Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Jazz”
Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
Không có tóm lược sửa đổi |
|||
Dòng 1:
{{1000 bài cơ bản}}
{{listen▼
| filename = Amazing_Grace_(USAFB_jazz_vocal).ogg▼
| title = "Amazing Grace" (jazz vocal version)▼
| description = "Amazing Grace" jazz vocal version by the United States Air Force Band▼
| format = [[ogg]]▼
}}▼
{{Infobox music genre
| Name = Jazz
Hàng 83 ⟶ 77:
* [[Jazz (word)]]
| current_year = yes
▲}}
▲{{listen
▲| filename = Amazing_Grace_(USAFB_jazz_vocal).ogg
▲| description = "Amazing Grace"
▲| format = [[ogg]]
}}
'''Jazz''' là một thể loại [[âm nhạc]] bắt nguồn từ cộng đồng người châu Phi ở [[Hoa Kỳ]] vào cuối thế kỷ 19 và đầu thế kỷ 20. Jazz nổi lên ở nhiều nơi trên nước Mỹ với phong cách âm nhạc độc lập phổ biến vào thời đó; liên kết bằng kết nối chung giữa âm nhạc Mỹ gốc châu Âu và âm nhạc Mỹ gốc Phi với một xu hướng thiên về biểu diễn.<ref name="Hennessey">[http://books.google.com/books/about/From_jazz_to_swing_black_jazz_musicians.html?id=nvskngEACAAJ Hennessey, Thomas, ''From Jazz to Swing: Black Jazz Musicians and Their Music, 1917-1935]''. Ph.D. dissertation, Northwestern University, 1973, pp. 470-473.</ref> Jazz có lịch sử kéo dài hơn 100 năm, từ thời kỳ [[ragtime]] tới ngày nay, và rất khó để có thể định nghĩa hoàn hảo. Jazz thường [[ứng tác âm nhạc|ứng tác]], sử dụng [[polyrhythm]] (phức điệu), [[nhấn lệch]] (syncopation) và [[Swing (phong cách biểu diễn jazz)#nốt swing|nốt swing]],<ref>Alyn Shipton, ''A New History of Jazz'', 2nd edn., Continuum, 2007, pp. 4–5.</ref> cũng như những khía cạnh của hòa âm châu Âu, [[âm nhạc đại chúng nước Mỹ]],<ref>Bill Kirchner, ''The Oxford Companion to Jazz'', Oxford University Press, 2005, Chapter Two.</ref> và các yếu tố âm nhạc châu Phi như [[nốt blue]] và [[ragtime]].<ref name="Hennessey" />
Dòng 89:
Thập niên 1950 chứng kiến sự nổi lên của [[free jazz]], khi nhạc công chơi nhạc mà không cần beat hay cấu trúc nào, và [[hard bop]], mang theo ảnh hưởng từ [[rhythm and blues]], [[nhạc Phúc âm]], và blues, đặc biệt ở cách chơi piano và saxophone. [[Modal jazz]] ra đời cũng vào những năm 1950, sự dụng [[mode (âm nhạc)|mode]] làm cơ sở của cấu trúc âm nhạc và ứng tác. Jazz-rock và [[jazz fusion]] xuất hiện vào cuối thập niên 1960 - đầu 1970, kết hợp ứng tác jazz với phần nhịp (rhythm), nhạc cụ điện và âm thanh được khuếch đại của [[rock]]. Thập niên 1980, [[smooth jazz]] trở nên thành công, có được nhiều lượt phát trên radio cũng như sự chú ý từ đại chúng.
==Tên và định nghĩa==
Câu hỏi về nguồn gốc của từ [[Jazz (từ)|''jazz'']] đã được xác định qua một số nghiên cứu, và có nhiều thông tin về lịch sử của nó. Từ này khởi đầu [dưới một số cách viết khác nhau] như một [[từ lóng]] Bờ Tây vào năm 1912, nó được sử dụng với nhiều nghĩa nhưng đều không liên quan đến âm nhạc. Việc dùng từ này với ý nghĩa âm nhạc được xác định sớm nhất là vào năm 1915 trong báo ''[[Chicago Tribune|Chicago Daily Tribune]].''<ref name=CDT>{{Cite news| url=http://www.omf.paris-sorbonne.fr/IMG/pdf/1915_article_Seagrove.pdf|title=Blues is Jazz and Jazz Is Blues|last=Seagrove|first=Gordon|newspaper=[[Chicago Tribune|Chicago Daily Tribune]]|format=PDF|date=July 11, 1915|accessdate=November 4, 2011}} Archived at Observatoire Musical Français, [[Paris-Sorbonne University]].</ref> Số báo ngày 14 tháng 11, 1916 của tờ ''[[Times-Picayune]]'' có một bài viết về "những ban nhạc jas", đây là lần đầu tiên từ ''jazz'' được dùng trong ngữ cảnh âm nhạc tại New Orleans.<ref>{{cite web|author=Benjamin Zimmer|author-link=Benjamin Zimmer|title="Jazz": A Tale of Three Cities|url=http://www.visualthesaurus.com/cm/wordroutes/1876/|work=Word Routes|publisher=The Visual Thesaurus|date=June 8, 2009|accessdate=June 8, 2009}}</ref>
Khó để định nghĩa được jazz, vì nó có lịch sử dài hơn 100 năm qua nhiều thời kỳ và bối cảnh khác nhau, từ [[ragtime]] tới [[jazz fusion]] ảnh hưởng bởi [[rock]] thập niên 2010. Nhà phê bình [[Joachim-Ernst Berendt]] cho rằng thuật ngữ jazz nên có một định nghĩa rộng hơn,<ref name="Joachim E. Berendt 1981. Page 371">Joachim E. Berendt. ''The Jazz Book: From Ragtime to Fusion and Beyond''. Translated by H. and B. Bredigkeit with Dan Morgenstern. 1981. Lawrence Hill Books, p. 371.</ref> cho rằng nó là "một dạng [[âm nhạc nghệ thuật]] xuất hiện tại Hoa Kỳ qua sự kết hợp giữa âm nhạc người da đen và âm nhạc châu Âu".<ref>[[Berendt, Joachim Ernst]] (1964) [https://books.google.com/books?ei=8Rz-UdDVDefb7AbhvYCYBA&id=pjgYAQAAIAAJ&dq=Joachim+Berendt+which+originated+in+the+United+States+through+the+confrontation+of+blacks&q=confrontation#search_anchor ''The New Jazz Book: a History and Guide'', p. 278. Peter Owen.] At Google Books. Retrieved 4 August 2013.</ref> Theo ý kiến của [[Robert Christgau]], "đa số chúng tôi sẽ nói rằng tạo ra nghĩa mới trong khi nới lỏng nó là tinh túy và lời hứa của jazz."<ref>{{cite news|last=Christgau|first=Robert|authorlink=Robert Christgau|date=October 28, 1986|url=http://www.robertchristgau.com/xg/cg/cgv10-86.php|title=Christgau's Consumer Guide|newspaper=[[The Village Voice]]|location=New York|accessdate=September 10, 2015}}</ref>
Một định nghĩa bao gồm tất cả những thời kỳ khác nhau của jazz được đề xuất bởi Travis Jackson: "nó là loại âm nhạc gồm những tính chất như swing, ứng tác, tác động cộng hưởng trong nhóm, phát triển một 'tiếng nói cá nhân', và mở rộng cho những khả năng âm nhạc khác".<ref name="Elsdon">In [http://www.fzmw.de/2003/2003_12.htm Review of ''The Cambridge Companion to Jazz''] by Peter Elsdon, ''FZMw (Frankfurt Journal of Musicology)'' No. 6, 2003.</ref> Krin Gibbard cho rằng "jazz là một cấu trúc" mà, tuy nhân tạo, vẫn hữu dụng để gọi "một số loại nhạc có đủ nét chung để hiểu rằng là một phần của một truyền thống [âm nhạc] nhất quán".<ref>{{Cite book|author=Cooke, Mervyn; Horn, David G.|title=The Cambridge companion to jazz|year=2002|publisher=Cambridge University Press|location=New York|isbn=0-521-66388-1|pages=1, 6}}</ref>
==Lịch sử==
===Nguồn gốc===
| |||