 km³[a] |
| Khối lượng | ~4,4×1016 kg[a] |
Mật độ trung bình | ~1,3 g/cm³ (giả định)[3] |
| ~0,0073 m/s²[a] | |
| ~0,017 km/s[a] | |
| đồng bộ[2] | |
| không[2] | |
| Suất phản chiếu | |
| Nhiệt độ | ~64 K[a] |
.svg){kind=small}
Ngoài các tham số như quỹ đạo,[1] bán kính 20 km[2] và suất phản chiếu hình học 0,08[5] của nó thì các nhà khoa học hầu như không biết gì về nó. Trong các hình ảnh do Voyager 2 chụp, Cordelia xuất hiện như một vật thể thon dài với trục chính hướng về Sao Thiên Vương. Tỷ lệ các trục của hình cầu thuôn dài của Cordelia là 0,7 ± 0,2.[2]
Cordelia có vai trò như là vệ tinh chăn dắt (shepherd moon) bên trong vành đai ε của Sao Thiên Vương.[9] Quỹ đạo của Cordelia nằm trong bán kính quỹ đạo đồng bộ của Sao Thiên Vương, và do đó đang dần suy giảm do sự giảm tốc thủy triều.[2]
Cordelia rất gần với cộng hưởng quỹ đạo 5:3 với Rosalind.[10]
Xem thêm sửa
Tham khảo sửa
Diễn giải ghi chú sửa
Trích dẫn sửa
- ^ a b c d e Jacobson, R. A. (1998). “The Orbits of the Inner Uranian Satellites From Hubble Space Telescope and Voyager 2 Observations”. The Astronomical Journal. 115 (3): 1195–1199. Bibcode:1998AJ....115.1195J. doi:10.1086/300263.
- ^ a b c d e f g Karkoschka, Erich (2001). “Voyager's Eleventh Discovery of a Satellite of Uranus and Photometry and the First Size Measurements of Nine Satellites”. Icarus. 151 (1): 69–77. Bibcode:2001Icar..151...69K. doi:10.1006/icar.2001.6597.
- ^ a b c “Planetary Satellite Physical Parameters”. JPL (Solar System Dynamics). ngày 24 tháng 10 năm 2008. Truy cập ngày 12 tháng 12 năm 2008.
- ^ a b Williams, David R. (ngày 23 tháng 11 năm 2007). “Uranian Satellite Fact Sheet”. NASA (National Space Science Data Center). Truy cập ngày 12 tháng 12 năm 2008.
- ^ a b c Karkoschka, Erich (2001). “Comprehensive Photometry of the Rings and 16 Satellites of Uranus with the Hubble Space Telescope”. Icarus. 151 (1): 51–68. Bibcode:2001Icar..151...51K. doi:10.1006/icar.2001.6596.
- ^ Smith, B. A. (ngày 27 tháng 1 năm 1986). “Satellites and Rings of Uranus”. IAU Circular. 4168. Truy cập ngày 31 tháng 10 năm 2011.
- ^ Showalter, M. R.; Lissauer, J. J. (ngày 3 tháng 9 năm 2003). “Satellites of Uranus”. IAU Circular. 8194. Truy cập ngày 31 tháng 10 năm 2011.
- ^ “Planet and Satellite Names and Discoverers”. Gazetteer of Planetary Nomenclature. USGS Astrogeology. ngày 21 tháng 7 năm 2006. Truy cập ngày 6 tháng 8 năm 2006.
- ^ Esposito, L. W. (2002). “Planetary rings”. Reports on Progress in Physics. 65 (12): 1741–1783. Bibcode:2002RPPh...65.1741E. doi:10.1088/0034-4885/65/12/201.
- ^ Murray, Carl D.; Thompson, Robert P. (ngày 6 tháng 12 năm 1990). “Orbits of shepherd satellites deduced from the structure of the rings of Uranus”. Nature. 348 (6301): 499–502. Bibcode:1990Natur.348..499M. doi:10.1038/348499a0. ISSN 0028-0836.
Liên kết ngoài sửa
- Hồ sơ Cordelia của Thám hiểm hệ mặt trời của NASA
- Vệ tinh được biết đến của Thiên vương tinh (của Scott S. Sheppard)