Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Ngô (nước)”
Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
n Robot: Sửa đổi hướng |
|||
Dòng 50:
== Địa lý ==
Nước Ngô nằm ở khu vực cửa sông [[Trường Giang|Dương Tử]], phía đông nước [[Sở (nước)|Sở]]. Các nhà sử học Trung Hoa cổ đại xem đây là một nước bán khai. Kinh đô của nước Ngô là Cô Tô [[Tô Châu]] ngày nay. Lãnh thổ nước Ngô tương đương với tỉnh Giang Tô ngày nay. Nước [[Tấn (nước)|Tấn]] đã giúp đỡ nước Ngô hùng mạnh để làm đồng minh chống lại nước Sở một cách hữu hiệu.
== Thành lập ==
Khác với nhiều chư hầu thời [[Xuân Thu]], Ngô là nước được thành lập khá sớm, ngay từ đời [[nhà Thương]]. Nguyên một chư hầu lớn của nhà Thương là Tây Bá (sau được truy tôn là Chu Thái vương) có 3 người con trai: Thái Bá, Trọng Ung và Quý Lịch. Người con út là Quý Lịch sinh được người cháu là [[Chu Văn Vương|Cơ Xương]] từ nhỏ đã tỏ ra tài giỏi hơn người bình thường. Vì thế Tây Bá có ý định truyền ngôi cho Quý Lịch để sau này Cơ Xương được nối ngôi.
Hai người anh biết chủ ý của cha, bèn bỏ trốn đến ở đất Kinh ở phía Nam [[trường Giang|sông Trường Giang]], tự cắt tóc và xăm mình như tục người bản địa và xưng là Câu Ngô. Theo ''Sử ký'', có hơn 1000 nhà đến theo và tôn ông làm chủ. Từ đó ông trở thành tổ tiên của nước Ngô - tức là [[Ngô Thái Bá]].
Người em út là Quý Lịch lên thay cha làm Tây Bá rồi sau truyền ngôi cho Cơ Xương (tức [[Chu Văn Vương]] sau này), sau này Cơ Xương có con là [[Chu Vũ vương|Cơ Phát]] diệt Thương dựng lên [[nhà Chu]]. Như vậy Ngô Thái Bá và Trọng Ung là bác của [[Chu Văn Vương]].
== Xưng vương ==
[[Ngô Thái Bá]] mất không có con nối nên em ông là Trọng Ung lên thay. Từ Trọng Ung truyền 4 đời (chắt) đến [[Ngô Chu Chương]] thì chắt của Chu Thái Vương, cháu nội Quý Lịch là Cơ Phát diệt [[nhà Thương]], lập ra [[nhà Chu]], tức là vua [[Chu Vũ vương|Chu Vũ Vương]].
Chu Vũ Vương tấn phong các [[chư hầu]], chính thức phong cho quân chủ của Ngô khi đó là Chu Chương làm chư hầu nhà Chu với tước tử, truy phong cho Thái Bá tước bá. Vũ Vương vào hàng chú của Ngô Chu Chương. Trong nhiều thế kỷ từ khi nhà Chu thành lập tới giữa thời [[Xuân Thu]], Ngô là nước chư hầu bình thường ở phía nam, không có sự kiện gì lớn.
Khoảng giữa [[thế kỷ 6 TCN]], nhân lúc [[nhà Chu]] suy yếu, các [[sở (nước)|nước Sở]] và [[tấn (nước)|nước Tấn]] cùng tranh ngôi bá chủ trong nhiều năm cũng không còn hùng mạnh như thời kỳ đầu, vua Ngô đời thứ 19 là [[Ngô Thọ Mộng|Thọ Mộng]] - vốn chỉ có tước ''bá'' - bèn xưng vương. Lúc đó ngoài nhà Chu, chỉ có nước Sở hùng mạnh mới xưng ''[[vương]]''. Nước [[Tấn]] giữ ngôi bá chủ trong nhiều năm cũng chỉ có tước ''công''.
== Nội loạn dòng tộc ==
Dòng 88:
Năm 506 TCN, Hạp Lư mở cuộc tấn công quy mô vào nước Sở, đánh thắng quân Sở hùng mạnh 5 trận liền và chiếm giữ kinh đô Dĩnh của nước Sở một thời gian. Sở Chiêu vương phải bỏ trốn ra nước ngoài và cầu viện binh của ông ngoại là Tần Ai công<ref>Con gái Tần Ai công là mẹ Sở Chiêu vương</ref> để khôi phục nước Sở. Hạp Lư lúc đó cũng gặp loạn do em là công tử Phu Khái định tranh ngôi nên phải rút đại quân về dẹp loạn.
Năm 496 TCN, Hạp Lư đi đánh nước [[Việt]] phía nam nước Ngô, bị trúng tên chết. Trước khi chết ông dặn lại người nối ngôi là [[Ngô Phù Sai|Phù Sai]] nhất định phải trả thù nước Việt.
Năm 494 TCN, Phù Sai mang quân đánh Việt báo thù. Quân Ngô đánh bại quân Việt. Vua Việt là Câu Tiễn sai người đút lót cho Bá Hi, nhờ nói giúp với vua Ngô xin làm phiên thần. Dù Ngũ Tử Tư khuyên nhất định phải báo thù cũ, Phù Sai không nghe, cho Câu Tiễn đầu hàng.
Dòng 97:
Phù Sai tiếp tục muốn quyết chiến với nước Tề để giành ngôi bá chủ trung nguyên. Ngũ Tử Tư vì can quá thẳng nên bị Phù Sai giết chết.
Năm 482 TCN, lợi dụng lúc Ngô đang đưa quân đánh nhau một trận lớn với quân Tề ở Ngải Lăng, vua nước [[Việt (nước)|Việt]] là [[Việt Vương Câu Tiễn|Câu Tiễn]] đã mang quân đánh úp và chiếm được kinh đô của nước Ngô. Nước Ngô tuy chưa bị diệt nhưng bị tàn phá nặng nề.
Trong khi đó Phù Sai đã đánh bại quân Tề ở Ngải Lăng và được sự thừa nhận ngôi vị của các chư hầu trung nguyên. Nghe tin ở nhà có nguy biến, Phù Sai cấp tốc mang quân viễn chinh từ xa trở về, giao chiến bị thua to. Phù Sai sợ hãi phải xin làm phiên thần của Câu Tiễn. Câu Tiễn chấp thuận.
Mặc dù có thời gian hưu chiến nhưng Phù Sai cũng không khắc phục được tình hình vì lúc đó tuổi đã cao. 9 năm sau, [[Việt Vương Câu Tiễn|Câu Tiễn]] mang quân diệt hẳn nước Ngô vào năm 473 TCN. Phù Sai tự vẫn.
== Các vua ==
Dòng 142:
| [[Ngô Phả Cao]] || Cơ Phả Cao || || || Con Chuyển
|-
| [[Ngô Câu Ti|Ngô Câu Ty]] || Cơ Câu Ty || || || Con Phả Cao
|-
| [[Ngô Khứ Tề]] || Cơ Khứ Tề || ?-586 TCN || ?-586 TCN || Con Câu Ty
Dòng 170:
== Xem thêm ==
* [[Xuân Thu]]
* [[Ngô Hạp Lư|Hạp Lư]]
* [[Ngũ Tử Tư]]
* [[Tôn Vũ]]
* [[Ngô Phù Sai|Phù Sai]]
== Liên kết ngoài ==
| |||