Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Vũ Văn Thái”
Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
bỏ bớt từ nguyên Hán, thay = từ Việt |
|||
Dòng 1:
'''Vũ-văn Thái''' (宇文泰) (507-556), họ Vũ-văn (宇文), tự Hắc Thác (黑獺) là Thượng Trụ nhà [[Tây Ngụy]] thời [[Nam Bắc triều (Trung Quốc)|Nam Bắc triều]] trong [[lịch sử Trung Quốc]]. Ông là người đặt cơ sở cho sự ra đời của nhà Bắc Chu. Đương thời, ông là người đối trọng với [[Cao Hoan]] (Thượng Trụ nhà [[Đông Ngụy]] - người có vai trò như Vũ Văn Thái tại Đông Ngụy) sau khi [[Bắc Ngụy]] phân liệt. Sau khi
==Thân thế và quá trình thăng tiến==
Họ Vũ-văn vốn người Nam Hung Nô, sau dời đến Liêu Đông, đứng đầu 12 bộ lạc, đa số là Tiên Ti. Đến đời Vũ-văn Hầu Quy Đậu (侯歸豆) bị Mộ-dung Hoảng (慕容晃) nhà [[Tiền Yên]] diệt. Hầu Quy Đậu chạy sang Cao Ly, con là Lăng Sĩ Yến (陵仕燕) hàng Hoảng.
Hàng 30 ⟶ 29:
==Chính trị==
Ban đầu, vùng Quan Hữu kém phát triển, do loạn lạc cát cứ liên miên từ cuối đời Đông Hán. Năm 542, Vũ Văn Thái cho thi hành cải cách về quân sự, kinh tế, giảm xa hoa, lãng phí, tham nhũng trong giới quan tước để có thể đương đầu với Đông Ngụy của Cao Hoan, sẵn vốn giàu mạnh hơn, đặt 6 Điều Thư căn bản:
Hàng 52 ⟶ 50:
==Chiến cuộc giữa Đông và Tây Ngụy==
Năm 537, mùa Xuân, sau vài năm chuẩn bị chu đáo, Cao Hoan mở chiến dịch tấn công Tây Ngụy, chia làm 3 cánh do Đậu Thái, Cao Ngang, và Cao Hoan chỉ huy. Ý định Cao Hoan muốn giữ chân Vũ Văn Thái để Đậu Thái đi vòng đánh sâu vào nội địa Tây Ngụy. Nắm được ý định này Thái tập trung lực lượng bất ngờ tấn công Đậu Thái tại Tiểu Quan, đại thắng. Đậu Thái tự vẫn, Cao Hoan và Cao Ngang đành rút lui.
Hàng 71 ⟶ 68:
Năm 550, Cao Dương, con Cao Hoán, soán ngôi Đông Ngụy Tĩnh Đế, lập Bắc Tề. Nghe Dương trẻ, tính tình ngờ nghệch, Vũ-văn Thái mở chiến dịch đánh Tề, đánh đến Kiến Châu, Dương thân dẫn quân ngăn trở, quân ngũ chỉnh tề. Khi ấy Vũ-văn Thái mới biết Cao Dương có tài cầm quân. Gặp thời tiết bất lợi, mưa lớn, lương thảo, súc vật thiệt hại nhiều, Thái bèn rút quân. Cao Dương phản công thu lại đất đã mất.
==Đối sách với nhà Lương==
Năm 549, Hầu Cảnh chiếm Kiến Khang, nhà Lương đại loạn, các vương thất nhà Lương cùng Hầu Cảnh đánh lẫn nhau. Nhạc Dương Vương nước Lương là Tiêu Sát (蕭詧) đánh nhau với chú là Tương Đông Vương Tiêu Dịch (繹) thất thế, bèn đem thành Tương Dương cầu cứu Tây Ngụy.
Hàng 86 ⟶ 82:
==Đối sách với Nhuyễn Nhuyễn và Đột Quyết==
Năm 538, vì Tây Ngụy còn yếu, Vũ-văn Thái muốn đồng minh với người Nhuyễn Nhuyễn, khuyên Ngụy Đế gả người trong Hoàng tộc cho em Thiền Vu Nhuyễn Nhuyễn là Uất-cửu-lư Đáp Hàn (郁久閭塔寒), lại ép Ngụy Đế truất Ất-phất Hoàng Hậu, lập con gái Thiền Vu lên thay.
Hàng 95 ⟶ 90:
Năm 555, Đột Quyết đánh Nhuyễn Nhuyễn đại bại, Thiền Vu Uất-cửu-lư Đặng Thúc Tử trốn đến nương nhờ Tây Ngụy. Sợ Đột Quyết tấn công, Tây Ngụy bèn giao Thiền Vu và thuộc hạ cho Đột Quyết - tất cả đều bị xử tử.
==
* [[Bắc Sử]], Quyển 9: Châu Bản Kỷ - Thái Tổ Văn Đế, Lý Đại Sư và Lý Diên Thọ.▼
▲* [[Bắc Sử]], Quyển 9: Châu Bản Kỷ - Thái Tổ Văn Đế, Lý Đại Sư và Lý Diên Thọ.
[[Thể loại:Người Nam-Bắc triều (Trung Quốc)]]
[[Thể_loại:Sinh 507]]
[[Thể_loại:Mất 556]]
[[en:Yuwen Tai]]
| |||