Wikipedia

Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Cộng hòa Congo”

Duyệt lịch sử tương tác
← Thay đổi trướcThay đổi sau →
Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
Trực quanMã wiki
→‎Chính trị: có vẻ đúng là không liên quan thật
Không có tóm lược sửa đổi
Dòng 8:
Lá cờ =Flag of the Republic of the Congo.svg|
Huy hiệu =Coat of arms of the Republic of the Congo.svg |
Khẩu hiệu ={{native phrase|fr|"Unité, Travail, Progrès"|italics=off|nolink=on}}<br/>{{small|"Đoàn kết, Lao động, Tiến bộ"}}|
Khẩu hiệu =''Đoàn kết, Làm việc, Tiến bộ'' <br /> ([[Tiếng Pháp]]: "")|
Bản đồ =Location Republic of the Congo (orthographicAU projection)Africa.svg|
Quốc ca =''{{native name|fr|[[La Congolaise]]''|nolink=on}}|
Ngôn ngữ chính thức =[[Tiếng Pháp]]|
Thủ đô =[[Brazzaville]]|
Dòng 28:
Độ lớn diện tích =1 E11|
Phần nước =3,3%|
Dân số ước lượng =2.954.258 4,662,446<ref name="CIA" />|
Năm ước lượng dân số =20032014|
Đứng hàng dân số ước lượng =131124|
Dân số =|
Năm thống kê dân số =|
Mật độ dân số =812,68|
Đứng hàng mật độ dân số =204|
Thành thị =|
Nông thôn =|
Năm tính GDP PPP =20052016|
GDP PPP =31,157 tỷ [[đô la Mỹ]]<ref name=imf2>{{cite web |url=http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2015/02/weodata/weorept.aspx?sy=2015&ey=2016&scsm=1&ssd=1&sort=country&ds=.&br=1&pr1.x=62&pr1.y=9&c=614%2C668%2C638%2C674%2C616%2C676%2C748%2C678%2C618%2C684%2C624%2C688%2C622%2C728%2C626%2C692%2C628%2C694%2C632%2C714%2C636%2C716%2C634%2C722%2C662%2C718%2C642%2C724%2C643%2C199%2C644%2C733%2C646%2C734%2C648%2C738%2C652%2C742%2C656%2C746%2C654%2C754%2C664%2C698%2C666&s=NGDPD%2CNGDPPC%2CNGDPDPC%2CPPPGDP%2CPPPPC&grp=0&a= |title=Republic of the Congo|publisher=International Monetary Fund |accessdate=April 17, 2013}}</ref>|
GDP PPP =4,621 tỷ [[đô la Mỹ]]|
Đứng hàng GDP PPP =154|
GDP PPP trên đầu người =16.379985 [[đô la Mỹ]]<ref name=imf2/>|
Đứng hàng GDP PPP trên đầu người =158|
Năm tính HDI =20032014|
HDI =0,512591 |
Đứng hàng HDI =142136|
Cấp HDI =trung bình|
Loại chủ quyền =[[Độc lập]]|
Dòng 60:
Ghi chú =|
}}
'''Cộng hòa Congo''' ({{lang-fr|République du Congo}}), cũng được gọi là '''Congo-Brazzaville''' hay đơn giản là '''Congo''', là một [[quốc gia có chủ quyền]] nằm ở [[Trung Phi]]. Nó giáp ranh với năm quốc gia: [[Gabon]] và [[Đại Tây Dương]] về phía tây; [[Cameroon]] về phía tây bắc; [[Cộng hòa Trung Phi]] về phía đông bắc; [[Cộng hòa Dân chủ Congo]] về phía đông và nam; và tỉnh [[Cabinda (tỉnh)|Cabinda]] thuộc [[Angola]] ở phía tây nam.
[[Tập tin:Congo Republique carte.gif|nhỏ|290px|phải|Congo]]
'''Cộng hòa Congo''' hay '''Cộng hòa Công-gô'''<ref>http://www.mofahcm.gov.vn/vi/mofa/cn_vakv/</ref> ([[tiếng Pháp]]: ''République du Congo'') là một quốc gia ở Trung [[Châu Phi]]. Cộng hòa Congo còn được gọi là '''Congo-Brazzaville''' vì thủ đô là [[Brazzaville]]. Quốc gia này đã từng theo [[chủ nghĩa xã hội]], có quan hệ mật thiết với [[Liên Xô]] và các quốc gia xã hội chủ nghĩa khác nhưng chỉ trong một thời gian ngắn.
 
Congo-Brazzaville từng là một phần của thuộc địa [[Châu Phi Xích Đạo thuộc Pháp|châu Phi Xích Đạo]] của [[Pháp]].<ref name="CIA">{{cite web|url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/cf.html |title= Congo, Republic of the |publisher=CIA – The World Factbook}}</ref> Sau khi giành được độc lập năm 1960, cựu thuộc địa [[Congo thuộc Pháp]] trở Cộng hòa Congo. [[Cộng hòa Nhân dân Congo]] là một [[nhà nước đơn đảng]] theo [[chủ nghĩa Marx-Lenin]] tồn tại từ 1970 tới 1991. Sau đó, các cuộc bầu cử đa đảng đã được tổ chức từ năm 1992, dù chính quyền dân cử đã bị trục xuất năm 1997 trong cuộc [[Nội chiến Cộng hòa Congo]] và [[Denis Sassou Nguesso]] đã giữ chức tổng thống từ năm đó.
Năm [[2004]], Cộng hòa Congo được bầu làm thành viên không thường trực [[Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc|Hội đồng Bảo an]] [[Liên Hiệp Quốc]] nhiệm kỳ [[2005]]-[[2007]].
 
== Lịch sử ==
{{main|Lịch sử Cộng hòa Congo}}
===Thời kỳ tiền thuộc địa===
Sự tiến hóa của người tiền sử đã được phát hiện ra ở phía Bắc và các phần phía Tây bắc của [[Trung Phi]] trong khoảng hai nghìn năm trước công nguyên. Họ sản xuất lương thực (hạt [[kê]]), với một vài hàng hóa nội địa và đã phát triển loại cây trồng chủ yếu là đầu cọ. Vài thế kỷ sau, chừng 2500 trước công nguyên. Các loại chuối đã khá nổi tiếng ở nam [[Cameroon]]. Từ 3500 đến 2000 năm, bắt đầu bứt khỏi từ vùng trung tâm Cameroon trên cả hai bờ [[sông Sannaga]]. Trước người tiền sử của miền bắc và miền Tây trung Phi có thể theo sau về hướng Tây Nam và hướng Nam.
Những nhóm người [[Người Bantu|Bantu]] đã lập nên các bộ lạc tại khu vực này từ 1500 trước công nguyên. Nhiều vương quốc Bantu—đáng chú ý là [[đế quốc Kongo]], [[vương quốc Loango]], và [[vương quốc Anziku (Teke)—đã xây dựng những còn đường thương mại dẫn vào vùng [[lưu vực sông Congo]].<ref name="dos2009">{{cite web|url=http://www.state.gov/r/pa/ei/bgn/2825.htm|title=Background Note: Republic of the Congo|publisher=Department of State|date=March 2009}}</ref>
 
[[Nhà thám hiểm]] người [[Vương quốc Bồ Đào Nha|Bồ Đào Nha]] [[Diogo Cão]] đến cửa sông Congo năm 1484.<ref name="DicImp"/> Mối quan hệ thương mại nhanh chóng phát triển giữa các vương quốc Bantu trong nội địa và các nhà buôn châu Âu, trao đổi nhau nhiều loại hàng hóa, sản phẩm và cả nô lệ. Sau nhiều thế kỷ làm trung tâm giao thương lớn, thực dân châu Âu bắt đầu biến vùng lưu vực sông Congo thành thuộc địa của mình vào cuối thế kỷ 19.<ref>Boxer, C. R. ''The Portuguese Seaborne Empire, 1415–1825'', A. A. Knopf, 1969, ISBN 0090979400</ref>
Trong RD Congo các làng đầu tiên trong vùng phụ cận của [[Mbandaka]] và [[hồ Tumba]] đã được biết đến như (truyền thống [[Imbonga]]) trong khoảng chừng 2600 năm trước công nguyên. Trong vùng trũng Congo, phía bắc biên giới người [[Angola]]. Nó là (truyền thống [[Ngovo]]) trong khoảng chừng 2300 năm trước công nguyên được xem như đạt đến sự tiến bộ nhiều của người tiền sử.
 
Năm 1910, Congo bị sáp nhập vào thuộc địa [[châu Phi Xích đạo thuộc Pháp]] và [[Brazzaville]] trở thành thủ đô. Việc lạm dụng sức lao động của những người làm công dẫn đến sự phản đối công khai chống lại [[đế quốc thực dân Pháp|thực dân Pháp]].
Trong thời kỳ [[Kivu]]. Đất nước trải dọc tới phía Đông, những ngôi làng (truyền thống [[Urewe]]) đầu tiên xuất hiện khoảng chừng 2600 năm trước công nguyên.
 
Trước thời kì khai thác thuộc địa, những bộ lạc nói [[tiếng Bantu]] đến sinh sống ở vùng này. Từ [[thế kỷ 15|thế kỉ 15]], vương quốc của [[người Baléké]] ở phía Bắc và [[vương quốc Loango]] ở phía Nam cùng hình thành và phát triển trên vùng lãnh thổ [[Congo]] hiện nay.
 
Kể từ sau khi đặt chân đến vùng này bằng đường [[sông Congo]] năm [[1482]], [[người Bồ Đào Nha]] bắt đầu các mối quan hệ buôn bán với các bộ lạc, nhất là buôn bán [[nô lệ]]. Năm [[1875]], nhà thám hiểm [[Pháp]] [[Savorguan de Brazza]] đến khảo sát vùng bờ biển, áp đặt chế độ bảo hộ (1879-1882) và lập thuộc địa ở các vương quốc này từ năm 1891. Năm 1910, Congo bị sáp nhập vào thuộc địa châu Phi Xích đạo thuộc Pháp và [[Brazzaville]] trở thành thủ đô. Việc lạm dụng sức lao động của những người làm công dẫn đến sự phản đối công khai chống lại [[đế quốc thực dân Pháp|thực dân Pháp]], nhưng việc bóc lột công nhân bản xứ vẫn tiếp tục đến năm [[1980]].
 
Năm 1956, tu sĩ [[Fulbert Youlou]] thành lập Liên minh dân chủ bảo vệ quyền lợi châu Phi. Năm 1960, Cộng hòa Congo, còn gọi là '''"Congo-Brazzaville"''' tuyên bố độc lập. Tu sĩ F. Youlou trở thành Tổng thống và từ chức sau cuộc nổi dậy của nhân dân năm 1963. [[Alphonse Massamba Débat]] lên nắm quyền.
Lấy từ “https://vi.wikipedia.org/wiki/Cộng_hòa_Congo”