Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Serengeti”
Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
n Bot: bỏ bản mẫu không tương ứng Use dmy dates |
n AlphamaEditor, Excuted time: 00:00:12.7345651 |
||
Dòng 3:
Hệ sinh thái '''Serengeti''' ({{IPAc-en|ˌ|s|ɛ|r|ə|n|ˈ|g|ɛ|t|i}}) nằm trên lãnh thổ châu Phi, trải dài từ phía Bắc [[Tanzania]] đến Tây Nam [[Kenya]] trong phạm vi từ số 1 đến số 3 [[vĩ độ]] Nam và 34 đến 36 [[kinh độ]] Tây với diện tích khoảng {{convert|30000|km2|sqmi|abbr=on}}. Phần diện tích nằm trên lãnh thổ Kenyan của Serengeti còn được biết đến với tên gọi [[Maasai Mara|Maasai (Masai) Mara]].
Đồng cỏ Serengeti là một trong bảy kì quan thiên nhiên châu Phi và một trong [[mười kì quan của thế giới]]<ref name="partridge">{{chú thích báo | first=Frank | last=Partridge | title=The fast show | date=ngày 20 tháng 5 năm 2006 | url =http://www.findarticles.com/p/articles/mi_qn4158/is_20060520/ai_n16416123 | work =The Independent (London) | pages = | accessdate =
Các nhà khoa học đã tìm thấy khoảng 70 loài động vật có vú lớn và khoảng 500 [[chim|loài chim]] đặc hữu tại Serengeti. Sự đa dạng sinh học này bắt nguồn từ môi trường sống vô cùng phong phú tại đây, từ rừng ven sông, [[đầm lầy]], [[đồi núi thấp]] đến môi trường đồng cỏ và rừng thưa.<ref name="www.ath.aegean.gr">http://www.ath.aegean.gr/srcosmos/showpub.aspx?aa=8868 {{dead link|date=May 2010}}</ref> [[Linh dương đầu bò]], [[linh dương gazelle]], [[ngựa vằn]] and [[trâu rừng]] là những loài phổ biến nhất tại đây.
Dòng 9:
Gần đầy, một cuộc phản đối đã dấy lên quanh đề án xây dựng một con đường chạy xuyên qua Serengeti.<ref>[http://www.savetheserengeti.org/issues/highway/stop-the-serengeti-highway/]</ref>
Từ "Serengeti" bắt nguồn từ [[ngôn ngữ Maasai|tiếng Maasai]] có nghĩa là "Cánh đồng bất tận".<ref>{{Citation |title=Northern Tanzania: The Bradt Safari Guide with Kilimanjaro and Zanzibar |first=Phillip |last=Briggs |year=2006 |page=198 |publisher=Bradt Travel Guides |isbn=978-1-84162-146-3}}</ref><ref>{{chú thích web|url=http://darkwing.uoregon.edu/~dlpayne/Maa%20Lexicon/index-english/main.htm |title=Maa (Maasai) Dictionary |publisher=Darkwing.uoregon.edu |date= |accessdate =
==Lịch sử==
Phần lớn diện tích Serengeti nằm ở những khu vực hoang vu nhất châu Phi. Tại đây, [[người Maasai|thổ dân Maasai]] là những chiến binh dũng cảm nhất. Họ sống chia sẻ môi trường sống cùng các loài động vật hoang dã, nhưng không săn bắt chúng, mà sống dựa vào chăn nuôi gia súc. Trong lịch sử, danh tiếng và sức mạnh của người Maasai đã ngăn cản những người di cư châu Âu săn bắt và khai thác các nguồn tài nguyên trên lãnh thổ này. Tuy nhiên, [[dịch tả trâu bò]] và nạn hạn hán diễn ra suốt những thập niên 1890 đã làm suy giảm đáng kể về số lượng của cả người Maasai và động vật hoang dã. Vào thế kỉ thứ 20, chính phủ Tanzanian đã giúp người Maasai tái định cư quanh khu vực [[Khu bảo tồn Ngorongoro|miệng núi lửa Ngorongoro]]. Tránh khỏi các hoạt động xâm hại và đốt rừng của con người, khu vực này đã phát triển thành vùng rừng thưa và rừng cây bụi rậm trong 30 đến 50 năm sau đó. Hiện nay, [[ruồi Tsetse]] ([[ruồi ngủ xê xê]]) lại góp phần bảo vệ khu vực này khỏi sự xâm hại của con người.
Đến giữa những thập niên 70, loài linh dương đầu bò và trâu rừng đã khôi phục lại số lượng, giảm bớt diện tích các đồng cỏ, qua đó gián tiếp đã làm hạn chế các vụ cháy rừng <ref>{{Citation |last=Morell |first=Virginia |year=1997 |title=Return of the Forest |journal=[[Science (journal)|Science]] |volume=278 |issue=5346 |page=2059 |doi=10.1126/science.278.5346.2059 }}</ref> và giúp những trảng cây keo phát triển trở lại.<ref name="autogenerated2">{{chú thích sách|title=Serengeti II: Dynamics, Management, and Conservation of an Ecosystem | editor-last = Sinclair | editor-first = Anthony Ronald Entrican | editor2-first = Peter | editor2-last = Arcese | year=1995 | publisher=University of Chicago Press. |url=http://books.google.com/books?id=qSb-dHu7rGQC&pg=PA73&lpg=PA73&dq=acacia+trees+serengeti+fire| pages=73–76 |isbn= 978-0-226-76032-2 |accessdate =
==Cuộc đại di cư==
Dòng 37:
Đây cũng là khu vực có lượng mưa lớn nhất ở Serengeti, dẫn đến những cuộc di cư của các loài động vật móng guốc cuối mùa khô.<ref>{{Citation |title=Serengeti III: Human Impacts on Ecosystem Dynamics |first=A. R. E. |last=Sinclair |first2=Simon A. R. |last2=Mduma |first3=John M. |last3=Fryxell |year=2008 |location=Chicago |publisher=University of Chicago Press |page=11 |isbn=978-0-226-76033-9 }}</ref><ref>{{Citation |last=Sinclair |first=A. R. E. |last2=Mduma |first2=S. A. |last3=Hopcraft |first3=J. G. |last4=Fryxell |first4=J. M. |last5=Hilborn |first5=R. |last6=Thirgood |first6=S. |year=2007 |title=Long-Term Ecosystem Dynamics in the Serengeti: Lessons for Conservation |journal=Conservation Biology |volume=21 |issue=3 |pages=580–590 |doi=10.1111/j.1523-1739.2007.00699.x |url=http://ib.cbs.uoguelph.ca/pdfs/Sinclair_2007_ConsBiol.pdf }}</ref>
Độ cao so với mực nước biển của Serengeti dao động trong khoảng từ {{convert|920|đến|1850|m|ft}} với nền nhiệt trung bình từ 15 đến 25 [[độ Celsius|độ C]]. Mặc dù khí hậu khá khô và ấm, Serengeti vẫn có hai mùa mưa trong năm: từ tháng 3 đến tháng 5, và một mùa ngắn hơn trong tháng 10 và 11. Lượng mưa cũng thay đổi từ mức tối thiểu {{convert|508|mm|in|0|abbr=on}} ở khu vực khuất gió của cao nguyên Ngorongoro đến mức tối đa {{convert|1200|mm|in|0|abbr=on}} ở quanh vùng hồ Victoria.<ref>{{chú thích web|url=http://www.glcom.com/hassan/serengeti.html |title=The Serengeti National Park |publisher=Glcom.com |date= |accessdate =
Đồng bằng Serengeti tồn tại một số vùng đồi núi thấp hình thành từ đá granite và đá gneiss. Địa hình này là kết quả của những vận động núi lửa, đồng thời cung cấp tiểu sinh cảnh các cho hệ sinh thái phi đồng cỏ. Một trong số các đồi thấp được các du khách vô cùng yêu thích khi đến Serengeti là mỏm Simba (Mỏm Sư Tử). Đồng cỏ Serengeti cũng là bối cảnh cho bộ phim hoạt hình ''[[Vua sư tử]]'' của hãng [[Disney]] and và một số tác phẩm sân khấu sau này.
| |||