Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Touby Ly Foung”

 

== Thời thực dân Pháp ==

 

Người cha là Ly Xia Foung đã kết thân với Lo Blia Yao, thủ lĩnh dòng họ Lo <ref name="Chan9">Sucheng Chan, ''Hmong means free, Life in Laos and America'', Temple university press, 1994, ISBN 1566391628, p.9-11</ref>, do hôn chế dị tộc là nguyên tắc của người Hmông. Sau cuộc nổi dậy của Pachai chỉ huy, còn được gọi là "Guerre du Fou" xảy ra trong 1919-1921, chính quyền thuộc địa Pháp quyết định đặt ra ''Tasseng'' ([[Chữ Hmông Latin hóa|RPA]]: ''Tojxeem''), trao cho trách nhiệm quản một nhóm bản, và một số ''kiatong'' ([[Chữ Hmông Latin hóa|RPA]]: ''Kiabtoom''; cai tổng, người đứng đầu gia tộc địa phương) Hmông. ''Tasseng'' của vùng quan trọng như [[Nong Het]] được người Pháp chỉ định là Lo Blia Yao theo khuyến nghị của Vương thân [[Phetsarath]]. Lo Blia Yao đã đưa con trai của mình như là thư ký Ly Xia Foung, nhưng vào năm 1938, người Pháp đã quyết định thay thế Lo Blia Yao bởi Ly Xia Foung.

Sau khi Xia Foung qua đời năm 1939, [[thực dân Pháp|người Pháp]] lựa chọn giữa hai người Hmông còn trẻ: [[Faydang Lobliayao|Faydang]] con trai thứ hai của Lo Blia Yao, và Touby. Touby được chọn, có lẽ do có mức độ giáo dục cao hơn, cũng như vì cha của Faydang đã cai trị độc tài gây xa lánh của một số người Hmông. Song sự chọn lựa này gây ra sự bất bình lâu dài của [[Faydang Lobliayao|Faydang]] <ref name="Stuart39"/><ref name="Chan9"/>.

 

 

Tháng Ba năm 1945 Touby đón chào các biệt kích Pháp nhảy dù từ Calcutta <ref>Jean Deuve, ''Guérilla au Laos'', L'Harmattan, 1997 (1ère édition en 1966, sous le nom de Michel Caply), pp.82-83.</ref> và tham gia du kích chống Nhật <ref>Deuve, pp.116-118.</ref>. Cùng lúc đó nhóm Hmông khác dẫn đầu là [[Faydang Lobliayao|Faydang]], đứng về phía [[Việt Minh]] <ref>Stuart-Fox, p.71</ref>.

Trong những năm năm mươi Touby có vai trò quan trọng trong sự hình thành [[Vương quốc Lào]] mới độc lập, một quốc gia phải xây dựng sự hiệp nhất trong khi thừa nhận sự đa dạng của 63 dân tộc thiểu số. Touby Ly Foung là thành viên đầu tiên của một dân tộc thiểu số được vua tôn vinh danh hiệu "Bộ trưởng Hoàng gia" và được gọi là "''Phagna Touby Ly Foung''". Sau đó Touby tiếp tục lãnh đạo khối người Hmông ở Lào hỗ trợ [[Chính phủ Hoàng gia Lào|Chính phủ Hoàng gia]] và cuộc chiến chống cộng sản [[Pathet Lào]] <ref>{{chú thích web|author=JG Learned |url=http://www.north-by-north-east.com/articles/05_04_2.asp |title=The Hmong: Part 2 Hmong in Laos - Bloody Trails to Uncertain Freedom |publisher=North-by-north-east.com |date = May 2004|accessdate = ngày 9 tháng 10 năm 2010}}</ref>.

 

 

== Sau năm 1975 ==