Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Lê Anh Tông”
Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
Không có tóm lược sửa đổi |
nhiều thông tin lạc đề. Thừa nhiều miếu hiệu truy tôn. Lạm dụng từ thuần Hán. Hãy biên tập lại |
||
Dòng 1:
{{Thông tin nhân vật hoàng gia
| tên = Lê Anh Tông
▲| tước vị = [[Hoàng đế]] [[Việt Nam]]
| thêm = vietnam
| chức vị =
| tại vị = [[1556]] - [[1573]]
| kiểu tại vị = Trị vì
| tiền nhiệm =
| kế nhiệm =
▲| tên đầy đủ = Lê Duy Bang (黎維邦)
| kiểu tên đầy đủ = Tên thật
| hoàng tộc = [[Nhà Hậu Lê]]
Hàng 16 ⟶ 14:
| con cái = [[Lê Thế Tông]]<br>[[Mai Hoa (công chúa)|Mai Hoa công chúa]]
| thông tin niên hiệu = ẩn
| niên hiệu = Thiên Hựu (
| miếu hiệu =
| thụy hiệu =
| sinh = [[1532]]
| mất =
| nơi mất = [[
| nơi an táng =
}}
'''Lê Anh Tông''' ([[chữ Hán]]: 黎英宗; 1532 - 1573), [[thụy hiệu]] '''Tuấn Hoàng đế''' (峻皇帝) tên [[húy|thật]] là '''Lê Duy Bang''' (黎維邦), là một vị vua thời [[Nhà Lê trung hưng|Lê Trung Hưng]] của [[Việt Nam]].
==Thân thế==
[http://www.informatik.uni-leipzig.de/~duc/sach/dvsktt/dvsktt21.html Đại Việt Sử ký Toàn thư] viết:
{{cquote|
}}
Như vậy, về vai vế trong dòng họ các [[nhà Hậu Lê|vua Lê]], Anh Tông ở hàng ông của [[Lê Trung Tông]].
Thời kỳ Lê Anh Tông cai trị, nhà Lê Trung hưng tiếp tục kiểm soát ổn định địa bàn từ [[Thanh Hóa]] trở vào Nam. Phía bắc là vùng đất thuộc [[nhà Mạc]] kiểm soát.▼
Khác với [[Lê Trang Tông]] và [[Lê Trung Tông (Hậu Lê)|Lê Trung Tông]], thường ủy thác toàn bộ việc chiến sự cho hai đại thần [[Nguyễn Kim]] và [[Trịnh Kiểm]], Anh Tông hoàng đế lại đã có những lần tự cầm quân ra mặt trận chống nhà Mạc. bên cạnh đó, ông tiếp tục chính sách tuyển nhân tài, lập các [[khoa thi]], như năm [[1558]] đã lập khoa [[Thi Hương]] ở xã Đa Lộc, huyện [[Yên Định]].▼
== Lên ngôi==
Năm 1556, Lê Trung Tông (Duy Huyên) mất không có con nối. Dòng đích của Lê Thái Tổ không còn người kế vị. Phụ chính nhà Hậu Lê là [[Trịnh Kiểm]] bèn chọn Lê Duy Bang lên ngôi, tức là Lê Anh Tông.
▲Thời kỳ Lê Anh Tông
==Bị giết==
▲Khác với
Trong thời kỳ này, quyền hành của các [[chúa Trịnh]] tăng lên rất nhiều. Năm 1570, [[Trịnh Kiểm]] chết, hai con là [[Trịnh Cối]] và [[Trịnh Tùng]] tranh giành quyền bính. Trịnh Cối thất bại phải sang hàng [[nhà Mạc]].
Năm 1572, thấy quyền hành Trịnh Tùng lớn quá, Lê Cập Đệ bàn mưu với Lê Anh Tông mưu trừ khử Tùng để lấy lại quyền bính cho nhà Lê.
Sau khi bố trí đâu vào đấy, Lê Anh Tông cùng Cập Đệ hẹn nhau: hễ đêm đến, nghe thấy tiếng pháo nổ một tiếng thì nhà vua qua sông để cử sự. Mưu cơ bị lộ, Trịnh Tùng biết rõ chuyện ấy, nhưng bề ngoài vẫn cứ biếu Cập Đệ nhiều vàng bạc. Khi Cập Đệ đến tạ ơn thì Tùng cho tên đao phủ mai phục sẵn, xông ra giết chết.
Nghe tin Cập Đệ bị giết, Lê Anh Tông biết mưu cơ đã lộ bèn bỏ hành cung chạy ra ngoài cùng 4 người con trai lớn ra Nghệ An.
Ngày 1 tháng giêng năm [[1573]], [[Trịnh Tùng]] đưa con trai thứ năm còn nhỏ tuổi của ông là [[Lê Thế Tông|Lê Duy Đàm]] lên ngôi vua.
Sau đó Trịnh Tùng sai Nguyễn Hữu Liêu đem quân đến Nghệ An bắt Anh Tông. Anh Tông nhà vua lánh ra ruộng mía. Hữu Liêu đến lạy mời:
:''Xin bệ hạ mau mau vào cung để cho tôi con trong nước được thỏa ý mong muốn. Chúng tôi chẳng ai dám có ý gì khác''
Anh Tông đành phải quay về. Trịnh Tùng sai Tống Đức Vị ngày đêm hầu ở bên nhà vua để giám sát. Ngày 22 tháng giêng năm 1573, Anh Tông đi đến Lôi Dương. Đức Vị ngầm bức bách giết chết nhà vua, rồi nói phao lên rằng nhà vua tự thắt cổ chết.
Anh Tông chết khi 42 tuổi, được táng ở lăng Bố Vệ.
==Niên hiệu==
Trong thời gian ở ngôi, Lê Anh Tông đã đặt ba niên hiệu sau đây:
* Thiên Hựu (1556-1557)
* Chính Trị (1558-1571)
* Hồng Phúc (1572-1573)
==Xem thêm==
* [[Trịnh Kiểm]]
* [[Trịnh Tùng]]
==Tham khảo==
Hàng 115 ⟶ 72:
* [[Khâm định Việt sử Thông giám cương mục|Khâm định Việt sử Thông giám Cương mục]]
* Quỳnh Cư, Đỗ Đức Hùng (2001), ''Các triều đại Việt Nam,'' NXB Thanh niên
{{s-start}}
|