Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Thủy chiến Tonlé Sap”
Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
Không có tóm lược sửa đổi |
|||
Dòng 38:
[[Đế quốc Khmer|Kampuchea]] dưới sự cai trị của [[Suryavarman II]] đạt tới tột đỉnh huy hoàng. Ngôi đền đồ sộ nhất của [[kinh đô]] [[Angkor]] được xây dựng trong 37 năm : [[Angkor Wat]], là nơi thờ thần [[Vishnu]]. Ông đã xâm chiếm đến nơi hiện nay là cực Bắc [[Lào]], phía Tây thôn tính được [[vương quốc]] [[Haripunjaya]] (nay là Trung phần [[Thái Lan]]) và một khu vực phía viễn Tây vốn thuộc [[vương quốc]] [[Pagan]], phía Nam lấn đến [[vương quốc]] [[Grahi]] (nay là tỉnh [[Nakhon Si Thammarat]] của [[Thái Lan]]), phía Đông lấn dần rồi đô hộ tất cả các tiểu quốc [[Champa]].
==Diễn biến==
Không còn nhiều [[ký ức]] được lưu lại về quãng thời gian đô hộ của [[Đế quốc Khmer|Kampuchea]], nhưng việc bị tước đoạt quyền tự trị đã khiến người [[Champa]] tức giận. Từ cực Nam, vị lãnh chúa có tước hiệu [[Po Klong Garai]] (
Sự may mắn đạt được của [[Po Klong Garai]] là khi người [[Đế quốc Khmer|Kampuchea]] mải miết hoàn tất đại công trình [[Angkor Wat]] cùng hàng loạt đền đài trong khu vực [[Angkor]], triều đình đắm chìm trong hoan tiệc hoặc những cuộc tranh vị đẫm [[máu]]. Các toán quân của [[Po Klong Garai]] bí mật men theo con [[nước]] triền [[sông]] [[Mekong]] để tiến vào các khu vực cư trú của người [[Đế quốc Khmer|Kampuchea]], khoảng cách ngắn từ [[Panduranga]] sang tới [[Angkor]] cũng là một thuận lợi tiếp theo cho [[Po Klong Garai]].
Dòng 45:
Quân đoàn [[Panduranga]] dễ dàng tiến vào được kinh đô [[Yaśodharapura]]. [[Po Klong Garai]] bỏ mặc cho [[binh sĩ]] thỏa thuê cướp bóc, chém giết và [[hiếp dâm]] với lý do trả đũa cho thời kỳ bị [[Đế quốc Khmer|Kampuchea]] áp bức. Hầu hết khu vực [[Yaśodharapura]], cùng với [[Angkor Wat]] bị quân [[Panduranga]] đốt phá tan hoang, mãi đến khi [[Jayavarman VII]] cởi được ách đô hộ của người [[Champa]] thì đại công trình này mới dần được phục hồi. Trong mấy năm sau sự biến hồ [[Tonlé Sap]], [[Đế quốc Khmer|Kampuchea]] mất phần lớn quyền tự trị, trở thành đối tượng bị chiếm đóng và áp bức tàn tệ. Từ địa vị kẻ chống ách đô hộ, [[Panduranga]] đã trở thành người xâm lược.
==Kết cuộc==
Mặc dù sự kiện thủy chiến [[Tonlé Sap]] cùng với cuộc tàn phá kinh đô [[Yaśodharapura]] không trực tiếp hoặc ngay lập tức làm sút giảm nền [[văn hóa]] [[Đế quốc Khmer|Kampuchea]], nhưng nó khiến [[Đế quốc Khmer|Kampuchea]] đánh mất uy thế trước [[chư hầu]] và tạm thời đánh dấu kết cho những cuộc tranh vị nơi vương đình. Đối với [[Champa]], đây là điều kiện thuận lợi cho sự tái thống nhất sau hai [[thế kỷ]] phân rã, tuy rằng hình thái [[phong kiến]] vẫn được bảo trì. Từ lúc này, nền [[văn hóa]] [[Champa]] dời hẳn trọng tâm tới lãnh địa [[Panduranga]], đồng thời đưa [[Po Klong Garai]] lên địa vị [[lãnh tụ]] của toàn khối.
|